Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται ένα γλωσσικό πανόραμα της συγκεκριμένης περιοχής, η οποία βρίσκεται στο όριο ανάμεσα στα συμπαγή νεοελληνικά ιδιώματα και σε γλωσσικές μεταβατικές περιοχές (σλαβική κυρίως και αλβανική) και κατοικείται και από δίγλωσσους ετερόφωνους (βλαχόφωνους, τουρκόφωνους, σλαβόφωνους) και από ελληνικές διαλεκτόφωνες ομάδες (ντόπιους διαλεκτόφωνους, Πόντιους, Θρακιώτες και Μικρασιάτες, Καπαδόκες και Τσακωνόφωνους).
Αρχική » Περιοδικά-Συνέδρια (Σελίδα 6)
Αρχείο κατηγορίας Περιοδικά-Συνέδρια
Bouras, S., Dinas, K. & Griva, E. 2014. From functional literacy to critical literacy: a comparative account of the greek language curricula for primary education. In selectee papers of 2nd International Conference Education Across Borders. Albania – Corçe
Since the educational reforms being established are normally reflected on an effort to reform the National curricula, the recent educational reform in Greek Language Curriculum, has included the overall philosophy and principles of ―critical literacy‖. Critical literacy focuses on developing critically literate individuals to meet the challenges of the 21st century. In other words, it aims at developing readers and writers as active participants in the reading and writing process. As a result, the communicative-genre based approach is ineffective to fully meet that demand.
This paper examines the “transition” from the communicative approach and functional literacy to critical literacy in the curricula for primary education and its impact on language teaching in Primary Education. The starting point of this study is the so-called “reform Arseni” namely the three successive versions of the curricula of 1999, 2001 to 2003(the Cross-thematic Curriculum framework), which are compared with the reformed pilot curriculum of the New School (2011). Through a comparative analysis of basic aspects of these curricula, the study aims at investigating how the principles of functional and critical literacy are presented in the Cross- thematic Curriculum framework (2003) and the Curriculum of the New School (2011), in an attempt to identify the innovative characteristics of the latter curriculum. Furthermore, an attempt was made to map the aspects of convergence and divergence, and to pinpoint the rate of exploiting the theoretical principles in the language teaching practice. The comparative study indicated the innovative aspects of the Curriculum of New School, which focuses on developing relationships between language and social practices, and enhancing reflection, communication, and critical awareness, as well as promoting the use of multi-media and multi-modality literacy in the classroom.
Keywords: functional literacy, critical literacy, Language Curricula, communicative / genre based approach, primary education
Ντίνας, Κ. 2014. Ο γλωσσικός χάρτης της ευρύτερης περιοχής Κοζάνης-Γρεβενών. Στο: Καρανάσιος, Χ., Ντίνας, Κ., Μυλωνάς, Δ. & Σκρέκας, Δ. (επιμ.) 2014. Κοζάνη, 600 χρόνια ιστορίας. Γένεση και ανάπτυξη μιας Μακεδονικής Μητρόπολης. Κοζάνη: Δήμος Κοζάνης, σσ. 365-380
Με τα χαρακτηριστικά αυτά, η ευρύτερη περιοχή Κοζάνης-Γρεβενών –καθώς γλωσσικώς η περιοχή αυτή πρέπει να θεωρείται ενιαία– παρουσιάζει ιδιαίτερο γλωσσολογικό ενδιαφέρον, αφού συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά μιας πλούσιας σε γλωσσική ποικιλία γεωγραφικής περιοχής.
Ο γλωσσικός χάρτης της περιοχής Κοζάνης-Γρεβενών
Βλ. ΠΡΑΚΤΙΚΑ
Chlapoutaki, E. & Dinas, K. 2014. (in Greek). Pedagogical Practices of Critical Media Literacy / Παιδαγωγικές Πρακτικές Κριτικού Γραμματισμού στα Μέσα. Multilingual Academic Journal of Education and Social Sciences 2(1): 110-123
Literacy practices are changing rapidly in daily life because of media. Consequently, there is an urgency for educational changes, in order the requirements for the new communication skills to be fulfilled and a critical awareness of media to be developed. This means that not only is media literacy a necessity in educational settings, but also it has to be critical. However, any update of the curriculum on the basis of critical literacy pedagogy has effect on the teaching practices. The aim of this paper was, after mentioning and analyzing the applied teaching practices of critical media literacy in different educational settings of developed countries, to provide suggestions of implementing critical media literacy in the Greek educational system.
Ντίνας, Κ. & Χλαπουτάκη, Ε. 2014. Κριτήριο και δείκτες αξιολόγησης της διδασκαλίας της ανάγνωσης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στο: 34η Συνάντηση του Τομέα Γλωσσολογίας του Α.Π.Θ. Studies in Greek Linguistics 34 (2014) pp. 300-310
Η έννοια κείμενο έχει αποτελέσει τα τελευταία χρόνια αντικείμενο εκτεταμένου επιστημονικού προβληματισμού, ο οποίος οδήγησε στη συγκρότηση θεωρητικών απόψεων για διαφορετικά “κειμενικά είδη”. Η συνεισφορά του αναδυόμενου γραμματισμού, της κοινωνικής δομητικής προοπτικής και της γνωστικής ψυχολογίας στην προσέγγιση των κείμενων είναι σημαντική, γιατί δίνει έμφαση στις γλωσσολογικές και κοινωνικές διαδικασίες, που είχαν αγνοηθεί προηγουμένως, καθώς και στις νοητικές διεργασίες. Ο γραπτός λόγος συνδέεται εξαρχής με τη θεμελιώδη λειτουργιά του, την επικοινωνία, και τα κείμενα αποτελούν τη βασική μονάδα επικοινωνίας.
Το πρώτο και θεμελιώδες κείμενο το οποίο συμβάλλει στην ανάπτυξη της γραφής και της ανάγνωσης είναι το κύριο όνομα του παιδιού. Η αντίληψη αυτή, που κυριαρχεί σε όλες τις κουλτούρες και σε όλα τα κοινωνικο- οικονομικά επίπεδα, δε θεωρείται εντελώς μη αναμενόμενη, καθώς οι περισσότεροι γονείς των παιδιών προσχολικής ηλικίας τα μαθαίνουν να γράφουν το όνομά τους.
H παρούσα εργασία επιχειρεί α) να τεκμηριώσει θεωρητικά τη σπουδαιότητα της γραφής του ονόματος και β) να διερευνήσει τη σχέση του ονόματος με δεξιότητες αναδυόμενου γραμματισμού (π.χ. αλφαβητική γνώση, φωνολογικές δεξιότητες, γραπτή έκφραση κ.λπ.).
Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προκύπτει ότι η γραφή του ονόματος των νηπίων αφενός είναι ένας αναπτυξιακός δείκτης, αφετέρου η συστηματική ενασχόληση του παιδιού με το όνομά του αποτελεί ένα ιδανικό πεδίο καλλιέργειας δεξιοτήτων αναδυόμενου γραμματισμού.
Κριτήριο και δείκτες αξιολόγησης
Βλ. ΠΡΑΚΤΙΚΑ
Γώτη Ευ. & Ντίνας Κ. 2014. Τα κειμενικά είδη στο Νηπιαγωγείο: η περίπτωση του ονόματος. Στο: Πρακτικά 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Προσχολικής Αγωγής, Ιωάννινα 11-13 Μαΐου 2012, σσ. 73-84
Η έννοια κείμενο έχει αποτελέσει τα τελευταία χρόνια αντικείμενο εκτεταμένου επιστημονικού προβληματισμού, ο οποίος οδήγησε στη συγκρότηση θεωρητικών απόψεων για διαφορετικά “κειμενικά είδη”. Η συνεισφορά του αναδυόμενου γραμματισμού, της κοινωνικής δομητικής προοπτικής και της γνωστικής ψυχολογίας στην προσέγγιση των κείμενων είναι σημαντική, γιατί δίνει έμφαση στις γλωσσολογικές και κοινωνικές διαδικασίες, που είχαν αγνοηθεί προηγουμένως, καθώς και στις νοητικές διεργασίες. Ο γραπτός λόγος συνδέεται εξαρχής με τη θεμελιώδη λειτουργιά του, την επικοινωνία, και τα κείμενα αποτελούν τη βασική μονάδα επικοινωνίας.
Το πρώτο και θεμελιώδες κείμενο το οποίο συμβάλλει στην ανάπτυξη της γραφής και της ανάγνωσης είναι το κύριο όνομα του παιδιού. Η αντίληψη αυτή, που κυριαρχεί σε όλες τις κουλτούρες και σε όλα τα κοινωνικο- οικονομικά επίπεδα, δε θεωρείται εντελώς μη αναμενόμενη, καθώς οι περισσότεροι γονείς των παιδιών προσχολικής ηλικίας τα μαθαίνουν να γράφουν το όνομά τους.
H παρούσα εργασία επιχειρεί α) να τεκμηριώσει θεωρητικά τη σπουδαιότητα της γραφής του ονόματος και β) να διερευνήσει τη σχέση του ονόματος με δεξιότητες αναδυόμενου γραμματισμού (π.χ. αλφαβητική γνώση, φωνολογικές δεξιότητες, γραπτή έκφραση κ.λπ.).
Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προκύπτει ότι η γραφή του ονόματος των νηπίων αφενός είναι ένας αναπτυξιακός δείκτης, αφετέρου η συστηματική ενασχόληση του παιδιού με το όνομά του αποτελεί ένα ιδανικό πεδίο καλλιέργειας δεξιοτήτων αναδυόμενου γραμματισμού.
Tsitoura, V., Alevriadou, A. & Dinas, K. 2014. Writing in english as a second/foreign language: a longitudinal study focused on students with specific learning disabilities of 5th and 6th elementary school grades: a preliminary analysis. Στο: 1st International Conference «EDUCATION ACROSS BORDERS», Florina October 5 -7, 2012, Conference Proceedings (ISSN: 2241-8881), σσ. 512-523
The present study is concerned with eliciting information about the errors made and the difficulties encountered as well as the strategies utilized by students with specific learning disabilities while writing in English as a second/foreign language. More specifically, the study aims at:
a. identifying the errors made and the difficulties encountered by the students of the fifth and the sixth grades of primary school when they perform a writing task; recording the range of the cognitive, metacognitive and socioaffective strategies they employ in the writing process and
c. identifying the possible differences between students with and without specific learning disabilities in their using of writing strategies and in their making of errors.
The sample consisted of 88 students with and without specific learning disabilities aged between 11 and 13. The data for the study were selected through the following instruments: (a) a variety of writing activities to be done by the students in order to gather data concerning the detection of errors and difficulties in writing, (b) thinking aloud reports to investigate the students’ writing strategies in the pre-writing, while-writing and post-writing stages and (c) retrospective interviews to understand the students’ writing sub-processes. The data have been collected and we are in the process of analyzing them. Both quantitative and qualitative approaches will be adopted for the analysis of the data. The findings of the study are expected to contribute to the discussion of research on the writing difficulties students with specific learning disabilities meet with.
Keywords: specific learning disabilities, writing, foreign language, longitudinal study
Maroniti, K., Stamou, A., Dinas, K. & Griva, E. 2014. Tracing (dis)continuities between children’s literacy practices at home and in the kindergarten: a case study. Στο: 1st International Conference «EDUCATION ACROSS BORDERS», Florina October 5 -7, 2012, Conference Proceedings (ISSN: 2241-8881), σσ. 496-503
Several studies have identified the central role of mass cultural and media texts in the shaping of young children’s out-of-school literacy practices (e.g. Browne 1999, Marsh & Thompson 2001). Although it is often supported that early childhood educators need to take account of the home literacy practices of their students, they tend to be negatively disposed towards mass culture, expressing concerns about its content and educational value (e.g. Dyson 1997, Seiter 1999), and thus the sociocultural experiences which are closest to the child are rarely included in the literacy events he/she participates in the nursery (e.g. Dyson 2001, Marsh 2000a, 2000b). As a result, a dissonance between out-of-school and schooled literacy practices of children is often detected, with important consequences especially for those coming from the lower socio- economic strata. Focusing on the kindergarten of a socially unprivileged suburb of Thessaloniki (Diavata), we explore young children’s (aged 5-6 years old) access to and use of mass culture and media at home and in the nursery as well as teachers’ perspectives about the use of mass cultural and media resources in early childhood settings. Qualitative data were collected from a range of sources, including semi-structured interviews with children and teachers, questionnaires with parents and unstructured observations in the kindergarten classroom. Results indicate that children’s literacy practices at home were focused on television, whereas in the kindergarten a focus was given on the reading of books with scientific, mythological or religious content. Teachers were found ambivalent about the inclusion of mass culture at school, while parents tended to under-report their children’s use of mass cultural texts at home.
Keywords: mass culture, media, out-of-school literacy practices, early childhood education
Tracing (dis)continuities between children’s literacy practices
Chostelidou, D, Griva E., Panitsidou, E. & Dinas, K. 2013. Fostering multilingualism and providing linguistic diversity in Vocational Education: Promoting the less used languages. Στο: 5th World Conference on Educational Sciences – WCES 2013, Procedia – Social and Behavioral Sciences 116 (2014) 1348 – 1352
This paper presents a proposal for a research project, which aims to promote multilingualism in the context of Vocational Education and Training in Greece. The proposed project is expected to promote access to multilingual learning resources and address the specific needs of the target population by developing a multidimensional, multilingual syllabus through detailed needs analysis procedures, which involve questionnaires and interviews with students, LSP teachers, directors, and prospective employers. Moreover, it is expected to foster multilingualism through the promotion of the less widely used European languages and provide a concrete basis for linguistic diversification in LSP course design.
Multilingualism and linguistic diversity in Vocational Education
Χλαπουτάκη, Ε. & Ντίνας, Κ. 2013. Παιδαγωγικές πρακτικές κριτικού γραμματισμού σε εφήβους μαθητές. Στο: Γρίβα, Ε., Κουτσογιάννης, Δ., Ντίνας, Κ., Στάμου, Α., Χατζηπαναγιωτίδη, Ά. & Χατζησαββίδης, Σ. (επιμ.). 2014. Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου «Ο Κριτικός Γραμματισμός στη σχολική πράξη»
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση διδακτικών εφαρμογών κριτικού γραμματισμού στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ανεπτυγμένων εκπαιδευτικά χωρών. Αρχικά, αναζητήθηκαν στη διεθνή βιβλιογραφία και καταγράφηκαν αποτελεσματικές παιδαγωγικές πρακτικές, εφαρμοσμένες σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα κριτικού γραμματισμού με αποδέκτες εφήβους μαθητές με ή χωρίς δυσκολίες γραμματισμού. Από την ανάλυση των πρακτικών ως προς τη δομή, το περιεχόμενό τους και τα είδη των κειμένων δημιουργήθηκε ένα πλαίσιο διδακτικών προτάσεων εφαρμογής του κριτικού γραμματισμού. Συγκεκριμένα, τα δομικά στοιχεία των πρακτικών είναι αφενός οι κριτικές αναλύσεις, προκειμένου οι έφηβοι να κατανοήσουν τις πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις της πράξης της ανάγνωσης, αφετέρου η ανάληψη δράσης για την έκφραση της προσωπικής τους θέσης απέναντι στους κυρίαρχους λόγους. Ως προς το περιεχόμενο των παιδαγωγικών πρακτικών αξιοποιούνται τα κοινωνικά θέματα που παρουσιάζουν κοινά σημεία με τα βιώματα των μαθητών. Οι τεχνικές της κριτικής ανάγνωσης και παραγωγής κριτικού λόγου εφαρμόζονται σε λογοτεχνικά κείμενα του σχολικού κανόνα αλλά και σε κείμενα λαϊκής κουλτούρας ή δημοσιογραφικής ενημέρωσης, ώστε να συνδεθεί ο σχολικός γραμματισμός με τους εξωσχολικούς (πολυ)γραμματισμούς, αλλά και να ενισχυθεί στους εφήβους η κριτική επίγνωση των πολυγραμματισμών.
Παρόλο που οι πρακτικές εφαρμόστηκαν κυρίως στο αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα, θεωρούμε ότι οι βασικοί άξονες δομής, περιεχομένου και κειμενικών ειδών συνδιαμορφώνουν ένα πλαίσιο διδακτικών προτάσεων το οποίο είναι διδακτικώς αξιοποιήσιμο και στην ελληνική πραγματικότητα, είτε σε μία μελλοντική αναθεώρηση των Προγραμμάτων Σπουδών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης είτε στο ισχύον γλωσσικό πρόγραμμα κριτικού γραμματισμού της Α’ Λυκείου.
Παιδαγωγικές πρακτικές κριτικού γραμματισμού σε εφήβους μαθητές
Βλ. ΠΡΑΚΤΙΚΑ
Σωτηρίου, Ε., Ντίνας, Κ, Στάμου, Α. & Γρίβα, Ε. 2013. Πρόταση διδασκαλίας των λαϊκών παραμυθιών ως κειμενικού είδους: Προσέγγιση με βάση την κριτική ανάλυση λόγου. Στο: Γρίβα, Ε., Κουτσογιάννης, Δ., Ντίνας, Κ., Στάμου, Α., Χατζηπαναγιωτίδη, Ά. & Χατζησαββίδης, Σ. (επιμ.). 2014. Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου «Ο Κριτικός Γραμματισμός στη σχολική πράξη»
Το λαϊκό παραμύθι, αγαπημένο ανάγνωσμα σε όλους τους λαούς και σε όλες τις εποχές, συνδέθηκε κυρίως με τα παιδιά, καθώς χρησιμοποιήθηκε ως μέσο αγωγής και κοινωνικοποίησής τους. Σήμερα η αντίληψη αυτή κυριαρχεί, γεγονός που φαίνεται και από την τάση των γονιών να διαβάζουν παραμύθια στα παιδιά τους αλλά και από το ότι οι εκδοτικοί οίκοι περιλαμβάνουν τα παραμύθια στις εκδόσεις για παιδιά.
Το λαϊκό παραμύθι, ως κειμενικό είδος εξουσίας, μεταφέρει ιδέες, στάσεις και αντιλήψεις στους δέκτες, καθώς ενσωματώνει στοιχεία των σύγχρονων με αυτό κοινωνικών πρακτικών και με τον τρόπο αυτό τις διατηρεί, τις μεταδίδει και τις διαιωνίζει. Τα ιδεολογικά μηνύματα που μεταφέρει κατασκευάζουν συγκεκριμένες ταυτότητες αναγνωστών. Για τον λόγο αυτό οι παραγωγοί (συγγραφείς) αλλά και οι «καταναλωτές» (αναγνώστες, γονείς, παιδαγωγοί) των κειμένων είναι ανάγκη να αποκτήσουν κριτική επίγνωση των τρόπων και των γλωσσικών μέσων που χρησιμοποιούνται κατά την παραγωγή των παραμυθιών, προκειμένου να μεταδοθούν τα ιδεολογικά μηνύματα κάθε φορά και να αναπαραχθεί ή να αμφισβητηθεί η καθεστηκυία τάξη. Έτσι θα είναι σε θέση να τα κρίνουν πριν τα αποδεχθούν.
Το σχολείο –και ιδιαίτερα η διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος– μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά προς αυτή την κατεύθυνση, αν συμπεριληφθούν στη διδακτική πράξη οι αρχές του Κριτικού Γραμματισμού και οι μαθητές ασκηθούν να αντιμετωπίζουν τον λόγο κριτικά. Η ανακοίνωσή μας, στηριζόμενη στις αρχές του Κριτικού Γραμματισμού και στις παραδοχές της Κριτικής Ανάλυσης του Λόγου καθώς και στα ευρήματα προηγούμενης εργασίας μας σχετικά με το παραμύθι, αποτελεί πρόταση διδασκαλίας με τη μέθοδο της Ερευνητικής Εργασίας. Οι μαθητές καλούνται να συγκεντρώσουν παραλλαγές του ίδιου παραμυθιού που έχουν εκδοθεί. Ζητούμενο αποτελεί να μάθουν να εντοπίζουν τα γλωσσικά μέσα με τα οποία μεταδίδεται η ιδεολογία και κατασκευάζονται οι ταυτότητες μέσα από τα κείμενα, να στέκονται κριτικά απέναντι σε αυτά και να κατασκευάζουν την πραγματικότητα μέσω του λόγου. Με την αυτενέργεια, την προσωπική τους εμπλοκή με τη γλώσσα και την ανάπτυξη κριτικής στάσης απέναντι στον λόγο αλλά και την κοινωνία οι μαθητές ελπίζουμε να γίνουν προσωπικότητες ολοκληρωμένες, ικανές να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ζωής τους.
Πρόταση διδασκαλίας των λαϊκών παραμυθιών ως κειμενικού είδους
Βλ. ΠΡΑΚΤΙΚΑ