Αρχείο κατηγορίας Περιοδικά-Συνέδρια

Το σχολικό έτος 2012-13 δημιουργήθηκε στη Φλώρινα ο Όμιλος Γλώσσας και Λογοτεχνίας για Εκπαιδευτικούς, στον οποίο συμμετέχουν 245 εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων, νηπιαγωγοί, δάσκαλοι και καθηγητές όλων των ειδικοτήτων, που έχουν ως κοινό ενδιαφέρον τους να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σχετικά με τη γλώσσα και τις λειτουργίες της, και να επιμορφωθούν σχετικά με τον κριτικό γραμματισμό, που αποτελεί οριζόντιο στόχο όλων των μαθημάτων στο Νέο Πρόγραμμα Σπουδών (Ψηφιακό Σχολείο http://digitalschool.minedu.gov.gr). Ο Όμιλος λειτουργεί με τη συνδρομή και τη συνεργασία του «Εργαστηρίου Γλώσσας και Προγραμμάτων Γλωσσικής Διδασκαλίας» του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Φλώρινας.

Το 2011 δημοσιεύτηκε σε ηλεκτρονική μορφή το νέο αναλυτικό πρόγραμμα (ΑΠ) για το γλωσσικό μάθημα στο Δημοτικό σχολείο. Το πρόγραμμα αυτό λειτούργησε πιλοτικά και σήμερα «συμπληρώνει», χωρίς να αντικαθιστά πλήρως ακόμα, τα ισχύοντα ΑΠ του 2003. Η αλλαγή ενός ΑΠ είναι ένα θέμα που προκαλεί πάντα έντονες συζητήσεις στους εκπαιδευτικούς κύκλους τόσο από ιδεολογική όσο και από αποκλειστικά επιστημονική σκοπιά. Αυτό είναι αναμενόμενο γιατί μέσα από κάθε ΑΠ δεν περιγράφονται απλά οι όροι ενός εκπαιδευτικού συμβολαίου (περιεχόμενα, σκοποί, μεθοδολογία, αξιολόγηση) αλλά περιγράφεται η ίδια η ταυτότητα που επιθυμεί η πολιτεία να δώσει στους αυριανούς της πολίτες. Στην ανακοίνωση αυτή οι συγγραφείς εμπλέκονται στον παραπάνω διάλογο με όρους, όμως, που άπτονται κυρίως της επιστημονικής άρθρωσης των ΑΠ και από την πλευρά πρωτίστως της Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας και της Παιδαγωγικής. Με την έρευνά τους επιχειρείται ουσιαστικά μια προσπάθεια χαρτογράφησης και αξιολόγησης των αλλαγών που εισάγει το ΑΠ του 2011 σε αντιδιαστολή με εκείνο του 2003 στην πάντα κρίσιμη δεξιότητα του γραπτού λόγου. Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου εργάστηκαν συγκρίνοντας και αντιπαραβάλλοντας τις πρόνοιες των δύο ΑΠ αναφορικά με τον γραπτό λόγο. Στη συνέχεια, επιχείρησαν να αξιολογήσουν τα ευρήματά τους προκειμένου να διαπιστωθεί πόσο καινοτόμο, επιστημονικά τεκμηριωμένο και ενημερωμένο με τις σύγχρονες εξελίξεις στη Διδακτική της Γλώσσας και την Παιδαγωγική ή πόσο πιο λειτουργικό και «διδάξιμο» είναι το ΑΠ του 2011 σε σχέση με αυτό του 2003. Καταλήγουν, διαπιστώνοντας ότι το ΑΠ του 2011 επιχειρεί αφενός μια ποιοτική στροφή στη διδασκαλία του γραπτού λόγου προς την κατεύθυνση του κριτικού γραμματισμού και, αφετέρου, αναδεικνύοντας τα πιο καινοτόμα σημεία του ΔΕΠΠΣ που φιλοδοξεί να αντικαταστήσει.

Στο παρόν άρθρο παρουσιάζεται ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα κριτικού γραμματισμού με θέμα «Οι διαφημίσεις στη ζωή μας», το οποίο υλοποιήθηκε την άνοιξη του 2013 στο «Εργαστήρι Γλώσσας» που λειτουργεί στο Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Φλώρινας με την επιστημονική εποπτεία και στήριξη του αντίστοιχου Εργαστηρίου Γλώσσας του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Φλώρινας. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα εφαρμόστηκε στον Όμιλο μαθητών για τον «Κριτικό Γραμματισμό» επί δέκα διδακτικά δίωρα στη διάρκεια πέντε εβδομάδων και συμμετείχαν σε αυτό 19 μαθητές της Ε΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου.

Έχει θέση ο Κριτικός Γραμματισμός και οι διδακτικές του πρακτικές ―και σε ποια έκταση― στο Νηπιαγωγείο ή πρέπει να τον αφήσουμε για αργότερα, όταν τα παιδιά «ωριμάσουν»; Είναι σε θέση τα νήπια να παρακολουθήσουν και να εμπλακούν σε ένα σχέδιο εργασίας που θα προσπαθήσει να τα μυήσει στις αρχές και τις μεθόδους του; Μπορούν οι νηπιαγωγοί μας ―χωρίς να έχουν προς τούτο ειδικές σπουδές― να «βγάλουν πέρα» ένα τέτοιο φιλόδοξο σχέδιο; Την απάντηση σ’ αυτά τα ερωτήματα προσπαθήσαμε να αναζητήσουμε στο σχέδιο εργασίας που θα σας παρουσιάσουμε σ’ αυτή τη στρογγυλή τράπεζα.

In the present paper, we analyze how a popular Greek TV series mediates the urban vs. rural dipole through the construction of contrasting female identities. Despite the wealth of sociolinguistic studies on gender identity construction in interpersonal settings, limited research has been directed to mediated contexts (e.g. Behm 2009). Drawing upon the “identities in interaction” sociocultural linguistic model of Bucholz & Hall (2005) plus the ethnomethodological tool of “Membership Categorization Analysis” (Sacks 1992), the analysis indicates that the TV series constructs a rather schematic construction of the world by conflating the Membership Categorization Devices of “gender” and “geography”. Specifically, the category of “traditional woman”, as incarnated by the villager Stavroula, is contrasted to that of “progressive woman”, as represented by the “Athenian” Hara. Rurality is negatively associated with conservatism and oppression of women, while urbanity is attached to the positive values of progress and female emancipation. Consequently, the TV series seems to echo the naturalized binary opposition between “rural”/ “provincial” vs. “urban”/ “cosmopolitan” knitted to the construction of modernity (Bauman & Briggs 2003). However, it rather negotiates this dipole, being placed into a late modern socio-cultural context. The male protagonist and mayor of the village where the plot revolves is represented as being hostile towards urban modernity. Moreover, Hara is depicted through the category of “city person”, who holds a distorted and idealistic view of rurality, characterizing post-industrial urban people with no experience of rural life (the “rural idyll”: Cloke & Milbourne 1992). At stylistic level, the TV series does not depict, as probably expected, a straightforward relationship between rural (traditional) female identities and feminine speech style on the one hand, and urban (progressive) female identities and masculine style of talk on the other, but treats the two symbolic resources as forming a stylistic continuum along which TV characters are positioned during the display of their gender identities in specific fictional contexts. The contrasting gender identities are further constructed through other sociolinguistic resources, including specialized lexis of foods and drinks in English, Italian and French (category of “modern woman of the city”) vs. terminology of pests (category of “traditional woman of the country”).

Σκοπός της εργασίας είναι η παρουσίαση μιας διδακτικής πρότασης που θα ανταποκρίνεται στις βασικές παιδαγωγικές αρχές της ερευνητικής εργασίας και θα είναι σύμφωνη με το γενικότερο πνεύμα των ερευνητικών εργασιών και των νέων προγραμμάτων σπουδών. Προτείνουμε τη δημιουργία ενός «Εννοιολογικού Λεξικού», για να βοηθηθούν οι καθηγητές στην υλοποίηση της Ερευνητικής Εργασίας, ώστε να συντελέσουν αποτελεσματικά στην ενεργό συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία της μάθησης. Αν στην εκπαίδευση η γλώσσα αποτελεί αντικείμενο διδασκαλίας και παράλληλα μέσο συγκρότησης της ιδιαιτερότητας των διδακτικών αντικειμένων αλλά και μέσο διδασκαλίας, η συμμετοχή των μαθητών στη δημιουργία ενός εννοιολογικού λεξικού, θα τους φέρει σε επαφή με αυτήν σε όλες της τις διαστάσεις, ενθαρρύνοντάς τους να συμμετέχουν στην κατασκευή των δικών τους νοημάτων και να μαθαίνουν αυτόνομα.

Εννοιολογικό λεξικό

Στο πλαίσιο της αξιοποίησης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση σχεδιάσαμε και εφαρμόσαμε ένα μαθητοκεντρικό  διδακτικό σενάριο για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας της Α΄ Γυμνασίου με αξιοποίηση της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας και του Web Quest με θέμα τη δημιουργία ενός πολυτροπικού κειμένου για την περιβαλλοντική οργάνωση «Αρκτούρος». Βασικός σκοπός της παρούσας εργασίας είναι μέσα από την αξιολόγηση της πειραματικής εφαρμογής του συγκεκριμένου διδακτικού σεναρίου να διερευνηθούν ο βαθμός αποδοχής του από τους μαθητές, η αποτελεσματικότητά του ως προς τη μάθηση καθώς οι απόψεις των μαθητών σχετικά με την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας της Ν. Γλώσσας με χρήση ΤΠΕ με απώτερο σκοπό τη βελτίωση και τη συστηματική χρησιμοποίηση της μεθόδου αυτής στη διδασκαλία του μαθήματος.