Αρχείο έτους 2016

Νέες συνθήκες στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας: οι άξονες προτεραιότητας στην ατζέντα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Εκπαίδευση. 

Πρόγραμμα

Ο Κριτικός Γραμματισμός αποτελεί την πιο σύγχρονη φιλοσοφική-ιδεολογική προσέγγιση της γλώσσας και ακολουθείται από αντίστοιχες διδακτικές προτάσεις, πρόσφατα δε έχει υιοθετηθεί από τα νέα Προγράμματα Σπουδών Γλωσσικής Διδασκαλίας στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Αναπτύχθηκε μέσα σε ένα ευρύ θεωρητικό πλαίσιο του γραμματισμού και των πολυγραμματισμών σε συνδυασμό και με την ανάπτυξη των πολιτισμικών σπουδών από αντιλήψεις που εκφράστηκαν από γλωσσολόγους και παιδαγωγούς σύμφωνα με τις οποίες τα γλωσσικά φαινόμενα συνδέονται πολύ στενά με τα κοινωνικά.
Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, μετά από σύντομη ιστορική αναδρομή στη γλωσσική διδασκαλία, επιχειρείται η οριοθέτηση του Γραμματισμού και του δρόμου που διανύθηκε προς τον Κριτικό Γραμματισμό και παράλληλα ένα πέρασμα από διάφορους άλλους Γραμματισμούς. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται ο τρόπος προσέγγισης, ανάλυσης και διδασκαλίας του κειμένου στο πλαίσιο της Παιδαγωγικής του Κριτικού Γραμματισμού και στο τρίτο μέρος παρουσιάζονται διδακτικές εφαρμογές και προτάσεις.
Το βιβλίο απευθύνεται σε όποιον θα ήθελε να μάθει ή να διδάξει πώς μπορεί να δει κανείς “πίσω από τα γράμματα και κάτω από τις λέξεις”.

Ο κριτικός γραμματισμός στη σχολική πράξη

Ο Κριτικός Γραμματισμός αποτελεί την πιο σύγχρονη γλωσσοεκπαιδευτική πρόταση διεθνώς τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόσφατα έχει υιοθετηθεί από τα νέα Προγράμματα Σπουδών Γλωσσικής Διδασκαλίας στην Ελλάδα και την Κύπρο. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε κατά τη διετία 2012-14 ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα που απευθύνθηκε σε όλους τους εκπαιδευτικούς της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας και οργανώθηκε από τις Σχολικές Συμβούλους Προσχολικής Αγωγής 14^ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας, 1^ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Φλώρινας και Φιλολόγων Φλώρινας, σε συνεργασία με τον «Όμιλο Εκπαιδευτικών για τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία» και το «Εργαστήριο Γλώσσας και Προγραμμάτων Γλωσσικής Διδασκαλίας» του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Φλώρινας.

Στο Θεματικό Συμπόσιο με τον τίτλο «Εκπαιδευτικοί της πράξης και Κριτικός Γραμματισμός» παρουσιάστηκαν οι στόχοι και η φιλοσοφία του σχεδιασμού του προγράμματος, οι διαστάσεις της υλοποίησής του, οι προβληματισμοί από την εφαρμογή του, η αξιολόγηση από τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και η ανάδειξη των θετικών πτυχών του, ώστε να αποτελέσει μια επιμορφωτική πρόταση για τους εκπαιδευτικούς της πράξης.

Στο πλαίσιο του Συμποσίου παρουσιάστηκαν τρεις εισηγήσεις από τον σε συνεργασία με τις Σχολικές Συμβούλους που διοργάνωσαν το επιμορφωτικό πρόγραμμα με τους παρακάτω τίτλους:

1. Επιμορφωτικό Πρόγραμμα Κριτικού Γραμματισμού: Διδακτικές Παρεμβάσεις στην Προσχολική Εκπαίδευση, Κωνσταντίνος Ντίνας, Κωνσταντία Βαϊρινού
2. Η επαγγελματική ενδυνάμωση των δασκάλων και η γλωσσική διδασκαλία: Εισαγωγή στην οπτική του Κριτικού Γραμματισμού στο Δημοτικό Σχολείο, Κωνσταντίνος Ντίνας, Όλγα Μούσιου-Μυλωνά
3. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στον κριτικό γραμματισμό: από τη θεωρία στην πράξη, Κωνσταντίνος Ντίνας, Άννα Πολατίδου

This paper presents the design, implementation and evaluation of a train- ing program for Critical Literacy held during two school years (2012-13 and 2013-14) and participated in the 1rst part of the theoretical training 168 primary education teachers, while 114 of these teachers participated also in the 2nd part of the practice. The training program, to which teachers responded with great interest, was organized and operated in accordance with the principles of adult education and modi ed according to the needs and suggestions of the participants. Teachers, due to the large number of participants, but also due to substantive teaching purposes, formed three cycles of applications in classes A ́–B ́, C ́–D ́and E ́- St ́, as well as subgroups in each cycle, depending on thematic and texts chosen to edit.

The conditions for the completion of the Program were the regular par- ticipation in the program and the practical application of the approach of critical literacy in classroom. A Training Group Folder Task (portfolio) for the theme that worked was requested as a nal deliverable. Also, at the end an assessment of the program was held by teachers including inter- view and interpretation of deliverables, which highlighted the positive as- pects of the program and the concerns that were raised. The presentation and disclosure of this training exercise is one of the objectives of the pro- gram, so that this rst experience to be a structured educational proposal.

Η τρίτη εισήγηση του συμποσίου

Ο Κριτικός Γραμματισμός αποτελεί την πιο σύγχρονη γλωσσοεκπαιδευτική πρόταση διεθνώς τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόσφατα έχει υιοθετηθεί από τα νέα Προγράμματα Σπουδών Γλωσσικής Διδασκαλίας στην Ελλάδα και την Κύπρο. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε κατά τη διετία 2012-14 ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα που απευθύνθηκε σε όλους τους εκπαιδευτικούς της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας και οργανώθηκε από τις Σχολικές Συμβούλους Προσχολικής Αγωγής 14ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας, 1ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Φλώρινας και Φιλολόγων Φλώρινας, σε συνεργασία με τον «Όμιλο Εκπαιδευτικών για τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία» και το «Εργαστήριο Γλώσσας και Προγραμμάτων Γλωσσικής Διδασκαλίας» του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Φλώρινας.

Στο Θεματικό Συμπόσιο με τον τίτλο «Εκπαιδευτικοί της πράξης και Κριτικός Γραμματισμός» παρουσιάστηκαν οι στόχοι και η φιλοσοφία του σχεδιασμού του προγράμματος, οι διαστάσεις της υλοποίησής του, οι προβληματισμοί από την εφαρμογή του, η αξιολόγηση από τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και η ανάδειξη των θετικών πτυχών του, ώστε να αποτελέσει μια επιμορφωτική πρόταση για τους εκπαιδευτικούς της πράξης.

Στο πλαίσιο του Συμποσίου παρουσιάστηκαν τρεις εισηγήσεις από τον σε συνεργασία με τις Σχολικές Συμβούλους που διοργάνωσαν το επιμορφωτικό πρόγραμμα με τους παρακάτω τίτλους:

1. Επιμορφωτικό Πρόγραμμα Κριτικού Γραμματισμού: Διδακτικές Παρεμβάσεις στην Προσχολική Εκπαίδευση, Κωνσταντίνος Ντίνας, Κωνσταντία Βαϊρινού
2. Η επαγγελματική ενδυνάμωση των δασκάλων και η γλωσσική διδασκαλία: Εισαγωγή στην οπτική του Κριτικού Γραμματισμού στο Δημοτικό Σχολείο, Κωνσταντίνος Ντίνας, Όλγα Μούσιου-Μυλωνά
3. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στον κριτικό γραμματισμό: από τη θεωρία στην πράξη, Κωνσταντίνος Ντίνας, Άννα Πολατίδου

The critical literacy constitutes today a modern linguistic-educational ap- proach in the school. The two last years was attempted the training of teach- ers, with the concretisation of training program, titled “the critical literacy in the New School”. Objective of training program was the professional intensification of teachers in the basic principles of critical literacy pedagogy and the application of effective practices in the classroom of Kindergarten. Ιn this paper, is presented a frame of effective practices of critical literacy for the Kindergarten.

Η δεύτερη εισήγηση του συμποσίου

Ο Κριτικός Γραμματισμός αποτελεί την πιο σύγχρονη γλωσσοεκπαιδευτική πρόταση διεθνώς τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόσφατα έχει υιοθετηθεί από τα νέα Προγράμματα Σπουδών Γλωσσικής Διδασκαλίας στην Ελλάδα και την Κύπρο. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε κατά τη διετία 2012-14 ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα που απευθύνθηκε σε όλους τους εκπαιδευτικούς της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας και οργανώθηκε από τις Σχολικές Συμβούλους Προσχολικής Αγωγής 14^ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας, 1^ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Φλώρινας και Φιλολόγων Φλώρινας, σε συνεργασία με τον «Όμιλο Εκπαιδευτικών για τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία» και το «Εργαστήριο Γλώσσας και Προγραμμάτων Γλωσσικής Διδασκαλίας» του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Φλώρινας.

Στο Θεματικό Συμπόσιο με τον τίτλο «Εκπαιδευτικοί της πράξης και Κριτικός Γραμματισμός» παρουσιάστηκαν οι στόχοι και η φιλοσοφία του σχεδιασμού του προγράμματος, οι διαστάσεις της υλοποίησής του, οι προβληματισμοί από την εφαρμογή του, η αξιολόγηση από τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και η ανάδειξη των θετικών πτυχών του, ώστε να αποτελέσει μια επιμορφωτική πρόταση για τους εκπαιδευτικούς της πράξης.

Στο πλαίσιο του Συμποσίου παρουσιάστηκαν τρεις εισηγήσεις από τον σε συνεργασία με τις Σχολικές Συμβούλους που διοργάνωσαν το επιμορφωτικό πρόγραμμα με τους παρακάτω τίτλους:

1. Επιμορφωτικό Πρόγραμμα Κριτικού Γραμματισμού: Διδακτικές Παρεμβάσεις στην Προσχολική Εκπαίδευση, Κωνσταντίνος Ντίνας, Κωνσταντία Βαϊρινού
2. Η επαγγελματική ενδυνάμωση των δασκάλων και η γλωσσική διδασκαλία: Εισαγωγή στην οπτική του Κριτικού Γραμματισμού στο Δημοτικό Σχολείο, Κωνσταντίνος Ντίνας, Όλγα Μούσιου-Μυλωνά
3. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στον κριτικό γραμματισμό: από τη θεωρία στην πράξη, Κωνσταντίνος Ντίνας, Άννα Πολατίδου

The present study deals with a training program of Greek and English phi- lology teachers who teach linguistic courses at Secondary Education. The subject of the aforementioned training program was the forming of certain didactic practices under the spectrum of the Critical Literacy theory. Most of the teachers involved applied their teaching plans in classroom context, an attempt which was followed by an evaluation in written form. Despite the small number of participants it is believed that the training program, viewed within the context of adult education, managed to reveal both lim- itations and possibilities of Critical Literacy theory, especially when viewed as a complementary tool to communicative language teaching.

Η πρώτη εισήγηση του συμποσίου

Περιεχόμενα

Eισαγωγή επιμελητών και επιμελητριών || Σωφρόνης Χατζησαββίδης: ο επιστήμονας, ο εκπαιδευτικός, ο άνθρωπος: οι συνεισφορές του σε διαδικτυακή κοινότητα Επιμορφούμενων εκπαιδευτικών || O Σωφρόνης «μας» || Σωφρόνης Χατζησαββίδης, ο γλωσσοπαιδαγωγός: ακαδημαϊκή νεκρολογίαγια τονΠρώτοΚορυφαίο || Σωφρόνης Χατζησαββίδης (1950-2014) || Για μια Γραμματική του Νεοελληνικού Επιστημονικού Λόγου || H ανάλυση αναγκών ως μέσο για την ενδυνάμωση μητέρων μεταναστριών που μαθαίνουν τη Νέα Ελληνική ως δεύτερη γλώσσα || Έμφυλη ετερότητα και πολιτιστική βία: μελετώντας τον λόγο Του εγχειριδίου Φυσικής Αγωγής του Γυμνασίου, υπό το πρίσμα της Κριτικής Παιδαγωγικής της Ειρήνης || Διερευνώντας τις (καθημερινές) αφηγήσεις και τη θέση τους στην κριτική γλωσσική εκπαίδευση || Η αξιοποίηση της σχολικής γραμματικής του Γυμνασίου στην κατεύθυνση του κριτικού γραμματισμού: ακολουθώντας την πρόταση του Σωφρόνη Χατζησαββίδη || Γραμματικά και υφολογικά φαινόμενα ως φορείς άρρητων πολιτισμικών νοημάτων στην ελληνική και γαλλική γλώσσα || Je suis “belgophone”! Είμαι βελγόφωνος! Le francais parle en Belgique. Τα γαλλικά όπως ομιλούνται στο Βέλγιο || Ο γραπτός λόγος ως αναθεώρηση: θεωρία και πράξη || Ελλάδα 2015: νέα πολυπολιτισμικά κοινωνικά συγκείμενα. Nέα ζητήματα γλωσσικής εκπαιδευτικής πολιτικής; || «Του κύκλου τα γυρίσματα»: σχολικός χρόνος, διδακτικά σχήματα και γλωσσική διδασκαλία || Επαναπροσδιορίζοντας την καλλιέργεια τουγραπτού λόγου στις σχολικές κοινότητες: Προς μια διαλογική-κριτική οπτική || Η σημασία ως σήμανση και χρήση: διερευνώντας τα δεδομένα αλλά και τα αποτελέσματα μιας αναγκαίας μετεξέλιξης που οδήγησε από τους τύπους στις σημασίες και από τις γραμματικές προτάσεις στα εκφωνήματα || Ευαγγελινός Αποστολίδης-Σοφοκλής: ένας πρωτοπόρος μελετητής της Ελληνικής Γλώσσας και της Ιστορίας της || Σταθερότητα και μεταβλητότητα των κειμένων: συνταγές μαγειρικής ενός (και κάτι) αιώνα || Κειμενικά είδη και κριτικός γραμματισμός: μια «ανοιχτή» σχέση; || Αναστοχαστικότητα και ανάπτυξη όρων συνεργασίας στην έρευνα γύρω από την ετερογένεια του σχολείου || Οι αθέατες στρεβλώσεις της ελλαδικής σχολικής Ιστοριογραφίας: μια πρώτη προσέγγιση στα διδακτικά εγχειρίδια της προ της μεταπολίτευσης περιόδου || Πολιτικές δια βίου μάθησης και Εκπαίδευσης Ενηλίκων || Για την ψηφιακή ανάγνωση || Σκέψεις για την πολυπολιτισμική παιδική λογοτεχνία || Σχολείο & επιλογή μαθητών και μαθητριών || Διερευνώντας τις διαλογικές πρακτικές των μαθητών σε ομάδες εργασίας: μια κοινωνικο-πολιτισμική μελέτη περίπτωσης || Η ποιητική της οδύνης, του έρωτα, της παρακμής και του θανάτου || Η διαμόρφωση της υποκειμενικότητας των καλλιτεχνών-καθηγητών τέχνης: μύθοι-δημιουργικότητα και παιδαγωγικός λόγος || Κοινωνικά στερεότυπα και αναπαραστάσεις για τους Τσιγγάνους στο λόγο φοιτητριών και φοιτητών των Παιδαγωγικών Τμημάτων του Α.Π.Θ. || Ο ρόλος και η σημασία της Θεατροπαιδαγωγικής στη δημιουργία περιβαλλόντων κοινωνικο-πολιτισμικής και γνωστικής μαθητείας για την παραγωγή γραπτού λόγου || Η γνώμη των εκπαιδευτικών των Πειραματικών Δημοτικών Σχολείων ΠΤΔΕ-ΑΠΘ για τηνΈκθεση Περιγραφικής Αξιολόγησης και τις επιδράσεις της || Επιτεύγματα της εφηβικής ηλικίας: ανάπτυξη πολιτικής σκέψης και ολοκλήρωση της εικόνας του εγώ || Eνθαρρύνοντας το γραμματισμό με τα αγαπημένα παιχνίδια των παιδιών: «Βάζεις το σημαδάκι με το ποντίκι στο angry birds και με το ποντίκι το πας πίσω και μετά το εκτοξεύεις» || Οι εκπαιδευόμενοι στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας: ανάγκες, προσδοκίες και συναισθήματα || Το ζήτημα της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας στο πεδίο της εκπαιδευτικής πολιτικής και της παιδαγωγικής πρακτικής από το 1923 ως σήμερα: από την απαξίωση στη μεταρρύθμιση-η διάσταση της εκπαιδευτικής πολιτικής || Μία βιβλιοπαρουσίαση, δύο γνωριμίες και ένας αποχαιρετισμός || Βιογραφικά συγγραφέων

Παρατηρήσεις

Τα κείμενα γράφουν οι: Κωνσταντίνος Ντίνας, Σταυρούλα Αντωνοπούλου, Ελένη Κονσούλη, Έλση Ντολιοπούλου, Φίλιππος Τεντολούρης, Δημήτρης Τομπαΐδης, ʼννα Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Γιώργος Ανδρουλάκης, Βιργινία Αρβανιτίδου, Αργύρης Αρχάκης, Λευτέρης Βεκρής, Γεωργία Ιωαννίτου, Βασιλική Κούζα, Σταύρος Καμαρούδης, Μέλλω-Αιμιλία Κέκια, Αγγελική Κοιλιάρη, Δημήτρης Κουτσογιάννης, Τριανταφυλλιά Κωστούλη, Ναπολέων Μήτσης, Θανάσης Νάκας, Μαρία Παπαδοπούλου, Σταυρούλα Τσιπλάκου, Ρούλα Τσοκαλίδου, Κωνσταντίνος Απ. Βακαλόπουλος, Δημήτρης Κ. Βεργίδης, Κωνσταντίνος Βρύζας, Μελπομένη Τσιτουρίδου, Δημήτρης Θ. Ζάχος, Ελένη Κατσαρού, Βασίλης Τσάφος, Ανδρέας Καρακίτσιος, Ευμορφία Κηπουροπούλου, Αργύρης Κυρίδης, Χρήστος Τουρτούρας, Αντώνης Λενακάκης, Δέσποινα Βασαρμίδου, Γιάννης Σπαντιδάκης, Τάσος Λιάμπας, Κωνσταντίνος Γ. Μπίκος, Μαρία Μπιρμπίλη, Μαρία Παπανδρέου, Βάσω Νικολοπούλου, Γιώτα Χατζηθεοχάρους, KωστήςΤσιούμης, Ελένη Χοντολίδου

Ο τόμος

Ο τρίτος τόμος των Πρακτικών

Η εισήγηση

Το περιεχόμενο του βιβλίου είναι μια προσπάθεια καταγραφής και παρουσίασης δράσεων σε διάφορα νηπιαγωγεία με σκοπό την κατάκτηση της δεξιότητας του γραμματισμού από τα παιδιά με τρόπο αβίαστο και αποτελεσματικό. Οι νέες τάσεις στη γλώσσα, η ομαδοσυνεργατική μέθοδος, η “αυθεντική” αξιολόγηση είναι οι άξονες πάνω στους οποίους αναπτύσσονται οι δραστηριότητες αυτού του βιβλίου και αξιοποιείται η φαντασία και η δημιουργικότητα των παιδιών. Τα κείμενα συμπληρώνονται με φωτογραφικό υλικό με δείγματα της δουλειάς των παιδιών. Ελπίζουμε ότι το βιβλίο θα δώσει τα ερεθίσματα σε παιδαγωγούς εν ενεργεία ή όχι να δημιουργήσουν τις δικές τους αντίστοιχες δράσεις.

Κατεβάστε το δωρεάν από τις εκδόσεις Σαΐτα