Αρχείο κατηγορίας Περιοδικά-Συνέδρια

Μέσα από τη συγκεκριμένη εργασία, έγινε μια προσπάθεια βιβλιογραφικής ανασκόπησης με στόχο την παρουσίαση και την αποτύπωση της εξέλιξης προγραμμάτων και δράσεων για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερης αλλά και ξένης-που σχεδιάστηκαν και ξεκίνησαν να υλοποιούνται ήδη από τη δεκαετία του ’90- αλλά και τρέχοντα προγράμματα που εφαρμόζονται σήμερα για το γλωσσικό μάθημα στο ελληνικό δημοτικό σχολείο, σε μετανάστες και πρόσφυγες μαθητές/τριες. Τα τελευταία ως κεντρικό άξονα έχουν τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως ξένης σε παιδιά προσφύγων (πολέμου κυρίως) που από το 2011 έχουν εισέλθει και διαμένουν στη χώρα μας, καθιστώντας αναγκαία την ένταξή τους στο ελληνικό εκ[παιδευτικό σύστημα και την καθημερινή ζωή. Μέσα, όμως, από το πρίσμα της διαπολιτισμικής αγωγής και εκπαίδευσης, με σκοπό τη διαμόρφωση ενός εκπαιδευτικού περιβάλλοντος που να αναγνωρίζει τη διαπολιτισμική ετερότητα και να προάγει τη δημιουργική αλληλεπίδραση μεταξύ πολιτισμικά διαφορετικών μαθητών/τριών προς την κατεύθυνση της αποδοχής του «άλλου»- της γλώσσας και της πολιτιστικής τους ταυτότητας, χωρίς προκαταλήψεις, στερεοτυπικές αντιλήψεις και φοβίες. Στο πλαίσιο αυτό του προβληματισμού μελετήθηκαν οι στόχοι, τα μέσα, οι μέθοδοι και τα αποτελέσματα τέτοιων καλών εφαρμογών εντός και εκτός σχολείου και διαπιστώθηκε πως στην πλειοψηφία τους διαπνέονται από κοινές καλές δράσεις στο βαθμό που εφαρμόζονται από την ελληνική πολιτεία.

Κουρκουβέλη-Παλαιολόγου-Ντίνας

Το παρόν διδακτικό σενάριο απευθύνεται στην Α΄ τάξη του Δημοτικού κι αντιστοιχεί στις ενότητες 5 και 6 του Βιβλίου της Γλώσσας, ενώ παράλληλα, αξιοποιούνται οι γνωστικές περιοχές των Μαθηματικών, των Τ.Π.Ε., της Μουσικής, και της Αισθητικής Αγωγής.

Στο πεδίο της γλωσσικής διδασκαλίας αναφέρεται στην εκμάθηση των δίψηφων γραμμάτων (συμφώνων και φωνηέντων) και στην περαιτέρω εξάσκηση και εμπέδωσή τους, η οποία μπορεί να γίνει με ενδιαφέροντα τρόπο μέσα από το Εκπαιδευτικό Λογισμικό της Α΄- Β΄ Δημοτικού για τη Γλώσσα.

Στα Μαθηματικά δίνεται η ευκαιρία στο πλαίσιο μιας διαθεματικής εργασίας οι μαθητές να κάνουν νοερούς υπολογισμούς και να συνειδητοποιήσουν την πρακτική χρησιμότητα των Μαθηματικών.

Στον τομέα της Αισθητικής Αγωγής, κατά τη διάρκεια της δημιουργίας σχεδίων με το λογισμικό, οι μαθητές έρχονται σε επαφή με διαφορετικά υλικά και χρώματα, διασκεδάζουν και εκφράζονται καλλιτεχνικά.

Επίσης, αξιοποιείται κι η Μουσική, καθώς δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές να μάθουν με ευχάριστο τρόπο ένα από τα χαρακτηριστικά παιδικά τραγούδια της Φρουτοπίας, που εμπεριέχει δίψηφα σύμφωνα και φωνήεντα, ώστε, παράλληλα με την ψυχαγωγία και την απόλαυση, να μπορέσουν να ασκηθούν στην ορθοφωνία και τη σωστή άρθρωση.

Τέλος, αξιοποιούνται δύο εκπαιδευτικά λογισμικά, Εκπαιδευτικό Λογισμικό της Α΄- Β΄ Δημοτικού για τη Γλώσσα και το TuxPaint. Η χρήση των ΤΠΕ καθιστά τη διδακτική διαδικασία περισσότερο ενδιαφέρουσα και ελκυστική, οι έννοιες και οι σημασίες των λέξεων οπτικοποιούνται και έτσι δίνεται έμφαση στην εκμάθηση του γνωστικού στόχου.

ΜΟΥΣΙΟΥ, ΜΠΛΟΥΧΟΥ, ΝΤΙΝΑΣ

Η  διδασκαλία  είναι  ένα  συνομιλιακό  γεγονός  στη  διάρκεια  του  οποίου  ένας εκπαιδευτικός  κατά  τη  γλωσσική  διεπίδραση  μεταδίδει  γνώσεις  σε  ένα  σύνολο μαθητών,  όπως  και  οι  μαθητές  ανταλλάσσουν  γνώσεις  και  πληροφορίες  μεταξύ  τους, ενώ,  παράλληλα,  μέσα  από  τον  λόγο  της  διδασκαλίας  πραγματώνεται  η  καλλιέργεια των  γλωσσικών  και  επικοινωνιακών  δεξιοτήτων  των  μαθητών  και  η  υιοθέτηση στάσεων,  απόψεων  και  αξιών.  Για  αυτό  η  ανάλυση  του  λόγου  της  διδασκαλίας αποκαλύπτει  πολύ  σημαντικά  δεδομένα  για  το  πώς  επιτυγχάνονται  οι  παραπάνω στόχοι. 

Στο  πλαίσιο  της  επιδίωξης  μιας  πιο  αποτελεσματικής  διδακτικής  πρακτικής εκπονήθηκε  ένα  Πρόγραμμα  επικοινωνιακής  επίγνωσης  για  εκπαιδευτικούς  με  στόχο να  διερευνηθεί  ο  σημαντικός  ρόλος  της  γλωσσικής  αλληλεπίδρασης  δασκάλου  και μαθητών  στη  διάρκεια  της  διδασκαλίας  και  να  προσδιοριστεί  η  συμβολή  της  στη συγκρότηση  της  γνώσης  και  στη  βελτίωση  της  επικοινωνιακής  ικανότητας εκπαιδευτικών και μαθητών. 

Με  την  μεταγνωστική  προσέγγιση  του  λόγου  της  διδασκαλίας,  μέσα  από από  μαγνητοφωνημένα  διδακτικά  επεισόδια,  επιδιώκεται  η  βελτίωση  της επικοινωνιακής  επίγνωσης  των  εκπαιδευτικών,  ώστε  να  ερμηνεύουν  τα  γλωσσικά συμβάντα  κατά  τη  διδασκαλία  και  να  διαχειρίζονται  με  ευστοχία  την  επικοινωνία  με τους μαθητές τους αξιοποιώντας τις δυνατότητες της γλώσσας.

Το άρθρο

Η παρούσα ανακοίνωση αποτελεί μια σύντομη συγκριτική μελέτη δύο τρόπων αξιολόγησης του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας στην Α’ Λυκείου, που ίσχυσαν και εναλλάχθηκαν την τελευταία πενταετία. Ο πρώτος είναι αυτός που ορίζεται από το ισχύον Νέο Πρόγραμμα Σπουδών (Π.Σ.) του μαθήματος, ενώ ο δεύτερος και μεταγενέστερος προβλέπει τη χρήση Τράπεζας Θεμάτων (Τ.Θ.). Πρόκειται, δηλαδή, για ταυτόχρονη ισχύ δύο εκπαιδευτικών μέτρων. Για τον λόγο αυτό, κρίθηκε σκόπιμη η παράλληλη εξέτασή τους, ώστε να διαπιστωθεί αν και κατά πόσο υπάρχουν σημεία ταύτισης ή σύγκλισης και, τελικά, να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα για το αν είναι δυνατό να συνυπάρξουν.

Λέξεις-κλειδιά: Αξιολόγηση, Νεοελληνική Γλώσσα Α’ Λυκείου, Πρόγραμμα Σπουδών, Τράπεζα Θεμάτων

Δύο τρόποι αξιολόγησης – Τράπεζα Θεμάτων

Στην παρούσα ανακοίνωση υποστηρίζεται βιβλιογραφικά πως οι ψηφιακές ιστορίες δύνανται να συμβάλουν στην ενίσχυση των παραγόντων που επιδρούν στην ανάγνωση: φωνολογική επίγνωση, αναγνωστική ευχέρεια, λεξιλόγιο και κατανόηση. Συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των ψηφιακών ιστοριών, όπως η ακρόαση της προφοράς των κειμένων, οι ενσωματωμένοι ορισμοί λέξεων και τα κινούμενα σχέδια/ γραφικά, συντελούν στην ενίσχυση της ανάγνωσης, ανάγοντας τις ψηφιακές ιστορίες σε ένα κύριο μέσο, που ενσωματώνει την τεχνολογία στην εκπαίδευση με αποτελεσματικό τρόπο.

Λέξεις-κλειδιά: ψηφιακή ιστορία, φωνολογική/φωνημική επίγνωση, αναγνωστική ευχέρεια, λεξιλόγιο, κατανόηση

Ψηφιακές ιστορίες και αναγνωστική δεξιότητα

Η παρούσα έρευνα επιδιώκει να διερευνήσει τη σχέση που υπάρχει μεταξύ των παιδιών προσχολικής ηλικίας και κατανόησης προφορικού λόγου μέσω ψηφιακών αφηγήσεων με τη μορφή κινουμένων σχεδίων. Το δείγμα αποτέλεσαν 28 νήπια και προνήπια, τα οποία παρακολούθησαν 5 ψηφιακές αφηγήσεις παραμυθιών. Η αξιολόγηση της κατανόησης προφορικού λόγου έγινε μέσω ενός τεστ δέκα ερωτήσεων κυριολεκτικής κατανόησης οργανωμένων γύρω από το θέμα και τις λεπτομέρειες της ιστορίας. Η επεξεργασία των αποτελεσμάτων οδηγεί στη διαπίστωση πως η ψηφιακή αφήγηση συμβάλλει στην κατανόηση προφορικού λόγου καθώς εντοπίζονται υψηλά ποσοστά θετικών απαντήσεων από την πλευρά των νηπίων.

Λέξεις-κλειδιά: ψηφιακή αφήγηση, κατανόηση προφορικού λόγου, μεγαλόφωνη ανάγνωση ιστοριών

Το κείμενο ΕΔΩ

Νέες συνθήκες στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας: οι άξονες προτεραιότητας στην ατζέντα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Εκπαίδευση. 

Πρόγραμμα

Ο Κριτικός Γραμματισμός αποτελεί την πιο σύγχρονη γλωσσοεκπαιδευτική πρόταση διεθνώς τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόσφατα έχει υιοθετηθεί από τα νέα Προγράμματα Σπουδών Γλωσσικής Διδασκαλίας στην Ελλάδα και την Κύπρο. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε κατά τη διετία 2012-14 ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα που απευθύνθηκε σε όλους τους εκπαιδευτικούς της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας και οργανώθηκε από τις Σχολικές Συμβούλους Προσχολικής Αγωγής 14^ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας, 1^ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Φλώρινας και Φιλολόγων Φλώρινας, σε συνεργασία με τον «Όμιλο Εκπαιδευτικών για τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία» και το «Εργαστήριο Γλώσσας και Προγραμμάτων Γλωσσικής Διδασκαλίας» του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Φλώρινας.

Στο Θεματικό Συμπόσιο με τον τίτλο «Εκπαιδευτικοί της πράξης και Κριτικός Γραμματισμός» παρουσιάστηκαν οι στόχοι και η φιλοσοφία του σχεδιασμού του προγράμματος, οι διαστάσεις της υλοποίησής του, οι προβληματισμοί από την εφαρμογή του, η αξιολόγηση από τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και η ανάδειξη των θετικών πτυχών του, ώστε να αποτελέσει μια επιμορφωτική πρόταση για τους εκπαιδευτικούς της πράξης.

Στο πλαίσιο του Συμποσίου παρουσιάστηκαν τρεις εισηγήσεις από τον σε συνεργασία με τις Σχολικές Συμβούλους που διοργάνωσαν το επιμορφωτικό πρόγραμμα με τους παρακάτω τίτλους:

1. Επιμορφωτικό Πρόγραμμα Κριτικού Γραμματισμού: Διδακτικές Παρεμβάσεις στην Προσχολική Εκπαίδευση, Κωνσταντίνος Ντίνας, Κωνσταντία Βαϊρινού
2. Η επαγγελματική ενδυνάμωση των δασκάλων και η γλωσσική διδασκαλία: Εισαγωγή στην οπτική του Κριτικού Γραμματισμού στο Δημοτικό Σχολείο, Κωνσταντίνος Ντίνας, Όλγα Μούσιου-Μυλωνά
3. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στον κριτικό γραμματισμό: από τη θεωρία στην πράξη, Κωνσταντίνος Ντίνας, Άννα Πολατίδου

This paper presents the design, implementation and evaluation of a train- ing program for Critical Literacy held during two school years (2012-13 and 2013-14) and participated in the 1rst part of the theoretical training 168 primary education teachers, while 114 of these teachers participated also in the 2nd part of the practice. The training program, to which teachers responded with great interest, was organized and operated in accordance with the principles of adult education and modi ed according to the needs and suggestions of the participants. Teachers, due to the large number of participants, but also due to substantive teaching purposes, formed three cycles of applications in classes A ́–B ́, C ́–D ́and E ́- St ́, as well as subgroups in each cycle, depending on thematic and texts chosen to edit.

The conditions for the completion of the Program were the regular par- ticipation in the program and the practical application of the approach of critical literacy in classroom. A Training Group Folder Task (portfolio) for the theme that worked was requested as a nal deliverable. Also, at the end an assessment of the program was held by teachers including inter- view and interpretation of deliverables, which highlighted the positive as- pects of the program and the concerns that were raised. The presentation and disclosure of this training exercise is one of the objectives of the pro- gram, so that this rst experience to be a structured educational proposal.

Η τρίτη εισήγηση του συμποσίου

Ο Κριτικός Γραμματισμός αποτελεί την πιο σύγχρονη γλωσσοεκπαιδευτική πρόταση διεθνώς τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόσφατα έχει υιοθετηθεί από τα νέα Προγράμματα Σπουδών Γλωσσικής Διδασκαλίας στην Ελλάδα και την Κύπρο. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε κατά τη διετία 2012-14 ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα που απευθύνθηκε σε όλους τους εκπαιδευτικούς της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας και οργανώθηκε από τις Σχολικές Συμβούλους Προσχολικής Αγωγής 14ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας, 1ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Φλώρινας και Φιλολόγων Φλώρινας, σε συνεργασία με τον «Όμιλο Εκπαιδευτικών για τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία» και το «Εργαστήριο Γλώσσας και Προγραμμάτων Γλωσσικής Διδασκαλίας» του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Φλώρινας.

Στο Θεματικό Συμπόσιο με τον τίτλο «Εκπαιδευτικοί της πράξης και Κριτικός Γραμματισμός» παρουσιάστηκαν οι στόχοι και η φιλοσοφία του σχεδιασμού του προγράμματος, οι διαστάσεις της υλοποίησής του, οι προβληματισμοί από την εφαρμογή του, η αξιολόγηση από τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και η ανάδειξη των θετικών πτυχών του, ώστε να αποτελέσει μια επιμορφωτική πρόταση για τους εκπαιδευτικούς της πράξης.

Στο πλαίσιο του Συμποσίου παρουσιάστηκαν τρεις εισηγήσεις από τον σε συνεργασία με τις Σχολικές Συμβούλους που διοργάνωσαν το επιμορφωτικό πρόγραμμα με τους παρακάτω τίτλους:

1. Επιμορφωτικό Πρόγραμμα Κριτικού Γραμματισμού: Διδακτικές Παρεμβάσεις στην Προσχολική Εκπαίδευση, Κωνσταντίνος Ντίνας, Κωνσταντία Βαϊρινού
2. Η επαγγελματική ενδυνάμωση των δασκάλων και η γλωσσική διδασκαλία: Εισαγωγή στην οπτική του Κριτικού Γραμματισμού στο Δημοτικό Σχολείο, Κωνσταντίνος Ντίνας, Όλγα Μούσιου-Μυλωνά
3. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στον κριτικό γραμματισμό: από τη θεωρία στην πράξη, Κωνσταντίνος Ντίνας, Άννα Πολατίδου

The critical literacy constitutes today a modern linguistic-educational ap- proach in the school. The two last years was attempted the training of teach- ers, with the concretisation of training program, titled “the critical literacy in the New School”. Objective of training program was the professional intensification of teachers in the basic principles of critical literacy pedagogy and the application of effective practices in the classroom of Kindergarten. Ιn this paper, is presented a frame of effective practices of critical literacy for the Kindergarten.

Η δεύτερη εισήγηση του συμποσίου

Ο Κριτικός Γραμματισμός αποτελεί την πιο σύγχρονη γλωσσοεκπαιδευτική πρόταση διεθνώς τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόσφατα έχει υιοθετηθεί από τα νέα Προγράμματα Σπουδών Γλωσσικής Διδασκαλίας στην Ελλάδα και την Κύπρο. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε κατά τη διετία 2012-14 ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα που απευθύνθηκε σε όλους τους εκπαιδευτικούς της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας και οργανώθηκε από τις Σχολικές Συμβούλους Προσχολικής Αγωγής 14^ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας, 1^ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Φλώρινας και Φιλολόγων Φλώρινας, σε συνεργασία με τον «Όμιλο Εκπαιδευτικών για τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία» και το «Εργαστήριο Γλώσσας και Προγραμμάτων Γλωσσικής Διδασκαλίας» του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Φλώρινας.

Στο Θεματικό Συμπόσιο με τον τίτλο «Εκπαιδευτικοί της πράξης και Κριτικός Γραμματισμός» παρουσιάστηκαν οι στόχοι και η φιλοσοφία του σχεδιασμού του προγράμματος, οι διαστάσεις της υλοποίησής του, οι προβληματισμοί από την εφαρμογή του, η αξιολόγηση από τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και η ανάδειξη των θετικών πτυχών του, ώστε να αποτελέσει μια επιμορφωτική πρόταση για τους εκπαιδευτικούς της πράξης.

Στο πλαίσιο του Συμποσίου παρουσιάστηκαν τρεις εισηγήσεις από τον σε συνεργασία με τις Σχολικές Συμβούλους που διοργάνωσαν το επιμορφωτικό πρόγραμμα με τους παρακάτω τίτλους:

1. Επιμορφωτικό Πρόγραμμα Κριτικού Γραμματισμού: Διδακτικές Παρεμβάσεις στην Προσχολική Εκπαίδευση, Κωνσταντίνος Ντίνας, Κωνσταντία Βαϊρινού
2. Η επαγγελματική ενδυνάμωση των δασκάλων και η γλωσσική διδασκαλία: Εισαγωγή στην οπτική του Κριτικού Γραμματισμού στο Δημοτικό Σχολείο, Κωνσταντίνος Ντίνας, Όλγα Μούσιου-Μυλωνά
3. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στον κριτικό γραμματισμό: από τη θεωρία στην πράξη, Κωνσταντίνος Ντίνας, Άννα Πολατίδου

The present study deals with a training program of Greek and English phi- lology teachers who teach linguistic courses at Secondary Education. The subject of the aforementioned training program was the forming of certain didactic practices under the spectrum of the Critical Literacy theory. Most of the teachers involved applied their teaching plans in classroom context, an attempt which was followed by an evaluation in written form. Despite the small number of participants it is believed that the training program, viewed within the context of adult education, managed to reveal both lim- itations and possibilities of Critical Literacy theory, especially when viewed as a complementary tool to communicative language teaching.

Η πρώτη εισήγηση του συμποσίου