H Kουτσοβλαχική είναι μία από τις τέσσερις νεολατινικές γλώσσες που έδωσε η Βαλκανική Λατινική με τη διαμόρφωσή της στο βαλκανικό χώρο μετά την κατάκτηση της Βαλκανικής από τους Ρωμαίους. Οι άλλες τρεις είναι: η Δακορουμανική, η Kουτσοβλαχική, η Iστρορουμανική.
Στην εργασία αυτή αρχικώς αναφέρονται οι συνθήκες διαμόρφωσης των νεολατινικών γλωσσών της Βαλκανικής (γλωσσικό υπόστρωμα, επίστρωμα) και στη συνέχεια γίνεται εκτενής παρουσίαση της κουτσοβλαχικής γλώσσας: τόποι διασποράς των βλαχόφωνων του ελληνικού χώρου, σχετικά επιστημονικά ερωτήματα (όνομα και καταγωγή τους), φυσιογνωμία της κουτσοβλαχικής, σχέσεις της με την ελληνική, γεωγραφική της διαφοροποίηση.
Τέλος παρουσιάζονται οι ιδιαιτερότητες του γλωσσικού ιδιώματος της Σαμαρίνας, που το εντάσσουν στην ενότητα των γεωγραφικών κουτσοβλαχικών ιδιωμάτων του ελληνικού χώρου αλλά και το διαφοροποιούν σε κάποια του χαρακτηριστικά.