Ντίνας, Κ. & Ξανθόπουλος, Α. 2007. Η διδασκαλία των κειμενικών ειδών στα βιβλία γλωσσικής διδασκαλίας στο Δημοτικό Σχολείο (Γ’, Ε’ και ΣΤ’ τάξεις). Στο: Καψάλης, Γ & Κατσίκης, Α. (επιμ.) Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση και οι προκλήσεις της εποχής μας. Ιωάννινα, σσ. 588-596

Με τη συγγραφή των νέων βιβλίων γλωσσικής διδασκαλίας στο Δημοτικό Σχολείο, τα οποία κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά το σχολικό έτος 2006-7, θεωρητικά τουλάχιστον, «μεταφράστηκε» σε διδακτέα ύλη το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) και το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ) της Ελληνικής Γλώσσας. Τονίζουμε το θεωρητικά, τόσο για να θυμίσουμε ότι τα διδακτικά εγχειρίδια στη χώρα μας πρέπει να γράφονται σύμφωνα με τις προδιαγραφές του εκάστοτε νομοθέτη, όσο και -κυρίως- για να επισημάνουμε το γεγονός ότι είναι ερευνητέο εάν και κατά πόσο ήταν επιτυχημένη αυτή η «μετάφραση». Η αναγκαιότητα μιας τέτοιας έρευνας τεκμαίρεται εξάλλου αφενός από τα ευρήματα ερευνών που έγιναν στα παλιά εγχειρίδια γλωσσικής διδασκαλίας και απέδειξαν ότι μόνο αυτονόητη δεν είναι η συμμόρφωση των βιβλίων προς τα εκάστοτε αναλυτικά προγράμματα που υποτίθεται ότι υλοποιούν και αφετέρου από τις αντιφατικές απόψεις που έχουν διατυπωθεί μέχρι σήμερα για την ποιότητα και τα χαρακτηριστικά των νέων βιβλίων. Στην έρευνά μας εστιάζουμε στον κειμενοκεντρικό χαρακτήρα των νέων βιβλίων για τις τάξεις Γ’, Ε’ και ΣΤ’ (της Δ’ τάξης δεν είχαν κυκλοφορήσει ακόμη), καθώς οι τάξεις αυτές έχουν σχεδόν ταυτόσημους στόχους. Διερευνούμε, δηλαδή, εάν και κατά πόσο «η γλωσσική διδασκαλία [όπως υλοποιείται μέσω των νέων εγχειριδίων] αντιμετωπίζει την ανάγκη του μαθητή να χειρίζεται διάφορα είδη λόγου είτε ως κείμενα προς επεξεργασία είτε ως κείμενα που καλείται ή επιθυμεί να συνθέσει ο ίδιος». Ειδικότερα, καταγράψαμε ποια και πόσα είδη λόγου και τύποι κειμένων περιλαμβάνονται στα νέα εγχειρίδια, ώστε να διαπιστώσουμε αν αυτά καλύπτουν επαρκώς «το φάσμα των συνηθέστερων ειδών λόγου, δηλαδή του “αναφορικού” (αφήγηση, περιγραφή, ανακοίνωση, κ.τ.ό.) και του “κατευθυντι-κού” (πρόσκληση, ερώτηση, παράκληση, οδηγία, επιχειρηματολογία, κ.τ.ό.)». Ερευνήσαμε, επίσης, τον τρόπο αξιοποίησης των διάφορων κειμενικών ειδών που ακολουθείται στα νέα εγχειρίδια, για να διαπιστώσουμε αν εξυπηρετεί την εξοικείωση των μαθητών με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (υπερδομή) των κειμενικών αυτών ειδών. Τέλος, προχωρήσαμε σε συγκρίσεις μεταξύ των διαφόρων τάξεων, για να διαπιστώσουμε τον τρόπο με τον οποίο τα υπό εξέταση εγχειρίδια υλοποιούν τον «ενιαίο» χαρακτήρα του Προγράμματος Σπουδών όσον αφορά το ερευνώμενο στοιχείο, τα κειμενικά είδη.