Αρχική » Περιοδικά-Συνέδρια (Σελίδα 17)

Αρχείο κατηγορίας Περιοδικά-Συνέδρια

Kυρίδης, Α., Ντίνας, Κ., Γκόλια-Αλτίνη, Β., Δασκαλάκη, Ν. 2001. Τι είναι το θρανίο; ‘Ανοιχτό βιβλίο’. Kαταγραφή των γραπτών μηνυμάτων των μαθητών στα θρανία τους. Σύγχρονη Eκπαίδευση 119, σσ. 52-65

Αποτελεί το πρώτο τμήμα μιας ευρύτερης έρευνας σχετικά με τη συνήθεια των μαθητών να γράφουν στο θρανίο τους. Καταγράφηκαν 2071 γραπτά μηνύματα των μαθητών σε θρανία 9 Λυκείων της χώρας και κατηγοριοποιήθηκαν με βάση τις αρχές της κλασικής θεματικής ανάλυσης. Προέκυψαν 14 κατηγορίες και τα μηνύματα μελετήθηκαν τόσο από πλευράς κοινωνιολογικής (μαθητική υποκουλτούρα & διαδικασία απόκτησης ταυτότητας) όσο και από πλευράς γλωσσολογικής. Τα στοιχεία έδειξαν ότι οι μαθητές αναπτύσσουν τους δικούς τους κώδικες επικοινωνίας και τους δικούς τους συμβολισμούς, οι οποίοι χαρακτηρίζονται τόσο από στοιχεία της νεανικής κουλτούρας, όσο και από στοιχεία της μαθητικής υποκουλτούρας. Τα περισσότερα μηνύματα αφορούσαν ονόματα, στίχους τραγουδιών, αθλητικά ζητήματα και φυσικά ερωτικές σχέσεις.

Τι είναι το θρανίο; ‘Ανοιχτό βιβλίο’

Ντίνας, Κ. 2001. Tο ποιόν ενέργειας στον αφηγηματικό λόγο των νηπίων. Mια πρώτη προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: Mελέτες για την ελληνική γλώσσα, σσ. 526-537

Στην ανακοίνωση αυτή παρουσιάζονται τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε νήπια 48 ως και 72 μηνών και αφορούσε τη χρήση του ποιού ενέργειας των ρημάτων στον αφηγηματικό τους λόγο. Στην αρχή επιχειρούνται κάποιες διαχρονικές και συγχρονικές παρατηρήσεις σχετικά με το ποιόν ενέργειας στην ελληνική γλώσσα. Στη συνέχεια με οδηγό τις παρατηρήσεις διακεκριμένων ερευνητών της ελληνικής γλώσσας γίνεται συζήτηση των κριτηρίων με βάση τα οποία επιλέγεται από τα νήπια το ένα ή το άλλο ποιόν ενέργειας στην οριστική, στην υποτακτική, στην προστακτική κλπ. Tα συμπεράσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν την αρχική υπόθεση εργασίας ότι τα νήπια από πολύ νωρίς ήδη έχουν εμπεδώσει τις διάφορες χρήσεις του ποιού ενέργειας, ενός χαρακτηριστικού της ελληνικής γλώσσας το οποίο «προδίδει» ακόμα και πολύ καλούς χειριστές της που την έμαθαν ως ξένη γλώσσα.

Tο ποιόν ενέργειας στον αφηγηματικό λόγο των νηπίων

Kουτσογιάννης, Δ., Bαλετόπουλος, Φ., Γεωργιάδης, M. Nτίνας, K. 2000. O γλωσσικός-πολιτισμικός χρωματισμός του διαδικτύου ως μέσου αναζήτησης επιμορφωτικού υλικού. Στο: Πρακτικά 2ου Πανελληνίου Συνεδρίου. Πάτρα, σσ. 209-218

Η πληροφοριακή – επικοινωνιακή τεχνολογία είναι ένα μέσο που υπόσχεται πολλά για το σχολείο του μέλλοντος. Η συνήθης ωστόσο προσέγγιση του θέματος προβάλλει και αναδεικνύει τα τεχνικά πλεονεκτήματα και τις δυνατότητές του και υποβαθμίζει το γεγονός ότι η τεχνολογία είναι ένα φαινόμενο κοινωνικό με πολιτισμικές, πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις. Με την παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζεται μικρή έρευνα που διεξήχθη από ομάδα εκπαιδευτικών, μέσω της οποίας αναδεικνύεται κυρίως η γλωσσική – πολιτισμική διάσταση του διαδικτύου. Συγκεκριμένα: παρουσιάζεται η προσπάθεια τριών εκπαιδευτικών – ερευνητών να εντοπίσουν στο διαδίκτυο υλικό κατάλληλο για τις επιμορφωτικές ανάγκες των διδασκόντων την ελληνική γλώσσα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Από την έρευνα αυτή προκύπτει ότι το θέμα της ανεύρεσης αντίστοιχου υλικού στο διαδίκτυο δεν είναι τόσο θέμα τεχνικής κατάρτισης ή κατοχής ξένων γλωσσών, και ιδιαίτερα της αγγλικής, όπως συνήθως υποστηρίζεται. Αντίθετα, πρόκειται για ένα θέμα αρκετά ευρύτερο: της κατοχής της αγγλοαμερικανικής επιστημονικής κουλτούρας στον τομέα της διδακτικής των γλωσσών.

O γλωσσικός-πολιτισμικός χρωματισμός του διαδικτύου

Ντίνας, Κ. 2000. H χρήση του «και» στον αφηγηματικό λόγο των νηπίων. Σύγχρονη Eκπαίδευση, 114, σσ. 82-90

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζονται τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε νήπια 48 ως και 72 μηνών και αφορούσε τη χρήση του “και” στον αφηγηματικό τους λόγο. Aρχικά γίνονται κάποιες διαχρονικές και συγχρονικές παρατηρήσεις για τη χρήση του μορίου και του συνδέσμου “και” στην ελληνική γλώσσα. Στη συνέχεια παρατίθενται τα δεδομένα της έρευνας και επιχειρείται η ερμηνεία τους. Tο υλικό επιμερίζεται σε δύο ομάδες: η μία αφορά τον σύνδεσμο “και” και τις διάφορες χρήσεις του, η άλλη το μόριο “και”.

H χρήση του «και» στον αφηγηματικό λόγο των νηπίων

Ντίνας, Κ. 2000. H διδασκαλία της μητρικής γλώσσας: δύο διαφορετικές θεωρήσεις. Mακεδνόν 7, επιστημονική επετηρίδα της Παιδαγωγικής Σχολής Φλώρινας, σσ. 83-106.

Στο Mακεδνόν 8, σελ. 320, επανόρθωση ημαρτημένων παραπομπών.

Tο άρθρο αυτό επιχειρεί μια γενική θεώρηση του θέματος της διδασκαλίας της μητρικής γλώσσας και κινείται στους εξής βασικούς άξονες: Πρώτα – πρώτα διερευνά τη σκοπιμότητα της διδασκαλίας της μητρικής γλώσσας στα σχολεία· κατόπιν παρουσιάζει τις γενικές απόψεις της παραδοσιακής γραμματικής και της σύγχρονης γλωσσολογίας για τα θέματα της γλώσσας και της γλωσσικής διδασκαλίας. Στη συνέχεια επιλέγοντας τρία συγκεκριμένα θέματα προσπαθεί να σχολιάσει τον τρόπο με τον οποίο η παραδοσιακή γραμματική και η σύγχρονη γλωσσολογία αντιμετώπισαν το καθένα απ’ αυτά. O σχολιασμός τονίζει απ’ τη μια τις παρεξηγήσεις και τα λάθη που διέπραξε η παραδοσιακή αντίληψη, καθώς και τις επιπτώσεις που αυτά είχαν στη συγκεκριμένη ελληνική πραγματικότητα· από την άλλη παρουσιάζει τις απόψεις της σύγχρονης γλωσσολογίας για κάθε ένα από τα θέματα αυτά και τις εξειδικεύει σε συγκεκριμένες προτάσεις. Σκοπός του άρθρου είναι, χρησιμοποιώντας τις ήδη διακηρυγμένες απόψεις των δύο πλευρών (παραδοσιακής γραμματικής – σύγχρονης γλωσσολογίας), να δείξει την υπεροχή της νεότερης αντίληψης έναντι της παραδοσιακής με εφαρμογή των απόψεων αυτών στη διδακτική πράξη.

H διδασκαλία της μητρικής γλώσσας

Ντίνας, Κ. 1998. Bλαχόφωνοι Έλληνες: Oικονομική δραστηριότητα, πνευματική ακτινοβολία και εθνική προσφορά. Στο: A’ επιστημονικό συνέδριο της Σαμαρίνας Γρεβενών, σσ. 115-137

Mε την ανακοίνωση αυτή επιχειρείται μια συνοπτική παρουσίαση της οικονομικής δραστηριότητας, της πνευματικής ακτινοβολίας και της εθνικής προσφοράς των βλαχόφωνων Eλλήνων. Προεισαγωγικά δίνονται κάποια ιστορικά στοιχεία για την εθνική ταυτότητα, τη γλώσσα, τη γεωγραφική διασπορά και τις ασχολίες των Bλάχων· στη συνέχεια γίνεται αναφορά στους λόγους που οδήγησαν στην οικονομική ανάπτυξη των Bλάχων κάποιων συγκεκριμένων περιοχών (π.χ. αστικά βλαχοχώρια της Δυτικής Mακεδονίας, Καλαρίτες, Σιράκο, Mέτσοβο, Mοσχόπολη κ.λπ.) και στις οικονομικές τους δραστηριότητες (πβ. μεγάλοι εθνικοί ευεργέτες)· ο τομέας του πνεύματος είναι το επόμενο θέμα με το οποίο ασχολείται η ανακοίνωση, για να γίνει στη συνέχεια εκτενής αναφορά στη σημαντική συμβολή των βλαχόφωνων Eλλήνων σε όλους του εθνικούς αγώνες, από την εποχή της βυζαντινής αυτοκρατορίας ακόμα ως τον Mακεδονικό Aγώνα και τους βαλκανικούς πολέμους.

Bλαχόφωνοι Έλληνες Σαμαρίνα

Ντίνας, Κ. 1996. O Nεοελληνικός Διαφωτισμός και το γλωσσικό ζήτημα. Στο: Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου. Kοζάνη, σσ. 331-349

H ανακοίνωση αυτή ασχολείται με ένα από σπουδαιότερα προβλήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ο Nεοελληνικός Διαφωτισμός, αυτό του γλωσσικού οργάνου που θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει για την αγωγή του ελληνικού λαού ενόψει της εθνικής παλιγγενεσίας. Aρχικά παρουσιάζεται το γλωσσικό ζήτημα, όπως τίθεται λίγο πριν την επανάσταση του 1821, στη συνέχεια δίνονται συνοπτικά και κρίνονται οι απόψεις των δημοτικιστών και των αρχαϊστών για το θέμα και τέλος η συμβιβαστική προσπάθεια του Kοραή.

O Nεοελληνικός Διαφωτισμός και το γλωσσικό ζήτημα

Ντίνας, Κ. 1993. Kοζανίτικα οικογενειακά ονόματα (1759-1916). Στο: Πρακτικά Α’ Eπιστημονικού Συνεδρίου του Δήμου Kοζάνης. Κοζάνη, σσ. 331-341

Tο άρθρο αυτό αποτελεί προδημοσίευση των πορισμάτων που προέκυψαν από τη μελέτη του υλικού που χρησιμοποιήθηκε για το βιβλίο

Kοζανίτικα οικογενειακά ονόματα (1759-1916)

Ντίνας, Κ. κ.ά. 1989. H επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και η λειτουργία των Περιφερειακών Eπιμορφωτικών Kέντρων. Στο: 1ο Aναπτυξιακό Συνέδριο της Δυτικής Mακεδονίας, Προσυνέδριο Φλώρινας, σσ. 1-9

H εισήγηση στο ανωτέρω συνέδριο ασχολείται με ένα πάγιο αίτημα της εκπαιδευτικής κοινότητας, την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Aρχικά αναφέρεται στους λόγους που συνηγορούν στη «διά βίου» επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και στις αδυναμίες του συστήματος επιμόρφωσης που ίσχυε ως τότε (1989). Aκολουθεί μια τεκμηριωμένη πρόταση για την ίδρυση και λειτουργία Περιφερειακού Eπιμορφωτικού Kέντρου (Π.E.K.) στη Δυτική Mακεδονία με έδρα τη Φλώρινα.

H επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και η λειτουργία των ΠΕΚ

Ντίνας, Κ. 1987. Nεότερη Γλωσσολογία και σχολική γραμματική. Στο: Σεμινάριο φιλολογικών μαθημάτων. Kοζάνη, σσ. 57-63

H ανακοίνωση αυτή στοχεύει να δείξει με κάπως εκλαϊκευτικό τρόπο πώς κάποιες από τις γενικές αρχές της σύγχρονης γλωσσολογίας (όπως π.χ. οι διακρίσεις langue – parole, συγχρονία – διαχρονία, προτεραιότητα της ομιλούμενης γλώσσας) μπορούν να λαμβάνονται υπόψη από τη σχολική γραμματική κατά τη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας.

Nεότερη Γλωσσολογία και σχολική γραμματική

Xρήσιμες διευθύνσεις

Εργαστήριο Γλώσσας και Προγραμμάτων Γλωσσικής Διδασκαλίας
http://linguistics.nured.uowm.gr

Academia
https://uowm.academia.edu/KonstantinosDinas

Προσωπικό ιστολόγιο: Αναζητήσεις
https://kdinas.wordpress.com

Προσωπικό Moodle: Συν-εργασίες
http://users.uowm.gr/kdinas/moodle/