Γρίβα, Ε. & Ντίνας, Κ. 2018. Στρατηγικές κατανόησης και παραγωγής γραπτού λόγου. Στο Ντίνας, Κ. (επιμ.). 2018. Figura in Praesentia Μελέτες αφιερωμένες στον καθηγητή Θανάση Νάκα. Εκδόσεις Πατάκη, σσ. 57-73
The importance of developing reading and writing strategies has been proved in a number of recent studies, since strategic instruction contributes to students’ active monitoring of the reading and writing process and the enhancement of their competency in reading and writing skills. In this paper, a literature review of studies on strategy instruction is attempted, and the role of strategy use awareness for making students comprehend a text effectively and produce a piece of writing is stressed. We present a number of teaching models designed to raise students’ awarenessas to the purpose and rationale of strategy useand to give them opportunities to practice the strategies that they are being taught, and to help them understand how to use those strategies in new learning contexts. The integration of strategy training into the regular classroom is suggested as a blueprint for teachers to put it into practice, in order for them to develop strategic readers and writers.
Κουρκουβέλη, Ευ., Παλαιολόγου, Ν., Ντίνας, Κ. 2018. Παρουσίαση προγραμμάτων για το μάθημα της γλώσσας στο δημοτικό σχολείο σε πρόσφυγες και μετανάστες μαθητές. Γρόσδος, Στ. & Τσιβάς, Α. (επιμ.) Πρακτικά Συνεδρίου «ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ». ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Π.Ε. & Δ.Ε. ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, σσ. 317-328
Μέσα από τη συγκεκριμένη εργασία, έγινε μια προσπάθεια βιβλιογραφικής ανασκόπησης με στόχο την παρουσίαση και την αποτύπωση της εξέλιξης προγραμμάτων και δράσεων για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερης αλλά και ξένης-που σχεδιάστηκαν και ξεκίνησαν να υλοποιούνται ήδη από τη δεκαετία του ’90- αλλά και τρέχοντα προγράμματα που εφαρμόζονται σήμερα για το γλωσσικό μάθημα στο ελληνικό δημοτικό σχολείο, σε μετανάστες και πρόσφυγες μαθητές/τριες. Τα τελευταία ως κεντρικό άξονα έχουν τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως ξένης σε παιδιά προσφύγων (πολέμου κυρίως) που από το 2011 έχουν εισέλθει και διαμένουν στη χώρα μας, καθιστώντας αναγκαία την ένταξή τους στο ελληνικό εκ[παιδευτικό σύστημα και την καθημερινή ζωή. Μέσα, όμως, από το πρίσμα της διαπολιτισμικής αγωγής και εκπαίδευσης, με σκοπό τη διαμόρφωση ενός εκπαιδευτικού περιβάλλοντος που να αναγνωρίζει τη διαπολιτισμική ετερότητα και να προάγει τη δημιουργική αλληλεπίδραση μεταξύ πολιτισμικά διαφορετικών μαθητών/τριών προς την κατεύθυνση της αποδοχής του «άλλου»- της γλώσσας και της πολιτιστικής τους ταυτότητας, χωρίς προκαταλήψεις, στερεοτυπικές αντιλήψεις και φοβίες. Στο πλαίσιο αυτό του προβληματισμού μελετήθηκαν οι στόχοι, τα μέσα, οι μέθοδοι και τα αποτελέσματα τέτοιων καλών εφαρμογών εντός και εκτός σχολείου και διαπιστώθηκε πως στην πλειοψηφία τους διαπνέονται από κοινές καλές δράσεις στο βαθμό που εφαρμόζονται από την ελληνική πολιτεία.
Ντίνας, Κ. (επιμ.). 2018. Figura in Praesentia Μελέτες αφιερωμένες στον καθηγητή Θανάση Νάκα. Εκδόσεις Πατάκη, σσ. 637
Πρόλογος του επιμελητή
Aφού επί σαράντα δύο συναπτά χρόνια υπηρέτησε ως γυμνασιακός καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση, ως συντάκτης και διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Συντάξεως του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής της Ακαδημίας Αθηνών και ως καθηγητής γλωσσολογίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Kαποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Θανάσης Νάκας συνταξιοδοτήθηκε την 31η Αυγούστου 2016, χωρίς, στην ουσία, να εγκαταλείψει την ενεργό δράση και προσφορά στην παιδεία και την εκπαίδευση του τόπου μας.
…
Ντίνας, Δ.Κ. 2018. Γλωσσικὲς παρατηρήσεις στὸ ἔργο τοῦ Εὐγενίου Βούλγαρη: ἡ περίπτωση τῆς γλωσσικῆς ποικιλίας. Στο Καρανάσιος, Χ. (επιμ.) Εὐγένιος Βούλγαρης Ὁ homo universalis τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ 300 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ (1716-2016). Αθήνα: ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ & ΙΕΡΑ ΜΕΓΙΣΤH ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Γλωσσικές παρατηρήσεις στο έργο του Ευγένιου Βούλγαρη.
Μούσιου-Μυλωνά, Ό., Μπλούχου, Στ. & Ντίνας, Κ. 2018. Γράφω και διαβάζω παρέα με την Κοκκινοσκουφίτσα: Σενάριο Εμπέδωσης και Ανακεφαλαίωσης των δίψηφων συμφώνων και φωνηέντων στην Α’ τάξη Δημοτικού. Πρακτικά 2ου Συνεδρίου Εκπαιδευτικών Δυτικής Μακεδονίας, Παιδαγωγική Σχολή Φλώρινας, σσ. 398-415
Το παρόν διδακτικό σενάριο απευθύνεται στην Α΄ τάξη του Δημοτικού κι αντιστοιχεί στις ενότητες 5 και 6 του Βιβλίου της Γλώσσας, ενώ παράλληλα, αξιοποιούνται οι γνωστικές περιοχές των Μαθηματικών, των Τ.Π.Ε., της Μουσικής, και της Αισθητικής Αγωγής.
Στο πεδίο της γλωσσικής διδασκαλίας αναφέρεται στην εκμάθηση των δίψηφων γραμμάτων (συμφώνων και φωνηέντων) και στην περαιτέρω εξάσκηση και εμπέδωσή τους, η οποία μπορεί να γίνει με ενδιαφέροντα τρόπο μέσα από το Εκπαιδευτικό Λογισμικό της Α΄- Β΄ Δημοτικού για τη Γλώσσα.
Στα Μαθηματικά δίνεται η ευκαιρία στο πλαίσιο μιας διαθεματικής εργασίας οι μαθητές να κάνουν νοερούς υπολογισμούς και να συνειδητοποιήσουν την πρακτική χρησιμότητα των Μαθηματικών.
Στον τομέα της Αισθητικής Αγωγής, κατά τη διάρκεια της δημιουργίας σχεδίων με το λογισμικό, οι μαθητές έρχονται σε επαφή με διαφορετικά υλικά και χρώματα, διασκεδάζουν και εκφράζονται καλλιτεχνικά.
Επίσης, αξιοποιείται κι η Μουσική, καθώς δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές να μάθουν με ευχάριστο τρόπο ένα από τα χαρακτηριστικά παιδικά τραγούδια της Φρουτοπίας, που εμπεριέχει δίψηφα σύμφωνα και φωνήεντα, ώστε, παράλληλα με την ψυχαγωγία και την απόλαυση, να μπορέσουν να ασκηθούν στην ορθοφωνία και τη σωστή άρθρωση.
Τέλος, αξιοποιούνται δύο εκπαιδευτικά λογισμικά, Εκπαιδευτικό Λογισμικό της Α΄- Β΄ Δημοτικού για τη Γλώσσα και το TuxPaint. Η χρήση των ΤΠΕ καθιστά τη διδακτική διαδικασία περισσότερο ενδιαφέρουσα και ελκυστική, οι έννοιες και οι σημασίες των λέξεων οπτικοποιούνται και έτσι δίνεται έμφαση στην εκμάθηση του γνωστικού στόχου.