Περίληψη
Σε μια εποχή που διακρίνεται από ρευστότητα και επιδείνωση των τοπίων σε όλα σχεδόν τα επίπεδα, ο ρόλος της γλώσσας, που αναμετράται με την ιμπεριαλιστική εικόνα, γίνεται ολοένα και περισσότερο σημαντικός. Η εστίαση στην “ασθενή” ελληνική γλώσσα, με βάση τον γλωσσικό ηγεμονισμό, δείχνει επιτακτική και, σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο τόμος επιχειρεί την ενίσχυση της σύνδεσής της με τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης. Επιμένει στην ανάδειξη νεωτερικών ζητημάτων αιχμής, όπως η σχέση της αρχαιοελληνικής γραμματείας με τη δημοσιογραφία, η έννοια της εξουσίας σε κλασικά κείμενα και η μετα-μνημονιακή γλώσσα στη δημόσια σφαίρα. Κορυφαίοι γλωσσολόγοι, νεοελληνιστές και καθηγητές από τα Πανεπιστήμια της Ελλάδας, του Harvard και του Rio de Janeiro καταθέτουν τις απόψεις τους για τη διδασκαλία και τις χρήσεις της ελληνικής γλώσσας σε δια/πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα, την τυποποίησή της και τις γλωσσικές απεικονίσεις της κρίσης, για να καταλήξουν στην “αποθέωση” της γλώσσας ως μείζονος εργαλείου για την καταπολέμηση του φόβου και της χειραγώγησης.
Περιεχόμενα
Πρόλογος || Εισαγωγή || 1. (Δια/πολυ)πολιτισμική αφύπνιση και επικοινωνία στη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας: Διδακτικές πρακτικές, προτάσεις και προοπτικές || 2. Η αλληλεξάρτηση των λέξεων σε σημασιολογικό επίπεδο και ο ολιστικός χαρακτήρας της λεξικής γνώσης: Διδακτικές συνέπειες στη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας || 3. Επίπεδη και συναισθηματική αφήγηση: Δύο στρατηγικές σε σχέση με την ακουστική μνήμη και την αναδιήγηση στη διδακτική πράξη – Ερευνητική εργασία σε πολιτισμική θεώρηση των ΜΜΕ έναντι ενός ερευνητικού παραδείγματος εκπαιδευτικής γλωσσικής πραγματικότητας || 4. Ο ελληνικός πολιτισμός ανά γλώσσα: Ένα πανόραμα της διδασκαλίας των Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Ζανέιρο της Βραζιλίας || 5. Γλωσσοϊδεολογικές διαστάσεις στην τυποποίηση της Νέας Ελληνικής || 6. «Το λεξικό μας» για τις τάξεις Δ΄, Ε ΄, Στ ΄του Δημοτικού Σχολείου || 7. Επικοινωνία και ελευθερία της έκφρασης στον Όμηρο || 8. Ιατρικό απόρρητο από την αρχαιότητα στη σύγχρονη «μιντιακή» εποχή || 9. Ο «δημοσιογραφικός λόγος» ενός βυζαντινού χρονογράφου – Η περίπτωση του Ιωάννη Μαλάλα (6ος αι. μ.Χ.) || 10. Ισχύς, εξουσία και νομιμότητα στον 21ο αιώνα: Η συμβολή του Max Weber || 11. Οι εννοιολογικές μεταφορές στον Τύπο την εποχή της λιτότητας || 12. Οι «ασθενείς» και οι «γιατροί» των μνημονίων: Γλωσσικές απεικονίσεις του ελληνικού χρέους σε κείμενα της δημόσιας σφαίρας || 13. Ο αντίλογος των πλατειών και ο λόγος των ΜΜΕ στην Ελλάδα της κρίσης || 14. Εννοιακές και οπτικές μεταφορές σε προεκλογικά σποτ: Η περίπτωση των εθνικών εκλογών του Ιανουαρίου του 2015 || 15. Η γλώσσα ως εργαλείο υπερνίκησης του φόβου: Μια απόπειρα κατανόησης της διττής χρήσης της λειτουργίας της γλώσσας || Βιογραφικά συγγραφέων || Ευρετήριο εννοιών και όρων.
Παρατηρήσεις
Τα κείμενα γράφουν οι: Κώστας Ντίνας, Ελένη Γρίβα, Ναπολέων Μήτσης, Σμαράγδα Παπαδοπούλου, Fernanda Lemos de Lima, Luciana Povoa de Almeida Silva, Αθανάσιος Μιχάλης, Γεώργιος Δ. Καψάλης, Ιωάννης Πετρόπουλος, Ιωάννης Στε?ανίδης, Χαράλαμπος Στεργιούλης, Νικόλας Πρεβελάκης, Ζωή Γαβριηλίδου, Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη, Διονύσης Γούτσος, Περικλής Πολίτης, Κωνσταντίνος Β. Ζορμπάς.