In the present paper, we analyze how a popular Greek TV series mediates the urban vs. rural dipole through the construction of contrasting female identities. Despite the wealth of sociolinguistic studies on gender identity construction in interpersonal settings, limited research has been directed to mediated contexts (e.g. Behm 2009). Drawing upon the “identities in interaction” sociocultural linguistic model of Bucholz & Hall (2005) plus the ethnomethodological tool of “Membership Categorization Analysis” (Sacks 1992), the analysis indicates that the TV series constructs a rather schematic construction of the world by conflating the Membership Categorization Devices of “gender” and “geography”. Specifically, the category of “traditional woman”, as incarnated by the villager Stavroula, is contrasted to that of “progressive woman”, as represented by the “Athenian” Hara. Rurality is negatively associated with conservatism and oppression of women, while urbanity is attached to the positive values of progress and female emancipation. Consequently, the TV series seems to echo the naturalized binary opposition between “rural”/ “provincial” vs. “urban”/ “cosmopolitan” knitted to the construction of modernity (Bauman & Briggs 2003). However, it rather negotiates this dipole, being placed into a late modern socio-cultural context. The male protagonist and mayor of the village where the plot revolves is represented as being hostile towards urban modernity. Moreover, Hara is depicted through the category of “city person”, who holds a distorted and idealistic view of rurality, characterizing post-industrial urban people with no experience of rural life (the “rural idyll”: Cloke & Milbourne 1992). At stylistic level, the TV series does not depict, as probably expected, a straightforward relationship between rural (traditional) female identities and feminine speech style on the one hand, and urban (progressive) female identities and masculine style of talk on the other, but treats the two symbolic resources as forming a stylistic continuum along which TV characters are positioned during the display of their gender identities in specific fictional contexts. The contrasting gender identities are further constructed through other sociolinguistic resources, including specialized lexis of foods and drinks in English, Italian and French (category of “modern woman of the city”) vs. terminology of pests (category of “traditional woman of the country”).
Γκαντιά, Ε. & Ντίνας, Κ. 2012. Η γλωσσική αγωγή στα αναλυτικά προγράμματα 1989, 1999/2003 και 2011 του νηπιαγωγείου. Στο: Πρακτικά 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος «Ελληνική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική Έρευνα», σσ. 357-366. Διάδραση
This paper attempts to make a comparative presentation of linguistic education in the last three curricula (applied in Greek schools) -from 1989, from 1999 as well as the latest, applied as a pilot project during the 2011-2012 academic year- by presenting the views that have prevailed in every decade regarding the linguistic education of children in preschool age, while also providing information regarding the specific characteristics of each curriculum. Particular emphasis is given to the 2011 curriculum which is based on the principles of critical literacy and is connected with multiliteracies, aiming to foster both the linguistic and the communicative competences, as well as to critically address the various forms of literacy.
Stamou, A.G., Maroniti, K., Dinas, K. 2012. Mediating urban vs. rural female identities in Greek television. Sociolinguistics Symposium 19 (21-24/8/2012, Berlin, Germany)
References
Bauman, Richard, & Briggs, Charles L. (2003). Voices of modernity: Language ideologies and the politics of inequality. Cambridge: Cambridge University Press.
Behm, Juliane (2009). The representation of gender-specific conversational behavior in informal talk: A pragmatic analysis of the American television series “Sex and the City”.Examination thesis, Universität Rostock (http://www.hausarbeiten.de/faecher/vorschau/145958.html) (retrieved on 15th April 2011).
Bucholtz, Mary, & Hall, Kira (2005). Identity and interaction: A sociocultural linguistic approach. Discourse Studies, 7, 584–614.
Cloke, Paul, & Milbourne, Paul (1992). Deprivation and lifestyles in rural Wales II: Rurality and the cultural dimension. Journal of Rural Studies, 8, 359–371.
Sacks, Harvey (1992). Lectures on conversation I, II. In Gail Jefferson (Ed.), Oxford: Blackwell.
Ντίνας, Κ. & Σωτηρίου, Ε. 2012. Δημιουργία εννοιολογικού λεξικού. Πρόταση διεξαγωγής ερευνητικής εργασίας στην Α’ Λυκείου. Στο: Τριαλιανός, Αθ., Κουτρομάνος, Γ. & Αλεξόπουλος, Ν. (επιμ.) Η ποιότητα στην Εκπαίδευση: Τάσεις και προοπτικές. Τόμος Α’, σσ. 169-180. Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου με διεθνή συμμετοχή. Αθήνα
Σκοπός της εργασίας είναι η παρουσίαση μιας διδακτικής πρότασης που θα ανταποκρίνεται στις βασικές παιδαγωγικές αρχές της ερευνητικής εργασίας και θα είναι σύμφωνη με το γενικότερο πνεύμα των ερευνητικών εργασιών και των νέων προγραμμάτων σπουδών. Προτείνουμε τη δημιουργία ενός «Εννοιολογικού Λεξικού», για να βοηθηθούν οι καθηγητές στην υλοποίηση της Ερευνητικής Εργασίας, ώστε να συντελέσουν αποτελεσματικά στην ενεργό συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία της μάθησης. Αν στην εκπαίδευση η γλώσσα αποτελεί αντικείμενο διδασκαλίας και παράλληλα μέσο συγκρότησης της ιδιαιτερότητας των διδακτικών αντικειμένων αλλά και μέσο διδασκαλίας, η συμμετοχή των μαθητών στη δημιουργία ενός εννοιολογικού λεξικού, θα τους φέρει σε επαφή με αυτήν σε όλες της τις διαστάσεις, ενθαρρύνοντάς τους να συμμετέχουν στην κατασκευή των δικών τους νοημάτων και να μαθαίνουν αυτόνομα.
Μουστάκα, Θ. & Ντίνας, Κ. 2012. Αξιοποίηση του Web Quest για τη δημιουργία πολυτροπικών κειμένων. Σύγχρονη Eκπαίδευση 171, σσ. 161-176
Στο πλαίσιο της αξιοποίησης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση σχεδιάσαμε και εφαρμόσαμε ένα μαθητοκεντρικό διδακτικό σενάριο για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας της Α΄ Γυμνασίου με αξιοποίηση της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας και του Web Quest με θέμα τη δημιουργία ενός πολυτροπικού κειμένου για την περιβαλλοντική οργάνωση «Αρκτούρος». Βασικός σκοπός της παρούσας εργασίας είναι μέσα από την αξιολόγηση της πειραματικής εφαρμογής του συγκεκριμένου διδακτικού σεναρίου να διερευνηθούν ο βαθμός αποδοχής του από τους μαθητές, η αποτελεσματικότητά του ως προς τη μάθηση καθώς οι απόψεις των μαθητών σχετικά με την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας της Ν. Γλώσσας με χρήση ΤΠΕ με απώτερο σκοπό τη βελτίωση και τη συστηματική χρησιμοποίηση της μεθόδου αυτής στη διδασκαλία του μαθήματος.
Ξανθόπουλος, Α. & Ντίνας, Κ. 2012. «Νεοελληνική γραμματική» του Μ. Τριανταφυλλίδη και «Νεοελληνική γραμματική» του Χ. Τσολάκη: Δύο βιβλία, δύο γραμματικές; Στο: Κουτσογιάννης, Δ., Νάκας, Α., Ντίνας, Κ., Παπαναστασίου, Γ. & Χατζησαββίδης, Σ. (επιμ.) 2012. Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου «35 χρόνια από τη Γλωσσοεκπαιδευτική Μεταρρύθμιση»
Παρουσιάζονται τα ερευνητικά δεδομένα μιας συγκριτικής αποτίμησης δύο βιβλίων που χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα ως σχολικές γραμματικές μετά το 1976 και έως το 2010. Το πρώτο βιβλίο είναι η γνωστή «Νεοελληνική γραμματική. Αναπροσαρμογή της μικρής νεοελληνικής γραμματικής» του Μανόλη Τριανταφυλλίδη και το δεύτερο ―χρονολογικά πολύ νεότερο― η «Νεοελληνική γραμματική της ε’ και στ’ δημοτικού» του Χρίστου Τσολάκη. Οι δύο γραμματικές εκδίδονται από τον ΟΕΔΒ και κυκλοφορούν μετά τη γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1976 —και εξαιτίας αυτής— έως τα τέλη του 1980. Μετά το 1990 παύει ουσιαστικά η κυκλοφορία αυτής του Τριανταφυλλίδη, που μέχρι τότε ήταν το κυρίαρχο «βοήθημα» για το δάσκαλο του δημοτικού σχολείου, καθώς επανεκδίδεται και μοιράζεται «ως βιβλίο αναφοράς για τους μαθητές» αυτή του Τσολάκη αδιάλειπτα για περίπου είκοσι χρόνια έως και το 2010.
Σκοπός της έρευνας ήταν να καταγράψει τις ομοιότητες και διαφορές που παρουσιάζουν οι δύο αυτές γραμματικές τόσο στα περιεχόμενά τους όσο και στην παρουσίαση των δομών της γλώσσας, ώστε να αξιολογηθεί ο λόγος της υιοθέτησης της μεταγενέστερης γραμματικής του Τσολάκη. Η αντιπαραβολή των δύο κειμένων έγινε αρχικά όσον αφορά τα περιεχόμενά τους και έπειτα ακολούθησε μια λεπτομερέστερη καταγραφή των δομικών χαρακτηριστικών τους, όπως οι κανόνες, τα κείμενα, τα παραδείγματα και οι τυχόν ασκήσεις που χρησιμοποιούν.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι σε επίπεδο δομής, περιεχομένων, γραμματικής ορολογίας, ταξινόμησης, επιλογής, διατύπωσης και περιγραφής των γραμματικών κανόνων και φαινόμενων τα βιβλία παρουσιάζουν έναν εξαιρετικά υψηλό βαθμό συνάφειας. Αντίθετα, διαφέρουν σημαντικά στα παραδείγματα και τα κείμενα που χρησιμοποιούν, για να αναδείξουν διάφορες γραμματικές δομές, καθώς και στις ασκήσεις που περιέχουν. Ανακεφαλαιωτικά προκύπτει ότι σε επίπεδο ανάλυσης της δομής της γλώσσας η γραμματική του Τσολάκη ελάχιστα καινοτομεί σε σχέση με του Τριανταφυλλίδη, καθώς δεν προχωρά στην σχολική αναπλαισίωση της δεύτερης με όρους μιας μοντέρνας γλωσσολογικής ανάλυσης ―ακόμα και για την εποχή που πρωτοκυκλοφόρησε― αλλά την αναπαράγει με λιγότερο ή περισσότερο εύστοχες προσθαφαιρέσεις γραμματικών ή συντακτικών κανόνων, κειμένων και ασκήσεων.
βλ. ΠΡΑΚΤΙΚΑ
Ντίνας, Κ. & Βαδάση, Κ. 2012. Γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1976 και επίσημη σχολική γραμματική. Στο: Κουτσογιάννης, Δ., Νάκας, Α., Ντίνας, Κ., Παπαναστασίου, Γ. & Χατζησαββίδης, Σ. (επιμ.) 2012. Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου «35 χρόνια από τη Γλωσσοεκπαιδευτική Μεταρρύθμιση»
Η παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζει τα αποτελέσματα της σύγκρισης τριών γραμματικών της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Σκοπός της είναι να δείξει την εξελικτική πορεία της επίσημης σχολικής γραμματικής, όπως αυτή διαγράφεται κατά και μετά τη Γλωσσοεκπαιδευτική Μεταρρύθμιση του 1976 και να παρουσιάσει/ εικάσει τους λόγους που οδήγησαν στις αλλαγές αυτές δίνοντας ταυτόχρονα και δείγματα των αλλαγών αυτών. Συγκεκριμένα εξετάστηκαν:
1. η γραμματική του Μανόλη Τριανταφυλλίδη που εκδόθηκε από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (στο εξής ΙΝΣ) το 1975, γνωστή ως «Μικρή» και η οποία αποτελεί επανέκδοση της Μικρής Νεοελληνικής Γραμματικής του 1949,
2. η σχολική γραμματική, γνωστή ως «Αναπροσαρμοσμένη» Γραμματική του Τριανταφυλλίδη, που εκδόθηκε το 1976 από το Κέντρο Εκπαιδευτικών Μελετών και Επιμόρφωσης (στο εξής ΚΕΜΕ), και
3. η ίδια γραμματική του ΚΕΜΕ του έτους 1985, μετά την καθιέρωση του μονοτονικού συστήματος, το οποίο υιοθετήθηκε το 1982.
Οι τρεις αυτές γραμματικές συγκρίθηκαν μεταξύ τους τόσο από άποψη μορφής όσο και περιεχομένου με αποτέλεσμα να εντοπιστούν μεταξύ τους αρκετές διαφορές στα εξής πεδία: α. στη διατύπωση της θεωρίας, β. στη δομή- διάταξη του υλικού τους, γ. στους κανόνες της γλώσσας, τις καταλήξεις, την ορθογραφία και την κλίση, δ. στον τονισμό, ε. στα παραδείγματα/λέξεις που χρησιμοποιούν, στ. στην ορολογία, και ζ. στις ιστορικές παρατηρήσεις. Οι διαφορές παρουσιάζονται ανά δύο γραμματικές: πρώτα η Μικρή Γραμματική του Τριανταφυλλίδη του 1975 με την Αναπροσαρμοσμένη Γραμματική του ΚΕΜΕ του 1976 και στη συνέχεια οι δύο γραμματικές του ΚΕΜΕ μεταξύ τους, η Αναπροσαρμοσμένη του 1976 με αυτήν του 1985.
Μεταρρύθμιση του 1976 και επίσημη σχολική γραμματική
βλ. ΠΡΑΚΤΙΚΑ
Ξανθόπουλος, Αν. & Ντίνας, Κ. 2012. Ψηφιακά και διαδικτυακά εργαλεία για την παραγωγή και επεξεργασία αναφορικού και κατευθυντικού λόγου. Στο: 9ο Συνέδριο ΕΕΕΠ-ΔΤΠΕ «Η εκπαίδευση στην εποχή των Τ.Π.Ε.», Αθήνα, 20-21 Οκτωβρίου 2012, Τα πρακτικά: 535-543
Στην ανακοίνωση αυτή παρουσιάζονται τέσσερα ψηφιακά εργαλεία τα οποία προτείνονται στους εκπαιδευτικούς για χρήση στο γλωσσικό μάθημα του δημοτικού σχολείου με σκοπό την παραγωγή γραπτού λόγου. Πιο συγκεκριμένα, αφού αιτιολογείται η επιλογή των εν λόγω εργαλείων, παρουσιάζονται αναλυτικά με παραδείγματα πώς το καθένα από αυτά είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή διαφόρων κειμενικών τύπων που συναντούμε στα σχολικά εγχειρίδια. Με αφετηρία συγκεκριμένες δραστηριότητες παραγωγής γραπτού λόγου που υπάρχουν στα γλωσσικά εγχειρίδια, προτείνεται η διεκπεραίωσή τους με τη χρήση διαδικτυακών και άλλων εφαρμογών. Αυτές είναι: Storybird για την παραγωγή εικογραφημένου παραμυθιού, CAST UDL Book Builder για επιχειρηματολογικό κείμενο, Edmodo για βιογραφικό κείμενο και Family Tree Builder για οικογενειακό δέντρο και περιγραφή προσώπου.
Ntinas, K., Kalerante, E., Papadopoulou, P. & Kontopoulou, A. 2012. Overt and covert violence against kindergarten girls: manifestation and apparent inurnment. In International Conference Proceedings: Human Rights and violent behaviour: the social and educational perspective. Nicosia, Cyprus: 141-155
We have systematically recorded and evaluated the findings of the International Carrier (OECD) and Greek Research Centers (EKKE) due the mounting evidence of violence in Elementary Education reported by them. We ascertained the availability of limited research data zeroing into the visible and invisible manifestations of violence on Kindergarten girls, i.e. those not discerned by the educators trainees who do their practice in the Kindergarten environment. The team work used Kindergarten as a research field where children’s spontaneous language and behavior codes conveyed penchants to violence corresponding to established gender stereotypes. We used a 109 senior level academy student sample in repetitive semi-shaped interviews. We tried to ascertain how these future educators perceive violence and at the same time overlook it. More specifically, our questions gradually progressed from an overall definition of violence to a closer analysis of violence against girls with points of reference to gender stereotypes. Our research was two-fold, examining the “visible” and “invisible” manifestations on the one hand, and studying an inurnment like acceptance or tolerance and underestimation of the consequences of violence on the part of future educators on the other hand, the later fitting into a broader theoretical model of gender inequality. Without overlooking the significance of particularities the research conclusively resolves that the future educators’ sociological observations of “hybrid collectivity”, as well as their inconclusive interpretation-free overview of the daily routine of early childhood, do not particularly borrow from studies done on gender which seemingly operate at a mere theoretical level.
Anastasia G. Stamou, Anastasia Agrafioti & Konstantinos D. Dinas. 2012. Representations of youth (language) in Greek TV commercials. Journal of Youth Studies, 15:7, 909-928
Drawing upon evidence from Greek TV commercials, we explore how youth language is mediated and what the ideological role of such depictions is regarding young people as a social group and the speech styles they employ. Given the fact that consumption is a major index of late modern (youth) identities, the way young people and their speech styles are represented in advertising has important implications for the identification process of young people and those who feel young. The analysis is made with the use of an analytical framework developed for the mediation of sociolinguistic reality in mass cultural texts (Stamou 2011). It consists of four components (a ‘linguistic’, a ‘sociolinguistic’, a ‘semiotic’, and an ‘ideological’ one) and is premised upon the framework by Coupland (2007) on ‘style’. In the TV commercials analyzed, one could easily detect the dominant constructions of youth as a homogeneous social and cultural experience, framed in contrast to adulthood. Consequently, although the particular TV commercials are supposed to be about and for young people, being produced by (adult) advertisers, they do not escape from perpetuating, albeit often implicitly, the dominant construction of youth as incomplete adulthood.
Ντίνας, Κ. 2012. Η γλώσσα και τα υπο-νοούμενα των Αναλυτικών Προγραμμάτων. Πρακτικά Θ’ Πανελλήνιο Συνέδριο που διοργάνωσε το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (7-9/4/2006). Θεσσαλονίκη: Ιανός: 136-152
Το Πρόγραμμα Σπουδών, αναπόσπαστο στοιχείο κάθε εκπαιδευτικής αλλαγής, αποτελεί για τον εκπαιδευτικό της τάξης ένα δεσμευτικό εν πολλοίς και σε κάθε περίπτωση ένα καθοδηγητικό κείμενο, με βάση το οποίο οργανώνει τον ετήσιο αλλά και τον καθημερινό του προγραμματισμό, προκειμένου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του. Με την έννοια αυτή το Πρόγραμμα Σπουδών πρέπει να περιγράφει με ενάργεια τους στόχους που επιδιώκονται μέσα από το συγκεκριμένο διδακτικό αντικείμενο και με τη μεθοδολογία που προτείνεται, να δίνει πληροφορίες για τις θεωρητικές αρχές πάνω στις οποίες στηρίζονται οι προτεινόμενες επιλογές και γενικά να εμπνέει ασφάλεια και σιγουριά. Όταν όμως δεν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, δημιουργείται σύγχυση και ανασφάλεια στον εκπαιδευτικό που θα στηριχτεί πάνω του.
Το θέμα αυτό απασχολεί την εισήγηση αυτή καλύπτοντας τις εξής δύο περιπτώσεις:
α’ το Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΕΠΠΣ) και το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) για το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό Σχολείο των ετών 1999, 2001 και 2003, διαπιστώνοντας παλινωδίες και προσθαφαιρέσεις όσο αφορά το θέμα της “διαθεματικότητας”, και
β’ την εγκύκλιο του ΥΠ.Ε.Π.Θ. για την “Προσχολική αγωγή και εκπαίδευση” (Φ. 32/344/85330/Γ1/31-8-2005), η οποία προβλέπει για το Νηπιαγωγείο την ταυτόχρονη ισχύ κατά το σχολικό έτος 2005-2006 δύο προγραμμάτων, του 1989 και του ΔΕΠΠΣ του 2001, προγραμμάτων πολύ διαφορετικών μεταξύ τους, γεγονός που μόνο σύγχυση και προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει στη λειτουργία του νηπιαγωγείου.