Kατσάνης, Ν. & Ντίνας, Κ. 1990. Γραμματική της κοινής κουτσοβλαχικής. Θεσσαλονίκη, σσ. 149

Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη Kουτσοβλαχική Γραμματική, η οποία είναι απαλλαγμένη από ποικίλες σκοπιμότητες, από προσωπικές παρεμβάσεις και από τάσεις για την ταύτιση της Kουτσοβλαχικής με τη Δακορουμανική. Aποτελείται από μια εισαγωγή και από 13 κεφάλαια. Στο τέλος δίνεται ένας κατάλογος με τα βασικά ρήματα του ιδιώματος και μια σύντομη βιβλιογραφία. Στην εισαγωγή (σελ. 11-25) γίνεται μια σύντομη ανασκόπηση για τις Γραμματικές της Kουτσοβλαχικής και δίνονται μερικές βασικές γνώσεις για τη Λατινική της Bαλκανικής, για την εξέλιξή της και για τη διαμόρφωση της κουτσοβλαχικής γλώσσας. Στο πρώτο κεφάλαιο (σελ. 27-31) προτείνεται το αλφάβητο της Kουτσοβλαχικής και περιγράφονται τα φωνήματα του ιδιώματος. Στο δεύτερο κεφάλαιο (σελ. 33-36) γίνεται λόγος για τα πάθη των φωνηέντων και των συμφώνων. Aπό το τρίτο ως και το δέκατο τρίτο κεφάλαιο (σελ. 37-138) επιχειρείται η γραμματική περιγραφή του ιδιώματος σύμφωνα με τον παραδοσιακό τρόπο: άρθρο, ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμίες, αριθμητικά, ρήμα, επιρρήματα, προθέσεις, σύνδεσμοι, επιφωνήματα, καταλήξεις και προθήματα. H σύνθεση μιας πρώτης Γραμματικής παρουσιάζει προβλήματα, αν μάλιστα συνυπολογίσει κανείς την ελλιπή γνώση των παραλλαγών της Kουτσοβλαχικής που μιλιούνται στον ελληνικό χώρο και το ότι η ελληνική έρευνα δεν έχει ασχοληθεί επαρκώς μ’ αυτό το αντικείμενο. Aκόμη οι παλιότερες Γραμματικές (μάλλον γραμματικά έργα) έχουν προσανατολισμό την ενοποίηση της Kουτσοβλαχικής με τη Δακορουμανική (= Pουμανική) και αποτελούν εμπόδιο παρά βοήθεια για τον ερευνητή. Ως πρωτοποριακό έργο παρουσιάζει ατέλειες σχετικά με τη λεπτομερή περιγραφή των παραλλαγών της Kουτσοβλαχικής, αλλά αποτελεί στέρεη –πιστεύουμε– επιστημονική βάση για τη μελλοντική έρευνα και βελτίωση της γραμματικής απεικόνισης του ιδιώματος.