Αρχείο έτους 1987

H ανακοίνωση αυτή στοχεύει να δείξει με κάπως εκλαϊκευτικό τρόπο πώς κάποιες από τις γενικές αρχές της σύγχρονης γλωσσολογίας (όπως π.χ. οι διακρίσεις langue – parole, συγχρονία – διαχρονία, προτεραιότητα της ομιλούμενης γλώσσας) μπορούν να λαμβάνονται υπόψη από τη σχολική γραμματική κατά τη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας.

Nεότερη Γλωσσολογία και σχολική γραμματική

H μελέτη αυτή αποτελεί την πρώτη συστηματική συγχρονική έρευνα κουτσοβλαχικού ιδιώματος με τη μέθοδο της λειτουργικής γλωσσολογίας. Στην εισαγωγή (σελ. 1-16) υπάρχει μια σύντομη ιστορική ενημέρωση για την κουτσοβλαχική γλώσσα και την προηγούμενη έρευνα και η διατύπωση των γενικών μεθοδολογικών αρχών. Στο 2ο κεφάλαιο (σελ. 23-132) γίνεται συστηματική φωνολογική ανάλυση, εντοπίζονται τα φωνήματα καθώς και οι δυνατότητες συνδυασμών τους. Στο 3ο κεφάλαιο (σελ. 133-148) εξετάζονται οι φωνολογικές αλλαγές που προκύπτουν κατά τη συμπροφορά των φωνημάτων στις διάφορες θέσεις άρθρωσης. Tο 4ο κεφάλαιο (σελ. 149-154) εξετάζει το φαινόμενο της κώφωσης-αποβολής, φαινόμενο ανάλογο με αυτό των βορείων νεοελληνικών ιδιωμάτων. Tο 5ο κεφάλαιο (σελ. 155-157) αφορά τη μεταφωνία, μια μεταβολή στα φωνήεντα που προκαλείται από γειτονικούς φθόγγους. Tο 6ο κεφάλαιο (σελ. 158- 161) ασχολείται με την προσωδία του ιδιώματος, ενώ το 7ο (σελ. 162-167) με την οροθεσία, τα σημάδια (φώνημα, αλλόφωνο, συμφωνικό σύμπλεγμα ή προσωδιακό χαρακτηριστικό) με τα οποία δηλώνονται τα όρια της λέξης ή της τονικής ενότητας στο ιδίωμα. Tο 8ο κεφάλαιο (σελ. 168-177) έχει ως θέμα του ένα από τα πιο συζητημένα τμηματικά στοιχεία του λόγου, τη συλλαβή, όπως αυτή απαντά στο γλωσσικό ιδίωμα της Σαμαρίνας. Tο 9ο κεφάλαιο (σελ. 178-188) ασχολείται με τις μορφοφωνολογικές μεταβολές, τις αλλαγές που εμφανίζονται κατά τη συνάντηση φωνημάτων στα όρια μορφημάτων. Στο 10ο κεφάλαιο (σελ. 189-200) δίνεται δείγμα κουτσοβλαχικού κειμένου σε φωνητική και φωνολογική καταγραφή και σε ελληνική μετάφραση. Tέλος (σελ. 201-234) παρατίθενται πίνακες λέξεων του ιδιώματος, επιστημονικών όρων και βιβλιογραφίας, που χρησιμοποιήθηκε για την έρευνα. H μελέτη αυτή βασίζεται στις αρχές της Γενικής Γλωσσολογίας και αποτελεί ένα δείγμα για τη μελέτη και άλλων κουτσοβλαχικών αλλά και νεοελληνικών ιδιωμάτων.

Στόχος αυτής της εργασίας είναι να εξετάσει πώς εμφανίζεται η υποθετική έγκλιση σε μερικές βαλκανικές γλώσσες, π.χ. βουλγαρικά, ρουμανικά, κουτσοβλαχικά, νέα ελληνικά. Eξετάζεται η μορφοσυντακτική δομή της υποθετικής έγκλισης σ’ αυτές τις γλώσσες και διαπιστώνονται οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ τους όσο αφορά το συγκεκριμένο φαινόμενο.

H υποθετική έγκλιση στις βαλκανικές γλώσσες και στα ελληνικά