Το λαϊκό παραμύθι, ως κειμενικό είδος εξουσίας, μεταφέρει ιδέες, στάσεις και αντιλήψεις στους δέκτες, καθώς ενσωματώνει στοιχεία των σύγχρονων με αυτό κοινωνικών πρακτικών και με τον τρόπο αυτό τις διατηρεί, τις μεταδίδει και τις διαιωνίζει. Τα ιδεολογικά μηνύματα που μεταφέρει κατασκευάζουν συγκεκριμένες ταυτότητες αναγνωστών. Για τον λόγο αυτό οι παραγωγοί (συγγραφείς) αλλά και οι «καταναλωτές» (αναγνώστες, γονείς, παιδαγωγοί) των κειμένων είναι ανάγκη να αποκτήσουν κριτική επίγνωση των τρόπων και των γλωσσικών μέσων που χρησιμοποιούνται κατά την παραγωγή των παραμυθιών, προκειμένου να μεταδοθούν τα ιδεολογικά μηνύματα κάθε φορά και να αναπαραχθεί ή να αμφισβητηθεί η καθεστηκυία τάξη. Έτσι θα είναι σε θέση να τα κρίνουν πριν τα αποδεχθούν.
Το σχολείο –και ιδιαίτερα η διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος– μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά προς αυτή την κατεύθυνση, αν συμπεριληφθούν στη διδακτική πράξη οι αρχές του Κριτικού Γραμματισμού και οι μαθητές ασκηθούν να αντιμετωπίζουν τον λόγο κριτικά. Η ανακοίνωσή μας, στηριζόμενη στις αρχές του Κριτικού Γραμματισμού και στις παραδοχές της Κριτικής Ανάλυσης του Λόγου καθώς και στα ευρήματα προηγούμενης εργασίας μας σχετικά με το παραμύθι, αποτελεί πρόταση διδασκαλίας με τη μέθοδο της Ερευνητικής Εργασίας. Οι μαθητές καλούνται να συγκεντρώσουν παραλλαγές του ίδιου παραμυθιού που έχουν εκδοθεί. Ζητούμενο αποτελεί να μάθουν να εντοπίζουν τα γλωσσικά μέσα με τα οποία μεταδίδεται η ιδεολογία και κατασκευάζονται οι ταυτότητες μέσα από τα κείμενα, να στέκονται κριτικά απέναντι σε αυτά και να κατασκευάζουν την πραγματικότητα μέσω του λόγου. Με την αυτενέργεια, την προσωπική τους εμπλοκή με τη γλώσσα και την ανάπτυξη κριτικής στάσης απέναντι στον λόγο αλλά και την κοινωνία οι μαθητές ελπίζουμε να γίνουν προσωπικότητες ολοκληρωμένες, ικανές να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ζωής τους.
Πρόταση διδασκαλίας των λαϊκών παραμυθιών ως κειμενικού είδους
Βλ. ΠΡΑΚΤΙΚΑ