εκπαιδευτικό έργο

Ο Ταρκόφσκι στη Χαλκίδα

    Όταν ολοκληρώθηκαν στο Εργαστήρι Τέχνης οι Αόρατες Πόλεις, είχε ήδη δημιουργηθεί η αναγκαιότητα να διερευνηθεί η έννοια του χρόνου και ο τρόπος που αποτυπώνεται στην καθημερινή ζωή. Με τις Αόρατες Πόλεις είχε διερευνηθεί η έννοια του χώρου-Χαλκίδα, και ο τρόπος που μπορούσε να σχηματίσει μια φαντασιακή ανάπλαση ενός παράλληλου κόσμου· του κόσμου των επτά Αόρατων Πόλεων. Έχοντας βιώσει το χώρο της πόλης, άρχισαν να γίνονται ιδιαίτερα σημαντικές οι μνήμες που σχημάτιζαν αυτό το χώρο, τα βιώματα που οριοθετούσαν τη σχέση με το χώρο. Βίωμα και μνήμη παρέπεμψαν στην έννοια του χρόνου, όχι ως μια γραμμική καταγραφή της καθημερινότητας, αλλά του χρόνου ως μιας ερμηνείας του βιώματος και της μνήμης.

    Το μέσο στο οποίο θα στηριζόμασταν για να δημιουργήσουμε την προσέγγιση του χρόνου ήταν το έργο του Ταρκόφσκι. Στον Ταρκόφσκι είναι εξαιρετικά ιδιαίτερος ο τρόπος που σχηματίζει εικόνες που είναι ουσιαστικά άχρονες πλατφόρμες που πηγάζουν από το βίωμά του. Ο Ταρκόφσκι βιώνει την Ιστορία, την Τέχνη, την προσωπική του ζωή, το θείο  και όλα αυτά τα μεταφέρει σε πλατώ δίχως ορίζοντα που σχηματίζουν τις σκηνές της ταινίας του. Σε αυτά τα πλατώ-σκηνές, ενώ οι αναφορές του είναι εύκολα αναγνωρίσιμες, ταυτόχρονα δεν καθορίζουν το τελικό έργο που αιωρείται πέρα από την όποια προσωπική ερμηνεία του σκηνοθέτη. Αυτός είναι ο λόγος που ο Ταρκόφσκι έχει χιλιάδες θαυμαστές ανά τον κόσμο, και στις εκατοντάδες ιστοσελίδες που υπάρχουν για το έργο του συναντώνται διαφορετικές κουλτούρες, διαφορετικοί άνθρωποι σε ένα αέναο διάλογο.

    Σε αυτό τον υπερτοπικό διάλογο θέλησα να εισαγάγω τη δεύτερη Ομάδα Εικαστικής Αναζήτησης* που είχε ως σκοπό να διερευνήσει την έννοια του καθημερινού χρόνου. Οι ταινίες του Ταρκόφσκι ήταν η εννοιολογική μας αναφορά, που ταυτόχρονα μας έδινε και λύσεις πάνω στον τρόπο που μπορούσε να δομηθεί η φόρμα των έργων όσων συμμετείχαν. Κυρίως όμως η προσέγγιση του Ταρκόφσκι επέτρεπε να δει κανείς πώς ο καλλιτέχνης ξεπερνά το προσωπικό του βίωμα και κινείται πέρα από αυτό εκεί όπου έχουν νόημα οι έννοιες και όχι οι πρωταρχικές εμπειρίες.