ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Παιδιά Σέρβων που προσφέρουν λουλούδια σε Σέρβο στρατιώτη
  Η συγκεκριμένη φωτογραφία τραβήχτηκε τον Νοέμβριο του 1916 στο χωριό Μελίτη (πρώην Vostaran) και απεικονίζει έναν Σέρβο στρατιώτη μέσης ηλικίας, δύο ανήλικα παιδιά και έναν μεγαλύτερο σε ηλικία άνδρα να στέκονται μπροστά από κάποιο σπίτι. Το σπίτι αυτό λογικά βρίσκεται μέσα στο χωριό και είτε είναι δικό τους ή απλά περνούσαν και στάθηκαν μπροστά του για να βγουν μία φωτογραφία. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρούμε ένα νεαρό κορίτσι και ένα μικρότερο σε ηλικία αγόρι να κοιτούν με δέος έναν Σέρβο στρατιώτη στο πρόσωπο και να του προσφέρουν λουλούδια. Αξιοσημείωτο είναι ότι και ο στρατιώτης τα κοιτά και μάλιστα με το ένα χέρι του αγκαλιάζει το κοριτσάκι. Από τη λεζάντα πληροφορούμαστε ότι πρόκειται για παιδιά Σέρβων. Μία υπόθεση είναι ότι ο μεγαλύτερος άνδρας που απεικονίζεται είναι ο πατέρας των παιδιών και αυτά ως ένδειξη σεβασμού στον στρατιώτη του προσφέρουν λουλούδια για να τον τιμήσουν. Από την άλλη, ίσως ο στρατιώτης είναι συγγενής των παιδιών και αυτά τον καλωσορίζουν με λουλούδια επειδή γύρισε ζωντανός. Εξάλλου, ο στρατιώτης φοράει ακόμη την στρατιωτική του στολή καθώς και κρατάει το όπλο στα χέρια του. Αυτό σημαίνει ότι ίσως μόλις επέστρεψε και τον υποδέχτηκαν βγάζοντας και μία φωτογραφία ή ότι τα παιδιά θέλησαν να βγουν μία φωτογραφία με έναν στρατιώτη λόγω του θαυμασμού που του έχουν. Η λήψη πιθανότατα είναι σκηνοθετημένη καθώς οι εικονιζόμενοι στέκονται μπροστά στον φακό ποζάροντας ενώ ο μεγαλύτερος σε ηλικία άνδρας φαίνεται να έχει στραμμένο και το βλέμμα του στον φωτογραφικό φακό. Τόσο το σπίτι όσο και το πλακόστρωτο δρομάκι αποτελούν στοιχεία ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Παρατηρούμε ότι το σπίτι είναι χτισμένο από τσιμέντο και έχει ένα μικρό ξύλινο μπαλκόνι φτιαγμένο με τρόπο διαφορετικό από σήμερα, καθώς στηρίζεται σε δύο ξύλινα δοκάρια. Ακόμη, κάτω από αυτό υπάρχει ένα παράθυρο. Θα λέγαμε λοιπόν, ότι πρόκειται για ένα παραδοσιακό, φτωχικό χωριατόσπιτο. Αναφορικά με την ενδυμασία των εικονιζόμενων, οι δύο άνδρες και το μικρό αγόρι φορούν καπέλο ενώ το κορίτσι φοράει ανοιχτόχρωμη μαντίλα (πιθανόν λόγω του νεαρού της ηλικίας). Επιπλέον, το κορίτσι είναι ντυμένο με φορεσιά (ίσως παραδοσιακή φορεσιά) και από ότι φαίνεται φοράει και ποδιά. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι από μικρή ηλικία τα κορίτσια βοηθούσαν στις οικιακές εργασίες και το μαγείρεμα. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι δεν φοράει παπούτσια και τα πόδια του είναι γυμνά. Παράλληλα το αγοράκι είναι εξίσου πολύ απλά ντυμένο με ένα καρό πουκάμισο και μαύρο παντελόνι. Ο στρατιώτης φορά την σέρβικη στρατιωτική στολή και με το δεξί του χέρι κρατά το όπλο του. Το όπλο αποτελεί το μοναδικό τεχνούργημα που απεικονίζεται στη φωτογραφία. Επίσης, ο άνδρας που στέκεται στα δεξιά της φωτογραφίας είναι μαυροντυμένος με μουστάκι και φοράει κάτι σαν γκέτες. Σύμφωνα με την ενδυμασία τους προκύπτει ότι κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση πιθανόν είναι χαμηλή αλλά και ότι είναι φθινόπωρο καθώς είναι σχετικά ζεστά ντυμένοι. Τέλος, τα λουλούδια (αγριολούλουδα) που προσφέρουν τα παιδιά στον στρατιώτη είναι τα μόνα φυτά στην εικόνα και σίγουρα έχουν συμβολικό χαρακτήρα.
• Μεταξύ Κουτσκοβαίνης και Μπάνιτσας
  Η φωτογραφία δεν είναι σκηνοθετημένη, είναι τραβηγμένη από την πίσω όψη των εικονιζόμενων. Οι εικονιζόμενοι δεν κοιτούν προς τον φακό της κάμερας και συνεχίζουν κανονικά την πορεία τους. Η εικόνα, μας δείχνει το τρόπο με τον οποίο μετακινούνταν οι στρατιώτες. Στην εικόνα, διακρίνουμε δύο άνδρες που ενδεχομένως είχαν την ιδιότητα του στρατιωτικού, αυτό το καταλαβαίνουμε από την ενδυμασία τους. Ο ένας στρατιωτικός, είναι οπλισμένος διότι έχει θήκη για όπλο. Παρατηρούμε επίσης, τρια άλογα το ένα εκ των οποίων δεν έχει καβαλάρη. Βρίσκονται σε υψηλό υψόμετρο, ενδεχομένως να είναι σε κάποιο βουνό. Κινούνται, ο ένας δίπλα στον άλλον για να έχουν μεγαλύτερη ασφάλεια.
• Ρωσικό ασθενοφόρο της πρώτης γραμμής: Μπλε επίδεσμος
  Η παρούσα φωτογραφική λήψη έχει πραγματοποιηθεί στο χωριό Άνω Κλεινές Φλώρινας κι απεικονίζει ένα σύνολο περίπου 30 στρατιωτών να αναμένουν την ιατρική φροντίδα του γιατρού. Κανείς από τους εικονιζόμενους δεν κοιτά τον φακό κι αυτό υποδηλώνει πως η λήψη δεν είναι σκηνοθετημένη. Το σκηνικό δείχνει πως έχει τοποθετηθεί έξω από κάποιο οίκημα ένα υποτυπώδες ασθενοφόρο. Ένα κουτί δηλαδή με τα απαραίτητα ιατρικά εργαλεία και εφόδια για να περιθάλψει τους τραυματίες. Ακόμη, παρευρίσκεται ανάμεσα στους άνδρες ένας ο οποίος φορά περιβραχιόνιο στο μπράτσο του με το ιατρικό σήμα και κοντά στο κουτί ένα άτομο φορώντας λευκή ποδιά, αγνώστου φύλου, να αναζητά κάποιο ιατρικό εφόδιο. Όλοι οι άντρες στρατιώτες έχουν αφήσει τα όπλα τους όρθια πάνω στον τοίχο ενός σπιτιού, στον οποίο επίσης υπάρχουν κρεμασμένες κόκκινες πιπεριές για να αποξηραθούν στον ήλιο κι έπειτα να γίνουν σάλτσα ή να πάρουν τα σπόρια της πιπεριάς, το λεγόμενο μπούκοβο. Κάτω δεξιά στην φωτογραφία μπορεί να διακρίνει κανείς σωρό από ξερά κλαδιά που ίσως χρησιμοποιούσαν ως προσάναμμα. Οι στρατιώτες είναι ντυμένοι ζεστά φορώντας μακριά παλτό κι όλοι τους φορούν το κράνος τους. Τα πλίθινα οικήματα της φωτογραφίας εμφανίζουν ζημιές, με παράθυρα σπασμένα και διαθέτουν κεραμοσκεπές. Διακρίνεται επίσης μια κεντρική είσοδος προς το οίκημα, η οποία έχει μια ξύλινη πόρτα και πάνω της ένα σκέπαστρο. Δίπλα στο οίκημα διακρίνονται ψηλά δέντρα κι ένα κυπαρίσσι. Τέλος, αριστερά στο βάθος διακρίνεται η κορυφή του όρους Βαρνούντας.
• Μεταξύ Πέτκα και Ντράγκος: Στρατιώτες πεζικού στα καταφύγιά τους, στην 1η γραμμή, κατά τη διάρκεια του μπαράζ
  Στην φωτογραφία απεικονίζονται πέντε στρατιώτες του πεζικού στην πρώτη γραμμή, οι οποίοι βρίσκονται στα αναχώματα τους, κατά τη διάρκεια του μπαράζ. Αναλυτικότερα, η φωτογραφία μοιάζει να είναι σκηνοθετημένη καθώς και οι τέσσερις στρατιώτες κοιτάνε στην κάμερα και η στάση του σώματος τους φαίνεται ότι δεν είναι τυχαία, ο φωτογράφος τους είχε τοποθετήσει με συγκεκριμένο σκηνοθετημένο τρόπο και δεν θυμίζει αυθόρμητη και χαλαρή κίνηση αλλά ακίνητη πόζα. Ο φωτογράφος στέκεται μπροστά τους σε κοντινή απόσταση και στην ίδια ευθεία. Ο πέμπτος στρατιώτης βρίσκεται στην άκρη της φωτογραφίας και μπορούμε να τον διακρίνουμε από το κράνος, είναι γυρισμένος με την πλάτη, ο φωτογράφος πιθανόν να μην ήθελε να τον φωτογραφίσει και απλώς ο φωτογραφικός φακός τον απαθανάτισε, χωρίς να το καταλάβει. Οι στρατιώτες αναλυτικότερα, βρίσκονταν με το πεζικό στα βουνά μεταξύ Πέτκα και Ντράγκος, πίσω τους παρατηρούμε ένα μικρό δάσος ενώ η βλάστηση είναι εμφανής στο τοπίο, αλλά δεν είναι ιδιαίτερα πυκνή λόγω της εποχής, Οκτώβριος 1916. Στο βάθος πίσω από τα δέντρα φαίνονται αμυδρά βουνά, ως στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος. Οι στρατιώτες στο ανάχωμα παρουσιάζονται κουρασμένοι, βρώμικοι, εξουθενωμένοι και το ύφος στα πρόσωπά τους δηλώνει ότι έχουν βιώσει τις κακουχίες του πολέμου. Και οι τέσσερις στρατιώτες δεν φαίνονται μεγάλοι σε ηλικία, περίπου γύρω στα τριάντα χρονών αλλά με τις συνθήκες ζωής στον πόλεμο έχουν χάσει το φως και την ελπίδα από τα μάτια τους. Τα ρούχα τους είναι σχετικά χοντρά, φθινοπωρινά φοράνε παλτό και μπότες, αλλά μοιάζουν σχετικά προσεγμένα, δεν φαίνονται ιδιαίτερα ταλαιπωρημένα αλλά ούτε βρώμικα. Επίσης, όλοι φοράνε κράνη, και γύρω τους στο ανάχωμα υπάρχουν πολλά πυρομαχικά, τέσσερις τσάντες που είναι τοποθετημένες μία πάνω από κάθε στρατιώτη, με τα υπάρχοντα τους, ενώ τριγύρω τους σκορπισμένα είναι όπλα, σφαίρες, κράνη, ασκιά πιθανώς γεμάτα με νερό και άλλα αντικείμενα.
• Βούλγαροι κρατούμενοι
  Στην παρούσα φωτογραφική λήψη απεικονίζονται δέκα Βούλγαροι κρατούμενοι μέσα σε ένα βαγόνι τρένου λίγο πριν την μεταφορά τους. Η τοποθεσία είναι κάποια στάση σε κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό κοντά στο χωριό Καλλινίκη, καθώς διακρίνεται πίσω από το βαγόνι ένα ψηλό κτίσμα. Όλοι οι εικονιζόμενοι είναι άνδρες μέσης ηλικίας, κι άλλοι κοιτούν στον φακό γελώντας κι άλλοι όχι, ενώ μόνο ένα πρόσωπο είναι εφηβικής ηλικίας, ένα αγόρι πίσω αριστερά, το οποίο κοιτά με περιέργεια προς τον φακό. Αυτό υποδηλώνει πως η λήψη είναι αυθόρμητη κι η παρουσία του φωτογράφου δεν τους ενοχλεί, ενώ οι πέντε άνδρες που βρίσκονται εκτός βαγονιού έχουν την πλάτη τους στραμμένη στον φακό. Αυτοί πιθανόν είναι σωφρονιστικοί υπάλληλοι και εκτελούν τις υποχρεώσεις τους, ίσως κάποια καταμέτρηση, μιας και ο ένας κρατά στο χέρι του ένα έγγραφο. Ο ένας από τους υπαλλήλους φέρει οπλισμό. Τέλος, διακρίνονται στοιχεία επικοινωνίας μεταξύ τους, καθώς ανταλλάσσουν βλέμματα και οι μεν κοιτούν τους δε. Ο χρόνος λήψης τοποθετείται στα μέσα Οκτώβρη κι ο ρουχισμός τους συνάδει με αυτό, καθώς όλοι φορούν μακρυμάνικα σακάκια. Τέλος, όλοι τους φορούν καπέλο, ακόμη και το μικρό αγόρι.
• Εκκένωση περιβλημάτων και θήκες κενών φυσιγγίων
  Στην εικόνα παρατηρούμε έναν στρατιώτη να φυλάει τα κιβώτια ,τα οποία είναι κάποια άδεια και κάποια άλλα φαίνεται να είναι γεμάτα με πυρομαχικά και τα περιβλήματα με τα κενά φυσίγγια. Πιο αναλυτικά στην φωτογραφία παρατηρούμε έναν χωματόδρομο που υπάρχουν δεξιά και αριστερά στην άκρη από την πάνω πλευρά του δρόμου κενά και γεμάτα κιβώτια και στην μέση βρίσκονται κενά φυσίγγια και περιβλήματα. Πίσω ακριβώς από τα κιβώτια, τα περιβλήματα και τα κενά φυσίγγια βρίσκονται δύο δέντρα, πεδιάδα με έναν δρόμο και στο τέλος της πεδιάδας βουνά επίσης με δρομάκια. Ο φωτογράφος βρίσκεται στον χωματόδρομο απέναντι από το στρατιώτη και διαγώνια στον χωματόδρομο. Ο δρόμος πηγαίνει από τα δεξιά προς τα αριστερά όπως βλέπουμε την φωτογραφία έτσι όπως την παρατηρούμε επομένως αφού ο δρόμος πηγαίνει από την Φλώρινα προς το Μοναστήρι δεξιά της φωτογραφίας είναι η δύση και αριστερά της φωτογραφίας είναι η ανατολή. Τα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος είναι η πεδιάδα που βρίσκεται πίσω από τα κιβώτια ,τα περιβλήματα και τα κενά φυσίγγια. Πίσω από την πεδιάδα υπάρχουν και αρκετά βουνά. Τα στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος είναι οι χωματόδρομοι που υπάρχουν. Στον κύριο δρόμο που φαίνεται στην φωτογραφία είναι ο δρόμος που κάθεται και φυλάει ο στρατιώτης τα κιβώτια, τα περιβλήματα και τα κενά φυσίγγια. Ένας άλλος δρόμος φαίνεται στην πεδιάδα και πολλοί άλλοι χωματόδρομοι φαίνονται πάνω στα βουνά. Ο μόνος άνθρωπος που βρίσκεται στην φωτογραφία είναι ένας στρατιώτης άντρας ηλικίας μέχρι σαράντα χρονών ο οποίος φοράει τα στρατιωτικά του ρούχα δηλαδή το στρατιωτικό του καπέλο ,το στρατιωτικό του παντελόνι και το στρατιωτικό του πανωφόρι. Ο ίδιος κάθεται πάνω σε ένα από τα κιβώτια και παρατηρεί κάτι προς τα αριστερά της φωτογραφίας έτσι όπως την βλέπουμε εμείς. Από την αριστερή πλευρά της φωτογραφίας όπως την παρατηρούμε εμείς δίπλα του ο στρατιώτης έχει αφήσει το όπλο του. Τα φυτά της φωτογραφίας βρίσκονται πάνω στο βουνό και στην πεδιάδα αλλά υπάρχουν και δύο δέντρα ακριβώς πίσω από τα κιβώτια. Τα τεχνουργήματα της εικόνας είναι τα κιβώτια, τα περιβλήματα και τα κενά φυσίγγια αλλά και το όπλο που έχει ο στρατιώτης. Το περιστατικό που απεικονίζεται είναι ο στρατιώτης που φυλάει τα κιβώτια, τα περιβλήματα και τα κενά φυσίγγια. Η εποχή που απεικονίζεται η εικόνα είναι ο χειμώνας και αυτό φαίνεται από τα ρούχα που φοράει ο στρατιώτης αφού φοράει μπουφάν, μπότες και καπέλο. Η ημερομηνία των γυρισμάτων ήταν στην πρώτη Οκτωβρίου το 1916. Αναφέρεται στον Ά παγκόσμιο πόλεμο το 1914 μέχρι 1918 είναι ο στρατός Ανατολής με διοικητή τον στρατηγό Sarrail στις 3 Οκτωβρίου του 1915 μέχρι στις 21 Δεκεμβρίου το 1917 στο μέτωπο Φλώρινας και Μοναστηρίου το Σεπτέμβριο 1916 μέχρι τον Απρίλιο 1917.
• Γιουγκοσλαβική ομάδα
  Στην φωτογραφία απεικονίζονται περίπου είκοσι Γιουγκοσλάβοι στρατιώτες. Πρόκειται για μια ομάδα στρατιωτών οι οποίοι με βάση το τοπίο βρίσκονται σε ένα βουνό στην περιοχή Radovo. Όλοι οι άνδρες είναι στραμμένοι προς τον φωτογράφο και κοιτούν τον φακό . Επομένως η λήψη είναι σκηνοθετημένη. Όλοι οι στρατιώτες είναι τοποθετημένοι σε δύο σειρές , ενώ μονάχα ένας από αυτούς βρίσκεται λίγο πιο μπροστά και πιθανότατα να είναι να έχει υψηλότερο βαθμό από τους υπολοίπους . Όλοι φορούν την ίδια ενδυμασία του πολέμου και κρατούν από ένα όπλο. Πίσω από τους άνδρες φαίνεται το βουνό στο οποίο η βλάστηση είναι πυκνή και σε συνδυασμό με την ελαφριά τους ενδυμασία , καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για καλοκαίρι . Όλοι οι στρατιώτες από τις εκφράσεις και την στάση του σώματος τους φαίνονται κουρασμένοι . Εξαίρεση αποτελεί ο άντρας που βρίσκεται πιο μπροστά , το σώμα του οποίου στέκεται σε προσοχή ,η έκφραση του προσώπου του δείχνει υπερηφάνεια και το ύφος του είναι επιβλητικό .
• Κανόνι διαμετρήματος 37 χιλιοστών
  Στην εικόνα φαίνονται τέσσερις Γιουγκοσλάβοι στρατιώτες στην περιοχή Radovo . Έχουν όλοι γυρισμένη την πλάτη στον φακό , οι δύο είναι ακριβώς πίσω από το όπλο για να το χειρίζονται , ο ένας είναι καθισμένος δίπλα του , ενώ ο τέταρτος είναι πίσω από το όπλο και δίνει πυρομαχικά στους μπροστινούς του . Η φωτογραφία φαίνεται σκηνοθετημένη για πολλούς λόγους. Αρχικά οι δύο στρατιώτες που δεν χειρίζονται το όπλο δεν προστατεύονται από πουθενά και η στάση του σώματος ειδικά του μπροστινού είναι ιδιαίτερα χαλαρή . Ακόμη από το κουτί με τα πυρομαχικά δίπλα από τον στρατιώτη λείπουν μονάχα δύο , αυτό που κρατά ο ίδιος και το άλλο που ακουμπούν επάνω στο κανόνι αλλά δεν το ρίχνουν . Η βλάστηση στο έδαφος είναι πυκνή και η ενδυμασία των στρατιωτών ελαφριά επομένως η φωτογραφία έχει τραβηχτεί τους καλοκαιρινούς μήνες. Στο επάνω μέρος της εικόνας δηλαδή εκεί που εστιάζουν οι στρατιώτες φαίνονται κάποια δέντρα των οποίων τους κορμούς δεν βλέπουμε ,επομένως οι άνδρες βρίσκονται επάνω σε κάποια πλαγιά.
• Στις πλαγιές της χαράδρας Klestina-le-Grand: Κανόνι Schneider 105 χιλιοστών σε δράση
  Η φωτογραφία αυτή έχει τραβηχτεί στις Κάτω Κλείνες, της Φλώρινας τον Οκτώβριο 1916. Αναλυτικότερα, απεικονίζονται τρείς στρατιώτες, οι οποίοι είναι ντυμένοι με χειμερινά στρατιωτικά είδη και κράνη. Ανήκουν στη Γαλλική Στρατιά της Ανατολής με διοικητή τον στρατηγό Sarrail και παρουσιάζονται να χειρίζονται ή να προετοιμάζουν δύο πυροβόλα Schneider. Ο φωτογράφος είναι τοποθετημένος πίσω τους και το έδαφος φαίνεται ότι είναι πιο κατηφορικό όπως αντιλαμβανόμαστε από την γωνία λήψης. Ο φωτογράφος επίσης, απαθανατίζει με ολόσωμο πορτρέτο τους άντρες. Τα εν λόγω πυροβόλα διατέθηκαν, ανά δύο, στα συντάγματα πεζικού σε ρόλο άμεσης υποστήριξης αλλά χρησιμοποιήθηκαν όμως και σε αντιαρματικό ρόλο. Η συγκεκριμένη φωτογραφία δεν φαίνεται να είναι ιδιαίτερα σκηνοθετημένη, καθώς οι στρατιώτες δεν κοιτάζουν στο φωτογραφικό φακό, αλλά συνεχίζουν να εργάζονται πάνω στα πυροβόλα. Το βουνό στο υπόβαθρο πίσω από τους στρατιώτες, αποτελεί κύριο στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος διότι, δηλώνει πως βρίσκονται σε ορεινή περιοχή. Δεν υπάρχουν ζώα. Υπάρχουν λιγοστά δέντρα και η βλάστηση δεν φαίνεται πυκνή, λόγω της εποχής που έγινε η λήψη της φωτογραφίας.
• Βούλγαροι αιχμάλωτοι μόλις συνελήφθησαν
  Η συγκεκριμένη φωτογραφία λαμβάνει χώρα στο Αμμοχώρι Φλώρινας και αφορά τους Βούλγαρους αιχμάλωτους που πιάστηκαν από τον γαλλικό στρατό στην περίοδο του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Η εικόνα είναι σκηνοθετημένη καθώς όλοι κάθονται στο έδαφος και κοιτούν προς την κάμερα. Διαπιστώνουμε επίσης πως όλοι φοράνε την ίδια στολή, τζοκει και γαλότσες και η στάση τους αναδεικνύει την ταλαιπωρία τους. Αξιοσημείωτο είναι πως παρά το γένος ότι πιάστηκαν αιχμάλωτοι ο ένας φαίνεται να χαμογελάει. Τέλος ,τα τoυφέκια που διακρίνονται, ίσως ακόμα να μην τα κατάσχεσαν οι αντίπαλοι στρατιώτες.