ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Εργασίες επιχώσεων στο σταθμό
  Σύμφωνα με την λεζάντα της φωτογραφίας απεικονίζεται ο σταθμός της Φλώρινας. Συγκεκριμένα το σημείο της λήψης βρίσκεται δίπλα από το σιδηροδρομικό σταθμό. Πλήθος κόσμου έχει συγκεντρωθεί, εκ των οποίων οι περισσότεροι κρατούν φτυάρια. Ασχολούνται με την δημιουργία επιχώματος (βάθους περίπου 3-4 μέτρων), ίσως πρόκειται για προσωρινή χωμάτινη οχύρωση. Παρατηρείται επίσης σε πρώτο πλάνο η ύπαρξη πέντε σκαμμένων επιφανειών, πάνω από τις οποίες υπάρχουν ξύλινοι αντίστοιχοι σταυροί (τάφοι). Δυστυχώς από την φωτογραφία δεν γίνεται αντιληπτή η ύπαρξη και άλλων ταφικών μνημείων, εκκλησία δεν φαίνεται να υπάρχει, ώστε να υποθέσουμε ότι ο συγκεκριμένος χώρος αποτελεί χώρο ταφής νεκρών, όμως, βρισκόμαστε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και οι ανάγκες για χώρους ταφής είναι μεγάλες, επομένως ίσως πρόκειται για χώρο ταφής νεκρών του πολέμου. Η λήψη της φωτογραφίας πραγματοποιήθηκε τον μήνα Ιανουάριο, η μέρα είναι ηλιόλουστη (πίσω από τους ανθρώπους σχηματίζονται οι σκιές τους), αλλά το κρύο είναι αισθητό, μιας και ο άνθρωπος στο αριστερό μέρος της φωτογραφίας είναι ντυμένος με χοντρά ρούχα και φοράει καπέλο. Στο βάθος διακρίνονται δέντρα με ελάχιστο φύλλωμα, γεγονός που υποδηλώνει τον μήνα λήψης της φωτογραφίας. Η σκηνοθεσία φαίνεται να απουσιάζει από την φωτογραφία, μιας και όλα τα εικονιζόμενα πρόσωπα βρίσκονται με πλάτη στον φακό και οι κινήσεις τους φαίνονται φυσικές.
• Το σερβικό νεκροταφείο στα πρώην χαρακώματα (Νοέμβριος 1916)
  Στην συγκεκριμένη εικόνα παρατηρούμε ένα μεγάλο σε έκταση τοπίο που είναι φυσικό περιβάλλον, το όποιο είναι όπως αναγράφεται και στην λεζάντα της φωτογραφίας ένα σερβικό νεκροταφείο, στο σημείο που στο παρελθόν βρίσκονταν τα χαρακώματα. Ειδικότερα η φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη και στο σημείο δεν υπάρχει κάποια ανθρωπινή μορφή. Τίποτα δεν μοιάζει να είναι σκηνοθετημένο και παρατηρούμε ότι υπάρχουν τουλάχιστον είκοσι στο αριθμό ξύλινοι σταυροί που μας υποδηλώνουν τους τάφους των στρατιωτών. Παράλληλα, στη εικόνα παρατηρούμε ότι υπάρχουν και κάποιες πέτρινες πλάκες οι οποίες καλύπτουν τα μνημεία των νεκρών καθώς και κάποιες πέτρες περιμετρικά από τα μνήματα. Η όρθια ξύλινη κατασκευή πολύ πιθανόν να ήταν μια πόρτα πάνω στην όποια αναγράφεται η ονομασία του σημείου καθώς και το ότι στο σημείο είναι θαμμένοι Σέρβοι στρατιώτες, λογικά στην σερβική γλωσσά. Τέλος, πάνω στο λόφο παρατηρούμε ότι υπάρχει ένα δέντρο αλλά και τρία κτίσματα, που πολύ πιθανόν να είναι κάποιες αποθήκες αγροτών.
• Ταφή ενός Σέρβου στρατιώτη (3)
  Στη συγκεκριμένη φωτογραφία απεικονίζονται εννέα άνδρες μέσης ηλικίας οι οποίοι είναι συγκεντρωμένοι σε μία περιοχή της Μελίτης (πρώην Vostaran) στην οποία φαίνεται να θάβουν τους νεκρούς του πολέμου. Η περιοχή αυτή φαίνεται να είναι κάπου έξω από το κέντρο του χωριού καθώς στο σκηνικό δεν διακρίνονται στοιχεία ανθρωπογενούς χαρακτήρα όπως οικισμοί και κτίρια. Το μόνο στοιχείο ανθρωπογενούς χαρακτήρα είναι ένας πέτρινος τοίχος ο οποίος μπορεί να περιβάλλει την αυλή κάποιου σπιτιού. Ωστόσο, είναι λίγο απίθανο το νεκροταφείο να είναι τόσο κοντά σε σπίτι καθώς συνηθίζεται τα νεκροταφεία να βρίσκονται σε μία πιο απομακρυσμένη περιοχή. Ακόμη, παρατηρείται «φτωχή» βλάστηση στο τοπίο γεγονός που μαρτυρά την εποχή της λήψης που είναι το Φθινόπωρο (Νοέμβριος). Τα μόνα φυτά που υπάρχουν είναι λίγα ξερά χόρτα και δέντρα χωρίς φύλλωμα. Στην φωτογραφία αυτή παρατηρούνται επίσης, περίπου έξι χωμάτινοι τάφοι. Θα λέγαμε ότι πρόκειται για ένα «πρόχειρο» νεκροταφείο. Όλοι οι τάφοι φέρουν επάνω τους σταυρό που αποτελεί σύμβολο του Χριστιανισμού. Επίσης, η φωτογραφία ανήκει στην σειρά φωτογραφιών με τίτλο: Στρατός της Ανατολής με διοικητή τον στρατηγό Sarrail. Ο λεγόμενος Στρατός της Ανατολής του Sarrail αποτελούταν από Γάλλους στρατιώτες καθώς και στρατιώτες από τις αποικίες τις Γαλλίας. Για αυτό το λόγο στη φωτογραφία βλέπουμε και τρεις έγχρωμους άνδρες, δηλαδή με πιο σκούρο χρώμα δέρματος συγκριτικά με τους υπόλοιπους. Από τη λεζάντα πληροφορούμαστε ότι το περιστατικό που απεικονίζεται αφορά την ταφή ενός Σέρβου στρατιώτη. Όπως είναι γνωστό οι Σέρβοι είναι κυρίως Ορθόδοξοι Χριστιανοί στο θρήσκευμα όπως και ένα μεγάλο μέρος των Γάλλων. Συνεπώς, είναι λογική η ύπαρξη σταυρών επάνω στους τάφους καθώς και η τέλεση μυστηρίου από παππά, ο οποίος εντοπίζεται και στη φωτογραφία. Ο παππάς γίνεται αντιληπτός κυρίως από την ενδυμασία του που αποτελείται από ράσα και μακρύ παλτό αλλά και από τα πιο μακριά μαλλιά και μούσια του. Η ενδυμασία των υπολοίπων είναι παρόμοια και αποτελείται από καθημερινά, απλά και ζεστά ρούχα τα οποία αποδεικνύουν την χαμηλή κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση. Επιπλέον, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο νεκρός βρίσκεται ξαπλωμένος στο έδαφος και σκεπασμένος με ύφασμα. Ενώ λοιπόν, ο παππάς με τους υπόλοιπους πέντε τελούν το μυστήριο της κηδείας, λίγο πιο δίπλα παρατηρείται ένας έγχρωμος άνδρας σκυμμένος επάνω σε ένα μνήμα και άλλοι δύο να σκάβουν με τη βοήθεια φτυαριού. Πιθανόν ο έγχρωμος άνδρας να θρηνεί ή ακόμη και να σκάβει για τη δημιουργία τάφου. Η αυθόρμητη στάση των εικονιζόμενων καθώς και το γεγονός ότι κανένας δεν κοιτάζει στον φακό συνηγορούν ότι η λήψη δεν είναι σκηνοθετημένη. Επιπρόσθετα, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι κατά κανόνα τα μνήματα «κοιτάζουν» στην Ανατολή συμπεραίνουμε ότι ο φωτογραφικός φακός είναι στραμμένος ανάμεσα σε Βορρά και Δύση. Τέλος, επάνω στη φωτογραφία παρατηρείται η ύπαρξη μίας σημείωσης. Ίσως πρόκειται για κείμενο ή κωδικό που παραπέμπει σε κάποια αρίθμηση καταλόγου για την αρχειοθέτηση του φωτογραφικού υλικού.
• Ταφή ενός Σέρβου στρατιώτη (1)
  Στη φωτογραφία παρατηρούμε 10 άνδρες (μέσης ηλικίας όσο μπορούμε να διακρίνουμε) εκ των οποίων ο ένας είναι νεκρός (ξαπλωμένος στο έδαφος). Πρόκειται για στρατιώτες (μάλλον Σέρβους) οι οποίοι είναι παρόμοια ντυμένοι και μάλλον χαμηλής προς μέτριας κοινωνικοοικονομικής κατάστασης. Ειδικότερα, φορούν καπέλα και είναι ζεστά ντυμένοι καθώς η λήψη πραγματοποιήθηκε Νοέμβριο. Το περιστατικό που απεικονίζεται είναι η ταφή ενός Σέρβου στρατιώτη. Βλέπουμε λοιπόν, έναν άνδρα να προετοιμάζει τον λάκκο πιθανόν με κάποιο φτυάρι που δεν φαίνεται γιατί έχει γυρισμένη την πλάτη του στον φακό. Συγχρόνως, τέσσερεις άνδρες είναι σκυμμένοι πάνω από τον νεκρό στρατιώτη και φαίνεται να προσπαθούν να τον σηκώσουν ώστε να τον τοποθετήσουν μέσα στον λάκκο ενώ οι υπόλοιποι τέσσερεις στέκονται όρθιοι κοιτώντας προς τον νεκρό. Οι τρεις από αυτούς έχουν τα χέρια τους σταυρωμένα ενώ ο τέταρτος το ένα χέρι του τοποθετημένο στη μέση και από όσο φαίνεται στο στόμα του έχει ένα τσιγάρο. Η στάση τους υποδηλώνει ότι περιμένουν να γίνει η ταφή ενώ τυχόν εκφράσεις τους είναι δυσδιάκριτες. Ακόμη, η φωτογραφία δεν φαίνεται να έχει σκηνοθετηθεί καθώς κανείς δεν κοιτάζει στον φακό και οι περισσότεροι έχουν γυρισμένη την πλάτη τους, όμως η παρουσία του φωτογράφου σίγουρα είναι αντιληπτή. Δίπλα από τους εικονιζόμενους παρατηρούμε επίσης, κι άλλους χωμάτινους τάφους τον έναν δίπλα στον άλλο, οι οποίοι είναι διαχωρισμένοι μεταξύ τους με πέτρες και κάθε ένας έχει στο πάνω μέρος του από έναν λευκό σταυρό. Δεδομένου ότι στα νεκροταφεία ο επιμέτωπος σταυρός αποτελεί ένδειξη της δύσης και το επιπόδιον του μνήματος δείχνει την ανατολή μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η κατεύθυνση του φακού δείχνει την Δύση, μπροστά από τους τάφους η Ανατολή, δεξιά στη φωτογραφία ο Βορράς και αριστερά ο Νότος. Σύμφωνα με τα δεδομένα αυτά, σε συνδυασμό με τη σκιά του άνδρα που βρίσκεται στα δεξιά η ώρα της ημέρας πιθανόν να είναι πρωί ή νωρίς το μεσημέρι. Τέλος, στο βάθος της φωτογραφίας παρατηρούμε μεγάλες εκτάσεις γης που χωρίζονται από χωματόδρομους.
• Νεκροταφείο
  Στην συγκεκριμένη φωτογραφία βλέπουμε στην μέση μία μαυροφορεμένη κυρίως γυναίκα που βρίσκεται σε κίνηση. Στα δεξιά της φωτογραφίας παρατηρούμε έναν τάφο της τότε εποχής καθώς και στο βάθος της εικόνας βρίσκεται μία εκκλησία όπως καταλαβαίνουμε και από τον σταυρό στο πάνω μέρος του κτηρίου. Η φωτογραφία χαρακτηρίζεται από αρκετή βλάστηση όπως γρασίδι και δέντρα στο βάθος .
• Περίβολος εκκλησίας στη Φλώρινα
  Η φωτογραφία απεικονίζει τμήμα από τον περίβολο Χριστιανικής Εκκλησίας. Διακρίνεται το Καμπαναριό στο κέντρο της φωτογραφίας και άλλα κτίσματα όπως υπόγειο κτίσμα με σκάλες και κεραμοσκεπή, το οποίο γειτνιάζει με ακόμη ένα κτίσμα του οποίου διακρίνονται μόνο τα κεραμίδια. Στα δεξιά της εικόνας βρίσκεται μάλλον η είσοδος στον περίβολο του Ναού που πλαισιώνεται από κάποιο τοίχο. Εντός του περιβόλου διακρίνονται κάποια μνήματα, πιθανόν να αφορούν Ιερείς του Ναού που τάφηκαν εκεί ή άτομα που σχετίζονταν με την Εκκλησία και ένας χωματόδρομος που να συνδέει τα διάφορα τμήματα πέριξ του Ναού. Στο κτίσμα που βρίσκεται εντός του περιβόλου βρίσκονται καθισμένοι κάποιοι ενήλικες αλλά και κάποιο μικρό παιδί και από την εξωτερική καμάρα που έχει το κτίσμα και βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από την εκκλησία μας υποδηλώνει ότι ίσως πρόκειται για κάποιο βοηθητικό χώρο του Ναού για συναθροίσεις των πιστών μετά τη Θεία Λειτουργία ή κάποια θρησκευτικά γεγονότα. Οι τρεις ενήλικες είναι άντρες και φοράν χαρακτηριστικά γιλέκα και άσπρα πουκάμισα όπως συνήθιζε ο ντόπιος πληθυσμός, το δε νεαρό άτομο δε διακρίνεται με ευκρίνεια αλλά μάλλον πρόκειται για μικρό κοριτσάκι που φορά ενα φουστανάκι. Την παρέα των ανθρώπων πλαισιώνει πάνω από τις σκάλες και ένας μικρόσωμος σχετικά σκύλος που παρακολουθεί την συντροφιά από την απόσταση που του επιτρέπεται. Οι ενήλικες μάλλον έχουν αντιληφθεί την παρουσία του φωτογράφου και κοιτούν προς την κάμερα καθιστώντας την φωτογραφία μη αυθόρμητη. Δεν διακρίνονται κάποια τεχνουργήματα στη φωτογραφία. Τα κτίσματα φέρουν στοιχεία από ξύλο και από σοβά και υποψία χρήσης υλικού πρόδρομου του τσιμέντου, ίσως και ασβέστη. Στοιχεία του ορίζοντα δε μπορούμε να εξάγουμε, ούτε και την ώρα της ημέρας, για την εποχή μπορούμε να συμπεραίνουμε όμως ότι πρόκειται για αρχές καλοκαιριού ή άνοιξη αν λάβουμε υπόψη την ένδυση των ανθρώπων αλλά και τα φύλλα των δέντρων που είναι πυκνά και πράσινα και τα χόρτα στο σημείο. Η αναγραφή στα δεξιά του φιλμ του αριθμού 361 μας υποδηλώνει κάποιος είδος αρίθμησης της συλλογής ή του άλμπουμ στο οποίο πιθανό περιεχόταν σαν τμήμα η υπό ανάλυση φωτογραφία
• Σερβικοί τάφοι
  Η φωτογραφία, φαίνεται πως δεν είναι σκηνοθετημένη αλλά αποτυπώνει, όπως φαίνεται και στη λεζάντα τους Σερβικούς Τάφους. Υπάρχουν 2 κτίρια και μια περίφραξη τα οποία είναι φτιαγμένα από πέτρα. Το μεγάλο κτίριο πίσω, ίσως, είναι οστεοφυλάκιο ή κάποια εκκλησία. Έξω από την περίφραξη υπάρχουν τρείς άνδρες οι οποίοι φαίνεται να κάνουν κάτι μαζί, ίσως να θάβουν κάποιον. Η ενδυμασία τους δείχνει πως είναι στρατιωτική ενώ η ηλικία τους δεν μπορεί να προσδιοριστεί. Επιπλέον, υπάρχουν σταυροί ως ένδειξη πως εκεί είναι οι τάφοι, όπως αναφέρεται και στη λεζάντα, είναι Σέρβικοι .Οι σταυροί εκδηλώνουν ότι είναι Χριστιανικό κοιμητήριο, ενώ και οι τάφοι είναι φτιαγμένοι από πέτρα. Το νεκροταφείο ίσως βρίσκεται σε κάποιον λόφο, στον οποίο υπάρχει βλάστηση αν και ξερή. Ο μήνας που τραβήχτηκε η φωτογραφία είναι Νοέμβριος.
• Τάφος Γερμανού αξιωματικού κοντά στα σερβικά σύνορα
  Στην συγκεκριμένη φωτογραφία με αριθμό 422, απεικονίζεται ένας στρατιώτης να κοιτά τον τάφο ενός αξιωματικού στρατιώτη. Η φωτογραφία είναι σκηνοθετημένη καθώς ο στρατιώτης έχει βάλει το χέρι στην μέση του και κοιτάζει το μνήμα καπνίζοντας. Κάποια στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος είναι τα βουνά που βρίσκονται πολύ πίσω στην φωτογραφία, ενώ το ανθρωπογενές περιβάλλον αποτελούν ο στρατιώτης, τα αντικείμενα και τα τεχνουργήματα αλλά και το μνήμα που παρατηρείται. Ο νέος στρατιώτης είναι ντυμένος με την στρατιωτική στολή του στέκεται σκεπτικός δίπλα απο το μνήμα του αξιωματικού. Την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του στρατιώτη δεν μπορούμε να την ξέρουμε ωστόσο ο αξιωματικός που απεβίωσε ήταν σε καλή κοινωνικοοικονομική θέση Κάποια ζώα που παρατηρούνται είναι μερικά άλογα πίσω απο τον στρατιώτη, με φυτά λίγα λουλούδια επάνω και δίπλα στο μνήμα. Επίσης μερικά απο τα αντικείμενα- τεχνουργήματα της φωτογραφίας είναι η στολή του στρατιώτη με το κράνος του και τα άχυρα που είναι πίσω απο αυτόν. Πιθανότατα, η εποχή του χρόνου να είναι άνοιξη κι αυτό φαίνεται απο την στολή αλλά και την καλοκαιρία.