ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Το 54ο Αποικιακό Σύνταγμα περνά μέσα από τα βουνά σε υψόμετρο 620 μέτρων
  Η φωτογραφία αυτή ανήκει στην συλλογή: "Πόλεμος 1914-1918. Στρατός Ανατολής με διοικητή τον στρατηγό Sarrail (3 Οκτωβρίου 1915 – 21 Δεκεμβρίου 1917): Στο μέτωπο της Φλώρινας και του Μοναστηρίου (Σεπτέμβριος 1916 – Απρίλιος 1917)". Η κίνηση των ατόμων και η απουσία βλεμματικής επαφής με τον φακό του φωτογράφου μαρτυρά μια μη σκηνοθετημένη λήψη, ακόμα, γίνεται φανερό ότι ο φωτογράφος βρίσκεται σε ελάχιστα υψηλότερο επίπεδο. Κεντρικό θέμα της φωτογραφίας είναι η πορεία του 54ου Αποικιακού Συντάγματος των Γάλλων, στην ορεινή περιοχή κοντά στο χωριό Φλάμπουρο και πιο συγκεκριμένα σε υψόμετρο 620 m. Διακρίνονται οι στρατιώτες με στρατιωτική περιβολή, κράνος, εξάρτηση και όπλο να περπατούν σε έναν στενό χωματόδρομο σε λόφο-βουνό. Δεξιά από αυτόν υπάρχει ένα αυλάκι με πέτρες ενώ στον δρόμο παρατηρούμε ίχνη από ρόδες, που μαρτυρούν πως προπορεύτηκαν πιθανότατα άμαξες ή κάρα. Στην αριστερή πλευρά της φωτογραφίας φαίνονται δύο στρατιώτες που απομακρύνονται από την φάλαγγα και ανεβαίνουν σε έναν παράδρομο, ψηλότερα από τους υπόλοιπους ίσως για να ελέγξουν την πορεία ή την ευρύτερη περιοχή. Τέλος, σε ότι αφορά το φυσικό περιβάλλον, παρατηρούμε αραιή και χαμηλή βλάστηση και περισσότερο πετρώδη εδάφη.
• Το 54ο Αποικιακό Σύνταγμα στην κοιλάδα του Φλάμπουρου
  Η φωτογραφία αυτή ανήκει στην συλλογή: "Πόλεμος 1914-1918. Στρατός Ανατολής με διοικητή τον στρατηγό Sarrail (3 Οκτωβρίου 1915 – 21 Δεκεμβρίου 1917): Στο μέτωπο της Φλώρινας και του Μοναστηρίου (Σεπτέμβριος 1916 – Απρίλιος 1917)". Το σημείο λήψης βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο πετυχαίνοντας έτσι μια πιο 'πανοραμική' φωτογραφία. Ακόμα, ο φωτογράφος βρίσκεται όπισθεν του στρατού και από την κίνηση και την στάση του στρατεύματος συμπεραίνουμε ότι πρόκειται για μη σκηνοθετημένη λήψη. Κεντρικό θέμα της φωτογραφίας είναι η πορεία του Αποικιακού Συντάγματος του Γαλλικού Στρατού, πιθανότατα προς το χωριό Φλάμπουρο. Απεικονίζονται οι στρατιώτες να περπατούν σε παράταξη, με στρατιωτική περιβολή, κράνη, εξάρτηση και όπλα, σε έναν στενό χωματόδρομο κατά μήκος της κοιλάδας έξω από το Φλάμπουρο. Στην αρχή της φάλαγγας διακρίνονται πιθανότατα άμαξες. Σε ότι αφορά το φυσικό περιβάλλον, υπάρχει χαμηλή βλάστηση εκατέρωθεν του δρόμου ενώ δίπλα σε αυτόν υπάρχουν πέτρες. Ακόμα, στο βάθος, απεικονίζεται ένας λόφος. Τέλος, στο κάτω δεξί άκρο της φωτογραφίας, αχνοφαίνεται γραμμένος πιθανότατα κάποιος κωδικός.
• Η φάλαγγα στο δρόμο προς το χωριό
  Η εικόνα περιλαμβάνεται στη συλλογή: "Πόλεμος 1914-1918. Στρατός Ανατολής με διοικητή τον στρατηγό Sarrail (3 Οκτωβρίου 1915 – 21 Δεκεμβρίου 1917): Στο μέτωπο της Φλώρινας και του Μοναστηρίου (Σεπτέμβριος 1916 – Απρίλιος 1917)". Από την λήψη γίνεται φανερό ότι ο φωτογράφος βρίσκεται σε ένα υψηλότερο επίπεδο του δρόμου ώστε να έχει μεγαλύτερο πεδίο φωτογράφησης, ενώ η κίνηση των αμαξών μαρτυρά μια μη σκηνοθετημένη λήψη. Κεντρικό θέμα της φωτογραφίας είναι η φάλαγγα των αμαξών προς το χωριό Φλάμπουρο. Χωρίζοντας τη φωτογραφία στα δύο, στο δεξί μέρος παρατηρούμε το κεντρικό θέμα - σημείο εστίασης, που είναι η διέλευση των ξύλινων αμαξών από ένα δασικό - αγροτικό δρόμο (δέντρα κατά μήκος του δρόμου και πιθανότατα καλαμπόκια, λόγω της εποχής, στο χωράφι στη δεξιά πλευρά). Οι άμαξες είναι ξύλινες και σε αυτές είναι ζεμένα δύο άλογα. Πάνω στις άμαξες, πέρα από τους επιβαίνοντες, είναι φορτωμένα διάφορα αντικείμενα σε μπόγους. Στο πρώτο πλάνο, στην άμαξα που απεικονίζεται, επιβαίνοντες είναι δύο άνδρες με στρατιωτική αμφίεση και σκουρόχρωμο δέρμα, ενώ τα άλογα που σέρνουν την άμαξα έχουν στραφεί στους θάμνους αριστερά και βόσκουν. Πίσω τους ακολουθεί μεγάλος αριθμών αντίστοιχων αμαξών ενώ μπροστά τους διακρίνονται να προπορεύονται και άλλες. Επίσης, στο δεξί μέρος του δρόμου εμφανίζονται κάποιες άμαξες - κάρα με αντίθετη πορεία (έξοδος από το χωριό Φλάμπουρο). Στην άμαξα που διακρίνεται με μεγαλύτερη ευκρίνεια, υπάρχει ένας οδηγός με στρατιωτική ενδυμασία που φορά πιθανότατα κράνος, η ξύλινη άμαξα έχει φορτωμένα αντικείμενα (ίσως τσουβάλια) και σε αυτή είναι ζεμένο ένα γαϊδουράκι. Στο αριστερό μέρος της φωτογραφίας, φαίνεται ένας μικρός λοφίσκος στον οποίο βρίσκονται ελεύθερα κάποια άλογα (ένα λευκό άλογο είναι ξαπλωμένο ή νεκρό), ανάμεσα στα οποία διακρίνονται και κάποιοι άνδρες, ενώ στο βάθος, ανάμεσα στα δέντρα, φαίνεται η ύπαρξη στημένων σκηνών. Στο φόντο της φωτογραφίας, στη δεξιά πλευρά, στον βορά, διακρίνεται ένα βουνό (πιθανότατα το βουνό μπροστά από το χωριό Άγιος Βαρθολομαίος) και μπροστά από αυτό, δέντρα στη σειρά, που από τον τρόπο που είναι τοποθετημένα, ίσως βρίσκονται στις όχθες ποταμού ενώ στην κάτω δεξιά πλευρά υπάρχουν γραμμένοι αριθμοί και γράμματα (ίσως κάποιος κωδικός).
• Κατασκήνωση
  Ο φωτογράφος στην περίπτωση αυτή, θέλει να αναδείξει τις συνθήκες διαβίωσης,το σημείο συγκέντρωσης και διαμονής του στρατεύματος καθώς και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν. Ειδικότερα, στην μπροστινή όψη της εικόνας αντικρίζουμε τα μουλάρια να τρέφονται με όσο γρασίδι υπάρχει στο έδαφος ή με οτιδήποτε άλλο βρίσκουν, ώστε να ανακτήσουν δυνάμεις λόγω της εξάντλησης τους από την καθημερινή συμμετοχή στον πόλεμο. Έπειτα, διακρίνουμε τις στρατιωτικές σκηνές, οι οποίες είναι εγκατεστημένες σε μια παιδιά ανάμεσα στα βουνά όπου διαμένουν οι στρατιώτες και βλέπουμε ότι φτάνουν μέχρι το βάθος της εικόνας. Τα υλικά των στρατιωτικών σκηνών μαρτυρούν την έλλειψη υλικοτεχνικών μέσων, καθώς από ύφασμα στηριζόμενες σε ξύλα, σχοινιά και πασαλους που καρφώνονται στο έδαφος. Ακόμα, αριστερά στο βάθος της εικόνας διακρίνονται σκηνές που ίσως να είναι κάποιοι σύμμαχοι. Τέλος, στο κέντρο της εικόνας υπάρχει ένα ξύλινο κάρο, με το οποίο μετακινούνταν και κουβαλούσαν στο πόλεμο ότι ήταν αναγκαίο
• Γέφυρα Decauville στο Ξινό Νερό
  Με βάση τα στοιχεία που δύναται να εκμαιεύσουμε από την εικόνα προκύπτει πλήθος πληροφοριών. Αρχικά, δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο στοιχείο σκηνοθεσίας, καθώς αυτό που απεικονίζεται είναι η σιδηροδρομική γραμμή. Στα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος, εντάσσονται τα βουνά που περιτριγυρίζουν την εικόνα. Στη συνέχεια όσον αφορά τα στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, βλέπουμε να υπάρχει η σιδηροδρομική γραμμή η οποία είναι κατασκευασμένη από ξύλο, ένας σκαμμένος δρόμος πάνω την πετρόχτηστη γέφυρα και κάτω από αυτήν μια σήραγγα. Επιπλέον, δεν διακρίνουμε εμφανώς ανθρώπους, ωστόσο η ύπαρξη 8 εν κινήσει αυτοκινήτων υποδηλώνει και την ύπαρξη πλήθους ανθρώπων. Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι είναι στρατιωτικά αυτοκίνητα, γεγονός που υποδηλώνει ότι υπάρχει μόνο ανδρικός πληθυσμός στην εικόνα. Τέλος, η εποχή στην οποία είναι τραβηγμένη η εικόνα είναι ο χειμώνας (1916.12), σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας δίνονται από την περιγραφή.
• Στο μέτωπο του Μοναστηρίου (Δεκέμβριος 1916): Ιταλικό ιππικό
  Στην φωτογραφία διακρίνεται μέρος του ιταλικού ιππικού, αποτελούμενο τόσο από άλογα, όσο και από γαϊδούρια. Περίπου 20 με 25 στρατιώτες (οι περισσότεροι έφιπποι, ενώ κάποιοι περπατούν δίπλα απ’ αυτά) διασχίζουν ένα στενό μονοπάτι, ανάμεσα σε δύο οργωμένα χωράφια. Η λήψη της φωτογραφίας πραγματοποιήθηκε τον μήνα Δεκέμβριο. Η μέρα φαίνεται ηλιόλουστη, απουσιάζουν τα χιόνια, ωστόσο η αίσθηση του κρύου είναι φανερή, από τα χοντρά ρούχα των στρατιωτών της πρώτης γραμμής (κουκούλες και καπέλα για την «προστασία» του κεφαλιού και του λαιμού). Η φωτογραφία είναι σκηνοθετημένη, καθώς οι έφιπποι είναι στραμμένοι προς τον φωτογράφο.
• Στο μέτωπο του Μοναστηρίου (Δεκέμβριος 1916): Ιταλοί καβαλάρηδες έρχονται να ποτίσουν τα άλογά τους
  Στην φωτογραφία διακρίνονται 7 Ιταλοί έφιπποι στρατιώτες, οι οποίοι επιστρέφουν στην προσωρινή βάση τους, προκειμένου να ποτίσουν τα ζωντανά τους. Απεικονίζονται τόσο γαϊδούρια, όσο και άλογα. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι τα ιπποειδή είναι περισσότερα από τους στρατιώτες (σχεδόν κάθε στρατιώτης έχει δύο ιπποειδή στην επίβλεψή του). Στο βάθος της φωτογραφίας (αριστερή πλευρά) φαίνονται και άλλα ιπποειδή, ενώ στην δεξιά πλευρά διακρίνονται κάρα. Αυτά μαρτυρούν την σημαντικότητα των ιπποειδών για το στράτευμα. Η λήψη της φωτογραφίας φαίνεται να έχει πραγματοποιηθεί τον μήνα Δεκέμβριο, ωστόσο ο καιρός είναι ιδιαίτερα ήπιος, αφού τα ρούχα των στρατιωτών δεν είναι βαριά. Παρόλα αυτά παρατηρώντας το λασπωμένο έδαφος και την μεγάλη έκταση από λιμνάζοντα νερά, είναι βέβαιο ότι είχε έντονη βροχόπτωση τις προηγούμενες ημέρες. Μολονότι, σχεδόν όλοι, είναι στραμμένοι με πλάτη στον φακό, υπάρχει ένας έφιππος στρατιώτης στο κέντρο της φωτογραφίας που τον κοιτάζει. Η θέση του έφιππου είναι αντίθετη με όλων των υπολοίπων, που κατευθύνονται στο στρατόπεδο. Αυτό ίσως να αποτελεί σημάδι σκηνοθεσίας του φωτογράφου.
• Ανεφοδιασμός του στρατού από πολεμικό υλικό
  Η φωτογραφία απεικονίζει την λεγόμενη στρατιά της Ανατολής δηλαδή το Γαλλικό στράτευμα να εφοδιάζεται οβίδες και γενικότερα πολεμικό υλικό. Πιο συγκεκριμένα, στην φωτογραφία σε πρώτο πλάνο εικονίζονται στοιβαγμένες οβίδες και κιβώτια μεγάλου και μεσαίου μεγέθους που προφανώς μέσα έχουν τις οβίδες και γενικότερα και άλλο πολεμικό υλικό όπως σφαίρες και νάρκες αλλά αυτός ο ισχυρισμός δεν μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα. Επίσης, τα τρία κιβώτια μπροστά από τις οβίδες φαίνονται να είναι μισάνοιχτα ενώ τα υπόλοιπα αριστερά που είναι το ένα πάνω στο άλλο κλειστά. Στο βάθος της φωτογραφίας διακρίνονται τρία κάρα με άλογα που φαίνεται να φορτώνουν τα πολεμοφόδια προκειμένου να τα μεταφέρουν στο πεδίο της μάχης. Επίσης, στην φωτογραφία παρατηρούνται έντεκα στρατιώτες και ένας αξιωματικός. Οι περισσότεροι βρίσκονται εν κινήσει καθώς μεταφέρουν το πολεμικό υλικό στα κάρα και μπορούν να χαρακτηριστούν αναστατωμένοι. Όμως, δεδομένου αυτού του ανάστατου κλίματος εντύπωση προκαλούν οι τρείς στρατιώτες που κάθονται πάνω στις οβίδες εκ των οποίων οι δύο στα δεξιά συνομιλούν μεταξύ τους ενώ ο πρώτος έχει γυρισμένο το κεφάλι του και φαίνεται σαν να τους κοιτάζει. Ο άνθρωπος που είναι όρθιος και έχει τα χέρια του στη μέση παρατηρείται σταθερός στη θέση του και φαίνεται ότι επιβλέπει τους υπόλοιπους πιθανώς είναι κάποιος αξιωματικός, αυτός ο ισχυρισμός επιβεβαιώνεται τόσο από την ενδυμασία του καθώς διαφέρει από των υπολοίπων όσο και από το καπέλο του που είναι εξίσου διαφορετικό από των άλλων στρατιωτών της φωτογραφίας. Η λήψη έχει πραγματοποιηθεί από κοντινή απόσταση καθώς στην εικόνα διαγράφονται αρκετές λεπτομέρειες, συνεπώς οι άνθρωποι ίσως να γνώριζαν ότι κάποιος εκείνη την στιγμή τους βγάζει φωτογραφία. Παρόλα αυτά, η φωτογραφία δεν είναι σκηνοθετημένη και οι άνθρωποι δεν κοιτάζουν καθόλου τον φωτογραφικό φακό. Τέλος η εποχή της φωτογραφίας είναι χειμώνας Δεκέμβριος στο χωρίο Ιτέα της Φλώρινας και προφανώς κοντά στο πεδίο μάχης. Η εποχή επιβεβαιώνεται από την ενδυμασία των ανθρώπων όπου είναι ντυμένοι με χοντρά ρούχα, μακρυμάνικες μπλούζες, παντελόνια και μπότες.
• Το αναρρωτήριο του στρατού
  Η φωτογραφία δεν είναι σκηνοθετημένη και η λήψη φαίνεται ότι έχει γίνει από κοντινή απόσταση καθώς ο φακός έχει αποτυπώσει αρκετές λεπτομέρειες. Συγκεκριμένα, στη φωτογραφία απεικονίζεται το αναρρωτήριο του στρατού της Ανατολής που αποτελούταν από Γάλλους στρατιώτες. Το εικονιζόμενο αναρρωτήριο βρισκόταν πιθανόν λίγο έξω από το χωριό Ιτέα της Φλώρινας σε μια πεδιάδα καθώς στο βάθος της φωτογραφίας λογικά φαίνεται το χωριό. Αναλυτικότερα, στην εικόνα εντοπίζονται ζώα όπως άλογα και μουλάρια που ξεκουράζονται και βόσκουν. Περίπου στη μέση της φωτογραφία ξεχωρίζει ένας πάσσαλος που χρησιμεύει για να δένουν τα ζώα. Ακόμη, παρατηρούνται μεγάλες άσπρες σκηνές και μικρές σκουρόχρωμες σκηνές που δεν μπορεί με ακρίβεια να υπολογιστεί ο πραγματικός αριθμός τους. Οι άσπρες σκηνές πιθανόν λειτουργούσαν ως νοσοκομεία για τους τραυματίες του πολέμου ενώ οι πιο μικρές ως ένας χώρος για να αναρρώνουν. Στο βάθος της φωτογραφίας διακρίνονται τέσσερα κάρα που προφανώς μετέφεραν τους τραυματίες. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι στη φωτογραφία παρατηρούνται διασκορπισμένοι στρατιώτες και κάποιοι από αυτούς φαίνεται ότι συνομιλούν μεταξύ τους. Στο βάθος αριστερά υπάρχει ένας άνδρας έξω από την άσπρη σκηνή που ενδεχομένως είναι τραυματίας. Η εποχή της φωτογραφίας είναι χειμώνας και συγκεκριμένα Δεκέμβριος, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την ενδυμασία των στρατιωτών (διακρίνεται ότι φοράνε χοντρά ρούχα, μακρυμάνικες μπλούζες και πανωφόρια). Τέλος, όπως προαναφέρθηκε παραπάνω στο βάθος της φωτογραφίας πιθανώς είναι το χωριό Ιτέα και ο ισχυρισμός αυτός μπορεί να ειπωθεί καθώς υπάρχει πληθώρα σπιτιών και γενικότερα κτιρίων. Επιπλέον, στο βάθος ξεχωρίζουν πολλά μεγάλα και ψηλά δέντρα. Παρόλα αυτά, ιδιαίτερα αξιοπερίεργο μπορεί να θεωρηθεί η μεγάλη εστία καπνού στο βάθος αριστερά που ξεπερνάει κατά πολύ τόσο το ύψος των σπιτιών όσο και των δέντρων.
• Στον τομέα Φλώρινας (Φεβρουάριος 1917). Σέρβος διοικητής σταθμού
  Η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι μη σκηνοθετημένη, καθώς κανένας από όσους απεικονίζονται δεν έχει στραμμένο το βλέμμα του στο φακό του φωτογράφου. Η τοποθεσία είναι ο σιδηροδρομικός σταθμός του Αμυνταίου. Διακρίνονται τρία κτήρια, ένα ξέχωρο και δύο ενωμένα στη δεξιά πλευρά της εικόνας πλάι από τη μία σιδηροδρομική γραμμή που απεικονίζεται. Αριστερά στο βάθος διακρίνονται αμυδρά δύο ακόμη κτήρια, σαν σκιά, χωρίς να είναι εφικτό να εντοπιστούν διακριτικά που φανερώνουν περί τίνος πρόκειται. Τα κτήρια που φαίνονται καθαρά έχουν διακριτικά που φανερώνουν πως πρόκειται για κτήρια του σταθμού. Είναι λευκά, σοβατισμένα και έχουν κεραμίδια στη σκεπή. Φαίνονται καλοδιατηρημένα και καινούρια. Το πρώτο στα δεξιά έχει δύο πόρτες με ξύλινο κούφωμα και πάνω από αυτό καμάρα με πέτρα. Ανάμεσα στις πόρτες υπάρχει φανοστάτης. Το δεύτερο κτήριο που φαίνεται πλαγίως έχει δύο ξύλινα παράθυρα κλειστά χωρίς παντζούρια. Το τρίτο στη σειρά κτήριο, είναι σκουρόχρωμο βαμμένο στο πάνω μέρος, φέρει διπλή, ξύλινη πόρτα κλειστή και καμινάδα. Ανάμεσα στο πρώτο και δεύτερο κτήριο, στο πίσω μέρος, φαίνεται κιγκλίδωμα, πιθανόν από ξύλινα δοκάρια. Επίσης, ανάμεσα στα δύο πρώτα κτήρια από τη μέσα μεριά του κιγκλιδώματος υπάρχουν ψηλά δέντρα χωρίς φύλλωμα. Ο ανθρωπογενής παράγοντας είναι έντονος στο σταθμό. Μπροστά από το πρώτο κτήριο στέκονται πέντε στρατιώτες. Ο πρώτος δεξιά της φωτογραφίας, φορά παλτό πάνω από τα στρατιωτικά του ρούχα, μπότες και πηλίκιο. Καπνίζει πίπα και έχει τα χέρια στις τσέπες. Πλάι του άλλοι δύο φαίνεται πως είναι παρέα, επειδή το σώμα τους είναι στραμμένο του ενός ενώπιον του άλλου, παρόλο που δεν φαίνεται να συνομιλούν τη στιγμή της λήψης. Αυτοί δε φορούν παλτό. Δίπλα σε αυτούς, αλλοι δύο συνομιλούν ευκρινώς. Ο ένας έχει στραμμένη την πλάτη στο φακό και δε φορά παλτό. Ο έτερος φορά παλτό και κρατά μπαστούνι. Μπροστά από αυτούς, στο κέντρο της φωτογραφίας, αλλά και πάνω στις γραμμές του τρένου, βρίσκεται άλλη μια παρέα στρατιωτών περίπου 3-4 ατόμων που συνομιλούν κι ένας που τους παρατηρεί. Όλοι φορούν παλτό. Πίσω από αυτούς και προς το βάθος της γραμμής και της φωτογραφίας βρίσκεται πλήθος άλλων στρατιωτών, ο αριθμός των οποίων δεν μπορεί να διαφανεί, εικάζεται πως είναι πάνω από 20. Κανείς δεν έχει μαζί του αποσκευές, παρά μόνο ένας ή δύο στρατιώτες που βρίσκονται πίσω από αυτόν που παρατηρεί την παρέα που συνομιλεί πάνω στις γραμμές. Αυτοί, λοιπόν, φαίνεται να έχουν σακίδια πλάτης. Πολλοί από τους στρατιώτες έχουν τα χέρια στις τσέπες σε στάση αναμονής. Από τα παλτό που φορά η πλειοψηφία πιθανολογείται πως είναι χειμώνας.