ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Κομιτατζήδες που εργάζονται στο δρόμο (1)
  Η εικόνα περιλαμβάνεται στη συλλογή: "Πόλεμος 1914-1918. Στρατός Ανατολής με διοικητή τον στρατηγό Sarrail (3 Οκτωβρίου 1915 – 21 Δεκεμβρίου 1917): Στο μέτωπο της Φλώρινας και του Μοναστηρίου (Σεπτέμβριος 1916 – Απρίλιος 1917)". Από τη στάση των ατόμων και τη γυρισμένη πλάτη τους στο φακό συμπεραίνουμε ότι πρόκειται για μη σκηνοθετημένη λήψη με κατεύθυνση προς τον βορά (σύμφωνα με τους λόφους που βρίσκονται στο παρασκήνιο) και θέση του φωτογράφου στον νότο. Κεντρικό θέμα της φωτογραφίας είναι η απεικόνιση των εργασιών κατασκευής ή συντήρησης του δρόμου στο χωριό Σωτήρας, της σημερινής περιοχής Αμυνταίου. Στο πρώτο πλάνο της φωτογραφίας απεικονίζονται δύο Μουσουλμάνοι, όπως γίνεται φανερό από την ενδυμασία τους (βράκες και φεσάκια), ο ένας εκ των οποίων μεταφέρει ξυπόλητος μια ξύλινη χειράμαξα, ενώ ο δεύτερος κρατά ένα φτυάρι, με το οποίο πιθανότατα γεμίζει την χειράμαξα με άμμο ή χώμα από το σκάμμα που βρίσκεται μπροστά του. Επιπλέον στα αριστερά τους υπάρχει ένα κορίτσι, Μουσουλμάνα, που φορά μαντήλα στο κεφάλι και βράκα ενώ κρατά κάτι (δεν είναι ευδιάκριτα τα αντικείμενα, ίσως παπούτσια) και στα δυο της χέρια. Από τη δυναμική στάση του σώματός της, γίνεται φανερό ότι περπατά προς τους άνδρες που βρίσκονται από πίσω. Ακόμα, στη δεξιά πλευρά απεικονίζεται ένα πλινθόκτιστο σπίτι με μερική επένδυση από πέτρα, ξύλινα κουφώματα και σκεπή με κεραμίδια, στη γωνία του οποίου στέκεται ένας σκύλος. Σε δεύτερο πλάνο και κατά μήκος του δρόμου, υπάρχει πλήθος ανδρών (διαφορετικής καταγωγής και κοινωνικής τάξης, όπως μαρτυρά η ενδυμασία τους) οι οποίοι ασχολούνται με την κατασκευή του έργου. Στο κέντρο, ανάμεσα στους άνδρες με τα φεσάκια (που αποτελούν την πλειονότητα) διακρίνεται ένας άνδρας με στρατιωτική ενδυμασία, πηλίκιο και μπότες ενώ λίγο πιο αριστερά από αυτόν, περπατά ένας ακόμα άνδρας με αντίστοιχη αμφίεση. Επιπρόσθετα στα αριστερά της φωτογραφίας απεικονίζονται δύο ακόμα στρατιωτικοί, ένας εκ των οποίων έφιππος (πιθανότατα αξιωματικός ή ανώτερος στρατιωτικός που επιβλέπει το έργο). Σε ένα τρίτο πλάνο, πίσω από τους αξιωματικούς διακρίνονται πλινθόκτιστα κτίρια - σπίτια και ο μιναρές του τζαμιού, ενώ κατά μήκος υπάρχουν δέντρα, στημένες σκηνές και στα δεξιά άμαξες και οχήματα. Τέλος, στο φόντο παρατηρούμε τον κάμπο και στο βάθος, στον βορά, τον λόφο πίσω από τον οποίο πιθανότατα βρίσκεται το χωριό Κλειδί.
• Ρωσικό ασθενοφόρο της πρώτης γραμμής: Μπλε επίδεσμος
  Η παρούσα φωτογραφική λήψη έχει πραγματοποιηθεί στο χωριό Άνω Κλεινές Φλώρινας κι απεικονίζει ένα σύνολο περίπου 30 στρατιωτών να αναμένουν την ιατρική φροντίδα του γιατρού. Κανείς από τους εικονιζόμενους δεν κοιτά τον φακό κι αυτό υποδηλώνει πως η λήψη δεν είναι σκηνοθετημένη. Το σκηνικό δείχνει πως έχει τοποθετηθεί έξω από κάποιο οίκημα ένα υποτυπώδες ασθενοφόρο. Ένα κουτί δηλαδή με τα απαραίτητα ιατρικά εργαλεία και εφόδια για να περιθάλψει τους τραυματίες. Ακόμη, παρευρίσκεται ανάμεσα στους άνδρες ένας ο οποίος φορά περιβραχιόνιο στο μπράτσο του με το ιατρικό σήμα και κοντά στο κουτί ένα άτομο φορώντας λευκή ποδιά, αγνώστου φύλου, να αναζητά κάποιο ιατρικό εφόδιο. Όλοι οι άντρες στρατιώτες έχουν αφήσει τα όπλα τους όρθια πάνω στον τοίχο ενός σπιτιού, στον οποίο επίσης υπάρχουν κρεμασμένες κόκκινες πιπεριές για να αποξηραθούν στον ήλιο κι έπειτα να γίνουν σάλτσα ή να πάρουν τα σπόρια της πιπεριάς, το λεγόμενο μπούκοβο. Κάτω δεξιά στην φωτογραφία μπορεί να διακρίνει κανείς σωρό από ξερά κλαδιά που ίσως χρησιμοποιούσαν ως προσάναμμα. Οι στρατιώτες είναι ντυμένοι ζεστά φορώντας μακριά παλτό κι όλοι τους φορούν το κράνος τους. Τα πλίθινα οικήματα της φωτογραφίας εμφανίζουν ζημιές, με παράθυρα σπασμένα και διαθέτουν κεραμοσκεπές. Διακρίνεται επίσης μια κεντρική είσοδος προς το οίκημα, η οποία έχει μια ξύλινη πόρτα και πάνω της ένα σκέπαστρο. Δίπλα στο οίκημα διακρίνονται ψηλά δέντρα κι ένα κυπαρίσσι. Τέλος, αριστερά στο βάθος διακρίνεται η κορυφή του όρους Βαρνούντας.
• Ρώσος γιατρός φροντίζει στρατιώτες και πολίτες (1)
  Η παρούσα φωτογραφική λήψη έχει πραγματοποιηθεί στις Άνω Κλεινές Φλώρινας κι απεικονίζει 9 άνδρες Ρώσους στρατιώτες, έναν γιατρό, δύο γυναίκες και δύο παιδιά, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Το περιστατικό απεικονίζει την ιατρική φροντίδα ενός στρατιώτη, ο οποίος βρίσκεται καθισμένος να δέχεται ιατρική φροντίδα, καθώς έχει χτυπήσει στην περιοχή του αυτιού. Ο γιατρός, ο οποίος φορά λευκή μακριά στολή, τοποθετεί γάζα στην πληγή και μπροστά του έχει ιατρικά εφόδια, όπως γάζες και δυο μπουκάλια ίσως οινόπνευμα. Στα δεξιά της φωτογραφίας διακρίνεται ακόμη ένας τραυματίας στο μάτι. Οι στρατιώτες, εκτός από αυτόν που δέχεται την φροντίδα του γιατρού, κοιτούν τον φακό κι αυτό υποδηλώνει πως η λήψη δεν είναι αυθόρμητη. Από τις γυναίκες τον φακό κοιτά η μητέρα του αγοριού, ηλικίας περίπου 8-9 ετών, το οποίο κι αυτό βρίσκεται καθισμένο σε μια καρέκλα, καθώς είναι τραυματισμένο στο πόδι. Η μητέρα είναι λίγο σκυφτή πάνω από το παιδί και κρατά το χέρι του. Στα αριστερά της φωτογραφίας διακρίνεται το κορίτσι, ίσως η μεγαλύτερη αδερφή του αγοριού, ηλικίας περίπου 12-13 ετών, το οποίο φορά και την ίδια ενδυμασία με τη μητέρα. Λευκό πουκάμισο με κέντημα στο μανίκι, μαύρη μαντίλα, μαύρο γιλέκο και ποδιά, κάτω από την οποία το κορίτσι βάζει τα χέρια του πιθανόν λόγω κρύου. Η κοινωνικοοικονομική θέση της οικογένειας φαίνεται σχετικά καλή. Η δεύτερη γυναίκα, ίσως κάποια συγγενής της οικογένειας, πιθανόν η θεία, η οποία είναι ανύπαντρη και σε ηλικία γάμου, καθώς φορά άσπρη μαντίλα. Επίσης, η στρατιωτική ενδυμασία είναι αρκετά ζεστή, εφόσον παρατηρεί κανείς πως σχεδόν όλοι φορούν και το σακάκι και το παλτό τους, αλλά και το κράνος τους ή το καπέλο τους. Από αυτό το στοιχείο, όπως κι ότι το αγόρι φορά το παλτό του γίνεται αντιληπτό πως είναι μια κρύα μέρα. Τέλος, η λήψη έχει πραγματοποιηθεί έξω από κάποια οικία, καθώς διακρίνονται στο φόντο της φωτογραφίας ένας πλίθινος τοίχος ραγισμένος, ίσως κάποια αποθήκη και μια κεραμοσκεπή μιας οικίας στο βάθος δεξιά.
• Ρώσος γιατρός φροντίζει στρατιώτες και πολίτες (2)
  Η παρούσα φωτογραφική λήψη έχει πραγματοποιηθεί στο χωριό Άνω Κλεινές Φλώρινας κι απεικονίζει επτά άνδρες, δύο γυναίκες και δύο παιδιά, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Το περιστατικό που απεικονίζεται είναι η ιατρική φροντίδα ενός μικρού παιδιού. Το αγόρι, ηλικίας περίπου 8-9 ετών, βρίσκεται καθισμένο σε μια καρέκλα έχοντας το κάτω μέρος του ποδιού, την πατούσα έως τον αστράγαλο, δεμένο με γάζες. Ο γιατρός, ο οποίος διακρίνεται από την άσπρη μακριά στολή του, ελέγχει μάλλον το σπάσιμο του ποδιού κι έχει στη διάθεσή του ιατρικά εφόδια, γάζες και δυο μπουκάλια, ίσως οινόπνευμα. Δίπλα στο παιδί παρατηρείται η μητέρα του, χωρίς να είναι ευδιάκριτη η ηλικία της, καθώς σκύβει, το αγκαλιάζει από τον ώμο και κρατά σταθερά τεντωμένο το πόδι του. Στα αριστερά της φωτογραφίας διακρίνεται το κορίτσι, ίσως η μεγαλύτερη αδερφή του αγοριού, ηλικίας περίπου 12-13 ετών, το οποίο φορά και την ίδια ενδυμασία με τη μητέρα. Λευκό πουκάμισο με κέντημα στο μανίκι, μαύρη μαντίλα, μαύρο γιλέκο και ποδιά, κάτω από την οποία το κορίτσι βάζει τα χέρια του πιθανόν λόγω κρύου. Η κοινωνικοοικονομική θέση της οικογένειας φαίνεται σχετικά καλή. Η τρίτη γυναίκα, ίσως κάποια συγγενής της οικογένειας, πιθανόν η θεία του αγοριού, η οποία είναι ανύπαντρη και σε ηλικία γάμου, καθώς φορά άσπρη μαντίλα. Ακόμη, οι έξι άντρες στρατιωτικοί, ρωσικής καταγωγής κι αυτοί όπως ο γιατρός, βρίσκονται πίσω από την οικογένεια, ένας εκ των οποίων γελά κι όλοι τους κοιτούν προς τον φακό, στοιχείο που φανερώνει πως η λήψη είναι σκηνοθετημένη. Επίσης, η στρατιωτική ενδυμασία είναι αρκετά ζεστή, εφόσον παρατηρεί κανείς πως φορούν και το σακάκι και το παλτό τους, αλλά και το κράνος τους. Από αυτό το στοιχείο, όπως κι ότι το αγόρι φορά το παλτό του γίνεται αντιληπτό πως είναι μια κρύα μέρα. Τέλος, η λήψη έχει πραγματοποιηθεί έξω από την οικία του μικρού αγοριού, καθώς διακρίνονται στο φόντο της φωτογραφίας ένας πλίθινος τοίχος ραγισμένος, τα ξύλινα δοκάρια πάνω από την πόρτα, ένα σκέπαστρο, κατασκευασμένο από ξύλα και λαμαρίνα, πάνω από μια ξύλινη πόρτα, μάλλον την κεντρική είσοδο του σπιτιού κι ένας μαντρότοιχος έξω από το οίκημα.
• Οι κάτοικοι
  Η εικόνα περιλαμβάνεται στη συλλογή: "Άμαχοι πληθυσμοί στη Δυτική Μακεδονία". και έχει τραβηχτεί το φθινόπωρο, και πιο συγκεκριμένα τον Οκτώβριο του 1916. Η στάση των ατόμων και η γυρισμένη πλάτη τους στο φακό μαρτυρά μια μη σκηνοθετημένη λήψη. Κεντρικό θέμα της φωτογραφίας είναι η απεικόνιση της καθημερινής ζωής και των ασχολιών των ντόπιων κατοίκων - άμαχων πληθυσμών. Το μεγαλύτερο μέρος της φωτογραφίας καταλαμβάνει ένα πλινθόκτιστο σπίτι με ξύλινα κουφώματα (δείγμα παραδοσιακής κατασκευής της εποχής) και ξύλινη - καλαμένια στέγη, το οποίο πιθανότατα ανήκει σε κάποια αγροτική οικογένεια, καθώς στη δεξιά πλευρά παρατηρούμε να υπάρχουν αγροτικά εργαλεία (π.χ. φτυάρι) και στο φόντο χωράφια. Στο κέντρο της φωτογραφίας υπάρχει μια ομάδα ατόμων, κεντρικό πρόσωπο είναι ένας άνδρας Μουσουλμάνος (Τούρκος ή Ρομά) όπως φαίνεται από το φέσι που φορά. Πιθανότατα να είναι πλανόδιος πωλητής (ηλιοκαμένο δέρμα) καθώς μπροστά του φαίνεται αμυδρά να υπάρχει ένας ζυγός και δίπλα του ένα τσουβάλι. Γύρω του, υπάρχουν όρθιες γυναίκες και δύο παιδιά-αγόρια που τον παρακολουθούν. Τα παιδιά φορούν στο κεφάλι τους φεσάκι και παντελόνια - βράκες, που πιθανότατα δηλώνουν την καταγωγή τους. Χωρίζοντας την εικόνα στα δύο, στα άτομα που βρίσκονται μπροστά από τον άντρα και σε αυτά στα αριστερά του, παρατηρούμε ότι οι δεύτεροι φαίνεται να έχουν μια καλύτερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση από τους υπόλοιπους καθώς τα ρούχα τους είναι πιο περιποιημένα, φορούν παλτό (αν και διακρίνεται σε αυτό ένα μπάλωμα) και η γυναίκα είναι η μόνη που φορά λευκή μαντήλα στο κεφάλι της και υποδήματα. Οι άλλες γυναίκες, φορούν ρούχα φθαρμένα, μαύρες μαντήλες και είναι ξυπόλητες. Ακόμα, μπορούμε να υποθέσουμε τη συγγενική σχέση της γυναίκας στο κέντρο με το αγόρι δίπλα της (μάνα - γιος) αλλά και την χαμηλή οικονομική τους κατάσταση από το γεγονός ότι το πουκάμισο του αγοριού είναι φτιαγμένο από το ίδιο ύφασμα του φορέματος της. Επιπρόσθετα, η συγκεκριμένη γυναίκα, όπως διακρίνεται από τα ρούχα της, (βράκα κάτω από το φόρεμα) πρέπει να είναι Μουσουλμάνα. Τέλος, στην αριστερή άκρη του σπιτιού, υπάρχουν δύο μικρότερα παιδιά (αγόρι - κορίτσι) σε απόσταση από τους υπόλοιπους τα οποία πιθανότατα παίζουν ή παρατηρούν κάτι.