ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Κομιτατζήδες που εργάζονται στο δρόμο (2)
  Η εικόνα περιλαμβάνεται στη συλλογή: "Πόλεμος 1914-1918; Στρατός Ανατολής με διοικητή τον στρατηγό Sarrail (3 Οκτωβρίου 1915 – 21 Δεκεμβρίου 1917): Στο μέτωπο της Φλώρινας και του Μοναστηρίου (Σεπτέμβριος 1916 – Απρίλιος 1917). Η στάση των ατόμων και η γυρισμένη πλάτη τους στον φακό (πλην δύο ανδρών) μαρτυρά μια μη σκηνοθετημένη λήψη. Η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά μήκος του δρόμου, φθινόπωρο και συγκεκριμένα τον Οκτώβριο. Φαίνεται ότι πρόκειται για μια συννεφιασμένη ημέρα όπου πιθανότατα είχε προηγηθεί βροχή (νερόλακκοι σε σημεία του εδάφους). Κεντρικό θέμα της φωτογραφίας είναι η απεικόνιση των έργων κατασκευής ή συντήρησης του δρόμου στο χωριό Σωτήρας, της σημερινής περιοχής Αμυνταίου. Στο πρώτο πλάνο της φωτογραφίας απεικονίζεται στα αριστερά ένα σπίτι με πετρόκτιστη επένδυση και φράκτη, κεραμίδια στη στέγη και εμφανή την καμινάδα, ενώ πάνω από τον φράχτη διακρίνονται να είναι τοποθετημένα καλάμια ή άλλα κλαδιά. Μπροστά από τον φράκτη, βρίσκεται ένας άνδρας με καθαρά ρούχα (πουκάμισο, κασκέτο και μπότες) που κρατά στο δεξί του χέρι μια ξύλινη βέργα (ίσως ως σύμβολο εξουσίας) και επιτηρεί τους άνδρες που εργάζονται κοντά του. Στο κέντρο, τρεις ξυπόλητοι άνδρες, με εμφανώς πιο ταλαιπωρημένα ρούχα, απλώνουν πέτρες για την κατασκευή του δρόμου, ενώ στα δεξιά, δίπλα από τον δρόμο, ένας άντρας με στρατιωτική ενδυμασία και μουστάκι (ίσως να επιτηρεί και αυτός το έργο), έχοντας τα χέρια στις τσέπες του, στρέφει το βλέμμα του προς τον φακό. Πίσω από αυτούς, βρίσκονται και άλλοι άνδρες που εργάζονται και η δυναμική στάση τους μαρτυρά την κίνησή τους κατά τη λήψη της φωτογραφίας. Πιο συγκεκριμένα, στο κέντρο απεικονίζεται ένας άνδρας ξυπόλητος, φορώντας φεσάκι να κουβαλά μια χειράμαξα, στα δεξιά δύο άνδρες με αντίστοιχη ενδυμασία (ο ένας εξ αυτών κρατά κάποιο εργαλείο και κοιτά προς τον φακό) ενώ ο δεύτερος τοποθετεί τις πέτρες, στα αριστερά κάποιοι άνδρες βρίσκονται στο σκάμμα με την άμμο - χώμα και τέλος στο βάθος, διακρίνεται ένας άνδρας με στρατιωτική ενδυμασία να συνοδεύει ίσως μια ομάδα ανδρών - εργατών που κινούνται προς την πλευρά του φωτογράφου και οι οποίοι έχουν στρέψει το βλέμμα τους προς τα δεξιά τους. Στο βάθος της φωτογραφίας, διακρίνονται επίσης στα αριστερά οι στημένες σκηνές και στα δεξιά δύο οχήματα ενώ σε ότι αφορά στοιχεία του περιβάλλοντος, απεικονίζονται μόνο τρία δέντρα και κάποιες εκτάσεις, ίσως χωράφια ή λιβάδι, στο βάθος.
• Στους δρόμους της Φλώρινας (1916). Ένας δρόμος της πόλης
  Στην φωτογραφία που μπροστά μας έχουμε την δυνατότητα να δούμε ένα από τους δρόμους μέσα στην Φλώρινα την περίοδο του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Στην φωτογραφία συγκεκριμένα βλέπουμε έναν δρόμο από πέτρες και χώρα, έτσι όπως υπήρχαν εκείνη την εποχή. Πάνω σε αυτόν τον δρόμο υπάρχουν άνθρωποι που περπατούν, διαφόρων ηλικιών, μπροστά φαίνεται μια γυναίκα και από πίσω της τρία μικρά κορίτσια να πιάνονται χέρι-χέρι και να περπατούν έχοντας στην μέση την μικρότερη εξ αυτών, πιο πίσω μπορούμε να δούμε και άλλους ανθρώπους να βρίσκονται στον δρόμο. Στο πεζοδρόμιο που υπάρχει στο πάλι του δρόμου και είναι υπερυψωμένο είναι αφημένα διάφορα πράγματα όπως καρέκλες και σακιά κατά μήκος του δρόμου. Ακόμα, κατα μήκος του δρόμου βρίσκονται σπίτια και μαγαζιά τα περισσότερα είναι διώροφα, με την κλασική μορφή που έχουν τα σπίτια της Μακεδονίας, χωρίς μπαλκόνια με εσωτερική αυλή(η οποία δεν φαίνεται) και μεγάλα παράθυρα να τα κοσμούν. Όλα τα σπίτια έχουν σκεπές από κεραμίδια ώστε να προστατεύονται από τα χιόνια. Μόλις τελειώνουν τα σπίτια στην φωτογραφία ξεκινάει ένα ψηλό βουνό που βρίσκεται δίπλα από την πόλη, την συγκεκριμένη περίοδο η πλαγιά του βουνού είναι γεμάτη δέντρα. Με βάση τα παραπάνω μπορούμε να πούμε ότι η εποχή στην φωτογραφία είναι τους μήνες της άνοιξης καθώς το βουνό είναι ανθισμένο και ο ήλιος σχηματίζει την σκιά των σπιτιών.
• Στο δρόμο από Κοριτζά προς Φλώρινα. Η γέφυρα της Ρούλιας
  Κυρίαρχο κομμάτι αυτής της φωτογραφίας είναι ένα πετρόχτιστο γεφύρι στο πέρασμα ενός ποταμού. Στο πίσω μέρος της έως το βάθος, χώρο λαμβάνουν λόφοι και βουνά που <<φιλοξενούν>> διάφορα δέντρα και φυτά. Επιπλέον, πάνω στο γεφύρι κάθονται, συνομιλούν ή και ξεκουράζονται 5 άνδρες, οι οποίοι φαίνεται να είναι χωρισμένοι σε δυο <<παρέες>>. Η πρώτη (στα αριστερά) αποτελούμενη από δυο άτομα και η δεύτερη (στα δεξιά) από τα υπόλοιπα τρία. Αν μπορούσαμε να θέσουμε ένα ηλικιακό πλαίσιο θα ήταν οι ηλικίες απο 40 έως 50 κυρίως λόγω της ενδυμασίας τους. Επιπλέον, ίσως είναι δυνατόν να εικάσουμε τη διαφορά των δυο παρεών βάσει της εμφάνισής τους, καθώς η πρώτη φαίνεται να φορούν πιο απλά και καθημερινά ρούχα (ο ένας από τους δύο καπέλο, λεπτό σακάκι ή πουκάμισο), εν αντιθέσει της δεύτερης όπου τα ενδύματα, λόγου χάριν τα παλτό / σακάκια και τα καπέλα θυμίζουν πιο επίσημα ενδύματα. Η πληροφορία που λαμβάνουμε μέσω των ρούχων τους για τη φωτογραφία είναι ότι πιθανόν τραβήχτηκε σε εποχή άνοιξης η φθινοπώρου, διότι δεν βλέπουμε κάποιο καλοκαιρινό ή χειμερινό ένδυμα.
• Σερβίδες και Βουλγάρες στην πηγή
  Η φωτογραφία αυτή δεν είναι σκηνοθετημένη καθώς όλα τα πρόσωπα είναι σε φυσική θέση και δεν κοιτάνε την κάμερα. Ο φωτογράφος βρίσκεται σε μικρή απόσταση και στην ίδια ευθεία με τους ανθρώπους. Στην φωτογραφία απεικονίζονται εννιά άνθρωποι, οι οποίοι βρίσκονται σε μια πηγή και βάζουν νερό σε κανάτες. Πιο αναλυτικά, στην εικόνα βρίσκονται τέσσερις γυναίκες, τέσσερις άντρες στρατιώτες και ένα παιδί. Οι γυναίκες συζητούν μεταξύ τους, ενώ οι δύο έχουν γυρισμένη την πλάτη τους στην κάμερα. Οι τρεις γυναίκες έχουν την ίδια ενδυμασία, λευκή μαντίλα, λευκό ρούχο και μαύρο πανωφόρι, ενώ η άλλη έχει λευκή φορεσιά και δεν φοράει μαντίλα. Ο ένας στρατιώτης είναι σκυμμένος για να πάρει νερό, ο άλλος είναι όρθιος και φοράει ένα μαντίλι στο κεφάλι για προστασία από τον ήλιο, ο άλλος στέκεται όρθιος και επιβλέπει την κατάσταση, ενώ ο άλλος βρίσκεται πιο πέρα κρατώντας μια κανάτα. Το παιδί είναι όρθιο με πλάτη στην κάμερα συνομιλεί με τις γυναίκες και φοράει μια παραδοσιακή φορεσιά. Κάτω στα πόδια τους βρίσκονται στάμνες. Στην πηγή γύρω γύρω έχει χτίσμα από πέτρες ενώ από πίσω βρίσκεται ένας μεγάλος αχυρένιος φράχτης και διακρίνεται ένα κτήριο, το οποίο δεν φαίνεται καλά. Πίσω από τους ανθρώπους φαίνεται ένας μεγάλος θάμνος, δύο δεντράκια από δεξιά και ένα λεπτό και μακρύ σε ύψος δέντρο σε απόσταση. Η εποχή είναι φθινόπωρο και συγκεκριμένα Οκτώβριος του 1916.
• Στρατιώτης Ανναμίτης περιποιείται τον εαυτό του
  Ο άνθρωπος της φωτογραφίας είναι άποικο κρατούμενος των Γάλλων από το Βιετνάμ. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος φαίνεται να γνωρίζει ότι κάποιος τον βγάζει φωτογραφία και κοιτάζει την κάμερα με απελπισία και αγανάκτηση. Είναι ντυμένος ελαφριά δηλαδή φοράει απλώς μια μπλούζα, ένα παντελόνι και παπούτσια, γεγονός που κινεί την περιέργεια καθώς στη λεζάντα αναγράφεται ότι η εποχή της φωτογραφίας είναι Ιανουάριος του 1917 σε μια περιοχή της Φλώρινας. Το φύλλωμα των δέντρων αλλά και γενικότερα η βλάστηση επιβεβαιώνει την συγκεκριμένη εποχή. Αναλυτικότερα, η φωτογραφία απεικονίζει έναν άνδρα λεγόμενο Αναμίτη (annamese) που πλένει το πρόσωπο του. Ο συγκεκριμένος άνδρας βρίσκεται στο μέρος που πλενόταν οι Ανναμίτες και ετοιμαζόταν να πλύνει το πρόσωπό του. Αυτό το γεγονός επιβεβαιώνεται καθώς μπροστά από τον άνδρα εντοπίζεται ένας κουβάς γεμάτος με νερό και στο χέρι του κρατάει μια βρεγμένη πετσέτα προκειμένου να βρέξει το πρόσωπο του. Επίσης, γύρω από τον κουβά υπάρχουν νερά και το έδαφος είναι βρεγμένο. Επιπροσθέτως, παρατηρείται ότι πίσω από τον άνδρα υπάρχει μια συστάδα από πέτρες όπου ενδεχομένως κατευθύνουν τα νερά. Ακόμη, αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από τις πέτρες υπάρχει μια λεκάνη αναποδογυρισμένη και ένα κιβώτιο. Τέλος, στο βάθος της φωτογραφίας διακρίνονται τρία σπίτια.
• Παιδιά που σπρώχνουν ένα χαλασμένο αυτοκίνητο
  Στην συγκεκριμένη φωτογραφία απεικονίζονται έξι ανήλικα παιδιά που δεν έχουν την ίδια ηλικία. Αναλυτικότερα, διαφαίνεται μέσα από την εικόνα ότι άλλα παιδιά είναι πιο μικρής ηλικίας και άλλα μεγαλύτερης καθώς δεν έχουν το ίδιο ύψος. Τα παιδιά σπρώχνουν ένα χαλασμένο αυτοκίνητο και βρίσκονται σε εγρήγορση. Πίσω από τα παιδιά βρίσκεται μάλλον κάποιος στρατιώτης όπου βαδίζει με πιο αργό βηματισμό. Η ενδυμασία του τον διακρίνει από τους υπόλοιπους καθώς φοράει παλτό και ένα καπέλο. Ο συγκεκριμένος στρατιώτης πιθανόν οδηγούσε το αμάξι που εικονίζεται στην φωτογραφία και όταν χάλασε ζήτησε από τους νεαρούς να το μετακινήσουν μέχρι το επιτελείο. Το κτήριο που διαφαίνεται ενδεχομένως είναι το επιτελείο καθώς προς τα εκεί κατευθύνονται τα παιδιά με το αμάξι. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι είναι χειμώνας (Ιανουάριος) του 1917 στο χωριό Κλαδορράχη και αυτό επιβεβαιώνεται από το φύλλωμα των δέντρων αλλά και από την ενδυμασία των εικονιζόμενων που φοράνε πανωφόρια, μακριά ρούχα, μπότες και γενικότερα είναι βαριά ντυμένοι. Στο βάθος διακρίνονται άλλα δύο άτομα που κινούνται προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Πιθανότατα, να είναι και αυτά παιδιά καθώς φαίνεται να έχουν μικρό ανάστημα. Τα παιδιά από την ενδυμασία τους φαίνεται ότι ανήκουν σε κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Επίσης, στην φωτογραφία παρατηρούνται δύο κτήρια εκ των οποίων το ένα είναι πέτρινο. Το στοιχείο της πέτρας είναι ιδιαίτερα έντονο στην εικόνα.
• Πολυβόλα
  Στην φωτογραφία απεικονίζονται έξι Γιουγκοσλάβοι στρατιώτες οι οποίοι κρατούν πολυβόλα στα χέρια τους. Η λήψη όπως φαίνεται έχει γίνει σε κάποια βουνοπλαγιά της τότε περιοχής Radovo . Το σκηνικό δίνει την αίσθηση πεδίου μάχης καθώς οι στρατιώτες είναι ξαπλωμένοι στο έδαφος, προστατεύονται από τις μεγάλες πέτρες που υπάρχουν γύρω στην πλαγιά ενώ είναι έτοιμοι να πυροβολήσουν . Παρόλα αυτά αίσθηση προκαλεί το σημείο λήψης της φωτογραφίας . Δηλαδή αν όντως πρόκειται για στιγμιότυπο πολέμου και ανταλλαγής βολών , ο φωτογράφος θα έπρεπε και ο ίδιος να προστατεύσει την σωματική του ακεραιότητα. Αντίθετα η λήψη προδίδει πως ο φωτογράφος ήταν όρθιος . Ακόμη δύο στρατιώτες φαίνεται πως κρατούν ένα όπλο μαζί , γεγονός που δεν μπορεί να ίσχυε αν πρόκειται για στιγμή πολέμου. Επομένως η φωτογραφία έχει σκηνοθετηθεί. Οι στρατιώτες φορούν ελαφριά στολή , χωρίς αρβύλες ενώ οι εκφράσεις τους δείχνουν πως τους ενοχλεί το δυνατό φως του ήλιου . Η λήψη λοιπόν πραγματοποιήθηκε τους καλοκαιρινούς μήνες .
• Κατασκήνωση: Γιουγκοσλάβος στρατιώτης που πλένει μπουγάδα
  Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στην σημερινή κάτω Κορυφή και απεικονίζει έναν Γιουγκοσλάβο στρατιώτη ο οποίος πλένει ρούχα σε ένα ρυάκι . Η εικόνα φαίνεται αρκετά φωτεινή ,και η έκφραση του προσώπου του στρατιώτη δείχνει πως υπάρχει αρκετός ήλιος . Ακόμη η βλάστηση τριγύρω είναι πυκνή και κάτω δεξιά της φωτογραφίας υπάρχουν μερικά λουλούδια. Πρόκειται επομένως για καλοκαίρι . Ο στρατιώτης είναι σκυμμένος μπροστά σε μια μεγάλη πέτρα πάνω στην οποία κρατά το ρούχο και το τρίβει ώστε να καθαρίσει . Πίσω του φαίνονται επάνω στους θάμνους κάποια ρούχα που έχουν ήδη πλυθεί και είναι εκεί για να στεγνώσουν . Δίπλα από τον στρατιώτη υπάρχει μια σκάφη στην οποία πιθανώς να ήταν πριν τα άπλυτα ρούχα και στην συνέχεια θα τοποθετηθούν τα πλυμένα και στεγνά. Η φωτογραφία δεν είναι σκηνοθετημένη γιατί παρόλο που ο άντρας είναι γυρισμένος προς τον φακό συνεχίζει την δουλειά του η οποία όμως δεν φαίνεται . Δηλαδή αν ήταν σκηνοθετημένη θα έπρεπε να φαίνεται το ρούχο επάνω στην πέτρα και το σαπούνι που πιθανότατα ο άντρας κρατά.
• Στράτευμα κατευθύνεται προς το Μοναστήρι
  Η φωτογραφία εικονίζει το Γαλλικό στράτευμα που κατευθύνεται προς τα Μπίτολα ή αλλιώς Μοναστηράκι. Στην συγκεκριμένη φωτογραφία εικονίζονται τρείς άνδρες στρατιώτες που συνομιλούν μεταξύ τους στην άκρη του δρόμου. Αναλυτικότερα, ο ένας στρατιώτης είναι έξω από το δεύτερο στρατιωτικό όχημα και οι άλλοι δύο είναι απέναντι του. Οι δύο άνδρες φοράνε στρατιωτικό καπέλο, παλτό και ο ένας φοράει και κασκόλ. Ο τρίτος άνδρας δεν φαίνεται καθαρά όμως διακρίνεται ότι φοράει και αυτός παλτό. Παρόλα αυτά, και οι τρείς άνδρες είναι στρατιώτες γεγονός που το αποδεικνύει η ενδυμασία τους και η παρουσία στρατιωτικών οχημάτων. Επίσης, οι στρατιώτες φαίνεται ότι πιθανόν συνομιλούν μεταξύ τους καθώς βρίσκονται απέναντι και το βλέμμα τους είναι στραμμένο στο συνομιλητή τους. Ακόμη, παρατηρείται ότι στην εικόνα εντοπίζονται τρία στρατιωτικά οχήματα εκ των οποίων τα δύο είναι σταματημένα και το τρίτο εν κινήσει έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση, γεγονός που υποδηλώνει ότι πιθανώς επιστρέφει από το Μοναστηράκι. Πρόκειται για στράτευμα από την λεγόμενη στρατιά της Ανατολής υπό τον διοικητή Σαράιγ και αποτελούνταν από Γάλλους. Στο βάθος της φωτογραφίας διακρίνεται μια αποθήκη, που βρίσκεται στην άκρη του δρόμου. Η εποχή της φωτογραφίας είναι χειμώνας (Ιανουάριος του 1917). Αυτό επιβεβαιώνεται από την ενδυμασία των στρατιωτών που φοράνε χοντρά ρούχα, από τον καιρό που είναι μουντός αλλά και από τα χιόνια στις κορυφές των βουνών. Επιπλέον, στα δεξιά των δύο ανδρών παρατηρείται παγωμένο χιόνι που δεν έλιωσε και έτσι επιβεβαιώνεται και ο ισχυρισμός ότι η θερμοκρασία ήταν χαμηλή και έκανε κρύο. Επιπροσθέτως, αξίζει να σημειωθεί ότι στη πισινή ρόδα του πρώτου φορτηγού εντοπίζεται μια συστάδα από πέτρες τις οποίες σταμάτησαν για να τις μαζέψουν και να τις χρησιμοποιήσουν αργότερα ενδεχομένως για τη δημιουργία κάποιου οχυρού. Τέλος, η φωτογραφία δεν φαίνεται σκηνοθετημένη καθώς οι άνθρωποι δεν κοιτάζουν τον φακό. Όμως, μπορεί να γνώριζαν ότι κάποιος εκείνη την στιγμή τους βγάζει φωτογραφία.