ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Πανοραμική άποψη της πόλης
  Σε αυτή την φωτογραφία βλέπουμε την πανοραμική άποψη για την πόλη της Φλώρινας όπως αποτυπώνεται την περίοδο του 1916. Η πόλη βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού και συνεχίζει προς την κοιλάδα. Τα περισσότερα σπίτια που φαίνεται από την φωτογραφία μοιάζουν αρκετά μεταξύ τους, είναι είτε με έναν όροφο είτε διώροφα και όλα έχουν σκεπή με κεραμίδια για να προστατεύονται από τα χιόνια του χειμώνα. Τα σπίτια δεν είναι ενωμένα μεταξύ τους αλλά απέχουν δημιουργώντας μικρά δρομάκια, χώροι που φυτρώνουν μικρά δέντρα και αυλές μέσα στην πόλη . Τα δρομάκια που φαίνονται είναι από χώμα και συνδέουν τις γειτονιές. Στην φωτογραφία ξεχωρίζουν δύο μεγάλα και επιβλητικά κτήρια στα αριστερά, τα κτήρια μάλλον είναι κάποιο σχολείο ή δημόσια υπηρεσία ή κάποια σπίτι από μια οικονομικά ανεπτυγμένης οικογένειας. Ακόμα, στα δεξιά της φωτογραφίας δεσπόζουν δύο ψηλά κτίσματα, το ένα είναι κομμάτι από τρούλο μια χριστιανικής ορθόδοξης εκκλησίας και λίγο πιο δίπλα του παρατηρούμε έναν μιναρέ ενός τζαμιού. Το γεγονός ότι στην πόλη της Φλώρινας υπάρχει και χριστιανική εκκλησία και μουσουλμανικός ναός μας φανερώνει ότι στην πόλη υπάρχουν άνθρωποι από διαφορετικούς πολιτισμούς
• Κομιτατζήδες που εργάζονται στο δρόμο (1)
  Η εικόνα περιλαμβάνεται στη συλλογή: "Πόλεμος 1914-1918. Στρατός Ανατολής με διοικητή τον στρατηγό Sarrail (3 Οκτωβρίου 1915 – 21 Δεκεμβρίου 1917): Στο μέτωπο της Φλώρινας και του Μοναστηρίου (Σεπτέμβριος 1916 – Απρίλιος 1917)". Από τη στάση των ατόμων και τη γυρισμένη πλάτη τους στο φακό συμπεραίνουμε ότι πρόκειται για μη σκηνοθετημένη λήψη με κατεύθυνση προς τον βορά (σύμφωνα με τους λόφους που βρίσκονται στο παρασκήνιο) και θέση του φωτογράφου στον νότο. Κεντρικό θέμα της φωτογραφίας είναι η απεικόνιση των εργασιών κατασκευής ή συντήρησης του δρόμου στο χωριό Σωτήρας, της σημερινής περιοχής Αμυνταίου. Στο πρώτο πλάνο της φωτογραφίας απεικονίζονται δύο Μουσουλμάνοι, όπως γίνεται φανερό από την ενδυμασία τους (βράκες και φεσάκια), ο ένας εκ των οποίων μεταφέρει ξυπόλητος μια ξύλινη χειράμαξα, ενώ ο δεύτερος κρατά ένα φτυάρι, με το οποίο πιθανότατα γεμίζει την χειράμαξα με άμμο ή χώμα από το σκάμμα που βρίσκεται μπροστά του. Επιπλέον στα αριστερά τους υπάρχει ένα κορίτσι, Μουσουλμάνα, που φορά μαντήλα στο κεφάλι και βράκα ενώ κρατά κάτι (δεν είναι ευδιάκριτα τα αντικείμενα, ίσως παπούτσια) και στα δυο της χέρια. Από τη δυναμική στάση του σώματός της, γίνεται φανερό ότι περπατά προς τους άνδρες που βρίσκονται από πίσω. Ακόμα, στη δεξιά πλευρά απεικονίζεται ένα πλινθόκτιστο σπίτι με μερική επένδυση από πέτρα, ξύλινα κουφώματα και σκεπή με κεραμίδια, στη γωνία του οποίου στέκεται ένας σκύλος. Σε δεύτερο πλάνο και κατά μήκος του δρόμου, υπάρχει πλήθος ανδρών (διαφορετικής καταγωγής και κοινωνικής τάξης, όπως μαρτυρά η ενδυμασία τους) οι οποίοι ασχολούνται με την κατασκευή του έργου. Στο κέντρο, ανάμεσα στους άνδρες με τα φεσάκια (που αποτελούν την πλειονότητα) διακρίνεται ένας άνδρας με στρατιωτική ενδυμασία, πηλίκιο και μπότες ενώ λίγο πιο αριστερά από αυτόν, περπατά ένας ακόμα άνδρας με αντίστοιχη αμφίεση. Επιπρόσθετα στα αριστερά της φωτογραφίας απεικονίζονται δύο ακόμα στρατιωτικοί, ένας εκ των οποίων έφιππος (πιθανότατα αξιωματικός ή ανώτερος στρατιωτικός που επιβλέπει το έργο). Σε ένα τρίτο πλάνο, πίσω από τους αξιωματικούς διακρίνονται πλινθόκτιστα κτίρια - σπίτια και ο μιναρές του τζαμιού, ενώ κατά μήκος υπάρχουν δέντρα, στημένες σκηνές και στα δεξιά άμαξες και οχήματα. Τέλος, στο φόντο παρατηρούμε τον κάμπο και στο βάθος, στον βορά, τον λόφο πίσω από τον οποίο πιθανότατα βρίσκεται το χωριό Κλειδί.
• Το παλιό ρολόι της Φλώρινας
  Η φωτογραφία απεικονίζει την προέκταση της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Φλώρινα προς Βορά, στο σημείο όπου βρισκόταν το παλιό ρολόι της Φλώρινας. Σήμερα στη θέση του ρολογιού βρίσκεται η πλατεία του Μακεδονομάχου Καραβίτη. Ο φωτογράφος έχει στρέψει το φακό του προς δυτικά με βάση και τις πληροφορίες που μπορούμε να εξάγουμε από την αναγνώριση του σημείου. Η μέρα της ώρας πρέπει να είναι μεσημεριανή διακρίνοντας τις σκιάσεις των κτιρίων και των ανθρώπων . Η φωτογραφία έχει στοιχεία σκηνοθεσίας καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι που περιέχονται στο πλάνο είναι ενήμεροι της παρουσίας του φωτογράφου πλην όμως δε δείχνουν να μεταβάλλουν κάτι στην κίνηση τους παρά δείχνουν να συνεχίζουν ανεπηρέαστοι τις κινήσεις τους, διατηρώντας με τον τρόπο αυτό στοιχεία του αυθορμητισμού της στιγμής. Αναφορικά με το φυσικό περιβάλλον μπορούμε να πούμε ότι βρισκόμαστε στο κέντρο της πόλης και δε διακρίνονται βουνά, ποτάμια, δεντροστοιχίες πλην μιας κληματαριάς μεταξύ κάποιων ξύλων που συγκρατιούνται από μπαλκόνι σε μπαλκόνι. Το ανθρωπογενές στοιχείο είναι ιδιαίτερα έντονο καθώς περιέχονται αρκετοί άνθρωποι και μάλιστα σε κοντινό πλάνο. Διακρίνουμε κυρίως μουσουλμάνες γυναίκες, τουλάχιστον 5 στον αριθμό από τις οποίες οι 4 κινούνται μαζί σαν ομάδα και δείχνουν να είναι ομοιόμορφα ντυμένες , με άσπρη μπούργκα που καλύπτει πλήρως τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους και σκουρόχρωμα μακριά ολόσωμα φουστάνια. Η μεγάλη ομοιογένεια που παρουσιάζουν στην ένδυση μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ίσως είναι παρόμοιας ηλικίας και συνδέονται με κάποιο οικογενειακό ίσως τρόπο. Τα άσπρα μαντήλια ίσως δείχνουν το νεαρό της ηλικίας τους και το έγγαμο ή όχι του βίου τους. Στη φωτογραφία διακρίνεται με πλάτη στο φακό και ένας χριστιανός άντρας με χαρακτηριστική τοπική ενδυμασία με το γιλέκο, το πουκάμισο και τις γκέτες να συνομιλεί με μία γυναίκα πιθανόν χριστιανή που διακρίνεται αμυδρά. Αριστερά της εικόνας βρίσκονται καταστήματα, με το πρώτο εξ'αυτών να φέρει την επιγραφή " Φαρμακείο η Εμπιστοσύνη του γνωστού παλιού Φλωρινιώτη Μιχάλη Δοσίου, εκεί περίπου που βρίσκεται σήμερα το φαρμακείο του Αντωνιάδη . Απέναντι διακρίνονται διώροφα κτίρια με ένα από αυτά να έχει την κλασική μακεδονική κατασκευή με χαγιάτι και στο βάθος στέκει μεγαλοπρεπές το παλιό ρολόι της Φλώρινας που δυστυχώς κατεδαφίστηκε μια δεκαετία αργότερα. Δεν υπάρχει παρουσία μικρών παιδιών και ζώων αλλά ούτε και κάποιων τεχνουργημάτων στη φωτογραφία αλλά πρέπει να ληφθεί υπόψη το στενός εύρος του δρόμου που καλύπτει η λήψη της φωτογραφίας . Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο έντονος σημαιοστολισμός της πόλης με ελληνικές αλλά και γαλλικές σημαίες σημάδι που δείχνει ότι είναι πιθανό η εορταστική εικόνα της πόλης να έχει να κάνει με κάποια τιμητική μέρα για τη Γαλλία. Ο καιρός φαίνεται καλός, πιθανόν να βρισκόμαστε στο τέλος της άνοιξης με αρχές καλοκαιριού , λαμβανομένου υπόψη του ρουχισμού αλλά και των πράσινων και ζωηρών φύλλων στη κληματαριά. Τέλος ενδιαφέρον παρουσιάζει η μία από τις μουσουλμάνες που συγκρατεί ένα τυλιγμένο τορβά με το χέρι και τον αγκώνα της και κρατά ένα μικρό άσπρο κουτί , προϊόν ίσως μιας αγοράς της ημέρας και το οποίο περιέχει κάτι το οποίο δε θα μάθουμε ποτέ.
• Πρωϊνό στη Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Φλώρινα
  Η φωτογραφία απεικονίζει τη συμβολή των οδών Μεγάλου Αλεξάνδρου και Βασιλέως Γεωργίου στη Φλώρινα. Στην εικόνα διακρίνεται ένα από τα κεντρικότερα σημεία της πόλης τότε και σήμερα και αποθανατίζεται ένα πλήθος ανθρώπων που συγχρωτίζεται μπροστά από κεντρικά μαγαζιά της πόλης . Η φωτογραφία δεν φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη μιας και το μεγαλύτερο μέρος των πολιτών που εμπεριέχονται σε αυτή δείχνει να μην είναι ενήμερο ή να μην δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην παρουσία του φωτογράφου, με εξαίρεση ένα παιδί που κοιτά με τρόπο το φακό και ένα ακόμη ενήλικα που κοιτάζει προς την κατεύθυνση του φωτογράφου. Οι υπόλοιποι συνεχίζουν αμέριμνοι τις ασχολίες τους. Αναφορικά με τα στοιχεία του ορίζοντα και δεδομένου ότι το σημείο λήψης της φωτογραφίας έχει οριστεί με ακρίβεια από την αναγνώριση της οδού, μπορεί να λεχθεί μετά βεβαιότητας ότι ο φακός έχει μέτωπο προς τη δύση. Στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος εκτός από το βουνό που διακρίνεται στο βάθος της φωτογραφίας και κάποια ψηλά δέντρα με πυκνά φύλλα , αποτελούν και το ποτάμι που βρίσκεται στα 100 μέτρα από το σημείο αλλά δε διακρίνεται στην φωτογραφία και ο λόφος του Αγίου Παντελεήμονα που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής. Αναφορικά με το ανθρωπογενές περιβάλλον, μπορεί να διατυπωθεί πως διακρίνονται αρκετά οικήματα αλλά και εμπορικά καταστήματα μια και πρόκειται για τον εμπορικότερο δρόμο της πόλης που διασχίζει το κέντρο της πόλεως και ενώνει τα διάφορα σημεία ενδιαφέροντος . Στην φωτογραφία διακρίνονται πολλοί άνθρωποι που πιθανόν να ξεπερνούν τους 30 σε αριθμό , η πλειονότητα των οποίων είναι άντρες με εξαίρεση μια γυναίκα που διακρίνεται πιο μακριά στο δρόμο να περπατά με πλάτη στο φακό και να έχει στην πλάτη κάποιο μπόγο με ψώνια ή ρούχα. Οι άντρες της φωτογραφίας ηλικιακά κυμαίνονται από νεαρά παιδιά έως ενήλικες , χωρίς να διακρίνεται κάποιος υπέργηρος. Μπορούμε να διακρίνουμε στο αριστερό μέρος της φωτογραφίας αρκετά νεαρά παιδιά να είναι καθιστά σε ξύλινα σκαμνάκια ή και οκλαδόν , κάποια φορώντας καπέλο και κάποια όντας ασκεπή. Τα παιδιά αυτά δε δείχνουν ιδιαίτερα καλοντυμένα και μάλλον πρόκειται για μικρούς λούστρους που περιμένουν να γυαλίσουν τα παπούτσια κάποιων περαστικών για ένα μικρό χαρτζιλίκι κάτι που προφανώς και καταδεικνύει την κακή οικονομική τους κατάσταση. Ένα από αυτά μάλιστα φαίνεται να γυαλίζει τα παπούτσια ενός άνδρα ο οποίος δε διακρίνεται καθαρά. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ένδυση των υπόλοιπων ενηλίκων της φωτογραφίας, καθώς διακρίνονται κάποιοι πολίτες που πρέπει να είναι μουσουλμάνοι, όπως ο άντρας που είναι πλάτη στο κέντρο και δεξιά της φωτογραφίας και φορά κάποιου είδους σκουρόχρωμης βράκας και φέσι και ο άντρας που είναι πιο κοντά από όλους στο φακό και φορά κάποιου είδους κάπας από μαλλί η οποία είναι μαζεμένη και δεμένη πίσω από την πλάτη του και είναι λερωμένη γεγονός που ίσως υποδηλώνει πως είναι κάποιος εργάτης ή χαμάλης και σε συνδυασμό με τα όποια φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά γίνονται αναγνωρίσιμα αλλά και το είδος του καπέλου ίσως είναι μουσουλμάνος και αυτός. Διακρίνονται επίσης κάποιοι άντρες με παραδοσιακά ρούχα που απαντώνται στην περιοχή εκείνη την περίοδο όπως ο άντρας που περπατά με κάποιο τορβά στην αριστερή ομωπλάτη στο κέντρο της φωτογραφίας και πίσω από μια ομαδα τεσσάρων ανδρών που φαίνεται να είναι παρέα. Μπροστά από αυτούς και αριστερά βρίσκεται ένας άνδρας που φορά κουστούμι και καπέλο ευρωπαϊκού στυλ και κρατά μπαστούνι φανερώνοντας πως πρόκειται ίσως για κάποιον πιο ευκατάστατο κάτοικο. Παρόμοιο τύπου καπέλο και ντύσιμο έχει και ο άντρας που μόλις διακρίνεται στα αριστερά της φωτογραφίας. Αξίζει να γίνει μνεία σε δύο άντρες στα αριστερά της φωτογραφίας και μπροστά από το κατάστημα με επιγραφή Αδελφοί Σαπουντζή, οι οποίοι φαίνονται να είναι Γάλλοι Στρατιωτικοί και με βάση το καπέλο του ενός ίσως πρόκειται για αξιωματικό. Από το πλήθος λοιπόν κάποιοι περπατούν πηγαίνοντας σε άλλα σημεία ενδιαφέροντος ή στις δουλειές τους , κάποιοι συζητούν , κάποιοι ίσως εμπορεύονται ή παζαρεύουν όπως ο άντρας στα δεξιά που φαίνεται να είναι κάτω από κάποια τέντα με προϊόντα και γενικότερα αποτυπώνουν την εικόνα που θα συναντούσαμε εκείνη την εποχή στο συγκεκριμένο δρόμο. Αναφορικά με τα κτίρια της εικόνας αξίζει να αναφερθεί ότι διακρίνεται αρκετά παραστατικά το Ξενοδοχείο " Η Μητρόπολις" μαζί με το αντίστοιχο εστιατόριο στο ισόγειο και ένα κατάστημα προϊόντων αλευροβιομηχανίας των αδελφών Σαπουντζή ακριβώς δίπλα του όπως μαρτυρά και η επιγραφή. Για το ξενοδοχείο, το οποίο είναι μια καλή κατασκευή με κεραμοσκεπή και αξιόλογες κατασκευαστικές λεπτομέρειες, και έχει τη σχετική επιγραφή στο τοίχο του και στη γαλλική γλώσσα καταδεικνύοντας την στόχευση και στο Γαλλικό κοινό της εποχής , αξίζει να αναφερθεί ότι έχει διατηρήσει τη μορφή αυτή και σήμερα και διατηρούνται και διασώζονται μάλιστα τα μεταλλικά κάγκελα έτσι ακριβώς όπως είναι στη φωτογραφία και την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Διακρίνονται και άλλα κτίρια αριστερά και δεξιά του δρόμου, κάποια εξ΄αυτών μεγάλα σε ύψος και κάποια με περίτεχνες κατασκευές όπως χαγιάτι σαν αυτό δίπλα στο ξενοδοχείο αλλά και άλλα με πλιθιά. Τα μαγαζιά έχουν ξύλινες μεγάλες συρόμενες πόρτες για να ανοίγουν και να κλείνουν για το κοινό και φαίνονται καλές κατασκευές. Στη φωτογραφία διακρίνονται κάποια άλογα όχι όμως άλλα οικόσιτα ζώα ή κάποια ζώα συντροφιάς. Τεχνουργήματα που διακρίνονται είναι οι άμαξες απέναντι από το ξενοδοχείο με διαμορφωμένες καρότσες με τέντες , ένας φανοστάτης στα αριστερά της φωτογραφίας ο οποίος όμως δε διακρίνεται καλά . Ο χώρος που είναι οι άμαξες ίσως ήταν ένας χώρος στάθμευσης για τους ταξιδιώτες που διανυκτέρευαν στο ξενοδοχείο. Στο σημείο που βρίσκονται οι λούστροι ίσως υπάρχει μια πέτρινη βρύση με νερό γεγονός που εξάγεται από την παρουσία κανατών με νερό (μία εξ αυτών είναι το λεγόμενο γκιούμι) . Αναφορικά με την εποχή του χρόνου μπορεί να διατυπωθεί πως από το τρόπο ένδυσης και την ηλιόλουστη μέρα πρόκειται για άνοιξη. Στη διαπίστωση αυτή μας ωθεί και η παρουσία πελαργού πάνω στην κεραμοσκεπή του ξενοδοχείου, καθώς τα αποδημητικά αυτά πουλιά εμφανίζονται στην περιοχή μας το Μάρτιο και φεύγουν Σεπτέμβριο. Αναφορικά με την ώρα της μέρας θα μπορούσε να λεχθεί ότι είναι πρωινή καθώς η σκιά που αφήνουν τα παιδιά είναι μπροστά τους, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανατολή είναι στην πλάτη του φωτογράφου μας ωθεί στο συμπέρασμα ότι η ώρα είναι μεταξύ 8 και 12. Ο έντονος σημαιοστολισμός που παρατηρείται στη φωτογραφία θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι η πόλη βρίσκεται σε αναμονή κάποιας εθνικής επετείου ή η εθνική επέτειος μόλις εορτάστηκε και σε συνδυασμό με την εποχή του χρόνου θα μπορούσαμε να τοποθετήσουμε την ημερομηνία κοντά στην 25 Μαρτίου, άγνωστης όμως ποιας χρονιάς. Θα μπορούσε όμως ο έντονος σημαιοστολισμός απλά να υποδηλώνει την ανάγκη τονισμού της Ελληνικότητας της Πόλης μιας και βρισκόμαστε στην περίοδο του Α Παγκοσμίου Πολέμου. Αξίζει τέλος να αναφερθεί ότι διακρίνονται και κάποιες Γαλλικές Σημαίες στις προσόψεις των καταστημάτων, δείγμα της φιλικές προσέγγισης του τοπικού πληθυσμού στο Γαλλικό στρατό.
• Βόλτα στους δρόμους της Φλώρινας
  Στην φωτογραφία απουσιάζει το στοιχείο της σκηνοθεσίας. Φαίνεται πως ο φακός είναι τοποθετημένος στην άκρη και απαθανατίζει αυθόρμητα έναν περίπατο από ένα γεφυράκι πάνω από τον ποταμό Σακουλέβα της πόλης. Δύο από τα άτομα της φωτογραφίας έχουν αντιληφθεί την ύπαρξη του φακού και τον κοιτάνε. Παρατηρούμε δέντρα, το ποτάμι, το γεφύρι , ένα τζαμί στο βάθος, χωματόδρομο και πέτρινους οικισμούς. Υπάρχουν 6 άτομα στο γεφυράκι εκ των οποίων ένα αγόρι και δύο κορίτσια μικρών ηλικιών, δύο γυναίκες και ένας άντρας στο βάθος. Οι ενδυμασίες είναι τυπικές για την εποχή. Οι χαρακτηριστικές μαντήλες αποκαλύπτουν την Μουσουλμανική θρησκεία άρα και την τούρκικη καταγωγή των ατόμων. Παρατηρούμε σαλβάρια. μαντήλες και φουστάνια. Ο άνδρας της εικόνας φαίνεται να φοράει φουστανέλα. Οι σκιές και η ελαφριά ενδυμασία προδίδουν την ύπαρξη ηλίου και μάλλον μία ζεστή μέρα της άνοιξης.
• Γραφική Φλώρινα
  Στη φωτογραφία απαθανατίζεται η αγορά στο κέντρο της Φλώρινας. Φαίνεται πως δεν είναι σκηνοθετημένη καθώς παρόλο που υπάρχει μια σχετική αρμονία στο πλάνο κανένα από τα απεικονιζόμενα άτομα-πρωταγωνιστές του πλάνου δεν κοιτάνε τον φακό. Ο μόνος άνθρωπος που κοιτάει άμεσα τον φακό είναι ο κύριος στα δεξιά της φωτογραφίας, ωστόσο η απόστασή του και η έκφρασή του προσώπου του που δηλώνει περιέργεια, προδίδουν πως δεν είναι σκηνοθετικά τοποθετημένος στο πλάνο. Το σημείο λήψης είναι το κέντρο της πόλης. Βλέπουμε βουνά στον ορίζοντα και δέντρα πιο κοντά, λουλούδια, όπως και κτήρια, πέτρινο δρόμο και ένα κατάστημα με την ονομασία ΟΛΥΜΠΙΑ στο πίσω μέρος. Παρατηρούμε πολλούς ανθρώπους σε όλη την εικόνα. Διακρίνουμε και στρατιώτες στο πίσω μέρος του πλάνου. Στο κέντρο της λήψης φαίνεται μια οικογένεια Τούρκων που σταματούν για να αγοράσουν λουλούδια από την κυρία που κάθεται κάτω. Υπάρχουν πέντε παιδιά ηλικίας 4-12 έτη και τρεις ενήλικες απροσδιόριστης ηλικίας λόγω της καλυπτικής ενδυμασίας τους. Η γυναίκα που δίνει τα λουλούδια επίσης δεν αφήνει περιθώριο για την ηλικία της καθώς είναι γυρισμένη στα παιδιά και δεν μπορούμε να την παρατηρήσουμε λεπτομερώς. Η ενδυμασία των μελών της οικογένειας είναι τυπική των Τούρκων εκείνη την εποχή. Παρατηρούμε σαλβάρια, καλυπτικές μαντήλες, ζωνάρια στην μέση και πανωφόρια. Στο πλάνο υπάρχει και ένα γαϊδούρι πως χρησιμοποιείται ως μέσο μεταφοράς αγαθών την εποχή αυτή. Αν υποθέσουμε ότι το γαϊδούρι είναι της οικογένειας σε συνδυασμό με την επαρκώς προσεγμένη ενδυμασία της φανερώνεται και η καλή οικονομική κατάστασή της. Από αντικείμενα βλέπουμε ψάθινα καλάθια. Τέλος φαίνεται πως είναι μια ηλιόλουστη μέρα ίσως την άνοιξη γεγονός που προδίδουν οι σκιές των ατόμων και του γαϊδουριού στο έδαφος, το σούφρωμα των βλεμμάτων των παιδιών και η ελαφρά ενδυμασία των ατόμων.
• Οι κάτοικοι
  Η εικόνα περιλαμβάνεται στη συλλογή: "Άμαχοι πληθυσμοί στη Δυτική Μακεδονία". και έχει τραβηχτεί το φθινόπωρο, και πιο συγκεκριμένα τον Οκτώβριο του 1916. Η στάση των ατόμων και η γυρισμένη πλάτη τους στο φακό μαρτυρά μια μη σκηνοθετημένη λήψη. Κεντρικό θέμα της φωτογραφίας είναι η απεικόνιση της καθημερινής ζωής και των ασχολιών των ντόπιων κατοίκων - άμαχων πληθυσμών. Το μεγαλύτερο μέρος της φωτογραφίας καταλαμβάνει ένα πλινθόκτιστο σπίτι με ξύλινα κουφώματα (δείγμα παραδοσιακής κατασκευής της εποχής) και ξύλινη - καλαμένια στέγη, το οποίο πιθανότατα ανήκει σε κάποια αγροτική οικογένεια, καθώς στη δεξιά πλευρά παρατηρούμε να υπάρχουν αγροτικά εργαλεία (π.χ. φτυάρι) και στο φόντο χωράφια. Στο κέντρο της φωτογραφίας υπάρχει μια ομάδα ατόμων, κεντρικό πρόσωπο είναι ένας άνδρας Μουσουλμάνος (Τούρκος ή Ρομά) όπως φαίνεται από το φέσι που φορά. Πιθανότατα να είναι πλανόδιος πωλητής (ηλιοκαμένο δέρμα) καθώς μπροστά του φαίνεται αμυδρά να υπάρχει ένας ζυγός και δίπλα του ένα τσουβάλι. Γύρω του, υπάρχουν όρθιες γυναίκες και δύο παιδιά-αγόρια που τον παρακολουθούν. Τα παιδιά φορούν στο κεφάλι τους φεσάκι και παντελόνια - βράκες, που πιθανότατα δηλώνουν την καταγωγή τους. Χωρίζοντας την εικόνα στα δύο, στα άτομα που βρίσκονται μπροστά από τον άντρα και σε αυτά στα αριστερά του, παρατηρούμε ότι οι δεύτεροι φαίνεται να έχουν μια καλύτερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση από τους υπόλοιπους καθώς τα ρούχα τους είναι πιο περιποιημένα, φορούν παλτό (αν και διακρίνεται σε αυτό ένα μπάλωμα) και η γυναίκα είναι η μόνη που φορά λευκή μαντήλα στο κεφάλι της και υποδήματα. Οι άλλες γυναίκες, φορούν ρούχα φθαρμένα, μαύρες μαντήλες και είναι ξυπόλητες. Ακόμα, μπορούμε να υποθέσουμε τη συγγενική σχέση της γυναίκας στο κέντρο με το αγόρι δίπλα της (μάνα - γιος) αλλά και την χαμηλή οικονομική τους κατάσταση από το γεγονός ότι το πουκάμισο του αγοριού είναι φτιαγμένο από το ίδιο ύφασμα του φορέματος της. Επιπρόσθετα, η συγκεκριμένη γυναίκα, όπως διακρίνεται από τα ρούχα της, (βράκα κάτω από το φόρεμα) πρέπει να είναι Μουσουλμάνα. Τέλος, στην αριστερή άκρη του σπιτιού, υπάρχουν δύο μικρότερα παιδιά (αγόρι - κορίτσι) σε απόσταση από τους υπόλοιπους τα οποία πιθανότατα παίζουν ή παρατηρούν κάτι.
• Στην αγορά
  Στην εικόνα αυτή, απεικονίζεται η καθημερινή ζωή στην πόλη της Φλώρινας. Στη φωτογραφία εντοπίζεται ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων, διαφόρων ηλικιών. Το 1916, οι άνθρωποι φαίνεται να έχουν έντονη δραστηριότητα στους δρόμους είτε ως πωλητές, είτε ως αγοραστές, είτε ως περαστικοί. Πιο αναλυτικά, η συγκεκριμένη λήψη η οποία είναι αυθόρμητη, χωρίς σκηνοθεσία και αυτό φαίνεται από την κίνηση των ανθρώπων και από τους γρήγορους ρυθμούς της εποχής, εστιάζει σε ένα μικρό ''μαγαζί'' ενός πωλητή. Ο φακός βρίσκεται σε κεντρικό σημείο μέσα στην αγορά. Η αγορά τότε ίσως γινόταν σε συγκεκριμένους δρόμους και υπήρχαν πολλοί και διάφοροι μικροπωλητές οι οποίοι ενδεχομένως να είχαν και το μονοπώλιο σε συγκεκριμένα προϊόντα. Μπορεί να είναι και η λεγόμενη ''Λαϊκή'' που υπάρχει έως και σήμερα. Ο άντρας που κάθεται κάτω στο έδαφος πουλάει στους περαστικούς ένα προϊόν ίσως είναι σαπούνι ή καπνός και αυτό συμπεραίνεται από το γεγονός πως υπάρχουν μπάρες στοιβαγμένες, η μία πάνω στην άλλη, σε άσπρο χρώμα. Ο ίδιος αλλά και ο διπλανός του, ένας άλλος πωλητής με άσπρα μαλλιά και άσπρο μούσι, ο οποίος πουλάει, μάλλον μέσα σε αυτό το τσουβάλι κάποιο όσπριο, πιθανώς να είναι και πιο μεγάλος σε ηλικία, έχουν παρόμοια ενδυμασία, λιτή, φορώντας ένα καπέλο και ένα πανωφόρι φανερώνοντας πως ίσως να βρίσκονται στα μεσαία ή και στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, δείχνοντας το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο εκείνης της εποχής. Στην φωτογραφία επιπλέον, αποτυπώνεται ξεκάθαρα ένας άντρας μεγαλύτερης ηλικίας και δύο γυναίκες με άσπρη μαντίλα που δηλώνει πως ίσως είναι παντρεμένες ή έχουν οικογένεια σε αντίθεση με τις γυναίκες πίσω που φορούν μαύρη που μπορεί να είναι σε ηλικία παντρειάς, και οι τρεις κοιτούν αυτά τα προϊόντα, αγοράζοντας τα απαραίτητα. Εκείνη την εποχή η Φλώρινα βρισκόταν υπό Ελληνική κατοχή. Στο πίσω μέρος της εικόνας δεσπόζει ένας τέμενος από ένα τζαμί, αυτή η περιοχή λοιπόν, είναι η συνοικία Παλιού τζαμιού - Cami-i-Atik. Το συγκεκριμένο τζαμί , βρισκόταν σε αυτό τον χώρο, τζαμί της αγοράς Yakup Bey γνωστό και ως Carsi Cami. Σημαντικό ρόλο παίζει το πρόσωπο που βρίσκεται στα δεξιά της εικόνας. Ένας άντρας με ένα καπέλο. Αυτός ο άνδρας λόγω και της ενδυμασίας του, φορώντας μια μακριά καμπαρντίνα και έχοντας σοβαρό ύφος, φαίνεται πως είναι πολιτικό πρόσωπο εκείνης της εποχής. Αξίζει να σημειωθεί πως εκείνη την περίοδο, δεν μπορούσαν με άλλο τρόπο να συναναστραφούν με κόσμο, όπως γίνεται σήμερα λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας, επισκέπτονταν τους πολίτες σε κεντρικά σημεία της πόλης, όπως είναι η αγορά, όπου ήταν μαζεμένοι μικροί και μεγάλοι για να αλληλοεπιδράσουν μαζί τους, να βγάλουν πολιτικούς λόγους κάνοντας δημόσιες σχέσεις μαζεύοντας με αυτόν τον τρόπο ψηφοφόρους. Σημαντικό είναι να αφερθει πως επίσης, στην εικόνα είναι έντονο το ανθρωπογενές στοιχείο, καθώς ο ναός βρίσκεται μέσα στην πόλη και πιο συγκεκριμένα μέσα στην αγορά, γεγονός που δείχνει πως η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι έντονη. Η φωτογραφία είχε ληφθεί σε μια ηλιόλουστη ημέρα όπως άλλωστε φαίνεται και από τις σκιές των ανθρώπων. Οι εκφράσεις των περαστικών, δείχνουν και μαρτυρούν πως ζούσαν αυτοί αρμονικά, από θρησκευτικής άποψης, τόσο ορθόδοξοι όσο και καθολικοί και πως περνούσαν τον χρόνο τους γενικότερα, στην καθημερινή τους ζωή.
• Μητέρες και παιδιά μουσουλμανικής θρησκείας στο ποτάμι της Φλώρινας
  Στη συγκεκριμένη φωτογραφία δεν αναγράφεται κάποια πληροφορία σχετικά με την χρονική περίοδο και την τοποθεσία. Ωστόσο γίνεται αντιληπτό ότι η φωτογραφία λήφθηκε στη Φλώρινα εξαιτίας του ποταμιού και της χαρακτηριστικής γέφυρας. Είναι σκηνοθετημένη, γεγονός που φαίνεται από τα πλάνα, τον φωτισμό, την απουσία χρωμάτων, την γενική ατμόσφαιρα, το στήσιμο των παιδιών και των γυναικών, την οπτική γωνία και την γωνία λήψης, το φόντο. Απεικονίζει σε πρώτο πλάνο μία μητέρα μουσουλμανικής θρησκείας να κρατάει το μικρό παιδί της στην αγκαλιά και μια ακόμα μουσουλμάνα μητέρα που έχει αφήσει την κόρη της να προπορεύεται. Στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος φαίνονται στη φωτογραφία και είναι το βουνό. Παρατηρούνται δέντρα με βλάστηση, άρα πρόκειται για άνοιξη. Στοιχεία του ανθρώπινου περιβάλλοντος είναι οι μητέρες και τα παιδιά, η γέφυρα, τα σπίτια, ο μιναρές. Στη μπροστινή όψη της φωτογραφίας φαίνονται οι δύο μητέρες με τα παιδιά τους σε όρθια θέση, η γέφυρα και το ποτάμι. Στην πίσω όψη της φωτογραφίας φαίνεται πλήθος πέτρινων σπιτιών και ένας μιναρές που μαρτυρά την ύπαρξη τζαμιού. Η ενδυμασία των γυναικών είναι χαρακτηριστική της θρησκείας τους, μαντήλες και μπούρκες. Φαίνεται η έκφραση των προσώπων μόνο των δύο παιδιών, καθώς οι μητέρες είναι καλυμμένες με μπούρκες. Δείχνουν ζορισμένα, το μικρό μάλιστα κλαίει. Όσον αφορά την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση, οι μητέρες και τα παιδιά δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα. Ζώα και αντικείμενα δεν υπάρχουν στη φωτογραφία.
• Γραφική Φλώρινα
  Στη συγκεκριμένη φωτογραφία δεν αναγράφεται κάποια ημερομηνία παρά μόνο η τοποθεσία Φλώρινα. Έχει ως θέμα την αγορά, γεγονός που φαίνεται από το πλήθος κόσμου, τα καλάθια που κρατάνε, και τους μικροπωλητές. Είναι σκηνοθετημένη, γεγονός που φαίνεται από τα πλάνα, τον φωτισμό, την απουσία χρωμάτων, την γενική ατμόσφαιρα, το στήσιμο των παιδιών, την οπτική γωνία και την γωνία λήψης, το φόντο. Απεικονίζει σε πρώτο πλάνο οικογένεια μουσουλμάνων, όπως φαίνεται από την ενδυμασία τους με 3 μικρά παιδιά, δύο αγόρια και ένα κορίτσι και ένα άλογο φορτωμένο με καλάθια. Στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος φαίνονται στη φωτογραφία και είναι το βουνό. Υπάρχουν πράσινα δέντρα και το λουλούδι που προσφέρει η γυναίκα στο παιδί. Στοιχεία του ανθρώπινου περιβάλλοντος είναι οι άνθρωποι και τα ρούχα τους και τα σπίτια, τα μαγαζιά, ο δρόμος και οι πάγκοι. Στη μπροστινή όψη της φωτογραφίας φαίνεται σε όρθια θέση η οικογένεια μουσουλμάνων, όπως φαίνεται από την ενδυμασία τους με 3 μικρά παιδιά, δύο αγόρια και ένα κορίτσι, ένα άλογο φορτωμένο με καλάθια και μια γυναίκα/ μικροπωλήτρια να προσφέρει ένα λουλούδι. Στην πίσω όψη της φωτογραφίας φαίνεται πλήθος ανθρώπων, κάποια μαγαζιά και σπίτια. Η ενδυμασία είναι κλασική της εποχής με τσεμπέρια μακριές φούστες, ενώ διακρίνονται μαντήλες και μπούρκες. Φαίνεται η έκφραση των προσώπων μόνο των δύο παιδιών, καθώς τα υπόλοιπα άτομα είναι καλυμμένα με μπούρκες. Δείχνουν σκεπτικά και καχύποπτα. Όσον αφορά την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση, οι άνθρωποι και τα παιδιά δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα. Ζώα δεν υπάρχουν στη φωτογραφία, με εξαίρεση το άλογο, ενώ τα αντικείμενα που διακρίνονται είναι τα καλάθια και οι μπάγκοι.