ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Δρόμος από Κλέστινα προς Πέτκα: Πάρκο ανεφοδιασμού και πυρομαχικά
  Η φωτογραφία δεν είναι σκηνοθετημένη καθώς όσοι βρίσκονται στην φωτογραφία είναι σε αυθόρμητη θέση. Η λήψη της φωτογραφίας είναι πανοραμική έτσι ώστε να φαίνεται όλος ο στρατός. στην φωτογραφία απεικονίζεται το ιππικό του στρατού, οποίο έχει κάνει στάση σε δρόμο προς Αγία Παρασκευή ξεκινώντας από Κάτω Κλείνες για ανεφοδιασμό και πυρομαχικά. Πιο αναλυτικά, στη φωτογραφία διακρίνονται πολλές δεκάδες άλογα που είναι στη σειρά δεξιά και αριστερά και πολλά από αυτά τρώνε χόρτα. Στρατιώτες από αυτή τη λήψη δεν φαίνονται και τα άλογα βρίσκονται έξω από το δρόμο και στην αριστερή μεριά του έτσι όπως κοιτάμε τη φωτογραφία. Πίσω στο βάθος διακρίνονται πιθανώς σκηνές από τους στρατιώτες που έκαναν στάση. Το μέρος έχει έναν μικρό λόφο και διακρίνονται και λίγα δέντρα στη μέση της φωτογραφίας. Η εποχή είναι φθινόπωρο και συγκεκριμένα Οκτώβριος.
• Μητέρες
  Στην εικόνα εμφανίζονται μανάδες που έχουν κοντά τα μικρότερα παιδιά τους επειδή ενδεχομένως δεν έχουν που να τα αφήσουν. Εστιάζοντας στην στάση των γυναικών καταλαβαίνουμε πως η συγκεκριμένη φωτογραφία πιθανόν να μην είναι σκηνοθετημένη. Το σημείο λήψης τοποθετείται μπροστά από ένα τεράστιο λιτό πέτρινο σπίτι ενώ κολλημένο σ’ αυτό υπάρχει ένα άλλο λίγο χαμηλότερο. Γύρω τους υπάρχει μια μισογκρεμισμένη μάντρα σε δυο σημεία, στο ένα σημείο είναι εντελώς κατεστραμμένη και έχει δημιουργηθεί ένας χωματόδρομος. Ακόμη, υπάρχουν δέντρα και συγκεκριμένα στη μέση της εικόνας δίπλα στον μαντρότοιχο δεσπόζει ένα πανύψηλο φουντωτό δέντρο, το οποίο δημιουργεί πυκνή σκιά. Αν κοιτάξουμε στο βάθος πλάι στο σπίτι φαίνεται ένας γυμνός λόφος με λίγα δέντρα στην κορυφή. Στα αριστερά και στα δεξιά της εικόνα διαφαίνονται ορισμένα αγριολούλουδα. Οι περισσότερες γυναίκες που διακρίνουμε στην φωτογραφία μάλλον είναι μανάδες διότι κρατούν είτε στην αγκαλιά τους είτε από το χέρι παιδιά. Ενδεχομένως να τα έχουν μαζί τους καθώς δεν υπάρχει κάποιο πρόσωπο να τα κρατήσει. Άλλες παρουσιάζονται να κρατούν σταμνιά με νερό. Κάποιες στέκονται καθιστές σε κύκλο ενώ ορισμένες τις «πιάνει» ο φακός την ώρα που σηκώνονται από τον κύκλο και ίσως θέλουν να συνεχίσουν την εργασία τους. Μερικές γυναίκες που βρίσκονται στο πλάι του σπιτιού. Στη συγκεκριμένη φωτογραφία εμφανίζεται μόνο ένας άνδρας ο οποίος φορά καπέλο και έχει τα χέρια του τοποθετημένα στη μέση. Ο συγκεκριμένος φαίνεται αυστηρός και επικριτικός σαν να κάνει παρατήρηση σε δυο γυναίκες, οι οποίες έχουν σκύψει τα κεφάλια τους προς τα κάτω.
• Ανάπαυλα
  Στη συγκεκριμένη εικόνα παρατηρούμε κατά κύριο λόγο γυναίκες που συνομιλούν και σε δεύτερη φάση παρατηρούμε άνδρες να στέκονται όρθιοι στραμμένοι προς τον φακό του φωτογράφου. Εστιάζοντας στην στάση των ανδρών εικάζουμε πως η εικόνα εν μέρη είναι σκηνοθετημένη ή έστω αντιλαμβάνονται πως εκείνη την στιγμή φωτογραφίζονται. Αντίθετα, η στάση των γυναικών μαρτυρά την αδιαφορία προς τον φακό καθώς βρίσκονται να συζητούν σε παρέες. Το σημείο λήψης τοποθετείται μπροστά από ένα τεράστιο λιτό πέτρινο σπίτι ενώ κολλημένα σ’ αυτό υπάρχει ένα άλλο λίγο χαμηλότερο. Γύρω τους υπάρχει μια μισογκρεμισμένη μάντρα σε δυο σημεία, στο ένα σημείο είναι εντελώς κατεστραμμένη και έχει δημιουργηθεί ένας χωματόδρομος. Ακόμη, υπάρχουν δέντρα και συγκεκριμένα στη μέση της εικόνας δίπλα στον μαντρότοιχο δεσπόζει ένα πανύψηλο φουντωτό δέντρο που κάνει πυκνή σκιά. Αν κοιτάξουμε στο βάθος πλάι στο σπίτι φαίνεται ένας γυμνός λόφος με λίγα δέντρα στην κορυφή. Πολλές γυναίκες που παρουσιάζονται στην εικόνα μάλλον είναι μανάδες, έχουν κοντά τα μικρότερα παιδιά τους επειδή ίσως να μην έχουν τη δυνατότητα να τα αφήσουν κάπου. Κάποιες παρουσιάζονται να τα κρατούν από το χέρι ή να τα έχουν στην αγκαλιά τους. Ορισμένες κάθονται καθιστές σε παρέες ενώ άλλες βρίσκονται στο πλάι του σπιτιού στο βάθος. Εκτός από τις γυναίκες, απεικονίζονται και άνδρες. Χαρακτηριστικοί είναι οι τέσσερεις άνδρες ενδεχομένως πιο νέοι σε ηλικία που στέκονται παρατακτικά στο γκρεμισμένο τοίχος. Ένας άλλος άνδρας τους πλησιάζει. Στα αριστερά διακρίνουμε ένα άνδρα με διαφορετική ενδυμασία από τους υπόλοιπους, εμφανίζεται ως αυστηρός και επικριτικός καθώς η στάση του με τα χέρια στη μέση και το ύφος του παραπέμπουν σ’ αυτό.
• Πανόραμα τμήματος της Φλώρινας
  Η φωτογραφία με αριθμό 362 πάνω στο φιλμ αποτελεί συνέχεια προηγούμενων λήψεων του φωτογράφου και ίσως την πρώτη αυτών , που απεικονίζουν τη θέα της πόλης της Φλώρινας από ψηλά. Ο φωτογράφος είναι τοποθετημένος στο λόφο πάνω από το ποτάμι της Φλώρινας (Λόφος Αγίου Παντελεήμονα ) και στοχεύει τμήμα της πόλης έχοντας τοποθετήσει τον φακό προς νοτιοανατολικά αυτή την φορά . Αναφορικά με τα στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος φαίνεται η εικόνα που έχει ο σημερινός λόφος του Αγίου Παντελεήμονα πάνω στον οποίο βρίσκεται ο φωτογράφος και μάλιστα στο ύψωμα στα δεξιά της φωτογραφίας βρίσκεται σήμερα ο γνωστός σε όλους μας Σταυρός της Φλώρινας. Εντύπωση προκαλεί ότι ο λόφος που βρίσκεται ο φωτογράφος σήμερα είναι ιδιαίτερα δεντροφυτεμένος με μεγάλο αριθμό πεύκων και άλλων κωνοφόρων ενώ τότε φαίνεται γυμνός. Διακρίνονται επίσης πληθώρα δέντρων και στο βάθος φαίνεται ο κάμπος της Πόλης, ενώ πέρα μακριά στον ορίζοντα διακρίνεται αμυδρά το νότιο τμήμα της οροσειράς Βόρας. Αναφορικά με το ανθρωπογενές περιβάλλον διακρίνονται πληθώρα κτισμάτων πολλά από τα οποία είναι διώροφα και μεγάλο σε όγκο σχεδόν όλα με κεραμοσκεπές. Στην εικόνα διακρίνουμε και κάποια πλίθινα σπίτια αλλά και τρία τουλάχιστον ίσως και 4 τζαμιά και ένα μεγάλο συνεχές οικοδόμημα στο κέντρο της φωτογραφίας. Διακρίνεται ακόμη ο δρόμος που οδηγεί στη Φλώρινα . Από την εικόνα απουσιάζει η παρουσία ανθρώπων ή ζώων κάτι που ίσως οφείλεται και στο μακρινό σημείο λήψης. Η απόσταση του φωτογράφου δεν μας επιτρέπεται να διακρίνουμε λεπτομέρειες από τις αυλές των σπιτιών και τους δρόμους αναφορικά με την παρουσία άλλων στοιχείων ή και τεχνουργημάτων. Όσον αφορά την εποχή του χρόνου, λαμβάνοντας υπόψη την απουσία χιονιού στα ορατά ψηλότερα σημεία του λόφου, σε συνδυασμό με την καθαρή ατμόσφαιρα και την απουσία καπνού από το σύνολο των καμινάδων αλλά και τα πυκνά φύλλα στα δέντρα θα αποκλείαμε το χειμώνα με σιγουριά και θα τοποθετούσαμε την εποχή σε τέλος άνοιξης με καλοκαίρι ή αρχές φθινοπώρου. Τόσο αυτή η φωτογραφία όσο και οι φωτογραφίες με την ένδειξη 363 και 364 στο άκρο του φιλμ εικάζεται λόγω του παρόμοιου φωτισμού και αίσθησης τους ότι πρόκειται για διαδοχικά καρέ λήψεων που απέχουν ίσως και λίγα δευτερόλεπτα μεταξύ τους. Τέλος με βάση το φωτισμό και το σημείο του ορίζοντα αλλά και τις σκιάσεις των σπιτιών μπορούμε να συμπεράνουμε ότι πρόκειται για μεσημεριανή ή απογευματινή ώρα.
• Μεταφορά τραυματία από το 2ο R.M.A
  Στην συγκεκριμένη εικόνα, αντικρίζουμε την βοήθεια που παρέχουν κάποιοι άνδρες στον τραυματία ο οποίος δεν μπορεί να περπατήσει διότι έχει χτυπήσει το πόδι του. Βρίσκεται στον τομέα της Φλώρινας και ειδικότερα στην περιοχή Σιταριά τον Σεπτέμβριο του 1916 με τον στρατό ανατολής να βοηθάει στην μεταφορά. Η φωτογραφία είναι σκηνοθετημένη καθώς ένας από τους ανθρώπους κοιτάει τον φωτογραφικό φακό. Η λήψη της φωτογραφίας έγινε στο πλαίσιο μεταφοράς τραυματιών. Πιο συγκεκριμένα, απεικονίζεται ένα φορτηγάκι που στο πίσω μέρος βρίσκεται ένα σύνολο ατόμων εκ των οποίων οι δύο βοηθάνε τον τραυματία να καθίσει στο εσωτερικό μέρος από το φορτηγό. Από την παρουσία, του γαϊδάρου μπορούμε να καταλάβουμε ότι χρησιμοποιούσαν τα ζώα ως μέσω μεταφοράς για τις ανάγκες που είχαν. Στο πίσω μέρος, της φωτογραφίες διακρίνεται ένα βουνό. Στην εικόνα, παρουσιάζεται και ο διοικητής-στρατηγός Sarrail.
• Έξι – Σου, η γριά και οι τοιχογραφίες (2)
  Στην εικόνα βλέπουμε την μπροστινή όψη του γκρεμισμένου λιθόκτιστου ναού σε αντίθεση με την εικόνα ομώνυμη φωτογραφία 1 που βλέπαμε την πισινή όψη . Αρχικά , να επισημανθεί πως η λήψη της εικόνας έχει τραβηχτεί αρκετά κοντά στον ναό ,με στόχο ο φακός να εστιάσει στις τοιχογραφίες που φέρεται να έχουν οι γκρεμισμένοι τοίχοι . Όπως και στην προηγούμενη εικόνα έτσι και εδώ έχουμε έναν γκρεμισμένο ναό με τις τοιχογραφίες να φαίνονται λίγο πιο καθαρά από ότι πριν. Εστιάζοντας ,δηλαδή στους γκρεμισμένους τοίχους του ναού(τοιχογραφίες) ,μπορεί κανείς να δει σκιαγραφήσεις Αγίων ή προσώπων που έχουν κάποια σημαντική αξία . Επίσης να αναφερθούν ως στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος οι βουνοπλαγιές , οι πράσινες πεδιάδες , ο λόφος που είναι κτισμένος ο ναός ,τα δέντρα και οι θάμνοι που έχουν φυτρώσει μέσα στον παραιτημένο ναό. Αντίστοιχα ως στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος είναι ο γκρεμισμένος λιθόκτιστος ναός ,οι τοιχογραφίες σε αυτό , ο λιθόκτιστος φράχτης και το χωριό που φαίνεται στην πισινή όψη της εικόνας .Πιο αναλυτικά , ας επισημανθεί η συμβολή του φωτογράφου να φωτογραφίσει τον γκρεμισμένο ναό με τις τοιχογραφίες . Θεωρητικά , ο ναός αποτελεί σύμβολο θρησκείας ,πόσο μάλλον ο συγκεκριμένος φέρει να έχει τοιχογραφίες Αγίων ,που παρά το γεγονός ότι είναι ένας κατεστραμμένος ναός ,οι σκιαγραφήσεις στους λίθινους τοίχους εξακολουθούν να υπάρχουν . Τέλος ,ως εποχή του χρόνου, μπορεί να θεωρηθεί η άνοιξη προς το καλοκαίρι .
• Η αποκόλληση του Gbd
  Στην εικόνα βλέπουμε μια ομάδα στρατιωτών να στήνεται στον φακό . Αρχικά , είναι φανερό πως πρόκειται για μια σκηνοθετημένη ,καθώς οι άνδρες είναι έτσι στημένοι ώστε να τους εντοπίζει ο φακός . Σε αυτό το σημείο είναι ανάγκη να επισημανθεί πως ακόμα και τα γαϊδούρια βρίσκονται μπροστά στον φακό ,γεγονός που συμβάλλει στην σημαντική παρουσία που έχουν στην φωτογραφία . Κατά αυτό τον τρόπο, καταλαβαίνουμε πως το σημείο λήψης βρίσκεται στην μπροστινή όψη της πεδιάδας ,με τους λόφους να αναδεικνύονται στο πίσω μέρος της φωτογραφίας . Σε αυτό το στάδιο ως στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος ,αποτελούν οι λόφοι πίσω από την ομάδα των αντρών , τα δέντρα ,οι θάμνοι και τέλος η πεδιάδα στην οποία έχουν σταθεί οι στρατιώτες για να φωτογραφηθούν .Αντίστοιχα ,στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος μπορεί να θεωρηθούν ο στρατιωτικός εξοπλισμός και ενδυμασία και τα αντικείμενα που φέρουν κουβαλάνε τα γαϊδούρια . Πιο αναλυτικά ,στην εικόνα εντοπίζουμε άνδρες που έχουν κάποιο αξίωμα, δηλαδή στρατιώτες αλλά και απλούς πολίτες .Κάτι τέτοιο γίνεται αντιληπτό ,καθώς δύο από τους δεκατρείς φορούν φέσι και την βασική ενδυμασία ενώ οι υπόλοιποι είναι ντυμένοι ως στρατιώτες με ειδικά προστατευτικά για το κεφάλι τους (κράνη) ,στρατιωτική χακί ενδυμασία και γαλότσες . Επίσης , στην εικόνα πέρα από τους δύο πολίτες και τους υπόλοιπους στρατιωτικούς διακρίνουμε τέσσερα γαϊδούρια και έναν σκύλο. Τα γαϊδούρια ,προφανώς ήταν τα μέσα μεταφοράς και αυτά που κουβαλούσαν όλον τον απαραίτητο εξοπλισμό, όπως τρόφιμα ,κουβέρτες και μοκέτες ,παρατηρώντας κανείς την εικόνα μπορεί να τα εντοπίσει. Θεωρώντας ,ότι ήταν περίοδος πολέμου ,όλα αυτά τα αντικείμενα ήταν απαραίτητα για την επιβίωση των στρατιωτών . Από την άλλη το σκυλί που στέκεται στην αριστερή πλευρά της εικόνας ,θα μπορούσε να είναι ο προστάτης των υπόλοιπων ζώων από άλλα ζώα ή και ένας απλός «φίλος» των στρατιωτών για συντροφιά .
• Επιστροφή από την δουλειά
  Η εικόνα μαρτυρά ξεκάθαρα αυτό που αναγράφεται και στον τίτλο της «Επιστροφή από την δουλειά.» Αρχικά, η λήψη της συγκεκριμένης εικόνας φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη με τον φακό να είναι τοποθετημένος μπροστά από όλα τα πρόσωπα της φωτογραφίας και να εστιάζει στα πρόσωπα και στις στάσεις των σωμάτων τους .Επίσης , να προστεθεί εδώ το γεγονός πως το πρώτο πρόσωπο που εντοπίζει ο φακός είναι ο άνδρας πάνω στο γαϊδούρι ,με τον ίδιο να βλέπει και να εστιάζει σε αυτόν. Το σημείο λήψης της ,τοποθετείται σε ένα σημείο που οι άνθρωποι κατηφορίζουν έναν λόφο. Στην συνέχεια ,ως στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος θεωρείται ο λόφος, ο χωματόδρομος που διασχίζουν οι άνθρωποι ,οι θάμνοι και τα αγριολούλουδα που υπάρχουν σε τέτοια βουναλάκια . Αντίστοιχα ,ως στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος φαίνεται ολοκάθαρα ότι είναι μόνο ο χωματόδρομος που έχει φτιαχτεί για λόγους εύκολης μετακίνησης και μεταφορών. Πιο αναλυτικά ,στην ακίνητη εικόνα (67- Άγιος Βαρθολομαίος ) , παρατηρούμε έναν άνδρα που φορά ένα φέσι , πουκάμισο , ζωνάρι και την βράκα. Ο συγκεκριμένος μετακινείται με ένα γαϊδούρι ,κρατώντας ένα άσπρο τσουβάλι και μια μαγκούρα . Θεωρητικά τα ζώα εκείνη την εποχή χρησιμοποιούνταν ως μέσα μεταφοράς τόσο των ανθρώπων ,όσο και των τροφίμων -προϊόντων .Σε αντίθεση με τις γυναίκες της εικόνας ,οι οποίες περπατούν έχουν την κλασσική ενδυμασία με τις μαντήλες και τα διεφθαρμένα φορέματα από το πλύσιμο και το πέρασμα του χρόνου αλλά και τις μακριές ποδιές .Είναι γυναίκες μεγάλης ηλικίας αλλά και νεαρές με τις άσπρες και μαύρες μαντήλες να προσδιορίζουν την ηλικία τους .(άσπρη μαντήλα – αγνές – νεαρές κοπέλες ) , (μαύρη μαντήλα- χήρες – μεγάλες γυναίκες ). Επιπρόσθετα ,ας επισημανθεί το γεγονός πως στην εικόνα φαίνεται και ένα μικρό παιδί με την ίδια να φορά μια άσπρη μαντήλα και την συνηθισμένη ενδυμασία (φόρεμα και ποδιά ). Ως εποχή του χρόνου ,μπορεί να είναι το καλοκαίρι προς χειμώνα με τα συγκεκριμένα πρόσωπα να επιστρέφουν από την δουλειά .(συνήθως τότε υπάρχει η σοδειά ).
• Μια μέρα στην αγροτική ύπαιθρο
  Στην εικόνα βλέπουμε μια μεγάλη παρέα ανδρών να συζητούν μεταξύ τους , να ξεκουράζονται ή και πολύ απλώς να φανερώνει μια μάζωξη για την επίλυση διάφορων ζητημάτων . Αρχικά , η λήψη της συγκεκριμένης εικόνας φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη με κάποια από τα πρόσωπα να βλέπουν «δειλά» τον φακό και να έχουν ένα χαμόγελο ή μια έκφραση που φανερώνει ότι γνωρίζουν πως εκείνη την στιγμή κάποιος τους φωτογραφίζει .Το σημείο λήψης της ,μαρτυρά και το γεγονός ότι είναι μια σκηνοθετημένη σκηνή φωτογράφισης με την μεγάλη αυτή παρέα ανδρών να τοποθετείται «κυκλικά» με τους πρωταγωνιστές της εικόνας να εντοπίζουν τον φακό . Επίσης , εντοπίζουμε ως στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος τις οροσειρές πίσω από τα λιθόκτιστα σπίτια ,τα δέντρα και τους αραιούς θάμνους, καθώς και τα άχυρα ,στα οποία κάθονται επάνω οι άνθρωποι . Αντίστοιχα , παρατηρούμε και στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος όπως τα λιθόκτιστα σπίτια , το τσουβάλι που βλέπουμε να κάθεται ένας από αυτούς και πιθανότατα η φωτιά που ετοιμάζουν να ανάψουν στην μπροστινή όψη της εικόνας. Αναλυτικότερα , οι άνδρες τις εικόνας φαίνεται να είναι άνδρες νεαρής και μέσης ηλικίας και αυτό γιατί μερικά από τα πρόσωπα τους αν τα παρατηρήσει κανείς ,έχουν ζαρωμένη επιδερμίδα και λίγα μαλλιά σε αντίθεση με τους νεαρούς. Όσον αφορά την ενδυμασία τους ,διαφαίνεται ολοκάθαρα ότι είναι άνθρωποι που φορούν φέσι , βράκες και αέρινα πουκάμισα ,κάποια σκούρα και άλλα πιο ανοιχτόχρωμα . Εστιάζοντας στην εικόνα ,μπορεί κανείς να κοιτάξει και να καταλάβει πως αυτή η μάζωξη της παρέας των ανδρών έγινε μετά από την δουλειά που μπορεί να είχαν στην αγροτική ύπαιθρο .Χωρίς να αντλούμε πολλές πληροφορίες ,διαφαίνεται ολοκάθαρα ,το τσουβάλι στο οποίο στέκεται ένας από αυτούς , τα άχυρα καθώς και ο τρόπος με τον οποίο έχουν στηθεί .Ως εποχή του χρόνου , θεωρείται η άνοιξη με τους άνδρες να είναι ελαφρά ντυμένοι .
• Το συγκεντρωμένο 1ο τάγμα και ο συνταγματάρχης του έφιππος
  Η φωτογραφία αυτή δε είναι σκηνοθετημένη, αφού εκτός ότι οι άνθρωποι δε κοιτάνε την κάμερα, ο φωτογράφος τράβηξε τη φωτογραφία από κάπου μακριά και ψηλά. Στην αρχή, παρατηρούμε περίπου 300 στρατιώτες συγκεντρωμένους σε σειρά, ντυμένοι στρατιωτικά και κρατώντας πολεμικά εφόδια, δημιουργώντας τους ένα τάγμα. Στη συνέχεια, βλέπουμε 6 στρατιωτικούς επιπλέον να βρίσκονται εκτός από το σύνολο, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο ότι αυτοί είναι υψηλόβαθμοι και δίνουν οδηγίες στο σύνολο. Ο ένας εκ των 6 αντρών στρατιωτών φαίνεται να ιππεύει ένα άλογο. Ακόμη, παρατηρούμε ότι μπροστά από τους στρατιώτες υπάρχει μερική βλάστηση, ενώ πίσω τους στο βάθος βρίσκονται βουνά και λόφοι με βλάστηση. Η εποχή που δραματοποιούνται τα γεγονότα αυτά είναι το καλοκαίρι και συγκεκριμένα τον Ιούνιο του 1918.