ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Το παλιό ρολόι της Φλώρινας
  Η φωτογραφία απεικονίζει την προέκταση της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Φλώρινα προς Βορά, στο σημείο όπου βρισκόταν το παλιό ρολόι της Φλώρινας. Σήμερα στη θέση του ρολογιού βρίσκεται η πλατεία του Μακεδονομάχου Καραβίτη. Ο φωτογράφος έχει στρέψει το φακό του προς δυτικά με βάση και τις πληροφορίες που μπορούμε να εξάγουμε από την αναγνώριση του σημείου. Η μέρα της ώρας πρέπει να είναι μεσημεριανή διακρίνοντας τις σκιάσεις των κτιρίων και των ανθρώπων . Η φωτογραφία έχει στοιχεία σκηνοθεσίας καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι που περιέχονται στο πλάνο είναι ενήμεροι της παρουσίας του φωτογράφου πλην όμως δε δείχνουν να μεταβάλλουν κάτι στην κίνηση τους παρά δείχνουν να συνεχίζουν ανεπηρέαστοι τις κινήσεις τους, διατηρώντας με τον τρόπο αυτό στοιχεία του αυθορμητισμού της στιγμής. Αναφορικά με το φυσικό περιβάλλον μπορούμε να πούμε ότι βρισκόμαστε στο κέντρο της πόλης και δε διακρίνονται βουνά, ποτάμια, δεντροστοιχίες πλην μιας κληματαριάς μεταξύ κάποιων ξύλων που συγκρατιούνται από μπαλκόνι σε μπαλκόνι. Το ανθρωπογενές στοιχείο είναι ιδιαίτερα έντονο καθώς περιέχονται αρκετοί άνθρωποι και μάλιστα σε κοντινό πλάνο. Διακρίνουμε κυρίως μουσουλμάνες γυναίκες, τουλάχιστον 5 στον αριθμό από τις οποίες οι 4 κινούνται μαζί σαν ομάδα και δείχνουν να είναι ομοιόμορφα ντυμένες , με άσπρη μπούργκα που καλύπτει πλήρως τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους και σκουρόχρωμα μακριά ολόσωμα φουστάνια. Η μεγάλη ομοιογένεια που παρουσιάζουν στην ένδυση μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ίσως είναι παρόμοιας ηλικίας και συνδέονται με κάποιο οικογενειακό ίσως τρόπο. Τα άσπρα μαντήλια ίσως δείχνουν το νεαρό της ηλικίας τους και το έγγαμο ή όχι του βίου τους. Στη φωτογραφία διακρίνεται με πλάτη στο φακό και ένας χριστιανός άντρας με χαρακτηριστική τοπική ενδυμασία με το γιλέκο, το πουκάμισο και τις γκέτες να συνομιλεί με μία γυναίκα πιθανόν χριστιανή που διακρίνεται αμυδρά. Αριστερά της εικόνας βρίσκονται καταστήματα, με το πρώτο εξ'αυτών να φέρει την επιγραφή " Φαρμακείο η Εμπιστοσύνη του γνωστού παλιού Φλωρινιώτη Μιχάλη Δοσίου, εκεί περίπου που βρίσκεται σήμερα το φαρμακείο του Αντωνιάδη . Απέναντι διακρίνονται διώροφα κτίρια με ένα από αυτά να έχει την κλασική μακεδονική κατασκευή με χαγιάτι και στο βάθος στέκει μεγαλοπρεπές το παλιό ρολόι της Φλώρινας που δυστυχώς κατεδαφίστηκε μια δεκαετία αργότερα. Δεν υπάρχει παρουσία μικρών παιδιών και ζώων αλλά ούτε και κάποιων τεχνουργημάτων στη φωτογραφία αλλά πρέπει να ληφθεί υπόψη το στενός εύρος του δρόμου που καλύπτει η λήψη της φωτογραφίας . Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο έντονος σημαιοστολισμός της πόλης με ελληνικές αλλά και γαλλικές σημαίες σημάδι που δείχνει ότι είναι πιθανό η εορταστική εικόνα της πόλης να έχει να κάνει με κάποια τιμητική μέρα για τη Γαλλία. Ο καιρός φαίνεται καλός, πιθανόν να βρισκόμαστε στο τέλος της άνοιξης με αρχές καλοκαιριού , λαμβανομένου υπόψη του ρουχισμού αλλά και των πράσινων και ζωηρών φύλλων στη κληματαριά. Τέλος ενδιαφέρον παρουσιάζει η μία από τις μουσουλμάνες που συγκρατεί ένα τυλιγμένο τορβά με το χέρι και τον αγκώνα της και κρατά ένα μικρό άσπρο κουτί , προϊόν ίσως μιας αγοράς της ημέρας και το οποίο περιέχει κάτι το οποίο δε θα μάθουμε ποτέ.
• Πρωϊνό στη Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Φλώρινα
  Η φωτογραφία απεικονίζει τη συμβολή των οδών Μεγάλου Αλεξάνδρου και Βασιλέως Γεωργίου στη Φλώρινα. Στην εικόνα διακρίνεται ένα από τα κεντρικότερα σημεία της πόλης τότε και σήμερα και αποθανατίζεται ένα πλήθος ανθρώπων που συγχρωτίζεται μπροστά από κεντρικά μαγαζιά της πόλης . Η φωτογραφία δεν φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη μιας και το μεγαλύτερο μέρος των πολιτών που εμπεριέχονται σε αυτή δείχνει να μην είναι ενήμερο ή να μην δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην παρουσία του φωτογράφου, με εξαίρεση ένα παιδί που κοιτά με τρόπο το φακό και ένα ακόμη ενήλικα που κοιτάζει προς την κατεύθυνση του φωτογράφου. Οι υπόλοιποι συνεχίζουν αμέριμνοι τις ασχολίες τους. Αναφορικά με τα στοιχεία του ορίζοντα και δεδομένου ότι το σημείο λήψης της φωτογραφίας έχει οριστεί με ακρίβεια από την αναγνώριση της οδού, μπορεί να λεχθεί μετά βεβαιότητας ότι ο φακός έχει μέτωπο προς τη δύση. Στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος εκτός από το βουνό που διακρίνεται στο βάθος της φωτογραφίας και κάποια ψηλά δέντρα με πυκνά φύλλα , αποτελούν και το ποτάμι που βρίσκεται στα 100 μέτρα από το σημείο αλλά δε διακρίνεται στην φωτογραφία και ο λόφος του Αγίου Παντελεήμονα που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής. Αναφορικά με το ανθρωπογενές περιβάλλον, μπορεί να διατυπωθεί πως διακρίνονται αρκετά οικήματα αλλά και εμπορικά καταστήματα μια και πρόκειται για τον εμπορικότερο δρόμο της πόλης που διασχίζει το κέντρο της πόλεως και ενώνει τα διάφορα σημεία ενδιαφέροντος . Στην φωτογραφία διακρίνονται πολλοί άνθρωποι που πιθανόν να ξεπερνούν τους 30 σε αριθμό , η πλειονότητα των οποίων είναι άντρες με εξαίρεση μια γυναίκα που διακρίνεται πιο μακριά στο δρόμο να περπατά με πλάτη στο φακό και να έχει στην πλάτη κάποιο μπόγο με ψώνια ή ρούχα. Οι άντρες της φωτογραφίας ηλικιακά κυμαίνονται από νεαρά παιδιά έως ενήλικες , χωρίς να διακρίνεται κάποιος υπέργηρος. Μπορούμε να διακρίνουμε στο αριστερό μέρος της φωτογραφίας αρκετά νεαρά παιδιά να είναι καθιστά σε ξύλινα σκαμνάκια ή και οκλαδόν , κάποια φορώντας καπέλο και κάποια όντας ασκεπή. Τα παιδιά αυτά δε δείχνουν ιδιαίτερα καλοντυμένα και μάλλον πρόκειται για μικρούς λούστρους που περιμένουν να γυαλίσουν τα παπούτσια κάποιων περαστικών για ένα μικρό χαρτζιλίκι κάτι που προφανώς και καταδεικνύει την κακή οικονομική τους κατάσταση. Ένα από αυτά μάλιστα φαίνεται να γυαλίζει τα παπούτσια ενός άνδρα ο οποίος δε διακρίνεται καθαρά. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ένδυση των υπόλοιπων ενηλίκων της φωτογραφίας, καθώς διακρίνονται κάποιοι πολίτες που πρέπει να είναι μουσουλμάνοι, όπως ο άντρας που είναι πλάτη στο κέντρο και δεξιά της φωτογραφίας και φορά κάποιου είδους σκουρόχρωμης βράκας και φέσι και ο άντρας που είναι πιο κοντά από όλους στο φακό και φορά κάποιου είδους κάπας από μαλλί η οποία είναι μαζεμένη και δεμένη πίσω από την πλάτη του και είναι λερωμένη γεγονός που ίσως υποδηλώνει πως είναι κάποιος εργάτης ή χαμάλης και σε συνδυασμό με τα όποια φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά γίνονται αναγνωρίσιμα αλλά και το είδος του καπέλου ίσως είναι μουσουλμάνος και αυτός. Διακρίνονται επίσης κάποιοι άντρες με παραδοσιακά ρούχα που απαντώνται στην περιοχή εκείνη την περίοδο όπως ο άντρας που περπατά με κάποιο τορβά στην αριστερή ομωπλάτη στο κέντρο της φωτογραφίας και πίσω από μια ομαδα τεσσάρων ανδρών που φαίνεται να είναι παρέα. Μπροστά από αυτούς και αριστερά βρίσκεται ένας άνδρας που φορά κουστούμι και καπέλο ευρωπαϊκού στυλ και κρατά μπαστούνι φανερώνοντας πως πρόκειται ίσως για κάποιον πιο ευκατάστατο κάτοικο. Παρόμοιο τύπου καπέλο και ντύσιμο έχει και ο άντρας που μόλις διακρίνεται στα αριστερά της φωτογραφίας. Αξίζει να γίνει μνεία σε δύο άντρες στα αριστερά της φωτογραφίας και μπροστά από το κατάστημα με επιγραφή Αδελφοί Σαπουντζή, οι οποίοι φαίνονται να είναι Γάλλοι Στρατιωτικοί και με βάση το καπέλο του ενός ίσως πρόκειται για αξιωματικό. Από το πλήθος λοιπόν κάποιοι περπατούν πηγαίνοντας σε άλλα σημεία ενδιαφέροντος ή στις δουλειές τους , κάποιοι συζητούν , κάποιοι ίσως εμπορεύονται ή παζαρεύουν όπως ο άντρας στα δεξιά που φαίνεται να είναι κάτω από κάποια τέντα με προϊόντα και γενικότερα αποτυπώνουν την εικόνα που θα συναντούσαμε εκείνη την εποχή στο συγκεκριμένο δρόμο. Αναφορικά με τα κτίρια της εικόνας αξίζει να αναφερθεί ότι διακρίνεται αρκετά παραστατικά το Ξενοδοχείο " Η Μητρόπολις" μαζί με το αντίστοιχο εστιατόριο στο ισόγειο και ένα κατάστημα προϊόντων αλευροβιομηχανίας των αδελφών Σαπουντζή ακριβώς δίπλα του όπως μαρτυρά και η επιγραφή. Για το ξενοδοχείο, το οποίο είναι μια καλή κατασκευή με κεραμοσκεπή και αξιόλογες κατασκευαστικές λεπτομέρειες, και έχει τη σχετική επιγραφή στο τοίχο του και στη γαλλική γλώσσα καταδεικνύοντας την στόχευση και στο Γαλλικό κοινό της εποχής , αξίζει να αναφερθεί ότι έχει διατηρήσει τη μορφή αυτή και σήμερα και διατηρούνται και διασώζονται μάλιστα τα μεταλλικά κάγκελα έτσι ακριβώς όπως είναι στη φωτογραφία και την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Διακρίνονται και άλλα κτίρια αριστερά και δεξιά του δρόμου, κάποια εξ΄αυτών μεγάλα σε ύψος και κάποια με περίτεχνες κατασκευές όπως χαγιάτι σαν αυτό δίπλα στο ξενοδοχείο αλλά και άλλα με πλιθιά. Τα μαγαζιά έχουν ξύλινες μεγάλες συρόμενες πόρτες για να ανοίγουν και να κλείνουν για το κοινό και φαίνονται καλές κατασκευές. Στη φωτογραφία διακρίνονται κάποια άλογα όχι όμως άλλα οικόσιτα ζώα ή κάποια ζώα συντροφιάς. Τεχνουργήματα που διακρίνονται είναι οι άμαξες απέναντι από το ξενοδοχείο με διαμορφωμένες καρότσες με τέντες , ένας φανοστάτης στα αριστερά της φωτογραφίας ο οποίος όμως δε διακρίνεται καλά . Ο χώρος που είναι οι άμαξες ίσως ήταν ένας χώρος στάθμευσης για τους ταξιδιώτες που διανυκτέρευαν στο ξενοδοχείο. Στο σημείο που βρίσκονται οι λούστροι ίσως υπάρχει μια πέτρινη βρύση με νερό γεγονός που εξάγεται από την παρουσία κανατών με νερό (μία εξ αυτών είναι το λεγόμενο γκιούμι) . Αναφορικά με την εποχή του χρόνου μπορεί να διατυπωθεί πως από το τρόπο ένδυσης και την ηλιόλουστη μέρα πρόκειται για άνοιξη. Στη διαπίστωση αυτή μας ωθεί και η παρουσία πελαργού πάνω στην κεραμοσκεπή του ξενοδοχείου, καθώς τα αποδημητικά αυτά πουλιά εμφανίζονται στην περιοχή μας το Μάρτιο και φεύγουν Σεπτέμβριο. Αναφορικά με την ώρα της μέρας θα μπορούσε να λεχθεί ότι είναι πρωινή καθώς η σκιά που αφήνουν τα παιδιά είναι μπροστά τους, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανατολή είναι στην πλάτη του φωτογράφου μας ωθεί στο συμπέρασμα ότι η ώρα είναι μεταξύ 8 και 12. Ο έντονος σημαιοστολισμός που παρατηρείται στη φωτογραφία θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι η πόλη βρίσκεται σε αναμονή κάποιας εθνικής επετείου ή η εθνική επέτειος μόλις εορτάστηκε και σε συνδυασμό με την εποχή του χρόνου θα μπορούσαμε να τοποθετήσουμε την ημερομηνία κοντά στην 25 Μαρτίου, άγνωστης όμως ποιας χρονιάς. Θα μπορούσε όμως ο έντονος σημαιοστολισμός απλά να υποδηλώνει την ανάγκη τονισμού της Ελληνικότητας της Πόλης μιας και βρισκόμαστε στην περίοδο του Α Παγκοσμίου Πολέμου. Αξίζει τέλος να αναφερθεί ότι διακρίνονται και κάποιες Γαλλικές Σημαίες στις προσόψεις των καταστημάτων, δείγμα της φιλικές προσέγγισης του τοπικού πληθυσμού στο Γαλλικό στρατό.
• Γραφική Φλώρινα
  Στη φωτογραφία απαθανατίζεται η αγορά στο κέντρο της Φλώρινας. Φαίνεται πως δεν είναι σκηνοθετημένη καθώς παρόλο που υπάρχει μια σχετική αρμονία στο πλάνο κανένα από τα απεικονιζόμενα άτομα-πρωταγωνιστές του πλάνου δεν κοιτάνε τον φακό. Ο μόνος άνθρωπος που κοιτάει άμεσα τον φακό είναι ο κύριος στα δεξιά της φωτογραφίας, ωστόσο η απόστασή του και η έκφρασή του προσώπου του που δηλώνει περιέργεια, προδίδουν πως δεν είναι σκηνοθετικά τοποθετημένος στο πλάνο. Το σημείο λήψης είναι το κέντρο της πόλης. Βλέπουμε βουνά στον ορίζοντα και δέντρα πιο κοντά, λουλούδια, όπως και κτήρια, πέτρινο δρόμο και ένα κατάστημα με την ονομασία ΟΛΥΜΠΙΑ στο πίσω μέρος. Παρατηρούμε πολλούς ανθρώπους σε όλη την εικόνα. Διακρίνουμε και στρατιώτες στο πίσω μέρος του πλάνου. Στο κέντρο της λήψης φαίνεται μια οικογένεια Τούρκων που σταματούν για να αγοράσουν λουλούδια από την κυρία που κάθεται κάτω. Υπάρχουν πέντε παιδιά ηλικίας 4-12 έτη και τρεις ενήλικες απροσδιόριστης ηλικίας λόγω της καλυπτικής ενδυμασίας τους. Η γυναίκα που δίνει τα λουλούδια επίσης δεν αφήνει περιθώριο για την ηλικία της καθώς είναι γυρισμένη στα παιδιά και δεν μπορούμε να την παρατηρήσουμε λεπτομερώς. Η ενδυμασία των μελών της οικογένειας είναι τυπική των Τούρκων εκείνη την εποχή. Παρατηρούμε σαλβάρια, καλυπτικές μαντήλες, ζωνάρια στην μέση και πανωφόρια. Στο πλάνο υπάρχει και ένα γαϊδούρι πως χρησιμοποιείται ως μέσο μεταφοράς αγαθών την εποχή αυτή. Αν υποθέσουμε ότι το γαϊδούρι είναι της οικογένειας σε συνδυασμό με την επαρκώς προσεγμένη ενδυμασία της φανερώνεται και η καλή οικονομική κατάστασή της. Από αντικείμενα βλέπουμε ψάθινα καλάθια. Τέλος φαίνεται πως είναι μια ηλιόλουστη μέρα ίσως την άνοιξη γεγονός που προδίδουν οι σκιές των ατόμων και του γαϊδουριού στο έδαφος, το σούφρωμα των βλεμμάτων των παιδιών και η ελαφρά ενδυμασία των ατόμων.
• Αναπαυόμενοι Ρώσοι στρατιώτες: Το κομμωτήριο
  Στην συγκεκριμένη φωτογραφία παρατηρούμε 14 στρατιώτες να ξεκουράζονται μπροστά από ένα μεγάλο κτίριο που σύμφωνα με την λεζάντα είναι το κομμωτήριο. Οι στρατιώτες φοράνε την κλασική στολή παραλλαγής με το χακί παντελόνι και πουκάμισο . Επίσης φοράνε τις μπότες - άρβυλα που βοηθάει να τρέχουν ευκολότερα σε δύσβατους δρόμους και στο κεφάλι τους τον μπερέ . Το κτίριο πίσω από τους στρατιώτες έχει 3 παράθυρα και ένα μικρό ξύλινο μπαλκόνι . Η φωτογραφία είναι αυθόρμητη αφού όπως παρατηρούμε οι στρατιώτες έχουν μια φυσική κίνηση και δεν κοιτάνε στον φακό την ώρα της λήψης.