Αντικείμενα
Ετικέτα
θρησκεία
-
Πανοραμική άποψη της πόλης
Σε αυτή την φωτογραφία βλέπουμε την πανοραμική άποψη για την πόλη της Φλώρινας όπως αποτυπώνεται την περίοδο του 1916. Η πόλη βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού και συνεχίζει προς την κοιλάδα. Τα περισσότερα σπίτια που φαίνεται από την φωτογραφία μοιάζουν αρκετά μεταξύ τους, είναι είτε με έναν όροφο είτε διώροφα και όλα έχουν σκεπή με κεραμίδια για να προστατεύονται από τα χιόνια του χειμώνα. Τα σπίτια δεν είναι ενωμένα μεταξύ τους αλλά απέχουν δημιουργώντας μικρά δρομάκια, χώροι που φυτρώνουν μικρά δέντρα και αυλές μέσα στην πόλη . Τα δρομάκια που φαίνονται είναι από χώμα και συνδέουν τις γειτονιές. Στην φωτογραφία ξεχωρίζουν δύο μεγάλα και επιβλητικά κτήρια στα αριστερά, τα κτήρια μάλλον είναι κάποιο σχολείο ή δημόσια υπηρεσία ή κάποια σπίτι από μια οικονομικά ανεπτυγμένης οικογένειας. Ακόμα, στα δεξιά της φωτογραφίας δεσπόζουν δύο ψηλά κτίσματα, το ένα είναι κομμάτι από τρούλο μια χριστιανικής ορθόδοξης εκκλησίας και λίγο πιο δίπλα του παρατηρούμε έναν μιναρέ ενός τζαμιού. Το γεγονός ότι στην πόλη της Φλώρινας υπάρχει και χριστιανική εκκλησία και μουσουλμανικός ναός μας φανερώνει ότι στην πόλη υπάρχουν άνθρωποι από διαφορετικούς πολιτισμούς -
Φλώρινα Ορθόδοξος ιερέας
Στη συγκεκριμένη φωτογραφία βλέπουμε ένα ορθόδοξο ιερέα, ο οποίος στέκετε όρθιος στα σκαλοπάτια έξω από ένα κτήριο, πιθανόν την εκκλησία. Η λήψη είναι σκηνοθετημένη, αφού ο ιερέας στέκετε και κοιτάει προς τον φακό της κάμερας. Ως στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος εντοπίζουμε την ενδυμασία του ιερέα, καθώς και το κτίριο, ενώ δεν εντοπίζουμε κανένα στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος. Ο ιερέας είναι μεγάλης ηλικίας και φοράει καπέλο, ράσα, φαιλόνιο, καθώς και πετραχήλι και με κεντητές λεπτομέρειες και δύο σταυρούς. Η στάση του σώματος, αλλά και η έκφραση του προσώπου του είναι αυστηρή και σοβαρή. Το γεγονός ότι είναι ιερέας μαρτυρά το γεγονός πως πρόκειται για ένα πρόσωπο που κατείχε κύρος στην κοινωνία. -
Γαλλικό νεκροταφείο
Στην συγκεκριμένη φωτογραφία προβάλλεται ένα γαλλικό κοιμητήριο. Στον περιβάλλοντα χώρο δεν παρατηρούνται άνθρωποι, όμως γίνονται αντιληπτά, στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, κάποια σπίτια στο βάθος, το κτίριο του νεκροταφείου και τάφοι. Το κτήριο του νεκροταφείου, είναι χτισμένο στην γωνία. Έχει μια κεντρική πόρτα, ελάχιστα μικρά παράθυρα και το στέγαστρό του στηρίζεται σε κορμούς δέντρων. Κάποιοι γαλλικοί τάφοι -αν όχι όλοι- ανήκουν σε στρατιώτες, γεγονός που αποδεικνύεται από τα στρατιωτικά καπέλα τα οποία βρίσκονται κρεμασμένα σε τρείς από αυτούς. Κάθε τάφος είναι περιφραγμένος είτε από κορμούς δέντρων, είτε από τούβλα, είτε από κάγκελα και όλοι οι τάφοι έχουν περιφραχθεί μαζικά με σύρμα. Πάνω σε αυτούς υπάρχουν λουλούδια, στεφάνια και λευκοί σταυροί, με τους τελευταίους να υποδηλώνουν πώς πρόκειται για χριστιανούς. Το νεκροταφείο βρίσκεται στο χωριό Νίκη της Φλώρινας και η φωτογραφία έχει τραβηχτεί την ημέρα. Τέλος, η εποχή του χρόνου είναι ο χειμώνας. -
Στους δρόμους της Φλώρινας (1916). Μουσουλμάνες στην αγορά της Φλώρινας
Στη συγκεκριμένη φωτογραφία (Εικόνα 168) παρατηρούμε κάποιες γυναίκες να κάθονται στην άκρη ενός δρόμου και να συζητούν καθώς κοιτούν η μια την άλλη. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από χαμηλό σημείο, περίπου στο ύψος που βρίσκεται το χερούλι της πόρτας από πίσω τους και έχει φόντο ένα ξύλινο χτίσμα με πέτρινα θεμέλια. Παρατηρούμε στοιχεία κυρίως από το ανθρωπογενές περιβάλλον όπως τα κτήρια, ο δρόμος, τα ρούχα και τους πάγκους αλλά όχι από το φυσικό περιβάλλον. Πρόκειται για μουσουλμάνες γυναίκες, 8 στο σύνολο με ένα κοριτσάκι μικρό στα αριστερά, μεγάλες σε ηλικία πάνω από 70 χρόνια στην αγορά της Φλώρινας το 1916. Ας υποθέσουμε ότι απεικονίζει γυναίκες που φορούν παραδοσιακές μουσουλμανικές ενδυμασίες και βρίσκονται σε μια αγορά. Η αγορά απεικονίζεται σε μια κεντρική πλατεία, με κτίρια και καταστήματα στο παρασκήνιο. Η φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη και παρουσιάζει ένα ιστορικό στιγμιότυπο από τη ζωή της πόλης της Φλώρινας στην αρχή του 20ού αιώνα. Η εποχή του χρόνου μοιάζει να είναι ανοιξη καθώς τα ρούχα τους είναι μακριά αλλά όχι χοντρά. -
Το καμπαναριό
Στην φωτογραφία φαίνονται τέσσερις Γιουγκοσλάβοι στρατιώτες οι οποίοι βρίσκονται δίπλα από ένα καμπαναριό στην περιοχή Radovo. Οι τρείς είναι γυρισμένοι προς τον φωτογράφο ενώ ο άλλος είναι στα πλάγια. Ένας από αυτούς μάλιστα κοιτάει προς τον φακό ενώ οι υπόλοιποι συζητούν . Τα παραπάνω βοηθούν να καταλάβουμε πως η φωτογραφία μάλλον είναι σκηνοθετημένη . Ακόμη το κεντρικό θέμα που είναι το καμπαναριό βρίσκεται στην μέση και πάνω της εικόνας δηλαδή ο φωτογράφος επέλεξε να εστιάσει σε αυτό . Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί βορειοδυτικά δηλαδή ο φακός ήταν στραμμένος νότια και αυτό το γνωρίζουμε καθώς ο σταυρός του καμπαναριού κοιτά την ανατολή . Αριστερά και επάνω φαίνεται ένας πλάτανος ο οποίος σε συνδυασμό με την πυκνή βλάστηση τριγύρω στο βουνό αλλά και της ελαφριάς ενδυμασίας των αντρών προδίδουν την εποχή δηλαδή το καλοκαίρι. Δίπλα από το καμπαναριό υπάρχει ένα κτήριο , έξω από το οποίο τα χόρτα είναι ψηλά με αποτέλεσμα να καλύπτουν κάποιο μέρος του. Λόγω της πλάγιας λήψης της φωτογραφίας αλλά και του φωτός του ήλιου δεν μπορούμε να δούμε κάτι περισσότερο εκτός από την σκεπή του κτηρίου . Ίσως είναι ακατοίκητο ή δεν χρησιμοποιείται συχνά λόγω της βλάστησης τριγύρω του που καθιστά δύσκολη την πρόσβαση σε αυτό. Το καμπαναριό παρόλα αυτά φαίνεται περιποιημένο , γεγονός που δείχνει πως οι άνθρωποι της περιοχής μάλλον ήταν θρησκευόμενοι και το πρόσεχαν . Πολύ πιθανό είναι επίσης το κτήριο να είναι κάποιο εξωκλήσι και ίσως το καμπαναριό να χτίστηκε αργότερα γιατί φαίνεται σε καλύτερη κατάσταση. -
Εσωτερική άποψη του μοναστηριού σε ερείπια
Στην φωτογραφία απεικονίζεται ένα κομμάτι από τα ερείπια του μοναστηριού στο χωριό Άγιος Γερμανός. Από την φωτογραφία , παρατηρείται ότι ο ναός διαθέτει ξύλινη οροφή, κιονοστοιχίες ενώ δεν διαθέτει τρούλο. Η λήψη της φωτογραφίας φαίνεται να έγινε στο κεντρικό μέρος του ναού . Στο ιερό του ναού υπάρχει η Αγία Τράπεζα όπου έχουν διασωθεί μερικές εικόνες Το τέμπλο είναι αυτό το οποίο κυριαρχεί στην φωτογραφία και φαίνεται να είναι ξύλινο με ζωγραφική διακόσμηση . Οι εικόνες του τέμπλου έχουν αποκολληθεί και το αριστερό του τμήμα έχει καταστραφεί. Φαίνονται μόνο τρεις άγγελοι μικρού μεγέθους , ένας πάνω από την θέση της εικόνας του Χριστού και δυο άγγελοι πάνω από την ωραία πύλη την κεντρική είσοδο δηλαδή προς την Αγία Τράπεζα. Ακόμη, παρατηρείται ότι δεν υπάρχουν πόρτες στην ωραία πύλη . Επιπλέον, ο ναός φαίνεται να μην είναι αγιογραφημένος , αλλά βαμμένος με λευκό χρώμα και έχει ξύλινες λεπτομέρειες. Κατά την λήψη της φωτογραφίας φαίνεται ότι έπεφταν θραύσματα από την οροφή ενώ επίσης και το πάτωμα του ναού φαίνεται μερικώς κατεστραμμένο. Τέλος , η φωτογραφία είναι ιδιαίτερα φωτεινή γεγονός που οφείλεται ενδεχομένως στην κατεστραμμένη οροφή. -
Φλώρινα - Ορθόδοξη τελετή
Στην εικόνα απεικονίζεται μια θρησκευτική τελετή που πιθανόν να είναι τα Θεοφάνια αυτό μπορούμε να το υποθέσουμε διότι βλέπουμε πλήθος κόσμου να στέκεται πάνω στην ξύλινη γέφυρα κρατώντας ελληνικές σημαίες ,εκκλησιάστηκα λάβαρα και εξαπτέρυγα. Χαρακτηρίστηκα βλέπουμε διακοσμήσεις και γιρλάντες κατά μήκος της γέφυρας καθώς και τρείς ιερείς στο κέντρο ,ο ένας από αυτούς φαίνεται από την ενδυμασία να είναι ο μητροπολίτης της πόλης. Από τις εκφράσεις του κόσμου μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για ένα ευχάριστο γεγονός όπως τα Θεοφάνια όπου ο ιερέας ρίχνει τον σταυρό στα ύδατα και οι πιστοί προσπαθούν να τον βρουν. Τέλος στο βάθος μπορούμε να διακρίνουμε ένα ψηλό κτίριο που πιθανόν να είναι καμπαναριό. Ο φωτογράφος φαίνεται να αποτυπώνει την εικόνα από την αριστερή όχθη του ποταμού όπου μπορεί με ευκρίνεια και σταθερότητα να αποτυπώσει το γεγονός -
Κοντά στον ποταμό Sakulova, ο δρόμος προς το Μοναστήρι και το λόφο 607 που ταυτόχρονα δεσπόζει στο Virbeni. Στα νότια, το Petorak, και στα ανατολικά, σε μικρή απόσταση, ο σιδηρόδρομος Μοναστηρίου.
Με βάση τα στοιχεία που δύναται να εκμαιεύσουμε από την φωτογραφία, μπορούμε να σχηματίσουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το περιεχόμενο της. Αρχικά, δεν μπορούμε να διακρίνουμε κάποιο ιδιαίτερο στοιχείο σκηνοθεσίας, καθώς τα εικονιζόμενα πρόσωπα δεν δίνουν την εντύπωση να έχουν λάβει οδηγίες για κάποιες συγκεκριμένες πόζες ή εκφράσεις αλλά αντιθέτως φαίνεται να κινούνται αυθόρμητα στον χώρο και να μην έχουν ιδιαίτερη επίγνωση ότι φωτογραφίζονται. Συνεχίζοντας την προσεκτική παρατήρηση της φωτογραφίας, είμαστε σε θέση να πάρουμε κάποιες πληροφορίες τόσο για το σημείο λήψης της φωτογραφίας και της κατεύθυνσης του φακού, όσο και για το σημείο του ορίζοντα. Αναζητώντας λοιπόν το εικονιζόμενο κτήριο και συγκρίνοντας φωτογραφίες της ίδιας περιόδου αλλά και της σημερινής μεταξύ τους -τραβηγμένες από διαφορετικές οπτικές- διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για την πίσω μεριά της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στην περιοχή Παπαγιάννη της Φλώρινας. Έχοντας λοιπόν ως δεδομένο ότι τα ιερά των εκκλησιών κοιτάνε προς την Ανατολή, τότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το σημείο του ορίζοντα στην συγκεκριμένη φωτογραφία είναι η Δύση, ενώ σημείο λήψης του φωτογράφου είναι Ανατολή και το σημείο κατεύθυνσης του φακού είναι πάλι δυτικά. Επιπρόσθετα, δεν εικονίζεται κάποιο γεωγραφικό ορόσημο όπως βουνό ή ποτάμι, οπότε η φωτογραφία δεν έχει στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος, διαθέτει όμως δύο στοιχείο ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, τα οποία είναι η εκκλησία του Αγίου Νικολάου που αναφέρθηκε και παραπάνω, καθώς και ένα κτήριο –λογικά σπίτι- που φαίνεται στα αριστερά της εικόνας και το κρύβουν τα φυλλώματα των δέντρων. Όσον αφορά τώρα τους ανθρώπους που εικονίζονται στην φωτογραφία, είναι περίπου 20 στον αριθμό, με την πλειονότητα αυτών να είναι γυναίκες και μόνος ένας εξ αυτών άντρας. Καθώς η απόσταση είναι μεγάλη και όλοι οι εικονιζόμενοι δεν αντικρίζουν το φακό, δεν μπορούμε να δούμε τα χαρακτηριστικά τους και να πούμε με βεβαιότητα την πραγματική τους ηλικία, παρόλα αυτά με βάση τις μαντίλες στα κεφάλια των περισσότερων γυναικών, εικάζουμε ότι είναι μέσης ηλικίες ή ηλικιωμένες, παντρεμένες ή χήρες, ενώ υπάρχει μόνο ένα κορίτσι μικρής ηλικίας στα αριστερά της εικόνας• ο άντρας είναι απροσδιόριστης ηλικίας. Όλες οι γυναίκες είναι ντυμένες με πανομοιότυπα ρούχα, μαύρα φορέματα, άσπρα μεσοφόρια και μαύρες μαντίλες με μόνη διαφορά το κοριτσάκι το οποίο φοράει άσπρη, ενώ ο άντρας είναι ντυμένος με ανοιχτόχρωμα ρούχα και στο κεφάλι του φοράει καπέλο. Οι περισσότερες γυναίκες είναι είτε σκυμμένες, είτε γονατισμένες είτε καθισμένες κατάχαμα, με μερικές στα αριστερά τις φωτογραφίες να είναι όρθιες, ενώ ο άντρας είναι και αυτός όρθιος. Ξανά λόγω απόστασης και στάσης των εικονιζόμενων δεν μπορούμε να διακρίνουμε τα πρόσωπά τους και τις εκφράσεις που μπορεί να έχουν, ενώ λόγω έλλειψης περαιτέρω στοιχείων δεν μπορούμε να αντλήσουμε κάποιες πληροφορίες για την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση• μπορούμε όμως να πούμε ότι όλοι φαίνεται να είναι αξιοπρεπώς ντυμένοι, αλλά δεν φαίνεται να είναι κάποιου υψηλού επιπέδου. Ακόμα, δεν απεικονίζονται ζώα, αντικείμενα ή τεχνουργήματα στην φωτογραφία και από φυτά το μόνο που μπορούμε να διακρίνουμε είναι τα δέντρα και τα αγριόχορτα που περιβάλλουν την εκκλησία. Τέλος, το περιστατικό που εικονίζεται έχει σχέση με την θρησκευτική πίστη και πιθανώς να πρόκειται για κάποια κηδεία ή μνημόσυνο ή ίσως κάποιο άλλο θρησκευτικό γεγονός, δεδομένου ότι οι γυναίκες φαίνεται να συγκεντρώνονται γύρω από τον σταυρό στο χώμα, ενώ η εποχή είναι καλοκαίρι –Ιούλιος συγκεκριμένα- , πληροφορία που αντλούμε από τα στοιχεία της φωτογραφίας και το επιβεβαιώνει και το ηλιόλουστο και ανθισμένο τοπίο. -
Στην αγορά
Στην εικόνα αυτή, απεικονίζεται η καθημερινή ζωή στην πόλη της Φλώρινας. Στη φωτογραφία εντοπίζεται ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων, διαφόρων ηλικιών. Το 1916, οι άνθρωποι φαίνεται να έχουν έντονη δραστηριότητα στους δρόμους είτε ως πωλητές, είτε ως αγοραστές, είτε ως περαστικοί. Πιο αναλυτικά, η συγκεκριμένη λήψη η οποία είναι αυθόρμητη, χωρίς σκηνοθεσία και αυτό φαίνεται από την κίνηση των ανθρώπων και από τους γρήγορους ρυθμούς της εποχής, εστιάζει σε ένα μικρό ''μαγαζί'' ενός πωλητή. Ο φακός βρίσκεται σε κεντρικό σημείο μέσα στην αγορά. Η αγορά τότε ίσως γινόταν σε συγκεκριμένους δρόμους και υπήρχαν πολλοί και διάφοροι μικροπωλητές οι οποίοι ενδεχομένως να είχαν και το μονοπώλιο σε συγκεκριμένα προϊόντα. Μπορεί να είναι και η λεγόμενη ''Λαϊκή'' που υπάρχει έως και σήμερα. Ο άντρας που κάθεται κάτω στο έδαφος πουλάει στους περαστικούς ένα προϊόν ίσως είναι σαπούνι ή καπνός και αυτό συμπεραίνεται από το γεγονός πως υπάρχουν μπάρες στοιβαγμένες, η μία πάνω στην άλλη, σε άσπρο χρώμα. Ο ίδιος αλλά και ο διπλανός του, ένας άλλος πωλητής με άσπρα μαλλιά και άσπρο μούσι, ο οποίος πουλάει, μάλλον μέσα σε αυτό το τσουβάλι κάποιο όσπριο, πιθανώς να είναι και πιο μεγάλος σε ηλικία, έχουν παρόμοια ενδυμασία, λιτή, φορώντας ένα καπέλο και ένα πανωφόρι φανερώνοντας πως ίσως να βρίσκονται στα μεσαία ή και στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, δείχνοντας το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο εκείνης της εποχής. Στην φωτογραφία επιπλέον, αποτυπώνεται ξεκάθαρα ένας άντρας μεγαλύτερης ηλικίας και δύο γυναίκες με άσπρη μαντίλα που δηλώνει πως ίσως είναι παντρεμένες ή έχουν οικογένεια σε αντίθεση με τις γυναίκες πίσω που φορούν μαύρη που μπορεί να είναι σε ηλικία παντρειάς, και οι τρεις κοιτούν αυτά τα προϊόντα, αγοράζοντας τα απαραίτητα. Εκείνη την εποχή η Φλώρινα βρισκόταν υπό Ελληνική κατοχή. Στο πίσω μέρος της εικόνας δεσπόζει ένας τέμενος από ένα τζαμί, αυτή η περιοχή λοιπόν, είναι η συνοικία Παλιού τζαμιού - Cami-i-Atik. Το συγκεκριμένο τζαμί , βρισκόταν σε αυτό τον χώρο, τζαμί της αγοράς Yakup Bey γνωστό και ως Carsi Cami. Σημαντικό ρόλο παίζει το πρόσωπο που βρίσκεται στα δεξιά της εικόνας. Ένας άντρας με ένα καπέλο. Αυτός ο άνδρας λόγω και της ενδυμασίας του, φορώντας μια μακριά καμπαρντίνα και έχοντας σοβαρό ύφος, φαίνεται πως είναι πολιτικό πρόσωπο εκείνης της εποχής. Αξίζει να σημειωθεί πως εκείνη την περίοδο, δεν μπορούσαν με άλλο τρόπο να συναναστραφούν με κόσμο, όπως γίνεται σήμερα λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας, επισκέπτονταν τους πολίτες σε κεντρικά σημεία της πόλης, όπως είναι η αγορά, όπου ήταν μαζεμένοι μικροί και μεγάλοι για να αλληλοεπιδράσουν μαζί τους, να βγάλουν πολιτικούς λόγους κάνοντας δημόσιες σχέσεις μαζεύοντας με αυτόν τον τρόπο ψηφοφόρους. Σημαντικό είναι να αφερθει πως επίσης, στην εικόνα είναι έντονο το ανθρωπογενές στοιχείο, καθώς ο ναός βρίσκεται μέσα στην πόλη και πιο συγκεκριμένα μέσα στην αγορά, γεγονός που δείχνει πως η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι έντονη. Η φωτογραφία είχε ληφθεί σε μια ηλιόλουστη ημέρα όπως άλλωστε φαίνεται και από τις σκιές των ανθρώπων. Οι εκφράσεις των περαστικών, δείχνουν και μαρτυρούν πως ζούσαν αυτοί αρμονικά, από θρησκευτικής άποψης, τόσο ορθόδοξοι όσο και καθολικοί και πως περνούσαν τον χρόνο τους γενικότερα, στην καθημερινή τους ζωή. -
Ορθόδοξη νεκρώσιμη τελετή
Στην συγκεκριμένη φωτογραφία παρουσιάζονται πέντε γυναίκες και τρεις άνδρες σε κάποιο χωριό της Φλώρινας, το 1916-1917. Η φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη και φαίνεται αυθόρμητη καθώς κανένας δεν κοιτά στην κάμερα. Πρόκειται για μία ορθόδοξη νεκρώσιμη τελετή. Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες φορούν παραδοσιακές φορεσιές ενώ υπάρχει κι ένας παπάς κι αυτό φαίνεται από το ράσο που φορά. Όσον αφορά στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος παρατηρούμε μόνο κάποια χορτάρια στο έδαφος.