ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Κομιτατζήδες που εργάζονται στο δρόμο (2)
  Η εικόνα περιλαμβάνεται στη συλλογή: "Πόλεμος 1914-1918; Στρατός Ανατολής με διοικητή τον στρατηγό Sarrail (3 Οκτωβρίου 1915 – 21 Δεκεμβρίου 1917): Στο μέτωπο της Φλώρινας και του Μοναστηρίου (Σεπτέμβριος 1916 – Απρίλιος 1917). Η στάση των ατόμων και η γυρισμένη πλάτη τους στον φακό (πλην δύο ανδρών) μαρτυρά μια μη σκηνοθετημένη λήψη. Η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά μήκος του δρόμου, φθινόπωρο και συγκεκριμένα τον Οκτώβριο. Φαίνεται ότι πρόκειται για μια συννεφιασμένη ημέρα όπου πιθανότατα είχε προηγηθεί βροχή (νερόλακκοι σε σημεία του εδάφους). Κεντρικό θέμα της φωτογραφίας είναι η απεικόνιση των έργων κατασκευής ή συντήρησης του δρόμου στο χωριό Σωτήρας, της σημερινής περιοχής Αμυνταίου. Στο πρώτο πλάνο της φωτογραφίας απεικονίζεται στα αριστερά ένα σπίτι με πετρόκτιστη επένδυση και φράκτη, κεραμίδια στη στέγη και εμφανή την καμινάδα, ενώ πάνω από τον φράχτη διακρίνονται να είναι τοποθετημένα καλάμια ή άλλα κλαδιά. Μπροστά από τον φράκτη, βρίσκεται ένας άνδρας με καθαρά ρούχα (πουκάμισο, κασκέτο και μπότες) που κρατά στο δεξί του χέρι μια ξύλινη βέργα (ίσως ως σύμβολο εξουσίας) και επιτηρεί τους άνδρες που εργάζονται κοντά του. Στο κέντρο, τρεις ξυπόλητοι άνδρες, με εμφανώς πιο ταλαιπωρημένα ρούχα, απλώνουν πέτρες για την κατασκευή του δρόμου, ενώ στα δεξιά, δίπλα από τον δρόμο, ένας άντρας με στρατιωτική ενδυμασία και μουστάκι (ίσως να επιτηρεί και αυτός το έργο), έχοντας τα χέρια στις τσέπες του, στρέφει το βλέμμα του προς τον φακό. Πίσω από αυτούς, βρίσκονται και άλλοι άνδρες που εργάζονται και η δυναμική στάση τους μαρτυρά την κίνησή τους κατά τη λήψη της φωτογραφίας. Πιο συγκεκριμένα, στο κέντρο απεικονίζεται ένας άνδρας ξυπόλητος, φορώντας φεσάκι να κουβαλά μια χειράμαξα, στα δεξιά δύο άνδρες με αντίστοιχη ενδυμασία (ο ένας εξ αυτών κρατά κάποιο εργαλείο και κοιτά προς τον φακό) ενώ ο δεύτερος τοποθετεί τις πέτρες, στα αριστερά κάποιοι άνδρες βρίσκονται στο σκάμμα με την άμμο - χώμα και τέλος στο βάθος, διακρίνεται ένας άνδρας με στρατιωτική ενδυμασία να συνοδεύει ίσως μια ομάδα ανδρών - εργατών που κινούνται προς την πλευρά του φωτογράφου και οι οποίοι έχουν στρέψει το βλέμμα τους προς τα δεξιά τους. Στο βάθος της φωτογραφίας, διακρίνονται επίσης στα αριστερά οι στημένες σκηνές και στα δεξιά δύο οχήματα ενώ σε ότι αφορά στοιχεία του περιβάλλοντος, απεικονίζονται μόνο τρία δέντρα και κάποιες εκτάσεις, ίσως χωράφια ή λιβάδι, στο βάθος.
• Αλώνισμα
  Στη συγκεκριμένη εικόνα παρατηρούμε εργάτριες και εργάτες να αλωνίζουν. Εστιάζοντας στη στάση των ατόμων αντιλαμβανόμαστε πως η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι πιθανόν σκηνοθετημένη. Τα πρόσωπα τεσσάρων εργατών είναι στραμμένα προς τον φακό. Οι τρείς γυναίκες που κοιτούν στον φακό φαίνονται να χαμογελούν ενώ ο άνδρας κοιτά προς το μέρος του φωτογράφου παραξενευμένος. Τα υπόλοιπα άτομα της φωτογραφίας συνεχίζουν την εργασία τους αδιαφορώντας για τον φακό. Το σημείο λήψης τοποθετείται σε μια αυλή, ενώ διαγώνια σε αυτόν δεσπόζουν κάποια κτήρια. Συγκεκριμένα, παρατηρούμε ένα μεγάλο αγροτόσπιτο διώροφο με ξύλινο μπαλκόνι και καπνοδόχο για το τζάκι. Δίπλα υπάρχει κολλημένο κι ένα μικρότερο σπιτάκι σαν αποθήκη. Ίσως εκεί να κοιμούνταν οι εργάτες. Προφανώς άνηκε στον ιδιοκτήτη των χωραφιών. Στην αυλή υπάρχει μια κληματαριά και στο βάθος ακόμη μια αποθήκη. Στο κέντρο μια ψηλή στέρνα μ’ ένα κουβά για να βγάζουν το νερό. Δίπλα καταγής φαίνονται δυο μεγάλα βαρέλια. Δίπλα από την αυλή προς τον κήπο σε ένα ίσιο μέρος οι θεριστές έχουν απλώσει τα στάχια και τα γυρνάνε για να στεγνώσουν. Μια εργάτρια κρατάει ένα ξύλινο εργαλείο για να τα «ανοίξει». Οι εργάτριες φορούν μαντήλι στο κεφάλι, λευκά πουκάμισα. Από πάνω βαριά υφαντά φορέματα και σεγκούνι. Μπροστά τους έχουν μακριές ποδιές. Οι άνδρες φορούν ενδυμασίες λευκές από την μέση και πάνω, οι οποίες μοιάζουν με πουκάμισα με φαρδιά μανίκια και από κάτω σαν λευκές ελαφριές φουστανέλες. Εσωτερικά φορούν στενά λευκά υφαντά παντελόνια με σκοινάκια σκούρα κάτω από τα γόνατα. Στο κεφάλι έχουν τραγιάσκες. Στο βάθος αριστερά διαφαίνεται ένας άνδρας που φορά διαφορετικά ρούχα από τους υπόλοιπους σαν στρατιωτικά ρούχα.
• Στον τομέα της Φλώρινας (Δεκέμβριος 1916). Βούλγαροι κρατούμενοι κάνουν διάλλειμα στο δρόμο
  Η εικόνα φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη, τα περισσότερα πρόσωπα είναι στραμμένα προς τον φακό και είναι συγκεντρωμένοι όλοι μαζί. Δεν φαίνονται καθαρά όλα τα πρόσωπα της φωτογραφίας, άλλα εικάζουμε ότι εικονίζονται περίπου τριάντα άνδρες. Όλοι φοράνε καπέλο, ρούχα εργασίας και είναι καθιστοί, επρόκειτο, για Βούλγαρους φυλακισμένους εργάτες. Ενώ, τρεις άνδρες είναι όρθιοι και φοράνε διαφορετικά και περιποιημένα ρούχα, θεωρούμε ότι είναι επιθεωρητές. Στα πρόσωπα των ανδρών φαίνεται η ταλαιπωρία και η κούραση, μάλιστα μερικοί έχουν ξαπλώσει ή απλώσει τα πόδια τους ως ένδειξη προσπάθειας ξεκούρασης. Στην φωτογραφία δεν υπάρχει βλάστηση, υπάρχουν μερικά ξερά χόρτα. Επίσης υπάρχουν εργαλεία, όπως το φτυάρι, η τσάπα και η βαριοπούλα (μεγάλο σφυρί). Οι άνθρωποι είναι ντυμένοι με βάρια ρούχα και δεν υπάρχουν ανθισμένα φυτά ή δέντρα, επομένως μαρτυρώντας ότι είναι χειμώνας. Η εικόνα απεικονίζει φυλακισμένους άνδρες να κάνουν διάλλειμα, από τις εργασίες για την δημιουργία ενός πέτρινου δρόμου.
• Τροχοποιός που δουλεύει με καλέμι, σε δίκη
  Στην φωτογραφία 138, απεικονίζονται δύο άντρες σε έναν υπαίθριο χώρο περιφραγμένο με καλάμια. Ο πρώτος άντρας εμφανίζεται καθιστός στο κάρο περιμένοντας να φτιαχτεί η ρόδα του. Ο συγκεκριμένος άνδρας κοιτάζει με απορία και με προσοχή τον νεαρότερο άνδρα που προσπαθεί να κατασκευάσει τον τροχό της ρόδας. Οι ηλικίες τους προδίδονται από τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους, όπως για παράδειγμα από το άσπρο μουστάκι του κυρίου στα αριστερά. Η ενδυμασία των δύο κυρίων διαφέρει ως προς το χρώμα και ως προς την υφή. Ο ηλικιωμένος άνδρας φορά ένα άσπρο, χοντρό, χνουδωτό μπουφάν ενώ ο νεαρός ντυμένος στα μαύρα, ένα λεπτό μπουφάν ίσα ίσα για να βολεύεται εν ώρα εργασίας. Δεν παραλείπει το καπέλο κανένας από τους δύο. Ο άνδρας με τα μαύρα είναι απασχολημένος αφού βρίσκεται εν ώρα εργασίας. Χρησιμοποιεί διάφορα εργαλεία για τον σκοπό κατασκευής της ρόδας. Στον χώρο υπάρχουν πολλά πεταμένα πράγματα αφού βρισκόμαστε σε εξωτερικό χώρο, όπως ξύλα, πανί, πέτρες και σκουπίδια στο χώμα. Κάπου στο βάθος απεικονίζεται ακόμη ένας άνθρωπος, ο οποίος παρακολουθεί ίσως στα κρυφά τους δύο αυτούς άντρες και χαμογελάει. Τέλος, ο φωτογράφος τοποθετείται στο κέντρο του οικοπέδου έτσι ώστε να απεικονίζεται και ο άνδρας που εργάζεται αλλά και ο άνδρας που κάθεται και παρακολουθεί την εργασία του. Δεν φαίνεται σκηνοθετημένη αλλά σίγουρα γνωρίζει ο νεαρό άνδρας πως υπάρχει στον χώρο του φωτογραφική κάμερα διότι είναι ιδιωτικός χώρος αφού είναι περιφραγμένος. Ο καιρός δεν μας δίνει πολλά στοιχεία, αλλά μάλλον πρόκειται για συννεφιά διότι δεν υπάρχει κάποια σκιά που να αντανακλά τις μορφές των ανθρώπων. Η εποχή που διαδραματίζεται η σκηνή είναι η άνοιξη.