ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Η αγορά της Φλώρινας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο
  Η συγκεκριμένη φωτογραφία δεν είναι σκηνοθετημένη και παρουσιάζει την αγορά της Φλώρινας. Η εποχή που διαδραματίζεται μάλλον είναι Ιούλιος, όπως αναγράφεται και στη λεζάντα που υπάρχει πάνω στη φωτογραφία. Στην φωτογραφία, υπάρχει πλήθος κόσμου, το οποίο είναι συγκεντρωμένο στην αγορά. Κυρίως , είναι μεγάλοι σε ηλικία αλλά διακρίνονται και κάποια παιδιά , αγόρια, γύρω στα 12-14 χρονών. Οι περισσότεροι είναι όρθιοι και κάποιοι καθιστοί ενώ η πλειοψηφία είναι άντρες άνω των 50 ετών. Μερικοί είναι πωλητές στη αγορά με διάφορα προϊόντα. Η ενδυμασία τους φαίνεται αρκετά χοντρή με απλά ρούχα και καπέλα. Οι γυναίκες, φορούνε φούστες και μαντήλες στο κεφάλι, κάποιες κρατάνε και τσάντα. Στο πλάνο, βλέπουμε πάγκους και κάποια προϊόντα. Οι περισσότεροι φαίνονται ταλαιπωρημένοι και κυρίως ένας κύριος μπροστά που κάθεται σε ένα τύπου καλάθι και έχουν πλάτη προς την κάμερα. Οι δύο μπροστά στο πλάνο άντρες φαίνεται να συζητάνε Πάνω στο πάγκο, διακρίνουμε κάποιο είδος λαχανικών-ίσως είναι πατάτες- και ακριβώς δίπλα τους είναι η χαρακτηριστική ζυγαριά της εποχής με τα δύο ισοζύγια. Επίσης, βλέπουμε κάποια καλάθια στα οποία ίσως να περιέχεται τσάι του βουνού. Στο βάθος διακρίνουμε κάποια σπίτια, τα οποία από αριστερά είναι πιο προσεγμένα ενώ τα δεξιά πιο ταλαιπωρημένα. Επίσης, διακρίνονται οι καμινάδες πάνω στα σπίτια και μία κολόνα . Βρίσκονται μέσα στη πόλη, σε κάποιο κεντρικό σημείο-πιθανόν- και στο βάθος διακρίνουμε ένα βουνό. Η οικονομική κατάσταση των ανθρώπων φαίνεται καλή ενώ η στάση του σώματός τους προδίδει ευχαρίστηση. Πάνω στη φωτογραφία υπάρχει μία λεζάντα στα γαλλικά από την οποία μπορούμε να διακρίνουμε μόνο την Φλώρινα ως ονομασία και την ημερομηνία λήψης.
• Αθίγγανοι ζητιάνοι στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο
  Η φωτογραφία είναι σκηνοθετημένη καθώς φαίνεται ότι οι 2 εικονιζόμενοι κοιτάζουν και στήνονται μπροστά στη κάμερα. Η εποχή που διαδραματίζεται μάλλον είναι καλοκαίρι, γεγονός που το αντιλαμβανόμαστε είναι η ενδυμασία τους. Η εικόνα παρουσιάζει ένα αγοράκι και μία γυναίκα, οι οποίοι είναι τσιγγάνοι ζητιάνοι. Το αγόρι είναι γύρω στα 8-10 ετών, ενώ η γυναίκα φαίνεται γύρω στα 25-30. Η ενδυμασία τους είναι απλή, ενώ δεν φοράνε παπούτσια γεγονός που μαρτυρά τις συνθήκες της εποχής. Όπως φαίνεται, το αγόρι έχει στο χέρι ένα ξύλο, το οποίο κρατάει σαν μπαστούνι, φοράει καπέλο και η έκφραση του προσώπου του είναι σοβαρή. Η γυναίκα, φοράει μαντήλα στο κεφάλι και κρατάει στα χέρια της ένα ψάθινο καλάθι και μία στάμνα από αλουμίνιο. Η γυναίκα φαίνεται πως χαμογελά στον φακό. Αυτά τα αντικείμενα ίσως βοηθάνε στο να ζητιανεύουν. Η εικόνα τους παρουσιάζει την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση, η οποία φαίνεται άθλια από τις συνθήκες. Δίπλα από τους ζητιάνους φαίνεται μία γάτα ενώ παραδίπλα ένας άνθρωπος, ο οποίος κάθεται κάτω. Οι εικονιζόμενοι στέκονται μπροστά από ένα κτίριο, το οποίο φαίνεται παλιό, με γκρεμισμένους τοίχους και πόρτες ξύλινες. Όσον αφορά το περιβάλλον, δεν υπάρχει στο συγκεκριμένο πλάνο φύση.
• Κόσμος στη αγορά της Φλώρινας κατά τη διάρκεια του Α' Παγκόσμιου Πολέμου
  Η φωτογραφία δεν φέρει στοιχεία σκηνοθεσίας και απεικονίζει την αγορά της Φλώρινας κατά τον Α' Παγκόσμιο Πολέμου. Η εικόνα, τραβήχτηκε το καλοκαίρι και συγκεκριμένα το μήνα Ιούλιο, όπως παρουσιάζεται και στη λεζάντα πάνω στη φωτογραφία. Στην εικόνα παρουσιάζονται πολλοί άνθρωποι, άντρες και γυναίκες κυρίως ηλικίας άνω των 40 ετών, να συζητούν μεταξύ τους και κάποιοι πιθανόν να αγοράζουν κάτι από τους πάγκους με τα προϊόντα. Στην μπροστινή όψη της φωτογραφίας υπάρχει ένα παιδί, κορίτσι. Η ηλικία του είναι γύρω στα 10-11 χρονών. Η ενδυμασία του είναι παραδοσιακή της εποχής, με ποδιά, παντόφλες και στέκα στο κεφάλι. Το κορίτσι κάθεται πάνω σε ένα πάγκο και από την έκφραση του προσώπου της καταλαβαίνουμε ότι είναι λυπημένη και ταλαιπωρημένη. Γενικότερα, σε όλο το πλάνο της εικόνας, οι άνθρωποι δεν φαίνεται να εκφράζονται καθώς ίσως προέρχονται από φτωχές οικογένειες. Οι περισσότεροι άνδρες φοράνε καπέλα και η ενδυμασία τους είναι απλή. Στα δεξιά, υπάρχει ένας άνδρας, ο οποίος φαίνεται να είναι τραυματισμένος καθώς έχει δεμένο το κεφάλι του και κρατάει μπαστούνι. Επίσης, στο κέντρο εντοπίζουμε μία γυναίκα που φοράει στο κεφάλι σαν μπούργκα, ίσως είναι από τη Τουρκία. Στο πάγκο, δίπλα από το κοριτσάκι, φαίνεται να υπάρχει μία ζυγαριά κατασκευασμένη από αλουμίνιο, και δίπλα διάφοροι σάκοι με προϊόντα τα οποία ζυγίζουν. Ίσως να πρόκειται για ξηρούς καρπούς ή άλλους σπόρους. Στο βάθος , υπάρχει ένας τοίχος αρκετά παλαιωμένος, φτιαγμένος από τσιμέντο ενώ δίπλα ενώνεται ένα πέτρινο σαν σπίτι με χαλασμένη σκεπή από κεραμίδια. Το περιβάλλον είναι ανθρωπογενές καθώς βρίσκεται μέσα στη πόλη και όχι σε κάποιο φυσικό τοπίο με βλάστηση. Το μόνο που διακρίνουμε είναι το βουνό στο βάθος Πάνω στη φωτογραφία υπάρχει μία λεζάντα, στα γαλλικά, με καλλιγραφικά γράμματα που δεν καταλαβαίνουμε τι λέει. Το μόνο που μπορούμε να διακρίνουμε είναι η ημερομηνία που τραβήχτηκε 17 Ιουλίου 1918.
• Ιταλοί στον ανεφοδιασμό
  Παρατηρώντας προσεκτικά την ασπρόμαυρη εικόνα γίνεται αντιληπτό πως πρόκειται για μια αυθόρμητη λήψη σε κίνηση, η οποία δεν είναι σκηνοθετημένη. Σε αυτήν απεικονίζονται δώδεκα άντρες, εκ των οποίων οι εννέα από αυτούς είναι ανεβασμένοι επάνω σε ζώα τα οποία και καθοδηγούν σε σειρά το ένα πίσω από το άλλο. Οι άντρες οι οποίοι προχωρούν με τα πόδια είναι τρεις, με τους δύο να βρίσκονται παράλληλα του πρώτου αναβάτη και τον τρίτο να προχωράει τελευταίος στην γραμμή. Όλοι οι άνδρες φορούν καπέλο στο κεφάλι και σχεδόν όλοι φορούν την ίδια στολή, στοιχεία που σε συνδυασμό με το σωματότυπο τους υποδηλώνουν πως πρόκειται για ενηλίκους Ιταλούς στρατιώτες. Τα ζώα έχουν σώμα αλόγου και πόδια γαϊδουριού, επομένως πρόκειται για μουλάρια. Τα μουλάρια είναι οικόσιτα ζώα που χρησιμοποιούνταν σε αγροτικές κοινωνίες αλλά και από τους στρατούς του κόσμου για βοήθεια στις μεταφορές. Στην φωτογραφία τα συγκεκριμένα ζώα πέραν των αναβατών τους, μεταφέρουν βαρέα φορτία και τσουβάλια δεμένα στην πλάτη στους. Φαίνεται να βαδίζουν με αργό ρυθμό καθώς βρίσκονται κοντά σε όσους προχωρούν με τα πόδια. Βρίσκονται στην περιοχή Νεγκοτσάνη (τωρινή Νίκη) και κατευθύνονται προς το Μοναστήρι για ανεφοδιασμό. Ο δρόμος στον οποίο προχωρούν είναι χωμάτινος καθώς διαγράφονται σε αυτόν οι πατημασιές αλλά και στίγματα που αφήνουν οι ρόδες των κάρων που πιθανόν να πέρασαν νωρίτερα. Δεξιά και αριστερά του δρόμου υπάρχουν εκτάσεις γης, πιθανόν χωράφια. Η φωτογραφία είναι τραβγημένη την ημέρα. Το σημείο λήψης της φωτογραφίας είναι στην άκρη του δρόμου, με τον φακό να στέφεται προς τα πρόσωπα όλων και το σημείο του ορίζοντα του φακού είναι νοτιοδυτικά. Τέλος, η εποχή του χρόνου είναι χειμώνας και διαφαίνεται από την ενδυμασία των στρατιωτών αλλά και από την φτωχή έως μηδαμινή βλάστηση στον περιβάλλοντα χώρο.
• Παιδιά Τούρκων στη Φλώρινα
  Παρατηρώντας τη φωτογραφία, αντιλαμβανόμαστε την σκηνοθεσίας της. Η θέση και η μπροστινή όψη των απεικονιζόμενων ατόμων προδίδουν την προσεκτική σκηνοθεσία της φωτογραφίας, καθώς η πλειοψηφία αυτών κοιτάει άμεσα τον φακό της φωτογραφικής μηχανής. Το πλάνο επίσης φαίνεται να περιλαμβάνει μια αυστηρή τοποθέτηση των ατόμων σε σειρά σε ευθυτενή στάση με ταυτόχρονη σοβαρή έκφραση. Στα στοιχεία ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, ανήκουν οι ενδυμασίες των ατόμων και ο πέτρινος τοίχος που λειτουργεί σαν φόντο στην εικόνα και φαίνεται να είναι τμήμα ενός κτηρίου-οικισμού της περιοχής. Αναφορικά με τους ανθρώπους, παρατηρούμε επτά άτομα, πέντε γυναικείου και δύο ανδρικού φύλου σε ηλικίες που κυμαίνονται από 4 έως 11 έτη. Η ενδυμασία τους πηγάζει από την τυπική και παραδοσιακή ενδυμασία των Τούρκων την εποχή της Τουρκοκρατίας στη Φλώρινα. Στα αγόρια παρατηρούμε ψηλόμεσες μακριές παντελόνες (σαλβάρι) δεμένες με μία ζώνη στη μέση, πουκάμισα, ανοιχτά αλλά και κλειστά παπούτσια και στα κεφάλια τους το παραδοσιακό φέσι. Στα κορίτσια παρατηρούμε επίσης όμοιες ψηλόμεσες παντελόνες με πουκάμισα ιδίου σχεδίου, ένα φόρεμα, δύο πανωφόρια και από ό,τι φαίνεται ένα από τα κορίτσια φοράει μία παραδοσιακή ενδυμασία της οποίας η ποδιά είναι διακοσμημένη με κεντημένα σχέδια, μοτίβα και κρόσια στο άκρο της. Στο κεφάλι τους βλέπουμε χτενίσματα με κοτσίδες και πλεξούδες και σε δύο από τα κορίτσια μαντήλες , η μία εκ των δύο καλύπτει πλήρως το μέρος από τα αυτιά και πίσω και η άλλη τοποθετείται στο πίσω μέρος του κεφαλιού. Όλα τα κορίτσια αντίστοιχα φοράνε ανοιχτά υποδήματα με κάλτσες αλλά και κλειστά υποδήματα. Παρατηρούμε γενικά ζωηρά σχέδια στην ενδυμασία όλων των παιδιών γεγονός που επιβεβαιώνει η τάση των Τούρκων ειδικά των εύπορων στην τότε Φλώρινα, να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπος με έντονα χρώματα και φανταχτερά ρούχα, γεγονός που ίσως να προδίδει και την καλή οικονομική και κοινωνική κατάσταση των παιδιών. Τέλος, υπάρχουν στοιχεία που μας οδηγούν στην εποχή στην οποία είναι τραβηγμένη η φωτογραφία. Αρχικά οι σκιές που δημιουργούνται και το σούφρωμα στο βλέμμα των παιδιών προδίδουν την ύπαρξη του ηλίου. Έπειτα εντοπίζουμε την ελαφριά ενδυμασία και την απουσία καλτσών στα ανοιχτά υποδήματα ενός εκ των παιδιών. Αυτά σε συνδυασμό με την απουσία χιονιού σε μία πόλη όπως η Φλώρινα ή και τα χωριά της, που χαρακτηρίζονται για την συχνή και πυκνή χιονόπτωση κυρίως τους χειμερινούς μήνες, μας οδηγούν συμπερασματικά σε ανοιξιάτικους μήνες.
• Οικογένεια Τσιγγάνων
  Στη συγκεκριμένη φωτογραφία απεικονίζεται μία ομάδα ανθρώπων στο χωριό Πολυπόταμος της Φλώρινας. Από την στάση των ανθρώπων εξάγεται το συμπέρασμα πως η φωτογραφία δεν είναι σκηνοθετημένη. Πιο αναλυτικά, οι άνθρωποι έχουνε πλάτη προς το φακό της κάμερας κάτι που θα μπορούσε να δηλώνει την άγνοια τους για την λήψη της εικόνας αυτής. Φαίνεται πως κάτι παρατηρούν. Το στοιχείο του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος είναι εμφανές καθώς υπάρχουν αυτοσχέδια ξύλινα καθίσματα, καλύβες από πανιά και στα δεξιά της εικόνας κάτι που μοιάζει με πηγάδι. Διακρίνονται έξι άνθρωποι στην εικόνα εκ των οποίων οι τρεις είναι γυναίκες και οι τρεις άνδρες. Σχετικά με την ηλικία παρατηρούνται δύο παιδιά, ενώ οι υπόλοιποι με βάση το σωματότυπό τους φαίνεται να είναι ενήλικες. Τα ρούχα των δύο ενηλίκων αντρών είναι πανομοιότυπα. Φοράνε καπέλο, πουκάμισο και γιλέκο. Δεδομένων των στοιχείων της εικόνας μόνο ένας από αυτούς φαίνεται ολόκληρος για να διακριθεί το σκουρόχρωμο παντελόνι και η τσάντα του. Τα υποδήματα των αντρών αυτών είναι "κρυμμένα" από τα αντικείμενα. Η γυναίκα στο βάθος φοράει μαντήλα και σκουρόχρωμα ρούχα τα οποία δεν είναι ευδιάκριτα, ενώ η γυναίκα που είναι καθιστή φοράει λευκή μαντήλα και ρούχο με ένα σχέδιο – μοτίβο. Το αγόρι φαίνεται να φορά πουκάμισο με σχέδια και παντελόνι ενώ το κορίτσι φορά σκουρόχρωμη μαντήλα, ανοιχτόχρωμο φόρεμα και μία ζώνη στη μέση. Τα υποδήματα των παιδιών δε φαίνονται. Στην εικόνα παρουσιάζονται ψηλά δέντρα και αντικείμενα όπως ένα ταψί και τα υπόλοιπα δίπλα σε αυτό τα οποία καλύπτονται από ένα πανί. Τέλος, η εποχή του χρόνου φαίνεται να είναι άνοιξη ή καλοκαίρι καθώς τα ρούχα τους είναι ελαφριά, τα δέντρα είναι πυκνά και οι άνθρωποι βρίσκονται στον ύπαιθρο.
• Άποψη του χωριού Πολυπόταμος
  Στη συγκεκριμένη φωτογραφία απεικονίζεται ο Πολυπόταμος Φλώρινας. Το επίπεδο λήψης της φωτογραφίας είναι υψηλότερο από εκείνο του χωριού καθώς διακρίνονται οι σκεπές των σπιτιών, το μέγεθος των οποίων αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο που φανερώνει την μακρινή απόσταση αποτύπωσης του στιγμιοτύπου. Γίνονται αισθητά τα στοιχεία τόσο του ανθρωπογενούς όσο και του φυσικού περιβάλλοντος. Σχετικά με τα πρώτα, παρατηρείται ένας μεγάλος αριθμός σπιτιών. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για παραδοσιακά κτίρια ίσως ενός μόνο ορόφου με καμινάδες όπου βρίσκονται διάσπαρτα στο χωριό. Επιπλέον, στο βάθος της εικόνας φαίνεται ένας δρόμος πιθανότατα από χώμα που ενδοχομένως οδηγεί σε ένα από τα πιο ψηλά οικίματα. Όσον αφορά τα δεύτερα, δηλαδή τα φυσικά στοιχεία, υπάρχουν στο φόντο της εικόνας λόφοι και βουνά. Στον οικισμό ξεχωρίζει μία πληθώρα φυτών κυρίως δένρτων που ξεπροβάλουν ανάμενα από τα σπίτια. Τέλος, η εποχή του χρόνου θα μπορούσε να είναι άνοιξη ή καλοκαίρι καθώς το φύλλωμα των δέντρων είναι πυκνό.
• Στρατόπεδο αιχμαλώτων από τις μάχες της 15ης και 16ης Μαρτίου μπροστά στο Μοναστήρι (3)
  Στην εικόνα παρουσιάζονται οκτώ άνδρες στρατιώτες αιχμάλωτοι ( Βούλγαροι και Γερμανοί) , εκ των οποίων ο ένας φέρει τραύματα στο κεφάλι του γιαυτό και είναι καλυμμένος με επίδεσμο. Επρόκειτο για αιχμαλώτους από τις μάχες της 15ης και 16ης Μαρτίου , από την επίθεση το ύψωμα του Μοναστηρίου. Είναι συγκεντρωμένοι γύρω από ένα κύκλο από συρματόπλεγμα και μιλάνε μεταξύ τους. Η εικόνα δεν φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη, αν και η λήψη της φωτογραφίας έγινε από κοντινή απόσταση, κανένα πρόσωπο δεν μαρτυρά στοιχεία σκηνοθεσίας, καθώς όλοι στηρίζονται στα σύρματα και συζητούν μεταξύ τους. Λόγω της ενδυμασίας των στρατιωτών και της ηλιοφάνειας που επικρατεί, η λήψη της εικόνας πρέπει να έγινε την εποχή μεταξύ χειμώνα και άνοιξης. Ως ανθρώπινα στοιχεία φαίνονται οι σκηνές πίσω από τους άνδρες, τα φορτηγάκια στο βάθος δίπλα στις σκηνές και τα συρματοπλέγματα, τα οποία μπορούν να θεωρηθούν και τεχνουργήματα.
• Ο στρατάρχης Michitch ακούει σερβική μουσική
  Στην εικόνα παρατηρούμε την παρουσία πολλών ανθρώπων συγκεντρωμένοι σχηματίζοντας έναν κύκλο και έξω από αυτόν δύο άτομα. Πιο συγκεκριμένα υπάρχουν περίπου είκοσι στρατιώτες οργανοπαίχτες, στη μέση του κύκλου παιδιά που κρατάνε τις παρτιτούρες, έξω από τον κύκλο ο άνδρας που φαίνεται να περπατά γύρω από αυτόν είναι ο στρατάρχης Michitich που ακούει την Σέρβικη μουσική εκτελεσμένη από τους ανθρώπους που προαναφέραμε και μακριά από τον κύκλο ένα παιδάκι καθισμένο στη σκιά. Η εικόνα δεν φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη καθώς κανένα πρόσωπο δεν φαίνεται να έχει στραμμένο το βλέμμα του στην κάμερα και ούτε να έχει πάρει αντίστοιχη πόζα που να μαρτυρά στοιχεία σκηνοθεσίας. Η εποχή λήψης της φωτογραφίας είναι ο χειμώνας, καθώς η βαριά ενδυμασία των στρατιωτών και γενικότερα των ανθρώπων που βρίσκονται στη φωτογραφία αποδεικνύουν ότι επρόκειτο για χειμώνα. Ως αντικείμενα παρουσιάζονται τα μουσικά όργανα( τρομπέτες). Ως τεχνουργήματα βλέπουμε δύο κτίρια, ένα μπροστά και ένα πίσω από το μουσικό σχήμα, και ως στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος παρατηρούμε τα δένδρα και το ξηρό χώμα στο έδαφος.
• Σερβική μουσική: Τα παιδιά λειτουργούν ως αναλόγια
  Στη συγκεκριμένη εικόνα απεικονίζεται μία μουσική χορωδία αποτελούμενη από μικρά παιδιά και Σέρβους στρατιώτες. Στην εικόνα φαίνονται δώδεκα Σέρβοι στρατιώτες και τέσσερα παιδιά. Τα παιδιά κρατάνε στα χέρια τους τις παρτιτούρες και οι άνδρες τα όργανα τους. Η φωτογραφία παρουσιάζει στοιχεία σκηνοθεσίας, καθώς όλοι έχουν στηθεί με τρόπο που να φαίνεται όλη η δουλεία που κάνουν, κυκλικά οι στρατιώτες να παίζουν τα όργανα και στη μέση τα παιδιά. Ως στοιχεία περιβάλλοντος ορίζεται η απέραντη πλαγία. Ως αντικείμενα ορίζονται τα μουσικά όργανα των στρατιωτών( τρομπέτες), τα καπέλα τους, και τα χαρτιά που κρατάνε τα παιδιά, τα οποία μπορούν να θεωρηθούν και τεχνουργήματα. Από την ενδυμασία καταλαβαίνουμε ότι η εποχή λήψης της εικόνας είναι ο χειμώνας. Όλοι μαζί αποτελούν ένα μουσικό σχήμα το οποίο παρουσιάζει μία γεύση της Σερβικής μουσικής, εκ των οποίων τα παιδιά παριστάνουν τις βάσεις για τις παρτιτούρες.