ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Βαλτωμένο αυτοκίνητο στο δρόμο για το χωριό Παπαγιάννης
  Στη φωτογραφία εικονίζεται ένα αμάξι το οποίο έχει βαλτώσει στις λάσπες και έχει γύρει προς τα δεξιά. Δύο Γάλλοι στρατιωτικοί προσπαθούν σπρώχνοντας από το πίσω μέρος να βγάλουν το αμάξι από τη λάσπη ενώ ένας τρίτος στρατιωτικός κάθεται στη θέση του οδηγού. Προφανώς είχε προηγηθεί έντονη βροχόπτωση με αποτέλεσμα ο χωματόδρομος να γεμίσει λάσπη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας δίνει η λεζάντα της φωτογραφίας, το αυτοκίνητο κινείται προς το δρόμο για το χωριό Ποποτζούνι (περιοχή Παπαγιάννης-Παπαζάνη, ή Παπάζανι) Η φωτογραφία δεν φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη αφού οι στρατιωτικοί βρίσκονται σε μια δύσκολη κατάσταση από τη οποία προσπαθούν να βγουν. Πιθανότατα μαζί με το συγκεκριμένο αυτοκίνητο θα κινούνταν και άλλοι στρατιωτικοί με οχήματα και μαζί τους και ο φωτογράφος, ο οποίος απαθανάτισε τη σκηνή. Οι στρατιωτικοί είναι γυρισμένοι πλάτη στο φακό του φωτογράφου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν γνωρίζουν την ύπαρξή του, μιας και η λήψη είναι από κοντινή απόσταση αλλά και ο εξοπλισμός του φωτογράφου της εποχής δεν μένει απαρατήρητος. Εκτός από τους τρεις άντρες δεν υπάρχει κάποιος άλλος άνθρωπος στη φωτογραφία. Η ηλικία των ανδρών δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί γιατί τα πρόσωπα των στρατιωτικών δεν φαίνονται, όμως σίγουρα πρόκειται για νεαρούς άντρες αφού είναι στρατιωτικοί. Οι τρεις άνδρες φορούν τη στρατιωτική τους στολή, μπότες και το πηλήκιο τους. Γύρω από το όχημα δεν υπάρχουν κτίσματα παρά μόνο χορτάρι, θάμνοι και δέντρα. Η φωτογραφία τραβήχτηκε άνοιξη και συγκεκριμένα τον μήνα Μάιο. Τεχνουργήματα: όχημα
• Εσωτερική όψη της εκκλησίας, 5 ημέρες μετά τον βομβαρδισμό
  Η συγκεκριμένη ασπρόμαυρη εικόνα φαίνεται να μην είναι σκηνοθετημένη καθώς και οι δύο άνθρωποι στην εικόνα έχουν σκυμμένο το κεφάλι τους, στέκονται μακριά ο ένας από τον άλλον και γενικά η στάση του σώματος τους φαίνεται αυθόρμητη. Το σημείο λήψης πιθανόν να είναι το σημείο εισόδου της εκκλησίας πριν τον βομβαρδισμό της. Χάρη στην μακρινή λήψη της φωτογραφίας αυτής δίνεται περισσότερο έμφαση στο στοιχείο ανθρωπογενούς περιβάλλοντος που είναι το κτίριο της εκκλησίας και λιγότερο στους δύο μαυροφορεμένους άνδρες. Πρώτα από όλα σε αυτή την φωτογραφία βλέπουμε ό,τι απέμεινε μετά των βομβαρδισμό της εκκλησίας από τους εχθρούς και δύο άνδρες να κάθονται επάνω στα χαλάσματα (ίσως είναι πιστοί ή έχουν κάποιο εκκλησιαστικό ρόλο). Και οι δύο είναι ντυμένοι στα μαύρα και φορούν καπέλο. Αναφορικά με την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση με τα λιγοστά στοιχεία που φαίνονται μάλλον είναι χαμηλή. Επίσης, από την στάση του σώματος τους και την έκφραση τους κοιτώντας τα χαλάσματα γίνεται αντιληπτό πως είναι σκεπτικοί και λυπημένοι. Όσον αφορά το κτίριο καταλαβαίνουμε και από την λεζάντα αλλά και από τον σταυρό που είναι σχηματισμένος ψηλά στο κέντρο πως πρόκειται για εκκλησία. Οι τοίχοι είναι μισογκρεμισμένοι με κάποιες εσοχές και παράθυρα που φώτιζαν το εσωτερικό της εκκλησίας και κάτω παντού υπάρχουν πέτρες από τους γκρεμισμένους τοίχους και τον τρούλο/οροφή που απουσιάζει (γι’ αυτό φαίνεται ο ουρανός). Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τα δεδομένα εκείνης της εποχής οι οροφές ήταν χτισμένες από ξύλα. Ωστόσο, δεν παρατηρούμε ξύλα ή δοκάρια στο εσωτερικό της εκκλησίας. Μία υπόθεση είναι οι κάτοικοι της περιοχής να έχουν πάρει τα ξύλα από τη βομβαρδισμένη εκκλησία με σκοπό να τα χρησιμοποιήσουν για να ζεσταθούν. Ακόμη, κάτω από τον σταυρό υπάρχει μία μεγάλη εσοχή που πιθανόν πρόκειται για το ιερό της εκκλησίας όπου τελούνταν το μυστήριο. Με βάση αυτό το δεδομένο και γνωρίζοντας ότι τα ιερά των εκκλησιών κτίζονται πάντα προς την Ανατολή μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι ο φακός είναι στραμμένος στην Ανατολή. Τέλος, σύμφωνα με τα στοιχεία της φωτογραφίας η λήψη της έγινε Νοέμβριο ενώ, η ύπαρξη σκιών στους τοίχους μαρτυρά πως πραγματοποιήθηκε μέρα υπό την παρουσία ήλιου.
• Η ερειπωμένη εκκλησία και το χωριό
  •Η παραπάνω ασπρόμαυρη φωτογραφία παρουσιάζει μία ερειπωμένη εκκλησία και το χωριό. •Πιο συγκεκριμένα, απεικονίζει τη μεριά του χωριού μετά την καταστροφή. • Η εν λόγω εικόνα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί προϊόν σκηνοθεσίας, καθώς δεν υπάρχει κάποιο στοιχείο που να μαρτυρά ότι είναι σκηνοθετημένη, όπως κάποιος άνθρωπος ο οποίος κοιτάζει στο φακό ή μια ομάδα ανθρώπων να ποζάρουν μπροστά σε αυτό. Αντιθέτως, δεν υπάρχει τίποτα άλλο από ένα ερειπωμένο, γεμάτο συντρίμμια τοπίο. • Με μία πρώτη ματιά, αυτό που παρατηρούμε είναι μια γκρεμισμένη εκκλησία της οποίας το μπροστινό μέρος έχει καταρρεύσει σχεδόν όλο. Το μόνο που υπάρχει είναι κομμάτια των τοίχων της διασκορπισμένα στο έδαφος. •Από το πλαϊνό μέρος αυτό που έχει διασωθεί είναι ένα κομμάτι τοίχου το οποίο δεν φαίνεται να απεικονίζει κάτι πάνω. • Αυτό που έχει διασωθεί σχεδόν αυτοτελές είναι από το πίσω μέρος, ο τρούλος της εκκλησίας και το πίσω μέρος της οροφής της. Πάνω στον τρούλο παρατηρούμε αγιογραφίες ζωγραφισμένες πάνω στον τοίχο. • Το γεγονός ότι ένα μέρος της εκκλησίας έχει διασωθεί, δηλαδή ο τρούλος, και μάλιστα σε τόσο καλή κατάσταση, μαρτυρά πως η καταστροφή δεν έχει πολύ καιρό που έχει προηγηθεί. •Από στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος το μόνο που φαίνεται να υπάρχει είναι ένα δέντρο, το οποίο μάλιστα δεν είναι και καθόλου ανθισμένο, γεγονός που επιβεβαιώνει (μαζί και με την ημερομηνία στην περιγραφή) ότι είναι φθινόπωρο και συγκεκριμένα Νοέμβριος. •Από στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος διακρίνουμε μόνο έναν άνθρωπο, έναν άνδρα σκυμμένο δεξιά στα συντρίμμια της εκκλησίας ο οποίος ίσως ψάχνει κάτι ή προσπαθεί να μπει στον χώρο. Η στάση του δεν μας επιτρέπει να υποθέσουμε κάτι σχετικά με την ηλικία του ή οτιδήποτε για αυτόν. • Άλλα στοιχεία ανθρωπογενούς περιβάλλοντος που υπάρχουν είναι κάποια κτίρια πίσω από την εκκλησία τα οποία ειδικά σε σχέση με αυτήν βρίσκονται σε αρτιμελή κατάσταση τα οποία πιθανόν να είναι σπίτια ή κτίρια που χρησιμοποιούνται για κάποια άλλο σκοπό. •Από τεχνουργήματα το μόνο που διακρίνεται είναι κάτι το οποίο μοιάζει με κάρο στα συντρίμμια της εκκλησίας.
• Κέντρο ανεφοδιασμού καυσίμων μπροστά στο χωριό
  Αυτή η ασπρόμαυρη φωτογραφία απαθανατίζει το κέντρο ανεφοδιασμού καυσίμων στο χωριό της Ιτέας τον Μάιο του 1916. Στο πλάνο υπάρχουν στοιχισμένα κάρα εκ των οποίων το πρώτο είναι άδειο, κάποια είναι ξεσκέπαστα και κουβαλούν βαρέλια ενώ κάποια αλλά καλύπτονται με λευκό χοντρό ύφασμα για προστασία. Διπλά αριστερά από τα κάρα υπάρχουν στρατιώτες που επιβλέπουν τα κάρα ενώ από τα δεξιά στρατιώτες πάνω στα αλόγα τους να προχωράνε προς τα πίσω. . Όλοι οι στρατιώτες φοράνε στρατιωτικές ενδυμασίες δηλαδή σκουρόχρωμα χιτώνια , αρβύλες και στρατιωτικούς μπερέδες χωρίς όμως να φαίνονται ένοπλοι. Επιπλέον, στα αριστερά της εικόνας και κατά μήκος προς τα πίσω απλώνεται ένας λοφίσκος ενώ στο δεξί μέρος της εικόνας υπάρχουν σακιά και φορτία. Τέλος, στο βάθος της εικόνας φαίνεται η πεδιάδα, υπάρχουν πολλά δέντρα διαφόρων μεγεθών και ειδών και μεγάλοι θάμνοι.
• Βουλγαρικά χαρακώματα και κέντρο ανεφοδιασμού (2)
  Σε αυτή την εικόνα βλέπουμε το κέντρο ανεφοδιασμού στα βουλγαρικά χαρακώματα τον Μάιο του 1916. Σε πρώτο πλάνο υπάρχει ένας στρατιώτης σε άνοιγμα από χαράκωμα ντυμένος με μακρύ χιτώνιο και άσπρο μπερέ ενώ παράλληλα κρατάει στα χεριά του κάτι, πιθανόν κάποια πυρομαχικά και ακριβώς από πίσω υπάρχει η σκιά του. Επιπλέον, κατά το μέσο της φωτογραφίας σταθμεύουν μεγάλα ξύλινα κάρα με ρόδες μεσαίου μεγέθους εκ των οποίων κάποια είναι ξεσκέπαστα και κουβαλούν βαρέλια ενώ κάποια αλλά είναι καλύπτονται με λευκό χοντρό ύφασμα για προστασία. Μπροστά και πίσω από τα κάρα που φαίνονται στο πλάνο υπάρχουν στρατιώτες που κοιτάζουν προς τον φακό της κάμερας. Όλοι οι στρατιώτες φοράνε στρατιωτικές ενδυμασίες δηλαδή σκουρόχρωμα χιτώνια , αρβύλες και στρατιωτικούς μπερέδες χωρίς όμως να είναι ένοπλοι.Προς τα πάνω αριστερά διακρίνονται άσπρές σκηνές, τις οποίες πιθανόν να έστησαν για να ξεκουραστούν οι στρατιώτες, και τριγύρω προς κέντρο υπάρχουν κάποιες ομάδες στρατιωτών και λίγα άλογα. Τέλος, στο βάθος της εικόνας και κυρίως προς τα αριστερά υπάρχουν δέντρα διαφόρων μεγεθών και ειδών, θάμνοι και διαγράφεται ελαφρώς το περίγραμμά του βουνού πάνω δεξιά και αριστερά.
• Στο δρόμο από Κοριτζά προς Φλώρινα (Ιανουάριος 1917). Το χωριό Σμέρδες
  Στη συγκεκριμένη φωτογραφία (Εικόνα 164) παρατηρούμε έναν άνθρωπο να στέκεται στη μέση της φωτογραφίας μπροστά από δύο κλασικά σπίτια και έναν δρόμο που οδηγεί στο βουνό. Η φωτογραφία τραβήχτηκε στο ύψος του ανθρώπου που βρίσκεται στο κέντρο της και μαρτυρά αρκετά στοιχεία του ανθρωπογενούς, όπως τα σπίτια, το καμπαναριό στο βάθος και οι πετρόστρωτοι δρόμοι και το φυσικού περιβάλλοντος, όπως το βουνό, ο ουρανός, το έδαφος, οι πέτρες, οι κορμοί των δέντρων, τα δέντρα στο βουνό, τα χιόνια. Ο άνθρωπος στο κέντρο της φωτογραφίας είναι άντρας μεγάλος σε ηλικία, γύρω στα 70 χρόνια, με έντονα μακριά μαλλιά και παχύ μουστάκι, φοράει παλιά ρούχα της εποχής και ψηλά άρβυλα, ένα μεγάλο παλτό και καπέλο. Το ύφος του είναι σοβαρό και το βλέμμα του δείχνει να είναι απαισιόδοξο. Πίσω του υπάρχουν άλλοι δύο άνθρωποι που περπατούν πάνω στο δρόμο που πάει στο βουνό, σίγουρα γυναίκες όπως μπορούμε να καταλάβουμε από την ενδυμασία καθώς φορούν μαύρα γυναικεία ρούχα της εποχής και το χαρακτηριστικό μαύρο μαντήλι στα μαλλιά. Μοιάζουν να είναι μεγάλες σε ηλικία και βρίσκονται σε κίνηση. Η εποχή του χρόνου πρέπει να είναι χειμώνας η φθινόπωρο καθώς οι άνθρωποι φορούν χοντρά ρούχα και παλτά.
• Στο δρόμο από Κοριτζά προς Φλώρινα (Ιανουάριος 1917). Γάλλοι στρατιώτες στην πλατεία της εκκλησίας
  Στη συγκεκριμένη φωτογραφία (Εικόνα 163) παρατηρούμε κάποιους ανθρώπους να είναι συγκεντρωμένοι στην πλατεία ανάμεσα από σπίτια και στο βάθος μια μεγάλη εκκλησία. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από υψηλό σημείο, κοιτάει προς την ανατολή στο ύψος της σκεπής του πρώτου σπιτιού, παρατηρούνται αρκετά στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος, όπως ουρανός, το έδαφος, οι πέτρες, το βουνό, τα δέντρα στο βουνό, τα χιόνια καθώς και στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος όπως τα σπίτια, η εκκλησία (και ότι τα αποτελεί αυτά όπως πόρτες, παράθυρα κτλ) καθώς και τα σακιά που κρατούν κάποιοι άνθρωποι. Στη φωτογραφία υπάρχουν εννιά άνθρωποι, οι οποίοι είναι όλοι άντρες, μοιάζουν να είναι όλοι μεσήλικες, δηλαδή γύρω στα 50 χρόνια και φορούν ρούχα στρατιωτικά, οι μισοί από αυτούς σκουρόχρωμα και οι άλλοι ανοιχτόχρωμα. Μάλιστα, ο ένας κρατεί στην πλάτη του ένα σακί. Το ύφος τους είναι σοβαρό και μοιάζουν προβληματισμένοι είναι όλοι όρθιοι και η στάση τους μαρτυρά ταλαιπωρημένα σώματα. Η εποχή του χρόνου πρέπει να είναι χειμώνας η φθινόπωρο καθώς οι άνθρωποι φορούν χοντρά ρούχα και παλτά.
• Η σιδηροδρομική γραμμή Ostrovo-Sorovits (Ιανουάριος 1917). Το τρένο με πυρομαχικά και άλλο εξοπλισμό στη γραμμή Ostrovo-Sorovits
  Στη συγκεκριμένη φωτογραφία (Εικόνα 162) παρατηρούμε ένα μεγάλο τρένο το οποίο αποτελείται από πολλά βαγόνια να είναι φορτωμένο με πολλά πράγματα και κάποιους ανθρώπους σε κάποιο χώρο της εξοχής. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από χαμηλό σημείο, περίπου στο ύψος των γραμμών του σιδηρόδρομου και παρατηρούνται αρκετά στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος, όπως ουρανός, το έδαφος, το γρασίδι, πολλά χόρτα και λουλούδια, χαλίκια, πέτρες και το βουνό καθώς και στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος όπως το τρένο που αποτελείται από περισσότερα από είκοσι βαγόνια, οι αποσκευές του τρένου, ο σιδηρόδρομος, η κολόνα της ηλεκτροδότησης στο βάθος δεξιά. Υπάρχουν τρείς άνθρωποι που δεν είναι επιβιβασμένοι στο τρένο, οι οποίοι είναι άντρες, ηλικίας 60 χρονών και άνω, φορούν απλά ρούχα, σκούρα στο χρώμα και καπέλα-μπερέδες. Το ύφος τους είναι σκεπτικό και σοβαρό, σαν να συζητούν κάτι σημαντικό και είναι και οι τρείς όρθιοι. Στο βάθος στα μπροστινά βαγόνια φαίνονται κι άλλοι άνθρωποι να έχουν επιβιβαστεί στο τρένο (δύσκολο να προσδιορίσουμε τον ακριβή αριθμό λόγο της ανάλυσης) περίπου 10 στον αριθμό, κάποιοι άντρες και κάποιες γυναίκες. Αυτό φαίνεται καθώς οι άντρες φορούν σκούρα αντρικά ρούχα της εποχής ενώ οι γυναίκες φορούν έντονα μαύρα μαντίλια στο κεφάλι. Στο τρένο υπάρχουν αμέτρητες αποσκευές και τσουβάλια με πυρομαχικά όλα σκεπασμένα με πανιά ανοιχτόχρωμα.
• Κεντρικός δρόμος της Φλώρινας
  Στην φωτογραφία αυτή απεικονίζεται ο κεντρικός δρόμος της Φλώρινας. Υπάρχουν άντρες ,γυναίκες και παιδιά. Διακρίνουμε τα κτίρια, τα δέντρα ,τον δρόμο, την αγορά προς το βάθος και κάποια μαγαζιά. Η φωτογραφία είναι σκηνοθετημένη γιατί οι άντρες που βρίσκονται μπροστά στην εικόνα είναι γυρισμένοι προς τον φωτογράφο. Οι άνδρες φορούν στολές και η γυναίκα που φαίνεται φοράει την παραδοσιακή ενδυμασία και άσπρο μαντήλι στο κεφάλι.Στο βάθος της εικόνας παρατηρούμε και δύο ακόμα άντρες με πιο καλή ενδυμασία, και ακόμα πιο πίσω είναι μαζεμένος κόσμος.Η εποχή είναι καλοκαίρι και η φωτογραφία τραβήχτηκε την ημέρα.
• Στους δρόμους της Φλώρινας :πέρασμα κρατουμένων στον κεντρικό δρόμο
  Στην εικόνα αυτή απεικονίζεται η μεταφορά των κρατούμενων με την συνοδεία από στρατιώτες στον κεντρικό δρόμο της Φλώρινας. Παρατηρούμε τα κτίρια, τον δρόμο, τα δέντρα και πίσω αχνοφαίνεται το βουνό. Στην φωτογραφία διακρίνουμε και το μιναρέ αλλά και το καμπαναριό. Η φωτογραφία τραβήχτηκε την ημέρα το καλοκαίρι και δεν είναι σκηνοθετημένη γιατί οι άνθρωποι δεν κοιτάνε προς την κάμερα.