ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Συνοικία Τσιγγάνων – Φλώρινα (3)
  Κεντρικό θέμα της φωτογραφίας «Συνοικία Τσιγγάνων – Φλώρινα» είναι η απεικόνιση της καθημερινής ζωής. Είναι μια ασπρόμαυρη φωτογραφία στο κέντρο της οποίας υπάρχει μια ομάδα ατόμων. Πιο συγκεκριμένα τρείς γυναίκες και τρία παιδιά εκ των οποίων τα δυο είναι αγόρια το άλλο κορίτσι και ένα μωρό του οποίου το φύλλο δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε. Η εικόνα δεν φαίνεται σκηνοθετημένη αλλά σίγουρα γνωρίζουν ότι υπάρχει στον χώρο φωτογράφος καθώς η μια γυναίκα γυρνάει να κοιτάξει και τα δυο παιδιά κοιτάζουν με απορία στον φακό, ενώ το μικρό κοριτσάκι χαμογελάει ελαφριά με ντροπή. Η μια γυναίκα έχει στραμμένη την πλάτη στον φακό και η γυναίκα που κάθεται αριστερά με το μωρό στην αγκαλιά κοιτάει ενδεχομένως το κοριτσάκι και γελάει. Το αγόρι που στέκεται δεξιά φοράει παντελόνι-βράκα, ένα μπλουζάκι, παπούτσια και κρατάει έναν κουβά. Το πιο μικρό αγόρι της φωτογραφίας (καταλαβαίνουμε από τη διαφορά ύψους) φοράει βράκα, μπλούζα, καπέλο και ενδεχομένως ζητάει κάτι από τη μαμά του καθώς παρατηρούμε το παραπονιάρικο βλέμμα του αλλά και τη στάση του σώματός του. Το κοριτσάκι φοράει φουστάνι και μια λευκή ποδιά, ενώ οι τρείς γυναίκες φοράνε φόρεμα, ποδιά και μαντήλα. Σε δεύτερο πλάνο διακρίνουμε ένα σπίτι το οποίο δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση και το οποίο προδίδει την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση, η οποία φαίνεται κακή από τις συνθήκες. Η πόρτα είναι ξύλινη και έξω από τα παράθυρα, στα οποία υπάρχουν σίδερα, έχουν απλώσει τα πιθανώς τα φρεσκοπλυμένα τους ρούχα. Από πίσω υπάρχει και άλλο σπίτι αφού διακρίνουμε τα κεραμίδια της σκεπής από τη δεξιά πλευρά της φωτογραφίας.
• Τσιγγάνος
  Στη φωτογραφία «Τσιγγάνος» παρατηρείται μια σκηνή λήψης από την καθημερινή ζωή. Είναι μια ασπρόμαυρη φωτογραφία στην οποία απαθανατίζονται σε πρώτο πλάνο ένας μεγάλος άντρας και σε δεύτερο πλάνο μια γυναίκα. Όπως μας μαρτυρά η λεζάντα της φωτογραφίας τα δύο πρόσωπα της φωτογραφίας είναι τσιγγάνοι. Η εποχή λήψης της φωτογραφίας πιθανώς να είναι άνοιξη καθώς μπορούμε να διακρίνουμε ανθισμένα λουλούδια, μεγάλα χόρτα αλλά και το ανθισμένο φύλλωμα των δέντρων που ξεπροβάλλουν πίσω από το σπίτι. Ακόμα και η ανοιξιάτικη ενδυμασία μας βοηθά να καταλάβουμε την εποχή λήψης αλλά μας προδίδουν επίσης την κοινωνικοοικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Από τη στάση των ανθρώπων μπορούμε να εξάγουμε το συμπέρασμα πως η φωτογραφία δεν είναι σκηνοθετημένη. Πιο αναλυτικά, ο ηλικιωμένος κύριος έχει ακουμπήσει ένα αγγείο στη στέρνα και περιμένει να το γεμίσει νερό. Πιο πίσω πιθανώς η κυρία που στέκεται να είναι η γυναίκα του και ενδεχομένως τον περιμένει να γυρίσουν μαζί σε κάποιο καταυλισμό. Η στέρνα είναι τοποθετημένη σε πιο υψηλό σημείο καθώς η γυναίκα στο βάθος βρίσκεται σε χαμηλότερο υψόμετρο. Τέλος, ο ηλικιωμένος κύριος στέκεται μπροστά από ένα μεγάλο σπίτι τυπικής αρχιτεκτονικής της περιόδου αυτής με το μακεδονικό στυλ και τα σαχνισιά.
• Συνοικία Τσιγγάνων – Φλώρινα (2)
  Στη φωτογραφία που μου δόθηκε «Συνοικία Τσιγγάνων – Φλώρινα 1917» παρατηρείται μια σκηνή λήψης από την καθημερινή ζωή. Είναι μια ασπρόμαυρη φωτογραφία στην οποία απαθανατίζονται σε πρώτο πλάνο, στο κέντρο της εικόνας δυο μεγάλες γυναίκες και τρία παιδιά εκ των οποίων δυο κορίτσια και ένα αγόρι. Ακόμα σε δεύτερο πλάνο ακριβώς έξω από το σπίτι εντοπίζουμε αμυδρά ένα μικρό παιδάκι, του οποίου το φύλο δεν μπορεί να προσδιοριστεί καθώς είναι προφίλ και λόγω ηλικίας δεν έχει ακόμα αρκετά μαλλάκια. Η φωτογραφία φαίνεται μη σκηνοθετημένη καθώς πέρα από το κοριτσάκι και το αγοράκι που πιθανώς τους τράβηξε την προσοχή ο φωτογράφος, οι δυο κυρίες και το άλλο κορίτσι δεν κοιτάνε το φακό. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι έχουν δοθεί οδηγίες από το φωτογράφο για να μην κοιτάνε στον φακό, ώστε να φαίνεται αυθόρμητη η λήψη. Η εποχή λήψης της φωτογραφίας ίσως ήταν φθινόπωρο καθώς παρατηρούμε την φθινοπωρινή ενδυμασία των ανθρώπων αλλά και τα δέντρο (πίσω αριστερά), το οποίο έχει χάσει το φύλλωμα του. Οι γυναίκες είναι ντυμένες με φαρδιά φουστάνια, ποδιά και μαντήλα όπως και το κοριτσάκια με τη μόνη διαφορά το κοριτσάκι που έχει αγκαλιά η γυναίκα με την άσπρη μαντίλα φοράει φέσι. Το αγοράκι φοράει φουστανέλα και φέσι. Ακόμα οι δυο κυρίες φαίνεται ότι κάθονται έξω από το σπίτι μαζί με τα παιδιά για να τα προσέχουν που παίζουν. Και οι δυο έχουν το βλέμμα τους στραμμένο προς τα δεξιά (όπως και το μικρό κοριτσάκι που στέκεται έξω από το σπίτι), γεγονός που μας μαρτυρά ότι ίσως υπάρχουν και άλλα παιδιά τα οποία προσέχουν και τους έχουν τραβήξει την προσοχή. Το αγοράκι και το ένα κοριτσάκι κοιτάζουν με απορία στο φακό. Το αγοράκι παίζει με ένα τενεκεδένιο κουβαδάκι, το κοριτσάκι κρατάει ένα άσπρο μπολ και το κορίτσι με τη λευκή μαντίλα κοιτάει στο έδαφος και ενδεχομένως παίζει με τη άμμο και τα χαλίκια. Σε δεύτερο πλάνο παρατηρούμε ένα σπίτι χτισμένο από πέτρα με δυο ξύλινες πόρτες που πιθανώς η μια να αποτελεί την είσοδο κάποιας αποθήκης και δυο παράθυρα με σίδερα ενδεχομένως για ασφάλεια. Έξω από το σπίτι παρατηρούμε μια πεταμένη κουβέρτα και μια παιδική καρέκλα.
• Παράκαμψη Eksisu: Το πρώτο τρένο που διέρχεται από την επισκευασμένη γραμμή Eksisu
  Με βάση τις πληροφορίες που δύναται να εκμαιεύσουμε από την συγκεκριμένη εικόνα βλέπουμε ξεκάθαρα ότι το γεγονός που απεικονίζεται είναι η πρώτη διέλευση τρένου από την επισκευασμένη πλέον γραμμή. Επίσης, προκύπτει η πληροφορία ότι ενδεχομένως να υπάρχουν κάποια σκηνοθετικά στοιχεία, καθώς πρόκειται για σημαντικό γεγονός, επομένως πολύ πιθανόν να γνώριζαν οι άνθρωποι που φαίνονται για την ύπαρξη του φωτογράφου, χωρίς όμως να υπάρχουν σκηνοθετικές εντολές, για να ακολουθήσουν, καθώς ακόμη και η στάση του σώματος τους φαίνεται πολύ φυσική. Στη συνέχεια, παρατηρώντας το φυσικό περιβάλλον βλέπουμε ότι η σιδηροδρομική γραμμή περιστοιχίζεται από βουνά και είναι χτισμένη σε μια πλαγιά. Εκτός από τα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος, βλέπουμε και στοιχεία του ανθρωπογενούς, που είναι η σιδηροδρομική γραμμή και η γέφυρα απο την οποία περνάει το τρένο (τεχνουργήματα). Έπειτα, παρατηρούμε και πλήθος ανθρώπων, συγκεκριμένα 8 άνδρες στραμμένοι πλάτη προς τον φακό του φωτογράφου με τα χέρια στις τσέπες να περιμένουν να περάσει το τρένο από την νέα παράκαμψη, «εγκαινιάζοντας» την με αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, λόγω της φοράς τους προς τον φακό δεν μπορούμε να διακρίνουμε τίποτε άλλο για αυτούς, πέρα του ότι είναι στρατιώτες με ίδιο αξίωμα λογικά, καθώς υπάρχει ομοιομορφία στην ενδυμασία τους. Επιπροσθέτως, μπορούμε να κάνουμε λόγο για την ύπαρξη τουλάχιστον ενός ακόμα άνδρα στη θέση του οδηγού στο τρένο -και ίσως άλλων επιβατών.Τέλος, αναφορικά με την εποχή, τα «εγκαίνια» της επισκευασμένης γραμμής διαδραματίστηκαν τον χειμώνα (1916.12).
• Συνοικία Τσιγγάνων – Φλώρινα (1)
  Η ακίνητη εικόνα που μου δόθηκε «Τσιγγάνικη συνοικία» αποτελεί μια ασπρόμαυρη φωτογραφία η οποία τραβήχτηκε σε μια τσιγγάνικη συνοικία. Η εικόνα είναι σκηνοθετημένη καθώς όλοι εκ των απεικονιζόμενων έχουν στραμμένο το βλέμμα τους προς το φακό και έχουν στηθεί ο ένας δίπλα στον άλλον, άλλοι όρθιοι και άλλοι καθιστοί στο έδαφος. Στη φωτογραφία απεικονίζονται 14 τσιγγάνοι πιθανώς σε μια αυλή ενός σπιτιού. Παρατηρούμε 11 παιδιά εκ των οποίων 5 κορίτσια και 6 αγόρια πιθανώς από 4 έως 16 χρονών (εντοπισμός ηλικίας λόγω διαφοράς ύψους), 2 γυναίκες και 1 παππούς, η ηλικία του οποίου προδίδεται από το άσπρο μούσι του αλλά και από τις ρυτίδες του προσώπου. Οι περισσότεροι γελάνε στον φωτογράφο ενώ άλλοι έχουν σουφρώσει το μέτωπό τους λόγω του ήλιου που τους ενοχλεί. Η εποχή λήψης της φωτογραφίας ίσως ήταν μια ηλιόλουστη μέρα του Φθινοπώρου (Οκτώβρης-Νοέμβρης) καθώς παρατηρούμε την φθινοπωρινή ενδυμασία των ανθρώπων αλλά και το φως του ήλιου που τους ενοχλεί στα πρόσωπά τους. Τα παιδιά της φωτογραφίας φοράνε διαφορετικά ρούχα ως προς το είδος και ως προς τα χρώματα, φοράνε ρούχα φαρδιά σαν ακανόνιστα υφάσματα και δεν φοράνε παπούτσια, εκτός από το αγόρι στο πίσω πλάνο της φωτογραφίας που στέκεται όρθιο, το οποίο φοράει παντόφλες. Ακόμα τα 3 κοριτσάκια φοράνε μαντήλα στο κεφάλι καθώς και το κορίτσι δεξιά της φωτογραφίας, το οποίο προσπαθεί να έρθει πιο κοντά για να χωρέσει στο πλάνο της φωτογραφίας. Οι 2 γυναίκες φοράνε φαρδιά φορέματα και μαντήλα στο κεφάλι. Ο παππούς, ο οποίος κάθεται στο έδαφος, φοράει παντελόνι, ένα παλτό, όχι καλής κατάστασης καθώς φαίνεται γδαρμένο, μαντήλι στο κεφάλι και έχει μια κουβέρτα δίπλα του πιθανώς για να τη χρησιμοποιήσει αν κρυώσει. Η εικόνα τους παρουσιάζει την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση, η οποία δεν φαίνεται καλή. Οι εικονιζόμενοι στέκονται μπροστά από ένα πετρόχτιστο σπίτι, το οποίο φαίνεται πολύ παλιό. Μπορούμε ακόμα να διακρίνουμε 2 παράθυρα στα οποία έχουν τοποθετηθεί σίδερα ενδεχομένως για ασφάλεια. Στο έδαφος όπου κάθονται παρατηρούμε χαλίκια και χώμα. Όσον αφορά το περιβάλλον, δεν υπάρχει στο συγκεκριμένο πλάνο φύση.
• Αίθουσα χειρουργείου
  Με βάση τα στοιχεία που δύναται να εκμαιεύσουμε από την φωτογραφία, μπορούμε να σχηματίσουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το περιεχόμενο της. Αρχικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι δύναται να υπάρχουν κάποια σκηνοθετικά στοιχεία, καθώς η λήψη είναι σε εσωτερικό χώρο και επομένως οι εικονιζόμενοι έχουν πλήρη επίγνωση ότι φωτογραφίζονται οπότε προφανώς δεν κινούνται τελείως ελεύθερα στο χώρο και ίσως ο καθένας τους ξεχωριστά εκτελεί τον ρόλο του σύμφωνα με τις οδηγίες του φωτογράφου. Προφανώς επειδή η εικόνα είναι βγαλμένη μέσα – συγκεκριμένα στο χειρουργείο του νοσοκομείου – όλο το περιβάλλον είναι ανθρωπογενές, ενώ μπορούμε να παρατηρήσουμε πολλές λεπτομέρειες για τα άτομα λόγω της εστιασμένης οπτικής. Πρόκειται λοιπόν σίγουρα για 4 άντρες – 3 γιατρούς και έναν στρατιώτη – ενώ πιθανώς το άτομο που είναι τραυματισμένο είναι γυναίκα καθώς φαίνεται να έχει πιασμένα μαλλιά. Οι γιατροί – οι οποίοι και φοράνε άσπρη ιατρική ενδυμασία και περιτριγυρίζουν - φαίνονται νέοι σε ηλικία όπως και ο στρατιώτης – ντυμένος με την κλασσική στρατιωτική στολή και όρθιος λίγο παραπέρα – ,ενώ δεν μπορούμε να πούμε κάτι για την ασθενή που είναι ξαπλωμένη καθώς δεν κοιτάει τον φακό και τα ρούχα σκιάζονται από τους γιατρούς που είναι γύρω της. Όλα τα πρόσωπα που βλέπουμε φαίνονται ήρεμα χωρίς κάποια ιδιαίτερη έκφραση συναισθήματος, οι δύο γιατροί φαίνονται συγκεντρωμένοι στο να περιθάλψουν την ασθενή, ο ένας κοιτάει κατάματα την κάμερα και ο στρατιώτης είναι συγκεντρωμένος στο να παρατηρεί ένα μπουκάλι. Το μόνο που μπορούμε να υποθέσουμε για την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση είναι ότι οι γιατροί προφανώς και έχουν κάποια ανώτερη μόρφωση. Τέλος, υπάρχουν πολλά αντικείμενα στον χώρο όπως το νοσοκομειακό κρεβάτι, τραπεζάκια, μπολ, περαιτέρω νοσοκομειακό εξοπλισμό καθώς και κούκλα μανεκέν ντυμένη με ένα φόρεμα.
• Γενική άποψη του στρατιωτικού νοσοκομείου "L'Ambulance Alpine" 18 (1)
  Τα στοιχεία που δύναται να εκμαιεύσουμε από την παρατήρηση της φωτογραφίας δεν είναι ιδιαιτέρως πολλά. Αρχικά, πρόκειται για την γενική λήψη των νοσοκομειακών εγκαταστάσεων, οπότε δεν υπάρχει κανένα στοιχείο σκηνοθεσίας, ενώ δεν είμαστε σε θέση να εκμαιεύσουμε κάποια πληροφορία σχετικά με το σημείο λήψης της φωτογραφίας ή της κατεύθυνσης του φακού, καθώς δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε την ακριβή τοποθεσία του σκηνικού – το ίδιο ισχύει και με το σημείο του ορίζοντα. Επιπροσθέτως, στην συγκεκριμένη φωτογραφία έχουμε και φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον – στην πρώτη περίπτωση τα βουνά στο βάθος και στην δεύτερη τα κτίρια και τα αντίσκηνα που είναι χτισμένα, όπως και έναν σταυρό σχεδιασμένο στο έδαφος. Δεν διακρίνουμε κάποια ιδιαίτερη βλάστηση, ενώ Άδεν έχουμε και συγκεκριμένες πληροφορίες για την εποχή - μπορούμε μόνο να εικάσουμε ότι επρόκειτο για μήνες με αίθριο καιρό.
• Η γέφυρα Eksisu καταστράφηκε από Βούλγαρους
  Με βάση τις πληροφορίες που δύναται να εκμαιεύσουμε από την εν λόγω εικόνα αντιλαμβανόμαστε ότι το περιστατικό που απεικονίζεται είναι η καταστροφή της γέφυρας Eksisu. Εμβαθύνοντας, παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει κανένα σκηνοθετικό στοιχείο, καθώς η καταστροφή της γέφυρας υπήρξε η αφορμή για την λήψη της φωτογραφίας και δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες όπως παραδείγματος χάριν άνθρωποι, ώστε να δηλώνουν με κάποιον τρόπο (έκφραση, στάση σώματος κτλ) στοιχεία σκηνοθεσίας. Επιπροσθέτως, στα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος βλέπουμε στο βάθος να υπάρχουν βουνά και μια πλαγιά στην οποία είναι χτισμένη η γέφυρα. Πάνω στην πλαγιά βλέπουμε κάποια φυτά, αλλά δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε επακριβώς το είδος τους, ίσως πρόκειται για θάμνους, ξερόχορτα και κάποια δέντρα. Ως προς τα στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, βλέπουμε να υπάρχει η -πλέον- κατεστραμμένη γέφυρα. Τέλος, η εποχή του χρόνου στην οποία διαδραματίζεται η εικόνα, είναι ο χειμώνας (1916.12), ωστόσο βλέποντας τον ανοιχτόχρωμο ουρανό αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για μια ηλιόλουστη μέρα.
• Αποθήκη υλικού του στρατιωτικού νοσοκομείου "L'Ambulance Alpine" 18
  Με βάση τα στοιχεία που δύναται να εκμαιεύσουμε από την φωτογραφία, μπορούμε να σχηματίσουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το περιεχόμενο της. Αρχικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι δύναται να υπάρχουν κάποια σκηνοθετικά στοιχεία, καθώς η λήψη είναι σε εσωτερικό χώρο και επομένως οι εικονιζόμενοι έχουν πλήρη επίγνωση ότι φωτογραφίζονται οπότε προφανώς δεν κινούνται τελείως ελεύθερα στο χώρο και ίσως ο καθένας τους ξεχωριστά εκτελεί τον ρόλο του σύμφωνα με τις οδηγίες του φωτογράφου. Προφανώς επειδή η εικόνα είναι βγαλμένη μέσα όλο το περιβάλλον είναι ανθρωπογενές, ενώ μπορούμε να παρατηρήσουμε πολλές λεπτομέρειες για τα άτομα λόγω της εστιασμένης οπτικής. Πρόκειται λοιπόν για δύο άντρες νεαρής ηλικίας, ντυμένους με στρατιωτική στολή και με καπέλα στο κεφάλι, οι οποίοι είναι καταπιασμένοι να μετρούν αυτό που φαίνεται να είναι ψωμιά, έχοντας μία ήρεμη και συγκεντρωμένη έκφραση στο πρόσωπό τους, ενώ το μόνο που μπορούμε να υποθέσουμε για την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση ότι και οι δύο είναι στρατιωτικοί, ίσως διαφορετικής βαθμίδας αν αναλογιστεί κανείς την διαφορά στα καπέλα που φοράνε. Τα αντικείμενα που βλέπουμε στον χώρο είναι πολυάριθμα, όπως ο πάγκος, τα ράφια, τα βαρέλια και οι αμέτρητες κονσέρβες, ενώ προφανώς το συμβάν το οποίο εξελίσσεται σχετίζεται με την καταμέτρηση προμηθειών.
• Η κουζίνα του στρατιωτικού νοσοκομείου "L'Ambulance Alpine" 18
  Με βάση τα στοιχεία που δύναται να εκμαιεύσουμε από την φωτογραφία, μπορούμε να σχηματίσουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το περιεχόμενο της. Αρχικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι δύναται να υπάρχουν κάποια σκηνοθετικά στοιχεία, καθώς η λήψη είναι σε εσωτερικό χώρο και επομένως οι εικονιζόμενοι έχουν πλήρη επίγνωση ότι φωτογραφίζονται οπότε προφανώς δεν κινούνται τελείως ελεύθερα στο χώρο και ίσως ο καθένας τους ξεχωριστά εκτελεί τον ρόλο του σύμφωνα με τις οδηγίες του φωτογράφου. Προφανώς επειδή η εικόνα είναι βγαλμένη μέσα – συγκεκριμένα στην κουζίνα του νοσοκομείου – όλο το περιβάλλον είναι ανθρωπογενές, ενώ μπορούμε να παρατηρήσουμε πολλές λεπτομέρειες για τα άτομα λόγω της εστιασμένης οπτικής. Πρόκειται λοιπόν για άντρες, τέσσερις στον αριθμό, οι οποίοι είναι όλοι σε νεαροί ηλικία, με τους τρεις ντυμένους πιο καθημερινά – πουλόβερ ή πουκάμισο και παντελόνι – και με τον τέταρτο ντυμένο με στρατιωτικά, ενώ όλοι φοράνε καπέλο στο κεφάλι. Όλοι έχουν ήρεμες και συγκεντρωμένες εκφράσεις και καταπιάνονται με κάτι καθώς δύο από αυτούς μαγειρεύουν κάτι και οι άλλοι δύο ασχολούνται με κάποια τσουβάλια στον πάγκο που πιθανώς να περιέχουν τρόφιμα, ενώ μπορούμε να υποθέσουμε για την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση ότι ο ένας από αυτούς είναι σίγουρα στρατιώτες και οι άλλοι πιθανώς υπάλληλοι ή εθελοντές στο νοσοκομείο. Τα αντικείμενα που βλέπουμε στον χώρο είναι πολυάριθμα, όπως οι πάγκοι, το καζάνι, οι κατσαρόλες και οι κουτάλες και τα τσουβάλια με τα τρόφιμα, ενώ προφανώς το συμβάν το οποίο εξελίσσεται σχετίζεται με την μαγειρική.