ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Αμερικανικά ασθενοφόρα, ενότητα 3
  Στην φωτογραφία διακρίνονται οχήματα, τα οποία είναι σταματημένα σε σειρά το ένα δίπλα στο άλλο. Όπως αναγράφεται και στην λεζάντα, πρόκειται για αμερικάνικα ασθενοφόρα, γεγονός που γίνεται αντιληπτό και από το σήμα του άσπρου-κόκκινου σταυρού πάνω σε ένα από αυτά. Λόγω της λήψης της φωτογραφίας ο αριθμός τους δεν γίνεται αντιληπτός με το μάτι, όμως εκτιμάται πως είναι πάνω από 8. Όσον αφορά στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος, διακρίνεται πίσω από τα οχήματα και σε μεγάλη απόσταση το βουνό. Η βλάστηση είναι φτωχή, χωρίς δέντρα με μια αδρή πρασινάδα να είναι το μόνο στοιχείο της κατηγορίας αυτής. Η φωτογραφία τραβήχτηκε την ημέρα και η εποχή του χρόνου είναι ο χειμώνας.
• Βλήματα για κανόνια 155 χιλιοστών μεταφέρονται δύο δύο ανά πακέτο
  Η φωτογραφία έχει απαθανατιστεί στο χωριό Εθνικό της Φλώρινας. Στην εικόνα παρουσιάζεται ένας στρατιώτης να μετακινείται με το άλογο του. Αναλυτικότερα, ο στρατιώτης είναι ενδεδυμένος με χακί στολή, χιτώνιο, παντελόνι, πηλήκιο και αρβύλες. Ο στρατιώτης είναι λογικά ιππέας του πεζικού στρατού αλλά στέκεται και περπατάει δίπλα στο άλογο του. Το άλογο είναι σκουρόχρωμο πιθανόν καφέ ή μαύρο, είναι εξοπλισμένο με χαλινάρι, προστερνίδιο, κεφαλαριά, καπίστρια, σέλα ενώ στο πλάι φαίνεται να κουβαλάει κάποιο σημαντικό δέμα. Όπως μας πληροφορεί η περιγραφή της φωτογραφίας πρόκειται για οβίδες, οι οποίες μεταφέρονται δύο-δύο ανά πακέτο. Η φωτογραφία πιθανόν να είναι σκηνοθετημένη, ο στρατιώτης περπατάει γυρισμένος πλάτη στον φωτογραφικό φακό. Η στάση του σώματος του είναι χαλαρή, κοιτάει το άλογο, με στόχο να θυμίζει αυθόρμητη φωτογραφία. Ο φωτογράφος βρίσκεται πίσω του σε κοντινή απόσταση, και δίνει την αίσθηση ότι ο ίδιος έδωσε οδηγίες στον στρατιώτη. Το έδαφος εμφανίζει μερική βλάστηση λόγω της εποχής, Οκτώβριος 1916. Επίσης, δεν διακρίνεται ιδιαίτερα κάποιο άλλο στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος, παρά μόνο λίγα δέντρα, ξερά κλαδιά, πέτρες, θάμνους και στο βάθος ένα μικρό βουνό αχνοφαίνεται.
• Κανόνια 155 χιλιοστών στην πλατφόρμα τους σε δράση στη χαράδρα
  Η φωτογραφία έχει απαθανατιστεί στο χωριό Εθνικό της Φλώρινας. Στην εικόνα παρουσιάζεται σε πρώτο πλάνο, ένα μεγάλο μεταλλικό κανόνι τοποθετημένο σε μία βάση. Το κανόνι φαίνεται να βρίσκεται σε λειτουργία και να έχει χρησιμοποιηθεί πρόσφατα, καθώς είναι τοποθετημένο στο πεδίο κατά την διάρκεια, πριν ή μετά από μία μάχη αλλά καμία ομάδα στρατιωτών δεν βρίσκεται εκεί για να το χειριστεί. Η κάννη, ο ευθύγραμμος σωλήνας βολής, είναι ανασηκωμένος προς τον ουρανό με μία μικρή κλίση, γεγονός που δηλώνει ότι δεν βρίσκεται σε θέση βολής αλλά μάλλον στην αρχική θέση πριν ρυθμιστεί στον στόχο, δηλαδή το εχθρικό στρατόπεδο. Αναλυτικότερα, πίσω στο υπόβαθρο, απεικονίζονται τέσσερις άντρες. Δύο από αυτούς είναι όρθιοι και περιεργάζονται το δεύτερο κανόνι, το οπλίζουν ή το συντηρούν. Ένας στρατιώτης είναι σκυμμένος ενώ ο τέταρτος έχει καθίσει στο έδαφος και παρατηρεί τους υπόλοιπους. Ακόμη, όλοι οι στρατιώτες φοράνε εκτός από την στολή τους, κράνος στο κεφάλι. Και οι τέσσερις φιγούρες παρουσιάζονται συγκεντρωμένες στην εργασία τους και η φωτογραφία μαρτυρά μια πιθανόν μη σκηνοθετημένη λήψη. Ο φωτογράφος δεν έχει γίνει αντιληπτός από τους στρατιώτες, η λήψη φαίνεται αυθόρμητη, καθώς στέκεται πίσω τους σε σχετικά μακρινή απόσταση. Οι στρατιώτες κοιτάνε και σημαδεύουν προς το βουνό απέναντι τους, χρησιμοποιώντας τη λιγοστή βλάστηση για την κάλυψή τους από τον εχθρό. Δεν παρουσιάζονται ζώα. Το έδαφος εμφανίζει λιγοστή βλάστηση λόγω της εποχής Οκτώβριος 1916. Επίσης, δεν διακρίνεται ιδιαίτερα κάποιο άλλο στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος, παρά μόνο λίγα δέντρα, μερικά εκ των οποίων έχουν πέσει, ξερά κλαδιά, πέτρες, θάμνους και τα απέναντι βουνά. Τέλος, τα στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος κυριαρχούν στην εικόνα.
• Ρωσικό ασθενοφόρο της πρώτης γραμμής: Μπλε επίδεσμος
  Η παρούσα φωτογραφική λήψη έχει πραγματοποιηθεί στο χωριό Άνω Κλεινές Φλώρινας κι απεικονίζει ένα σύνολο περίπου 30 στρατιωτών να αναμένουν την ιατρική φροντίδα του γιατρού. Κανείς από τους εικονιζόμενους δεν κοιτά τον φακό κι αυτό υποδηλώνει πως η λήψη δεν είναι σκηνοθετημένη. Το σκηνικό δείχνει πως έχει τοποθετηθεί έξω από κάποιο οίκημα ένα υποτυπώδες ασθενοφόρο. Ένα κουτί δηλαδή με τα απαραίτητα ιατρικά εργαλεία και εφόδια για να περιθάλψει τους τραυματίες. Ακόμη, παρευρίσκεται ανάμεσα στους άνδρες ένας ο οποίος φορά περιβραχιόνιο στο μπράτσο του με το ιατρικό σήμα και κοντά στο κουτί ένα άτομο φορώντας λευκή ποδιά, αγνώστου φύλου, να αναζητά κάποιο ιατρικό εφόδιο. Όλοι οι άντρες στρατιώτες έχουν αφήσει τα όπλα τους όρθια πάνω στον τοίχο ενός σπιτιού, στον οποίο επίσης υπάρχουν κρεμασμένες κόκκινες πιπεριές για να αποξηραθούν στον ήλιο κι έπειτα να γίνουν σάλτσα ή να πάρουν τα σπόρια της πιπεριάς, το λεγόμενο μπούκοβο. Κάτω δεξιά στην φωτογραφία μπορεί να διακρίνει κανείς σωρό από ξερά κλαδιά που ίσως χρησιμοποιούσαν ως προσάναμμα. Οι στρατιώτες είναι ντυμένοι ζεστά φορώντας μακριά παλτό κι όλοι τους φορούν το κράνος τους. Τα πλίθινα οικήματα της φωτογραφίας εμφανίζουν ζημιές, με παράθυρα σπασμένα και διαθέτουν κεραμοσκεπές. Διακρίνεται επίσης μια κεντρική είσοδος προς το οίκημα, η οποία έχει μια ξύλινη πόρτα και πάνω της ένα σκέπαστρο. Δίπλα στο οίκημα διακρίνονται ψηλά δέντρα κι ένα κυπαρίσσι. Τέλος, αριστερά στο βάθος διακρίνεται η κορυφή του όρους Βαρνούντας.
• Ρώσος γιατρός φροντίζει στρατιώτες και πολίτες (1)
  Η παρούσα φωτογραφική λήψη έχει πραγματοποιηθεί στις Άνω Κλεινές Φλώρινας κι απεικονίζει 9 άνδρες Ρώσους στρατιώτες, έναν γιατρό, δύο γυναίκες και δύο παιδιά, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Το περιστατικό απεικονίζει την ιατρική φροντίδα ενός στρατιώτη, ο οποίος βρίσκεται καθισμένος να δέχεται ιατρική φροντίδα, καθώς έχει χτυπήσει στην περιοχή του αυτιού. Ο γιατρός, ο οποίος φορά λευκή μακριά στολή, τοποθετεί γάζα στην πληγή και μπροστά του έχει ιατρικά εφόδια, όπως γάζες και δυο μπουκάλια ίσως οινόπνευμα. Στα δεξιά της φωτογραφίας διακρίνεται ακόμη ένας τραυματίας στο μάτι. Οι στρατιώτες, εκτός από αυτόν που δέχεται την φροντίδα του γιατρού, κοιτούν τον φακό κι αυτό υποδηλώνει πως η λήψη δεν είναι αυθόρμητη. Από τις γυναίκες τον φακό κοιτά η μητέρα του αγοριού, ηλικίας περίπου 8-9 ετών, το οποίο κι αυτό βρίσκεται καθισμένο σε μια καρέκλα, καθώς είναι τραυματισμένο στο πόδι. Η μητέρα είναι λίγο σκυφτή πάνω από το παιδί και κρατά το χέρι του. Στα αριστερά της φωτογραφίας διακρίνεται το κορίτσι, ίσως η μεγαλύτερη αδερφή του αγοριού, ηλικίας περίπου 12-13 ετών, το οποίο φορά και την ίδια ενδυμασία με τη μητέρα. Λευκό πουκάμισο με κέντημα στο μανίκι, μαύρη μαντίλα, μαύρο γιλέκο και ποδιά, κάτω από την οποία το κορίτσι βάζει τα χέρια του πιθανόν λόγω κρύου. Η κοινωνικοοικονομική θέση της οικογένειας φαίνεται σχετικά καλή. Η δεύτερη γυναίκα, ίσως κάποια συγγενής της οικογένειας, πιθανόν η θεία, η οποία είναι ανύπαντρη και σε ηλικία γάμου, καθώς φορά άσπρη μαντίλα. Επίσης, η στρατιωτική ενδυμασία είναι αρκετά ζεστή, εφόσον παρατηρεί κανείς πως σχεδόν όλοι φορούν και το σακάκι και το παλτό τους, αλλά και το κράνος τους ή το καπέλο τους. Από αυτό το στοιχείο, όπως κι ότι το αγόρι φορά το παλτό του γίνεται αντιληπτό πως είναι μια κρύα μέρα. Τέλος, η λήψη έχει πραγματοποιηθεί έξω από κάποια οικία, καθώς διακρίνονται στο φόντο της φωτογραφίας ένας πλίθινος τοίχος ραγισμένος, ίσως κάποια αποθήκη και μια κεραμοσκεπή μιας οικίας στο βάθος δεξιά.
• Ρώσος γιατρός φροντίζει στρατιώτες και πολίτες (2)
  Η παρούσα φωτογραφική λήψη έχει πραγματοποιηθεί στο χωριό Άνω Κλεινές Φλώρινας κι απεικονίζει επτά άνδρες, δύο γυναίκες και δύο παιδιά, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Το περιστατικό που απεικονίζεται είναι η ιατρική φροντίδα ενός μικρού παιδιού. Το αγόρι, ηλικίας περίπου 8-9 ετών, βρίσκεται καθισμένο σε μια καρέκλα έχοντας το κάτω μέρος του ποδιού, την πατούσα έως τον αστράγαλο, δεμένο με γάζες. Ο γιατρός, ο οποίος διακρίνεται από την άσπρη μακριά στολή του, ελέγχει μάλλον το σπάσιμο του ποδιού κι έχει στη διάθεσή του ιατρικά εφόδια, γάζες και δυο μπουκάλια, ίσως οινόπνευμα. Δίπλα στο παιδί παρατηρείται η μητέρα του, χωρίς να είναι ευδιάκριτη η ηλικία της, καθώς σκύβει, το αγκαλιάζει από τον ώμο και κρατά σταθερά τεντωμένο το πόδι του. Στα αριστερά της φωτογραφίας διακρίνεται το κορίτσι, ίσως η μεγαλύτερη αδερφή του αγοριού, ηλικίας περίπου 12-13 ετών, το οποίο φορά και την ίδια ενδυμασία με τη μητέρα. Λευκό πουκάμισο με κέντημα στο μανίκι, μαύρη μαντίλα, μαύρο γιλέκο και ποδιά, κάτω από την οποία το κορίτσι βάζει τα χέρια του πιθανόν λόγω κρύου. Η κοινωνικοοικονομική θέση της οικογένειας φαίνεται σχετικά καλή. Η τρίτη γυναίκα, ίσως κάποια συγγενής της οικογένειας, πιθανόν η θεία του αγοριού, η οποία είναι ανύπαντρη και σε ηλικία γάμου, καθώς φορά άσπρη μαντίλα. Ακόμη, οι έξι άντρες στρατιωτικοί, ρωσικής καταγωγής κι αυτοί όπως ο γιατρός, βρίσκονται πίσω από την οικογένεια, ένας εκ των οποίων γελά κι όλοι τους κοιτούν προς τον φακό, στοιχείο που φανερώνει πως η λήψη είναι σκηνοθετημένη. Επίσης, η στρατιωτική ενδυμασία είναι αρκετά ζεστή, εφόσον παρατηρεί κανείς πως φορούν και το σακάκι και το παλτό τους, αλλά και το κράνος τους. Από αυτό το στοιχείο, όπως κι ότι το αγόρι φορά το παλτό του γίνεται αντιληπτό πως είναι μια κρύα μέρα. Τέλος, η λήψη έχει πραγματοποιηθεί έξω από την οικία του μικρού αγοριού, καθώς διακρίνονται στο φόντο της φωτογραφίας ένας πλίθινος τοίχος ραγισμένος, τα ξύλινα δοκάρια πάνω από την πόρτα, ένα σκέπαστρο, κατασκευασμένο από ξύλα και λαμαρίνα, πάνω από μια ξύλινη πόρτα, μάλλον την κεντρική είσοδο του σπιτιού κι ένας μαντρότοιχος έξω από το οίκημα.
• Πυροβόλα των 120 χιλιοστών
  Η παρούσα φωτογραφική λήψη έχει πραγματοποιηθεί στην πεδιάδα έξω από το χωριό Καλλινίκη Φλώρινας. Απεικονίζει έντεκα άνδρες οι οποίοι εργάζονται για την κάλυψη των πυροβόλων με κλαδιά και σκάβουν με φτυάρια δημιουργώντας αναχώματα για την προστασία των στρατιωτών. Η κάλυψη του οπλισμού πραγματώνεται με ιδιαίτερη τεχνική, έτσι ώστε να μην είναι ορατός ο οπλισμός από τα αεροσκάφη. Παρατηρεί κανείς την απόσταση που υπάρχει μεταξύ των πυροβόλων και την παραλλαγή τους σαν ψηλά δέντρα. Ο ρουχισμός των ανδρών δεν φανερώνει την στρατιωτική τους ιδιότητα. Φαίνεται όμως πως ήταν ελαφρύς σε μια ηλιόλουστη και θερμή μέρα στα μέσα του Οκτωβρίου, με το έδαφος σε ξηρασία. Επίσης, η φωτογραφική λήψη είναι αυθόρμητη, καθώς δεν κοιτά κανείς από τους εικονιζόμενους τον φακό. Αυτό που είναι επίσης σημαντικό είναι πως διακρίνεται ένας από τους εικονιζόμενους είτε να κάνει φωτογραφικές λήψεις, καθώς έχει γονατίσει με το ένα πόδι να ακουμπά στο έδαφος και να φέρει τα χέρια του στα μάτια, είτε να κοιτά σε απόσταση με κιάλια. Τέλος, η λήψη της φωτογραφίας έχει γίνει με προσανατολισμό να κοιτά ο φακός βορειοδυτικά το όρος Βαρνούντα, όπου λόγω της καλοκαιρίας διακρίνεται η κορυφή Γκαρβάνη.
• Χαλασμένο ιατρικό όχημα του στρατού
  Η φωτογραφία είναι σκηνοθετημένη καθώς οι στρατιώτες κοιτάνε την κάμερα, ενώ ο φωτογράφος βρίσκεται στην ίδια ευθεία και σε λίγα μέτρα απόσταση με το όχημα και τους στρατιώτες. Πιο αναλυτικά, στη φωτογραφία διακρίνονται 5 στρατιώτες, ένας άντρας πιο πίσω με ένα κάρο και 2 στρατιωτικά αυτοκίνητα , το μπροστά είναι του ιατρικού επιτελείου (φαίνεται από τον σταυρό που έχει στο πλάι) και είναι χαλασμένο. Οι τρεις πρώτοι στρατιώτες φοράνε στρατιωτικό κράνος είναι όρθιοι, οι δύο δεξιά κοιτάνε την κάμερα, ενώ ο άλλος έχει γυρισμένη την πλάτη και φαίνεται ένα τσαντάκι κρεμασμένο στη ράχη του. Οι άλλοι δύο στρατιώτες είναι εν κινήσει πηγαίνοντας να δουν τι ζημιά έχει γίνει και έχουν παρατήσει το στρατιωτικό τους αμάξι πιο πίσω. Ο ένας φοράει μπερέ και ο άλλος πιο πίσω στρατιωτικό κράνος. Το κάρο του άντρα είναι με άλογα πιο πίσω και φαίνεται να κουβαλάει πράγματα. Τα οχήματα βρίσκονται πάνω σε έναν δρόμο. Πιο πίσω διακρίνονται πολλά δέντρα και στο βάθος βουνά. Η εποχή είναι Οκτώβριος του 1916.
• Χαράδρα Εθνικού: Συστοιχία ορεινού πυροβολικού 65 σε δράση (1)
  Στη συγκεκριμένη φωτογραφία απεικονίζεται ένας άντρας, ο οποίος στέκεται μπροστά από ένα τεράστιο κανόνι. Το κανόνι φαίνεται να βρίσκεται σε λειτουργία καθώς είναι τοποθετημένο στο πεδίο κατά την διάρκεια της μάχης. Η κάννη, ο ευθύγραμμος σωλήνας βολής, είναι ανασηκωμένος προς τον ουρανό με μία μικρή κλίση, γεγονός που δηλώνει ότι δεν βρίσκεται σε θέση βολής αλλά μάλλον στην αρχική θέση πριν ρυθμιστεί στον στόχο, δηλαδή το εχθρικό στρατόπεδο. Ο άντρας που βρίσκεται σε πρώτο πλάνο φοράει μια λευκή μπλούζα, σκουρόχρωμο παντελόνι και κράνος. Επιπροσθέτως, η κίνηση του είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστική καθώς έχει ανασηκωμένα τα χέρια και προσπαθεί να καλύψει τα αυτιά του. Με αυτόν τον τρόπο θέλει να τονίσει τον εκκωφαντικό ήχο που παράγουν τα κανόνια αυτά όταν βρίσκονται σε λειτουργία και ρίχνουν τις οβίδες τους στον αντίπαλο στρατό. Η λήψη είναι σκηνοθετημένη και όχι αυθόρμητη. Αναλυτικότερα, ο άντρας κρατάει ελαφριά και δεν πιέζει τα χέρια του στα αυτιά του, όπως παρατηρούμε από τα χέρια του. Το κεφάλι του είναι στραμμένο προς τον φωτογραφικό φακό, και κοιτάει «κλεφτά» μέσα από την σκιά του κράνους. Ο φωτογράφος είναι τοποθετημένος μπροστά ακριβώς από τον άντρα, στόχος του είναι να τονίσει το μεγαλείο αλλά και τον θόρυβο των κανονιών αυτών ως καταστροφική ύπαρξη, που έχει συνέπειες ακόμα και στον ίδιο τον χειριστή του κανονιού. Στην φωτογραφία αυτή κυριαρχούν τα στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και δεν εμφανίζονται πολλά στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος. Μόνο λίγα δέντρα παρατηρούμε στα δεξιά της εικόνας, και στην αντίθετη πλευρά δεν μπορούμε να διακρίνουμε καθαρά. Τέλος, δεν διακρίνονται άλλα φυτά αλλά ούτε υπάρχουν ζώα.
• Κανονιοβολισμός πυροβόλου 120 χιλιοστών
  Η παρούσα φωτογραφική λήψη τοποθετείται έξω από το χωριό Καλλινίκη Φλώρινας κι απεικονίζει τη στιγμή του κανονιοβολισμού ενός πυροβόλου όπλου 120 χιλιοστών. Πάνω σε έναν αγροτικό δρόμο, χωματόδρομο, έχει τοποθετηθεί το πυροβόλο έχοντας μπροστά του ένα ανάχωμα. Απεικονίζονται περίπου οκτώ άνδρες του στρατού. Ο ένας από αυτούς περνά μπροστά από κάποιον αξιωματικό ή άλλους υψηλόβαθμους και χαιρετά με τον στρατιωτικό χαιρετισμό. Δυο άλλοι βρίσκονται κοντά στο πυροβόλο και προφανώς είναι οι χειριστές του. Ένας ακόμη αριστερά της φωτογραφίας βρίσκεται σε όρθια θέση, με στραμμένη την όψη του προς το πυροβόλο και διακρίνεται πως προστατεύει με τα χέρια του τα αυτιά του κατά τον κανονιοβολισμό. Ο τελευταίος ίσως είναι ασυρματιστής καθώς δίπλα του φαίνεται να υπάρχει μια συσκευή. Επίσης, παρατηρεί κανείς πως πάνω από την θέση του ασυρματιστή κρέμεται ένα καλώδιο το οποίο στερεώνεται σε στύλους, όπως βλέπουμε τον έναν στην φωτογραφία. Στην περιοχή έχουν κατασκηνώσει αρκετοί άνδρες κι έχουν στηθεί αντίσκηνα, εκ των οποίων διακρίνονται τρία. Η λήψη πραγματοποιήθηκε μέσα Οκτωβρίου και αυτό επιβεβαιώνεται από τον ρουχισμό των στρατιωτών, οι οποίοι φορούν σακάκια με μακριά μανίκια και ψηλές αρβύλες και δεν φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη. Το έδαφος επίσης είναι αρκετά ξηρό και δεν διακρίνεται ιδιαίτερα κάποιο στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος, παρά μόνο ελάχιστα δέντρα και αρκετά ξερά κλαδιά, τα οποία τα χρησιμοποιούσαν για την κάλυψή τους από τον εχθρό.