ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Καθαρισμός χωριών: Τα σκουπίδια που μαζεύουν κρατούμενοι καίγονται
  Η φωτογραφία δεν είναι σκηνοθετημένοι, οι εικονιζόμενοι δεν κοιτούν προς τον φακό και η κίνηση των σωμάτων τους είναι φυσιολογική. Η εικόνα μας δείχνει την διαδικασία καθαρισμού χωριών στα Σερβοελληνικά σύνορα, οι κρατούμενοι μάζευαν σκουπίδια τα οποία έκαιγαν. Στην εικόνα φαίνονται τρεις άνδρες προφανώς είναι στρατιωτικοί που επιβλέπουν την εργασία των κρατουμένων, διότι δεν φαίνεται να τελούν εργασίες και η ενδυμασία τους είναι προσεγμένη. Δεν μπορεί να προσδιοριστεί η ηλικία τους, πιθανών είναι νεαρή προς μέση ηλικία. Επιπλέον, φαίνονται δυο σκηνές, πιθανών αποσκοπούν στην αποθήκευση εργαλείων ή προμηθειών, ακόμη και στην ξεκούραση των κρατουμένων από την εργασία τους. Στο κέντρο της εικόνας φαίνονται καπνοί από τις φωτιές που καίγονται τα σκουπίδια. Ακόμη, φαίνονται μικροί λόφοι από χώμα και δίπλα τους σκαμμένες λακκούβες, ίσως να είναι καταφύγια, που αποσκοπούν στην προφύλαξη τυχόν επιθέσεων από αεροσκάφη. Στα αριστερά της εικόνας φαίνεται ένα μισό γκρεμισμένο τοίχος, ενώ στα δεξιά ένα σπίτι με δυο ορόφους και αρκετά παράθυρα, στο φόντο φαίνεται ένα βουνό και ένα ξερό δέντρο. Τα στοιχεία αυτά μας μαρτυρούν ότι η φωτογραφία τραβήχτηκε σε κάποια επαρχία ή χωριό της περιοχής. Η εικόνα τραβήχτηκε Νοέμβριο, αυτό επιβεβαιώνεται από την ούτε βαριά, άλλα ούτε λεπτή ενδυμασία των εικονιζόμενων. Ακόμη και από το ξερό τοπίο, χωρίς βλάστηση.
• Μεταφορά τραυματία
  Αυτή η εικόνα λαμβάνει χώρα στο μέτωπο της Φλώρινας και Μοναστηριού κατά την περίοδο του Σεπτέμβριου 1916 μέχρι τον Απρίλιο του 1917. Η λήψη της φωτογραφίας δεν είναι σκηνοθετημένη και έχει γίνει από μπροστινή όψη. Ως θέμα έχει την μεταφορά τραυματιών κάτω από δύσκολες συνθήκες. Φαίνεται ότι, για να χρησιμοποιούσαν γάιδαρο οι αποστάσεις ήταν μεγάλες και τα ζώα βοηθούσαν στην μεταφορά. Επίσης, στην εικόνα υπάρχουν τρεις άνδρες, δυο μεταφέρονται με την βοήθεια του γαϊδάρου, διότι είναι τραυματίες και ο τρίτος καθοδηγεί για να φτάσουν στον προορισμό τους. Διέσχιζαν με το ζώο μέσα από την λιμνούλα. Υπάρχει ξηρό έδαφος, απουσιάζουν τα λουλούδια.
• Βόλτα στους δρόμους της Φλώρινας
  Στην φωτογραφία απουσιάζει το στοιχείο της σκηνοθεσίας. Φαίνεται πως ο φακός είναι τοποθετημένος στην άκρη και απαθανατίζει αυθόρμητα έναν περίπατο από ένα γεφυράκι πάνω από τον ποταμό Σακουλέβα της πόλης. Δύο από τα άτομα της φωτογραφίας έχουν αντιληφθεί την ύπαρξη του φακού και τον κοιτάνε. Παρατηρούμε δέντρα, το ποτάμι, το γεφύρι , ένα τζαμί στο βάθος, χωματόδρομο και πέτρινους οικισμούς. Υπάρχουν 6 άτομα στο γεφυράκι εκ των οποίων ένα αγόρι και δύο κορίτσια μικρών ηλικιών, δύο γυναίκες και ένας άντρας στο βάθος. Οι ενδυμασίες είναι τυπικές για την εποχή. Οι χαρακτηριστικές μαντήλες αποκαλύπτουν την Μουσουλμανική θρησκεία άρα και την τούρκικη καταγωγή των ατόμων. Παρατηρούμε σαλβάρια. μαντήλες και φουστάνια. Ο άνδρας της εικόνας φαίνεται να φοράει φουστανέλα. Οι σκιές και η ελαφριά ενδυμασία προδίδουν την ύπαρξη ηλίου και μάλλον μία ζεστή μέρα της άνοιξης.
• Διαβάζοντας το δελτίο τύπου
  Η φωτογραφία δεν είναι σκηνοθετημένη, ο φωτογράφος δεν έστησε τα άτομα για την λήψη και τα σώματα τους έχουν μια φυσιολογική κίνηση. Ακόμη δεν κοιτάνε προς μέρος του φακού, εκτός από δυο άνδρες, όλοι οι υπόλοιποι είναι με γυρισμένη πλάτη στο φακό και φαίνεται να έχουν στραμμένη την προσοχή τους σε κάποιο γεγονός που συμβαίνει εκείνη την στιγμή. Η φωτογραφία τραβήχτηκε στην περιοχή Τσέρνα στα Σερβοελληνικά σύνορα. Φαίνονται εννέα άνδρες μέσης ηλικίας, συγκεντρωμένοι να διαβάζουν το Δελτίο τύπου. Φοράνε όλοι καπέλο, πουκάμισο, παντελόνι και ψηλές μπότες. Τρεις άνδρες, δύο στα δεξιά και ένας στα αριστερά της εικόνας, φοράνε διαφορετικό καπέλο, πιθανών θα είναι οι φύλακες των συνόρων. Δεν έχουν όλοι εστιασμένοι την προσοχή τους στη ανακοίνωση του δελτίου τύπου, μόνο πέντε άνδρες είναι μαζεμένοι με τα χέρια πίσω στην πλάτη και δείχνουν να ακούνε την ανακοίνωση, συγκεκριμένα ο ένας εκ των οποίων (έχει γυρισμένη πλάτη στο φακό, κοιτάει τον τοίχο και φοράει μαύρο καπέλο) διαβάζει το δελτίο τύπου. Τρεις άνδρες είναι πιο πίσω και στέκονται με τα χέρια στις τσέπες, δείχνουν να μην παρακολουθούν την ανακοίνωση του δελτίου και ένας στα δεξιά της φωτογραφίας φαίνεται να απομακρύνεται τελείως από το σημείο. Στην φωτογραφία φαίνεται ένα ψηλό κτήριο, αρκετά ταλαιπωρημένο (φθαρμένοι τοίχοι, χαλασμένη σκεπή), με παράθυρα. Επιπλέον, υπάρχουν τοίχοι δεξιά και αριστερά του κτηρίου και μια ξύλινη πόρτα. Μάλλον πρόκειται για το φυλάκιο των συνόρων. Από φυτά φαίνονται κάποια ξέρα δέντρα χωρίς φύλλα. Οι άνθρωποι δεν είναι ντυμένοι βαριά και δεν υπάρχουν ανθισμένα δέντρα γύρω, επομένως πρέπει να είναι καλοκαίρι ή φθινόπωρο.
• Γραφική Φλώρινα
  Στη φωτογραφία απαθανατίζεται η αγορά στο κέντρο της Φλώρινας. Φαίνεται πως δεν είναι σκηνοθετημένη καθώς παρόλο που υπάρχει μια σχετική αρμονία στο πλάνο κανένα από τα απεικονιζόμενα άτομα-πρωταγωνιστές του πλάνου δεν κοιτάνε τον φακό. Ο μόνος άνθρωπος που κοιτάει άμεσα τον φακό είναι ο κύριος στα δεξιά της φωτογραφίας, ωστόσο η απόστασή του και η έκφρασή του προσώπου του που δηλώνει περιέργεια, προδίδουν πως δεν είναι σκηνοθετικά τοποθετημένος στο πλάνο. Το σημείο λήψης είναι το κέντρο της πόλης. Βλέπουμε βουνά στον ορίζοντα και δέντρα πιο κοντά, λουλούδια, όπως και κτήρια, πέτρινο δρόμο και ένα κατάστημα με την ονομασία ΟΛΥΜΠΙΑ στο πίσω μέρος. Παρατηρούμε πολλούς ανθρώπους σε όλη την εικόνα. Διακρίνουμε και στρατιώτες στο πίσω μέρος του πλάνου. Στο κέντρο της λήψης φαίνεται μια οικογένεια Τούρκων που σταματούν για να αγοράσουν λουλούδια από την κυρία που κάθεται κάτω. Υπάρχουν πέντε παιδιά ηλικίας 4-12 έτη και τρεις ενήλικες απροσδιόριστης ηλικίας λόγω της καλυπτικής ενδυμασίας τους. Η γυναίκα που δίνει τα λουλούδια επίσης δεν αφήνει περιθώριο για την ηλικία της καθώς είναι γυρισμένη στα παιδιά και δεν μπορούμε να την παρατηρήσουμε λεπτομερώς. Η ενδυμασία των μελών της οικογένειας είναι τυπική των Τούρκων εκείνη την εποχή. Παρατηρούμε σαλβάρια, καλυπτικές μαντήλες, ζωνάρια στην μέση και πανωφόρια. Στο πλάνο υπάρχει και ένα γαϊδούρι πως χρησιμοποιείται ως μέσο μεταφοράς αγαθών την εποχή αυτή. Αν υποθέσουμε ότι το γαϊδούρι είναι της οικογένειας σε συνδυασμό με την επαρκώς προσεγμένη ενδυμασία της φανερώνεται και η καλή οικονομική κατάστασή της. Από αντικείμενα βλέπουμε ψάθινα καλάθια. Τέλος φαίνεται πως είναι μια ηλιόλουστη μέρα ίσως την άνοιξη γεγονός που προδίδουν οι σκιές των ατόμων και του γαϊδουριού στο έδαφος, το σούφρωμα των βλεμμάτων των παιδιών και η ελαφρά ενδυμασία των ατόμων.
• Στον τομέα της Φλώρινας (Δεκέμβριος 1916). Βούλγαροι κρατούμενοι κάνουν διάλλειμα στο δρόμο
  Η εικόνα φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη, τα περισσότερα πρόσωπα είναι στραμμένα προς τον φακό και είναι συγκεντρωμένοι όλοι μαζί. Δεν φαίνονται καθαρά όλα τα πρόσωπα της φωτογραφίας, άλλα εικάζουμε ότι εικονίζονται περίπου τριάντα άνδρες. Όλοι φοράνε καπέλο, ρούχα εργασίας και είναι καθιστοί, επρόκειτο, για Βούλγαρους φυλακισμένους εργάτες. Ενώ, τρεις άνδρες είναι όρθιοι και φοράνε διαφορετικά και περιποιημένα ρούχα, θεωρούμε ότι είναι επιθεωρητές. Στα πρόσωπα των ανδρών φαίνεται η ταλαιπωρία και η κούραση, μάλιστα μερικοί έχουν ξαπλώσει ή απλώσει τα πόδια τους ως ένδειξη προσπάθειας ξεκούρασης. Στην φωτογραφία δεν υπάρχει βλάστηση, υπάρχουν μερικά ξερά χόρτα. Επίσης υπάρχουν εργαλεία, όπως το φτυάρι, η τσάπα και η βαριοπούλα (μεγάλο σφυρί). Οι άνθρωποι είναι ντυμένοι με βάρια ρούχα και δεν υπάρχουν ανθισμένα φυτά ή δέντρα, επομένως μαρτυρώντας ότι είναι χειμώνας. Η εικόνα απεικονίζει φυλακισμένους άνδρες να κάνουν διάλλειμα, από τις εργασίες για την δημιουργία ενός πέτρινου δρόμου.
• Στον τομέα της Φλώρινας (Δεκέμβριος 1916). Φορτηγό ανεφοδιασμού για βαρύ πυροβολικό που το τραβούσε μια ομάδα βουβαλιών.
  Η εικόνα τραβήχτηκε στο μέτωπο Φλώρινας - Μοναστηρίου. Φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη, καθώς μερικά από τα εικονιζόμενα πρόσωπα της είναι στραμμένα προς τον φακό. Ωστόσο, υπάρχει μια φυσική κίνηση των σωμάτων των εικονιζόμενων. Στην φωτογραφία φαίνονται πάνω από είκοσι τρείς ανδρικές φιγούρες, δείχνουν να είναι νεαρής και μέσης ηλικίας. Οι περισσότεροι φοράνε μπερέ στο κεφάλι, στρατιωτικά ρούχα και κάθονται στο χώμα, λογικά είναι στρατιώτες, ενώ, πέντε από τους άνδρες φοράνε στρατιωτικές στολές και στέκονται όρθιοι δίπλα από τα φορτηγά, εικάζουμε ότι είναι στρατιωτικοί. Από ζώα εικονίζονται πάνω από δέκα βουβάλια, όπου τραβάνε δυο φορτηγά. Τα δυο φορτηγά της εικόνας, μεταφέρουν ανεφοδιασμό βαρύ πυροβολικού, για τις ανάγκες του πολέμου. Στο φόντο φαίνονται μερικά ξέρα δέντρα, χωρίς φύλλα. Οι άνθρωποι είναι ντυμένοι με βάρια ρούχα, επομένως, είναι χειμώνας.
• Σέρβοι που φορτώνουν ιατρικό εξοπλισμό
  Η φωτογραφία απαθανατίστηκε στον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης Όστροβο. Η παλαιά ονομασία της πόλης αποτελεί σλαβική λέξη που σημαίνει νησί, η ονομασία αυτή διατηρήθηκε μέχρι το 1926 και έπειτα πήρε το όνομα Άρνισσα. Αναλυτικότερα, στην συγκεκριμένη φωτογραφία παρατηρούμε διάφορα τρένα που στα βαγόνια τους φορτώνουν και μεταφέρουν ιατρικό εξοπλισμό οι Σέρβοι. Αναλυτικότερα, στα βαγόνια των τρένων μπορούμε να διακρίνουμε να αναγράφεται με λευκό χρώμα, τον χαρακτηριστικό σταυρό μέσα σε ένα κύκλο. Με αυτόν τον τρόπο σηματοδοτούν ότι τα βαγόνια περιέχουν ιατρικό εξοπλισμό. Κάποιοι άντρες, πιθανόν στρατιώτες, στέκονται στην αποβάθρα του σιδηροδρομικού σταθμού, δίπλα στο ανοιχτό βαγόνι το οποίο είναι γεμάτο με ξύλινα κουτιά, και βοηθούν τους δύο άντρες που έχουν ανέβει πάνω στο βαγόνι του τρένου με σκοπό να το φορτώσουν. Ακόμη δύο άντρες, οι οποίοι είναι πιο επίσημα ντυμένοι με παλτό και καπέλα, ίσως ανήκουν σε ανώτερα κοινωνικό-οικονομικά στρώματα σε σχέση με τους υπόλοιπους άντρες της φωτογραφίας. Βρίσκονται στις σιδηροδρομικές γραμμές ανάμεσα από τα τρένα και παρατηρούν, πιθανόν να συζητούν παράλληλα. Ειδικότερα, η φωτογραφία δεν φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη, όλοι οι άντρες έχουν γυρισμένοι πλάτη στον φωτογραφικό φακό και εστιάζουν την προσοχή τους μπροστά τους στα καθήκοντα τους. Ο φωτογράφος βρίσκεται και αυτός πίσω τους, στην αποβάθρα των τρένων σε σχετικά κοντινή απόσταση. Μάλιστα, στην φωτογραφία παρουσιάζεται μία σκιά που πιθανόν να ανήκει στον φωτογράφο. Δεν διακρίνεται κάποιο ιδιαίτερο στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος, μόνο λίγα δέντρα πίσω από τα δέντρα στον σιδηροδρομικό σταθμό. Αντιθέτως, τα στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος κυριαρχούν στην φωτογραφία.
• Επιβίβαση Σέρβων τραυματιών στο ιατρικό τρένο
  Η φωτογραφία απαθανατίστηκε στον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης Όστροβο. Αναλυτικότερα, στην συγκεκριμένη φωτογραφία παρατηρούμε την επιβίβαση Σέρβων τραυματιών από το ιατρικό τρένο. Ένας τραυματισμένος στρατιώτης είναι ξαπλωμένος σε ένα φορείο, παράλληλα δύο στρατιώτες βρίσκονται πίσω του, πάνω στο τρένο και προσπαθούν να τον ανεβάσουν με προσοχή στο ιατρικό τρένο. Σε συνεργασία με τέσσερις στρατιώτες, οι οποίοι βρίσκονται στις σιδηροδρομικές ράγες και προσπαθούν να βοηθήσουν το φορείο με τον τραυματία. Τρεις από τους στρατιώτες πιάνουν την κάτω πλευρά του φορείου ενώ, ένας στρατιώτης βρίσκεται στο πλάι για να στηρίξει το βάρος. Δίπλα τους αριστερά της εικόνας, στις σιδηροδρομικές γραμμές υπάρχουν ακόμη δύο στρατιώτες, ο ένας κοιτάει με προσήλωση τα γεγονότα που εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια του, ο άλλος στρατιώτης κοιτάει αφηρημένα προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ειδικότερα, όλοι οι στρατιώτες είναι ντυμένοι με την χαρακτηριστική στολή τους, σακάκι ή παλτό, παντελόνι, πηλήκιο και μαύρες δερμάτινες μπότες. Στα δεξιά της φωτογραφίας διακρίνουμε την φιγούρα ενός άντρα, ο οποίος κοιτάει προς τον φωτογραφικό φακό. Πιθανόν να μην είναι στρατιώτης αλλά να εργάζεται στον σιδηροδρομικό σταθμό καθώς η ενδυμασία του διαφέρει από αυτή των στρατιωτών γύρω του, φοράει καπέλο, ένα γιλέκο και από μέσα μια μπλούζα. Η φωτογραφία δεν φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη, όλοι οι στρατιώτες έχουν γυρισμένοι πλάτη στον φωτογραφικό φακό και εστιάζουν την προσοχή τους μπροστά στον τραυματία. Ο φωτογράφος βρίσκεται και αυτός πίσω τους, στις σιδηροδρομικές ράγες σε σχετικά κοντινή απόσταση. Το τρένο φαίνεται να είναι ένα κλασικό μοντέλο, που χρησιμοποιούνταν στις πρώτες ημέρες των σιδηροδρομικών μεταφορών με ατμομηχανές και βαγόνια. Στο βαγόνι γράφει με μεγάλα άσπρα γράμματα «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΚΡΑΤΟΣ» και έπειτα από κάτω G.10105. Δεν διακρίνεται κάποιο στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος, ούτε ζώα, φυτά, γεωμορφολογικές ιδιομορφίες κλπ. Αντιθέτως, τα στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος κυριαρχούν στην φωτογραφία.
• Φλώρινα - Αγορά (3)
  Βρισκόμαστε για άλλη μια φορά στην αγορά της Φλώρινας ,αυτή τη φορά βλέπουμε μια πιο κοντινή λήψη. Στο κέντρο χαρακτηριστικά φαίνεται να κάθονται 3 άνδρες μεγάλης ηλικίας και να συζητάνε, εκ των οποίων ο ένας είναι ιερέας και φαίνεται να κάθονται πάνω σε σακιά τα οποία πιθανό να περιέχουν όσπρια αφού βρισκόμαστε στη λαϊκή αγορά της Φλώρινας. Στο παρασκήνιο βλέπουμε 2 άντρες να περνάνε φορώντας λευκό πουκάμισο, τραγιάσκα και γιλέκο όπως επίσης και ο ένας φοράει σακάκι. Επιπλέον βλέπουμε δυο γυναίκες στο κέντρο να περνάνε από την αγορά φορώντας παρόμοια ρούχα με τη διαφορά ότι η μια φοράει λευκή μαντήλα που ίσως να αποδεικνύει το νεαρό της ηλικίας. Στο βάθος αριστερά βλέπουμε 2 παιδιά να στέκονται φορώντας απλά καθημερινά ρούχα που ενδεχομένως έχουν βγει για να κάνουν τα ψώνια του σπιτιού. Από την άλλη στα δεξιά βλέπουμε μια γυναίκα μαυροφορεμένη πιθανόν χήρα ,η οποία κρατάει μια μαύρη ομπρέλα γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να έβρεχε ή πρόκειται να βρέξει. Τα κτίρια στο βάθος είναι πετρόχτιστα με κεραμοσκεπές που πιθανόν να είναι αποθήκες.