ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ»

Αντικείμενα

• Πανόραμα τμήματος της Φλώρινας
  Η φωτογραφία με αριθμό 362 πάνω στο φιλμ αποτελεί συνέχεια προηγούμενων λήψεων του φωτογράφου και ίσως την πρώτη αυτών , που απεικονίζουν τη θέα της πόλης της Φλώρινας από ψηλά. Ο φωτογράφος είναι τοποθετημένος στο λόφο πάνω από το ποτάμι της Φλώρινας (Λόφος Αγίου Παντελεήμονα ) και στοχεύει τμήμα της πόλης έχοντας τοποθετήσει τον φακό προς νοτιοανατολικά αυτή την φορά . Αναφορικά με τα στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος φαίνεται η εικόνα που έχει ο σημερινός λόφος του Αγίου Παντελεήμονα πάνω στον οποίο βρίσκεται ο φωτογράφος και μάλιστα στο ύψωμα στα δεξιά της φωτογραφίας βρίσκεται σήμερα ο γνωστός σε όλους μας Σταυρός της Φλώρινας. Εντύπωση προκαλεί ότι ο λόφος που βρίσκεται ο φωτογράφος σήμερα είναι ιδιαίτερα δεντροφυτεμένος με μεγάλο αριθμό πεύκων και άλλων κωνοφόρων ενώ τότε φαίνεται γυμνός. Διακρίνονται επίσης πληθώρα δέντρων και στο βάθος φαίνεται ο κάμπος της Πόλης, ενώ πέρα μακριά στον ορίζοντα διακρίνεται αμυδρά το νότιο τμήμα της οροσειράς Βόρας. Αναφορικά με το ανθρωπογενές περιβάλλον διακρίνονται πληθώρα κτισμάτων πολλά από τα οποία είναι διώροφα και μεγάλο σε όγκο σχεδόν όλα με κεραμοσκεπές. Στην εικόνα διακρίνουμε και κάποια πλίθινα σπίτια αλλά και τρία τουλάχιστον ίσως και 4 τζαμιά και ένα μεγάλο συνεχές οικοδόμημα στο κέντρο της φωτογραφίας. Διακρίνεται ακόμη ο δρόμος που οδηγεί στη Φλώρινα . Από την εικόνα απουσιάζει η παρουσία ανθρώπων ή ζώων κάτι που ίσως οφείλεται και στο μακρινό σημείο λήψης. Η απόσταση του φωτογράφου δεν μας επιτρέπεται να διακρίνουμε λεπτομέρειες από τις αυλές των σπιτιών και τους δρόμους αναφορικά με την παρουσία άλλων στοιχείων ή και τεχνουργημάτων. Όσον αφορά την εποχή του χρόνου, λαμβάνοντας υπόψη την απουσία χιονιού στα ορατά ψηλότερα σημεία του λόφου, σε συνδυασμό με την καθαρή ατμόσφαιρα και την απουσία καπνού από το σύνολο των καμινάδων αλλά και τα πυκνά φύλλα στα δέντρα θα αποκλείαμε το χειμώνα με σιγουριά και θα τοποθετούσαμε την εποχή σε τέλος άνοιξης με καλοκαίρι ή αρχές φθινοπώρου. Τόσο αυτή η φωτογραφία όσο και οι φωτογραφίες με την ένδειξη 363 και 364 στο άκρο του φιλμ εικάζεται λόγω του παρόμοιου φωτισμού και αίσθησης τους ότι πρόκειται για διαδοχικά καρέ λήψεων που απέχουν ίσως και λίγα δευτερόλεπτα μεταξύ τους. Τέλος με βάση το φωτισμό και το σημείο του ορίζοντα αλλά και τις σκιάσεις των σπιτιών μπορούμε να συμπεράνουμε ότι πρόκειται για μεσημεριανή ή απογευματινή ώρα.
• Η οδογέφυρα Eksisu καταστράφηκε από τους Βούλγαρους στην υποχώρησή τους
  Στην εικόνα παρατηρούμε την οδογέφυρα Eksisu που καταστράφηκε από τους Βούλγαρους στην υποχώρησή τους. Πιο συγκεκριμένα παρατηρούμε την οδογέφυρα Eksisu να έχει καταστραφεί και να είναι διαλυμένη καθώς έχει πέσει πάνω στα βουνά. Στην δεξιά πλευρά της φωτογραφίας φαίνεται να αρχίζει να φέρνει και να είναι καθοδική ενώ στην αριστερή πλευρά φαίνεται να έχει κατάρρευση τελείως. Ο φωτογράφος που έβγαλε την φωτογραφία κατέβηκε λίγο το βουνό στην δεξιά πλευρά της εικόνας όπως την παρατηρούμε. Η σιδερένια γέφυρα οδηγεί από την Φλώρινα στο Μοναστήρι όπως αναφέρουν και οι σημειώσεις της εικόνας. Άρα η γέφυρα οδηγεί προς τον βορρά, η δεξιά πλευρά της εικόνας όπως την παρατηρούμε είναι ο νότος ενώ η αριστερή πλευρά της εικόνας εκεί που η γέφυρα έχει κατάρρευση τελείως είναι ο βορράς. Στο μπροστινό μέρος της εικόνας είναι η δύση ενώ στο βάθος της εικόνας βρίσκεται η ανατολή. Τα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος είναι τα βουνά που φαίνονται γύρω από την γέφυρα που βρίσκεται στο κέντρο της εικόνας. Τα φυτά της εικόνας είναι θάμνοι και άγρια χορτάρια που φυτρώνουν μόνα τους στα βουνά. Το περιστατικό που απεικονίζεται είναι η σιδερένια οδογέφυρα που έχει καταστραφεί από τους Βούλγαρους κατά την υποχώρησή τους. Η εποχή δεν μπορεί να διευκρινιστεί από την φωτογραφία ίσως είναι χειμώνας αφού τα γυρίσματα έγιναν τον Οκτώβριο αλλά υπήρχε ηλιοφάνεια. Η ημερομηνία των γυρισμάτων ήταν στην πρώτη Οκτωβρίου το 1916. Αναφέρεται στον Ά παγκόσμιο πόλεμο το 1914 μέχρι 1918 είναι ο στρατός Ανατολής με διοικητή τον στρατηγό Sarrail στις 3 Οκτωβρίου του 1915 μέχρι στις 21 Δεκεμβρίου το 1917 στο μέτωπο Φλώρινας και Μοναστηρίου το Σεπτέμβριο 1916 μέχρι τον Απρίλιο 1917.
• Συνοδεία Βούλγαρων αιχμαλώτων
  Στην συγκεκριμένη εικόνα αναδεικνύεται η μεταφορά των Βουλγάρων αιχμαλώτων από τον στρατό της ανατολής, όπως αναδεικνύεται και από την λεζάντα. Συγκεκριμένα η φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη και μάλλον δεν είναι σκηνοθετημένη, καθώς οι άνδρες βρίσκονται σε κίνηση, ωστόσο μερικοί από αυτούς κοιτούν προς την κάμερα . Συγκεκριμένα, παρατηρούμε οι αιχμάλωτοι Βούλγαροι να κινούνται σε στρατιωτική παράταξη συνοδευόμενοι από άνδρες στρατιωτικούς, οι οποίοι είναι οι μόνοι που κρατούν όπλα. Δύο στρατιωτικοί βρίσκονται μπροστά και ακόμη δύο, πίσω δεξιά με σκοπό να τους μεταφέρουν προς το σημείο συγκέντρωσης αιχμαλώτων. Όλοι οι άνδρες βρίσκονται με ομοιόμορφες στρατιωτικές στολές, γεγονός που αποδεικνύει και την περίοδο που αναφέρεται η φωτογραφία. Επίσης αριστερά, διακρίνεται να υπάρχει σε ταξινομημένη σειρά κάρα από άλογα που πιθανόν να βοηθούσαν για την μεταφορά των αιχμαλώτων. Τέλος, όσο μπορούμε να διακρίνουμε τα πρόσωπα των αιχμαλώτων διαπιστώνουμε ότι τα ανέκφραστα χαρακτηριστικά τους και η στάση τους σώματος τους αποδεικνύουν την ταλαιπωρία, τις δυσκολίες και τις αντίξοες συνθήκες που έχει ο πόλεμος
• Σοροί Βούλγαρων Κομιτατζήδων που πυροβολήθηκαν στο δρόμο προς το μύλο
  Η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη και σκηνοθετημένη διότι είναι πολύ κοντινή η απόσταση των δύο ανδρών με την κάμερα και λαμβάνει χώρα στη Φλώρινα. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρούμε δύο σορούς από βούλγαρους κομητατζήδες που πυροβολήθηκαν και έχουν πέσει σε ένα χώρο που μοιάζει σαν χαντάκι με βάτα. Η μία σωρός ακουμπάει τη μέση του στο ανασηκωμένο χώμα και έχει γυρισμένο το κεφάλι του προς το σημείο που είναι η κάμερα και έχει ανοιχτό το στόμα του σα να χαμογελάει, ενώ η δεύτερη ακουμπάει το κεφάλι στα πόδια του πρώτου και είναι ανάσκελα. Ένα ξεχασμένο καπέλο είναι πάνω στο δρόμο και αυτό δείχνει ότι οι δύο άνδρες ήταν σε αυτό το σημείο όταν δέχτηκαν τα πυρά. Και οι δύο σωροί ακουμπούν πάνω σε βάτα, ενώ το χαντάκι φαίνεται να έχει σε ορισμένα σημεία νερό με αποτέλεσμα να δείχνει ότι η εποχή είναι σίγουρα φθινόπωρο καθώς δεν φοράνε ούτε χοντρά ρούχα ούτε ελαφριά. Τέλος, η στάση του σώματος και των δύο μαρτυρούν ότι πρόκειται για νέους, ενώ το πρόσωπο του ενός φαίνεται ότι είναι αρκετά ταλαιπωρημένο.
• Σερβική τάφρο σε πρώτο πλάνο. Στο βάθος, το πεδίο της μάχης
  Η συγκεκριμένη φωτογραφία, η οποία είναι ασπρόμαυρη, θα την χαρακτήριζα ως μη σκηνοθετημένη και αυθόρμητη. Δεν βλέπουμε βέβαια κάποιον άνθρωπο στην συγκεκριμένη φωτογραφία παρά μόνο ένα τοπίο. Αρχικά παρατηρούμε όπως αναφέρει και η λεζάντα μια μεγάλη σερβική τάφρο. Στην συνέχεια, λίγο παραπέρα βλέπουμε ένα μικρό χωριό με πολλά δέντρα και σπίτια , τα οποία βέβαια φαίνονται εγκαταλελειμμένα . Όπως μαθαίνουμε από την λεζάντα στο βάθος(στην πεδιάδα που εκτείνεται παραπέρα) υπάρχει ένα πεδίο μάχης(αν και στην φωτογραφία δεν φαίνεται καθόλου τι συμβαίνει). Άρα λογικά οι κάτοικοι του χωριού εγκατέλειψαν τα σπίτια τους λόγω του πολέμου που γινόταν παραπέρα. Η φωτογραφία τραβήχτηκε όταν η πόλη έχει εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους της. Δεν ξέρουμε ποιοι πολεμάνε δίπλα σε αυτό το χωριό(ή ακόμη ποια είναι η ονομασία του χωριού. Αν και αυτό το χωριό θα είναι κοντά στην Φλώρινα με βάση τις πληροφορίες της εικόνας).Δυστυχώς δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι καιρό έχει γιατί η φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από κάπου μακριά και ψηλά από την πόλη. Τέλος, η εποχή που δραματοποιούνται τα γεγονότα αυτά είναι τον χειμώνα και συγκεκριμένα στις 30/11/1916.
• Μηχανικοί, βοηθούμενοι από πολίτες, ασχολούνται με την ισοπέδωση του δρόμου για να διευκολύνουν τον ανεφοδιασμό
  Η συγκεκριμένη φωτογραφία( η οποία είναι ασπρόμαυρη) είναι αυθόρμητη - μη σκηνοθετημένη, καθώς βλέπουμε πλήθος κόσμου συγκεντρωμένο το οποίο δεν έχει αντιληφθεί την ύπαρξη του φωτογράφου. Πιο συγκεκριμένα παρατηρούμε στα αριστερά έναν μηχανικό ο οποίος έχει στήσει στο έδαφος ένα αντικείμενο και προσπαθεί να κάνει την δουλειά του. Στα δεξιά της φωτογραφίας βλέπουμε 2 άτομα πάνω στα άλογα τους(που έχουν γυρισμένη την πλάτη τους στον φακό) οι οποίοι πιστεύω ότι είναι και αυτοί μηχανικοί(καθώς φοράνε περίπου τα ίδια ρούχα με το άτομο στα αριστερά). Θα έλεγα όμως ότι εκείνη την στιγμή είναι απασχολημένοι γιατί βλέπω ότι μιλάνε με ένα ακόμη άτομο(ο οποίος φαντάζομαι ότι είναι πολίτης), που κρατάει κάτι στο ένα του χέρι. Επίσης, βλέπω ότι τα άλογα στέκονται πάνω σε ένα ρυάκι. Στο βάθος δεξιά παρατηρώ έναν άνθρωπο δίπλα από μερικά δέντρα. Λίγο παραδίπλα παρατηρώ επίσης ένα πλήθος από κόσμο που είναι πολίτες, οι οποίοι ήρθαν να βοηθήσουν τους μηχανικούς στην ισοπέδωση του δρόμου(όπως μας ενημερώνει και η λεζάντα της φωτογραφίας). Στο βάθος της φωτογραφίας βλέπουμε επίσης να εκτείνεται μια πεδιάδα. Όσον αφορά τα ρούχα των 4 ανθρώπων που διακρίνουμε μπροστά βλέπουμε ότι είναι χοντρά λόγω της εποχής(και όσον αφορά τους μηχανικούς παρατηρούμε ότι φοράνε πιο επίσημα ρούχα). Επίσης όσα άτομα φαίνονται καθαρά στην φωτογραφία είναι άντρες(όσον αφορά όμως τους υπόλοιπους δεν είναι δυστυχώς κατανοητό αν είναι άντρες ή γυναίκες). Δυστυχώς δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι καιρό έχει γιατί η φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη. Επιπρόσθετα, η φωτογραφία τραβήχτηκε σε σχετικά μακρινή απόσταση από το πλήθος. Τέλος, η εποχή που δραματοποιούνται τα γεγονότα αυτά είναι τον χειμώνα και συγκεκριμένα στις 04/11/1916.
• Σερβικά γεύματα στους πρόποδες του μιναρέ
  Η συγκεκριμένη φωτογραφία(η οποία είναι ασπρόμαυρη) είναι μία μη σκηνοθετημένη λήψη αφού οι εικονιζόμενοι αγνοούν την ύπαρξη του φωτογράφου, πάντως σίγουρα δεν ποζάρουν και τους βλέπουμε να εκτελούν με απόλυτη φυσικότητα αυτό που κάνουν. Στην συγκεκριμένη φωτογραφία παρατηρούμε κάποιους ανθρώπους(όπου δεν μπορούμε να καταλάβουμε αν είναι άντρες ή γυναίκες) που έχουν κατασκηνώσει στους πρόποδες του μιναρέ και προσπαθούν να φάνε. Αρχικά βλέπουμε έναν άνθρωπο που είναι όρθιος(με γυρισμένη την πλάτη προς τον φακό) και νομίζω ότι κατευθύνεται προς κάποιους άλλους ανθρώπους. Εγώ φαντάζομαι πως θέλει να φάει και αυτός μαζί με τους υπόλοιπους ή ίσως έκανε κάποια βόλτα και επιστρέφει πίσω. Πίσω του παρατηρούμε πολλές στοίβες από ξύλα τα οποία τα χρησιμοποιούν ίσως για να ανάψουν φωτιά( εκτός και αν υπήρχαν ήδη εκεί, πριν φτάσουν σε αυτό το σημείο). Αυτοί οι άνθρωποι ίσως είναι πρόσφυγες, οι οποίοι εγκατέλειψαν τις εστίες τους λόγω πολέμου και προσπαθούν να βρουν ένα καλύτερο μέρος για να ζήσουν( ή ίσως είναι Σέρβοι στρατιώτες καθώς αναφέρει στην λεζάντα σέρβικα γεύματα. Πάντως το μόνο σίγουρο είναι ότι είναι Σέρβοι λογικά). Μπροστά από τον άνθρωπο βλέπουμε κι’άλλα άτομα(τα οποία ίσως είναι η οικογένεια του ή συγγενείς του ή πολύ πιθανόν κάποιοι άγνωστοι για αυτόν) που νομίζω ότι θέλουν να φάνε. Δυστυχώς δεν μπορώ να καταλάβω πόσοι είναι ακριβώς αλλά παρατηρώ 2 άτομα όρθια, ενώ οι υπόλοιποι είναι καθιστοί. Πίσω τους βλέπω μερικά δέντρα. Στην συνέχεια πίσω από τα δέντρα παρατηρώ κι’άλλες σκηνές στις οποίες θα ζουν και άλλοι άνθρωποι τους οποίους όμως δεν μπορούμε να δούμε. Μετά, πίσω από τις σκηνές βλέπω μερικά σπίτια( μικρά σχετικά, ενώ βλέπω και ένα μεγαλύτερο λίγο παραδίπλα). Επίσης δίπλα από το μεγάλο σπίτι βλέπω και ένα ακόμη κτήριο το οποίο ονομάζεται μιναρέ. Υποθέτω πως πίσω από τα σπίτια θα εκτείνεται μια πεδιάδα. Δυστυχώς δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι καιρό έχει ακριβώς γιατί η φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη. Δεν μπορούμε επίσης να καταλάβουμε τι ρούχα φοράνε τα άτομα γιατί δεν φαίνονται καθαρά στην φωτογραφία αλλά υποθέτω ότι θα είναι χοντρά λόγω της εποχής. Επιπρόσθετα, η φωτογραφία τραβήχτηκε λίγο μακριά από αυτά τα άτομα και όχι από κοντά. Τέλος, η εποχή που δραματοποιούνται τα γεγονότα αυτά είναι τον χειμώνα και συγκεκριμένα στις 01/11/1916.
• Ο αραμπάς βάλτωσε
  Η συγκεκριμένη φωτογραφία λαμβάνει χώρα στη Φλώρινα σε φυσικό περιβάλλον. Η φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη και αυθόρμητη καθώς κανείς από τους τρείς άνδρες δε κοιτάει προς το φακό της κάμερας. Παρατηρούμε λοιπόν, να περνάνε μέσα από ένα χωράφι δύο δίτροχα μεταφορικά μέσα ή αλλιώς αραμπάς όπως ονομάζονταν, και να τα σέρνουν το κάθε ένα από δύο μαύρα άλογα τα οποία με δυσκολία μπορούν να κινηθούν διότι έχουν κολλήσει οι ρόδες και τα πόδια τους στις λάσπες, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολο να προχωρήσουν μπροστά. Στο πρώτο κάρο βλέπουμε επιβιβασμένους δύο άνδρες με ίδιες φορεσιές, ο ένας εκ των οποίων είναι όρθιος και προσπαθεί να καθοδηγήσει τα άλογα να απελευθερωθούν από την λάσπη που έχει βυθίσει τα πόδια τους. Στο δεύτερο κάρο υπάρχει ένας μόνο άνδρας ο οποίος παρακολουθεί τους μπροστινούς και με βάση αυτό καθοδηγεί τα δικά του άλογα. Τέλος η εποχή πρέπει να είναι φθινόπωρο, διότι κανείς από τους τρείς δε φοράει πολύ χοντρά ρούχα, ενώ τα πρόσωπα τους δε φαίνονται καθαρά για το αν είναι ταλαιπωρημένα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι έχουν δυσκολευτεί στην προσπάθεια τους να ξεκολλήσουν από τις λάσπες.
• Στα σερβοελληνικά σύνορα, στην Τσέρνα (Νοέμβριος 1916). Σπίτι γκρεμίστηκε από πυροβολικό
  Η φωτογραφία τραβήχτηκε στην περιοχή Τσέρνα. Είναι σκηνοθετημένη, καθώς εικονίζεται μόνο ένας άνθρωπος, ο οποίος κοιτάζει προς τον φακό και η κίνηση του σώματος του μαρτυρεί ότι στάθηκε εκεί για την λήψη της φωτογραφίας. Στην φωτογραφία απεικονίζεται ένας νεαρός άνδρας, με στρατιωτική ενδυμασία και από πίσω του ένα διώροφο γκρεμισμένο σπίτι. Το σπίτι δέχθηκε επίθεση από πυροβολικό. Το μεγαλύτερο μέρος του δεύτερου ορόφου έχει γκρεμιστεί, ο μίσος πλαϊνός τοίχος έχει καταρρεύσει, ενώ τα παράθυρα έχουν καταστραφεί ολοσχερώς, η οροφή του κτηρίου έχει υποστεί χτυπήματα και με τα βίας στηρίζεται. Μπροστά από την πόρτα του πρώτου ορόφου, το έδαφός είναι γεμάτο απομεινάρια από τα μέρη του κτηρίου που καταστράφηκαν. Ο άνδρας που φαίνεται στην εικόνα δεν γνωρίζουμε αν ήταν ο κάτοχος του κτηρίου ή ο χειριστής του πυροβολικού, καθώς δεν διακρίνεται κάποιο στοιχείο που να μας το μαρτυρά, όπως η έκφραση του προσώπου του ή η στάση του σώματος του. Ωστόσο, η ενδυμασία του είναι στρατιωτική. Η φωτογραφία τραβήχτηκε μήνα Νοέμβριο, όπου λάμβανε χώρα η δίμηνη μάχη του ποταμού Τσέρνα, υποδηλώνοντας ότι το κτήριο, μάλλον, δέχθηκε επίθεση στα πλαίσια της μάχης.
• Στα σερβοελληνικά σύνορα, στην Τσέρνα (Νοέμβριος 1916). Στρατιώτες που ξεκουράζονται δίπλα στο ποτάμι: Οι στρατιώτες εκτοξεύουν ένα πλοίο
  Η φωτογραφία δεν φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη, καθώς οι εικονιζόμενοι δεν κοιτούν προς την κάμερα και η κίνηση των σωμάτων τους δείχνει φυσιολογικοί. Η εικόνα τραβήχτηκε στον ποταμό Τσέρνα, περιοχή όπου σημειώθηκαν αρκετές στρατιωτικές σύγκρουσης την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στην εικόνα απεικονίζονται επτά στρατιώτες να ξεκουράζονται δίπλα στο ποτάμι. Οι έξι κοιτούν προς το ποτάμι, πλάτη στον φακό, όπου ένας φαντάρος προσπαθεί να εκτοξεύσει ένα μικρό πλοίο. Όλοι φορούν στρατιωτική ενδυμασία, μπότες και κάλυμμα κεφαλής (μπερές ή καπέλο). Στην εικόνα κυριαρχεί το φυσικό περιβάλλον, διότι φαίνεται μεγάλη έκταση του ποταμού Τσέρνα και η οροσειρά ενός βουνού. Ακόμη, υπάρχει ένας μικρός λόφος όπου ξεκουράζονται μερικοί στρατιώτες. Η φωτογραφία λήφθηκε μήνα Νοέμβριο, κάτι που επιβεβαιώνεται από την ενδυμασία των φαντάρων, καθώς δεν είναι βαριά και από τον καιρό, διότι δεν υπάρχει χιόνι.