-
Φλώρινα Μουσουλμάνες Στη συγκεκριμένη φωτογραφία αντικρίζουμε μουσουλμάνες γυναίκες που κάθονται σε κύκλους στην αυλή ενός σπιτιού. Η φωτογραφία δεν φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη, καθώς οι γυναίκες δεν κοιτάνε προς τον φακό εκτός από μία γυναίκα που βρίσκεται στο κέντρο της φωτογραφίας. Ως προς τα στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος εντοπίζουμε το σπίτι και τα ρούχα, αλλά δεν αντικρίζουμε κάποιο στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος. Δεν μπορούμε να διακρίνουμε τον ακριβή αριθμό των γυναικών, όμως θα λέγαμε ότι είναι περίπου δέκα, ίσως και περισσότερες. Επιπλέον, δεν είναι φανερή ούτε η ηλικία τους, αλλά ούτε και η έκφραση του προσώπου τους, καθώς οι γυναίκες φορούν άσπρες μαντίλες και μακριά φαρδιά φορέματα. Μάλιστα, κάθονται στο έδαφος σε τρεις διαφορετικούς κύκλους, ο καθένας εκ των οποίων αποτελείται από περίπου τρεις γυναίκες. Επιπρόσθετα, στον μεσαίο κύκλο φαίνεται πως δύο γυναίκες κρατούν ένα αντικείμενο που μοιάζει με σχοινί. Επίσης, στο έδαφος υπάρχουν κλαδιά από κάποιο φυτό. Όλα τα παραπάνω μας μαρτυρούν το γεγονός ότι η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια μιας οικιακής εργασίας.
-
Γυναίκες που επιστρέφουν από την πηγή Στην φωτογραφία παρατηρούνται δύο γυναίκες που κουβαλάνε νερό με τις στάμνες. Συγκεκριμένα, οι γυναίκες επιστρέφουν από την πηγή στο χωριό Ιτέα της Φλώρινας. Στο βάθος της φωτογραφίας φαίνεται ένας άνδρας και δίπλα του ένα άλλο άτομο που δεν διακρίνεται καθαρά. Επίσης, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι σε δεύτερο πλάνο φαίνονται δύο σπίτια και στο βάθος αριστερά ενδεχομένως εντοπίζεται η προέκταση του χωριού καθώς γίνονται διακριτά και άλλα σπίτια. Οι δύο γυναίκες είναι ντυμένες παρόμοια και συγκεκριμένα η γυναίκα που κοιτάζει το φωτογραφικό φακό φοράει μια μαύρη μαντήλα στο κεφάλι της, παπούτσια και μία μακριά φούστα. Η δεύτερη γυναίκα που δεν κοιτάζει τον φωτογράφο και του έχει γυρισμένη την πλάτη της φοράει ένα μακρύ φόρεμα, μία ανοιχτόχρωμη μαντήλα και παπούτσια. Αξίζει να επισημανθεί ότι και οι δύο στηρίζουν την στάμνα με το νερό στο κεφάλι τους. Η εποχή είναι χειμώνας και συγκεκριμένα Δεκέμβριος, γεγονός που επιβεβαιώνεται τόσο από την ενδυμασία των γυναικών όπου φοράνε χοντρά ρούχα όσο και από το φύλλωμα του δέντρου στα αριστερά της φωτογραφίας. Πίσω από τις γυναίκες υπάρχει αρκετό χώμα συσσωρευμένο, το οποίο στα αριστερά έχει δημιουργήσει ένα μικρό βουναλάκι περίπου στο ύψος των γυναικών. Η γυναίκα που κοιτάζει τον φωτογράφο φαίνεται ότι είναι νεαρής ηλικίας. Επιπλέον, η λήψη της φωτογραφίας είναι σε πολύ κοντινή απόσταση οπότε οι γυναίκες είχαν εις γνώσιν τους ότι κάποιος τους βγάζει φωτογραφία και ίσως για αυτό η δεύτερη γυναίκα γύρισε την πλάτη της έτσι ώστε να μην φαίνεται στην φωτογραφία. Παρόλα αυτά η φωτογραφία δεν φαίνεται σκηνοθετημένη.
-
Ο στρατηγός Gérôme διοικητής της 17ης Μεραρχίας Πεζικού Η φωτογραφία είναι σκηνοθετημένη, καθώς ο στρατηγός στέκεται όρθιος και κοιτάει την κάμερα. Ο φωτογράφος βρίσκεται στην ίδια ευθεία και σε μικρή απόσταση από το πρόσωπο που φωτογραφίζει. Πιο αναλυτικά, στην φωτογραφία απεικονίζεται ο στρατηγός Gerome διοικητής της 17ης Μεραρχίας Πεζικού. Στέκεται όρθιος κοιτώντας την κάμερα, ενώ τα χέρια του είναι κολλητά στο σώμα του και το δεξί του πόδι λίγο πιο μπροστά από το αριστερό. Το πρόσωπό του είναι ήρεμο, ενώ στη στρατιωτική του στολή διακρίνονται και τα παράσημα του αξιώματός του. Πίσω του με πλάτη στην κάμερα φαίνονται δύο στρατιώτες με τον έναν σε κίνηση να κρατά στο δεξί του χέρι ένα σιδερένιο αντικείμενο και στο αριστερό ένα λευκό σάκο με πράγματα μέσα, ενώ ο άλλος στέκεται όρθιος. Επίσης, από πίσω διακρίνεται ένα σπίτι, το οποίο έχει και ξύλινη στήριξη και ακουμπημένο στον τοίχο του ένα ποδήλατο. Από την αριστερή μεριά πίσω φαίνεται ένα άλλο σπίτι και ένα χαμηλό κτήριο με αχυρένια σκεπή σαν αποθήκη. Ενδιάμεσα από τα δύο σπίτια βρίσκονται δέντρα, Η εποχή είναι φθινόπωρο και συγκεκριμένα Οκτώβριος.
-
Γυναίκες διασχίζουν ένα ποταμό Στην φωτογραφία υπάρχουν τρείς γυναίκες που διασχίζουν ένα ποτάμι στο χωρίο Ιτέα της Φλώρινας. Η φωτογραφία δεν φαίνεται σκηνοθετημένη, όμως η δεύτερη και η τρίτη κατά σειρά γυναίκα κοιτάζουν το φωτογραφικό φακό, άρα γνωρίζουν ότι κάποιος εκείνη την στιγμή τους βγάζει φωτογραφία. Ο ισχυρισμός αυτός επιβεβαιώνεται και από την λήψη της φωτογραφίας όπου είναι σε κοντινή απόσταση περίπου τριών-τεσσάρων μέτρων καθώς ο φακός έχει καταφέρει να διαγράψει αρκετές λεπτομέρειες της. Επομένως, οι άνθρωποι έχουν επίγνωση ότι υπάρχει και τέταρτο άτομο στον χώρο. Αναλυτικότερα, παρατηρείται ότι η δεύτερη γυναίκα είναι μέσης προς μεγάλης ηλικίας ενώ όσο αφορά την δεύτερη γυναίκα δεν φαίνεται καθαρά το πρόσωπό της. Ακόμη, το τρίτο άτομο στο βάθος της φωτογραφίας δεν είναι εφικτό να διακριθεί καθαρά. Παρόλα αυτά, πιθανόν να είναι γυναίκα καθώς φαίνεται ότι φοράει φούστα η φόρεμα και μαντήλα. Οι δύο γυναίκες που βρίσκονται σε πρώτο πλάνο είναι και αυτές ντυμένες με μακριά φορέματα ή φούστες και φοράνε στο κεφάλι τους σκουρόχρωμες μαντήλες. Επίσης, στο χέρι τους κρατάνε ένα λεπτό μακρύ ξύλο ενδεχομένως για να διατηρήσουν την ισορροπία τους. Η τρίτη γυναίκα είναι πάνω σε ένα μουλάρι και κρατάει και αυτή ξύλο πιθανόν για να κινητοποιήσει το ζώο σε περίπτωση που σταματήσει. Η εποχή της φωτογραφίας είναι χειμώνας και αυτό επιβεβαιώνεται από το φύλλωμα των δέντρων αλλά και από την ένδυση των γυναικών (φοράνε χοντρά ρούχα). Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο πρώτες γυναίκες διασχίζουν το ποτάμι με τα πόδια τους και βρέχονται, γεγονός που κινεί το ενδιαφέρον καθώς η φωτογραφία τραβήχτηκε τον Δεκέμβριο στη Φλώρινα όπου το νερό είναι παγωμένο. Γύρω από το ποτάμι παρατηρούνται χώμα και αρκετά δέντρα. Τέλος, η κοινωνικοοικομική κατάσταση των γυναικών δεν μπορεί να ειπωθεί με σιγουριά αλλά μάλλον προέρχονται από κατώτερα κοινωνικά στρώματα.
-
Πάρκο πυροβολικού Η φωτογραφία δεν φαίνεται να είναι σκηνοθετημένη καθώς όλες οι κινήσεις μέσα στην φωτογραφία είναι αυθόρμητες παρά το γεγονός ότι κοιτάει την κάμερα ένας από τους στρατιώτες. Η λήψη είναι πανοραμική. Στην φωτογραφία απεικονίζεται η στρατοπέδευση του ιππικού όπως φαίνεται και από τα πολλά άλογα. Πιο αναλυτικά, στην φωτογραφία διακρίνονται δεκάδες άλογα και κάρα με πυρομαχικά όπως και στρατιώτες, οι οποίοι έχουν στρατοπεδεύσει σε μέρος όπου από πίσω φαίνεται ένα δάσος πιθανώς για να μην εντοπίζονται από τον εχθρό. Επίσης, στην φωτογραφία απεικονίζονται γύρω στις δέκα στρατιωτικές σκηνές λευκού χρώματος, χαμηλές σε ύψος. Λίγο πιο πίσω από το ιππικό διακρίνονται δύο σπίτια και ακόμη πιο πίσω ένα βουνό. Η εποχή είναι φθινόπωρο και πιο συγκεκριμένα Οκτώβριος.
-
Στο δρόμο για το Μοναστήρι (Νοέμβριος 1916). Τρένο εκκένωσης αρρώστων και τραυματιών. • Η συγκεκριμένη φωτογραφία απεικονίζει τον χώρο του στρατού με διοικητή τον στρατηγό Sarrail στον χώρο του σιδηροδρόμου στο Ξινό Νερό.
• Η παρούσα φωτογραφία δεν χαρακτηρίζεται σκηνοθετημένη καθώς ακόμη και οι άνθρωποι που απεικονίζονται δεν φαίνεται να έχουν αντιληφθεί καν το ότι τους φωτογραφίζουν. Πιθανότατα ο φωτογράφος να ήθελε απλά να απεικονίσει την στιγμή όπου οι άρρωστοι και οι τραυματίες επιβιβάζονται στο τρένο με σκοπό να φύγουνε. Ωστόσο μερικοί άνθρωποι που έχουν ήδη επιβιβαστεί φαίνεται να κοιτούν την κάμερα αλλά αυτό δεν δείχνει κάποια σκηνοθεσία.
• Από στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος διακρίνονται δέντρα. Το δέντρο που φαίνεται εμφανώς είναι ανθισμένο παρά το γεγονός που μαζί με την ημερομηνία που υπάρχει στην περιγραφή, μας επιβεβαιώνει ότι πρόκειται για φθινόπωρο και συγκεκριμένα τον μήνα Νοέμβριο. Επίσης στο έδαφος υπάρχουν και διάφορα φυτά.
• Από στοιχεία ανθρωπογενούς περιβάλλοντος παρατηρούμε εμφανώς τους ανθρώπους που επιβιβάζονται στα βαγόνια του τρένου με σκοπό να φύγουν. Στη συγκεκριμένη φωτογραφία επίσης παρατηρούμε ότι οι άνθρωποι που υπάρχουν είναι άνδρες οι οποίοι σύμφωνα με την ενδυμασία τους κάποιοι πρέπει να είναι στρατηγοί άρα και να βρίσκονται σε καλή οικονομική κατάσταση. Ωστόσο υπάρχουν και άλλοι οι οποίοι φαίνονται πως είναι οι τραυματίες και οι άρρωστοι και από την ενδυμασία τους καταλαβαίνουμε πως δεν είναι εύποροι άνθρωποι.
• Από τεχνουργήματα εμφανίζονται ξεκάθαρα το τρένο
-
Αναπαυόμενοι Ρώσοι στρατιώτες Η φωτογραφία είναι σκηνοθετημένη καθώς ο ένας από τους δύο στρατιώτες κοιτάει την κάμερα. Ο φωτογράφος βρίσκεται στην ίδια ευθεία με τους στρατιώτες και σε μικρή απόσταση. Η φωτογραφία απεικονίζει δύο Ρώσους στρατιώτες σε κατάσταση ανάπαυσης. Πιο αναλυτικά, στην εικόνα φαίνονται δύο στρατιώτες έξω από ένα σπίτι, με τον έναν να κάθεται δίπλα από την πόρτα του σπιτιού και να τρώει το γεύμα του και τον άλλο να στέκεται όρθιος δίπλα από στρατιωτικά πράγματα κοιτώντας την κάμερα. Στο σπίτι βρίσκονται κρεμασμένα στρατιωτικά παγούρια, ενώ κάτω σε όλο το μήκος του σπιτιού βρίσκεται στρατιωτικός εξοπλισμός όπως όπλα, κράνη παγούρια και στρατιωτικά ρούχα. Μερικά από αυτά τα πράγματα είναι καλυμμένα με πανιά. Επίσης, από την αριστερή μεριά του σπιτιού βρίσκεται ένα σχοινί και πάνω σε αυτό κρέμεται ένα άσπρο πανί σαν μπουγάδα. Το σπίτι είναι τσιμεντένιο, έχει σκεπή από κεραμίδια και τρία παράθυρα. Πίσω από τους στρατιώτες σε απόσταση βρίσκονται άλλα δύο σπίτια, έξι δέντρα μερικά ψηλά και μερικά χαμηλά αλλά και θάμνοι. Η εποχή είναι φθινόπωρο και συγκεκριμένα Οκτώβριος.
-
Στον τομέα Φλώρινας (Φεβρουάριος 1917). Σέρβος διοικητής σταθμού Η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι μη σκηνοθετημένη, καθώς κανένας από όσους απεικονίζονται δεν έχει στραμμένο το βλέμμα του στο φακό του φωτογράφου. Η τοποθεσία είναι ο σιδηροδρομικός σταθμός του Αμυνταίου. Διακρίνονται τρία κτήρια, ένα ξέχωρο και δύο ενωμένα στη δεξιά πλευρά της εικόνας πλάι από τη μία σιδηροδρομική γραμμή που απεικονίζεται. Αριστερά στο βάθος διακρίνονται αμυδρά δύο ακόμη κτήρια, σαν σκιά, χωρίς να είναι εφικτό να εντοπιστούν διακριτικά που φανερώνουν περί τίνος πρόκειται. Τα κτήρια που φαίνονται καθαρά έχουν διακριτικά που φανερώνουν πως πρόκειται για κτήρια του σταθμού. Είναι λευκά, σοβατισμένα και έχουν κεραμίδια στη σκεπή. Φαίνονται καλοδιατηρημένα και καινούρια. Το πρώτο στα δεξιά έχει δύο πόρτες με ξύλινο κούφωμα και πάνω από αυτό καμάρα με πέτρα. Ανάμεσα στις πόρτες υπάρχει φανοστάτης. Το δεύτερο κτήριο που φαίνεται πλαγίως έχει δύο ξύλινα παράθυρα κλειστά χωρίς παντζούρια. Το τρίτο στη σειρά κτήριο, είναι σκουρόχρωμο βαμμένο στο πάνω μέρος, φέρει διπλή, ξύλινη πόρτα κλειστή και καμινάδα. Ανάμεσα στο πρώτο και δεύτερο κτήριο, στο πίσω μέρος, φαίνεται κιγκλίδωμα, πιθανόν από ξύλινα δοκάρια. Επίσης, ανάμεσα στα δύο πρώτα κτήρια από τη μέσα μεριά του κιγκλιδώματος υπάρχουν ψηλά δέντρα χωρίς φύλλωμα. Ο ανθρωπογενής παράγοντας είναι έντονος στο σταθμό. Μπροστά από το πρώτο κτήριο στέκονται πέντε στρατιώτες. Ο πρώτος δεξιά της φωτογραφίας, φορά παλτό πάνω από τα στρατιωτικά του ρούχα, μπότες και πηλίκιο. Καπνίζει πίπα και έχει τα χέρια στις τσέπες. Πλάι του άλλοι δύο φαίνεται πως είναι παρέα, επειδή το σώμα τους είναι στραμμένο του ενός ενώπιον του άλλου, παρόλο που δεν φαίνεται να συνομιλούν τη στιγμή της λήψης. Αυτοί δε φορούν παλτό. Δίπλα σε αυτούς, αλλοι δύο συνομιλούν ευκρινώς. Ο ένας έχει στραμμένη την πλάτη στο φακό και δε φορά παλτό. Ο έτερος φορά παλτό και κρατά μπαστούνι. Μπροστά από αυτούς, στο κέντρο της φωτογραφίας, αλλά και πάνω στις γραμμές του τρένου, βρίσκεται άλλη μια παρέα στρατιωτών περίπου 3-4 ατόμων που συνομιλούν κι ένας που τους παρατηρεί. Όλοι φορούν παλτό. Πίσω από αυτούς και προς το βάθος της γραμμής και της φωτογραφίας βρίσκεται πλήθος άλλων στρατιωτών, ο αριθμός των οποίων δεν μπορεί να διαφανεί, εικάζεται πως είναι πάνω από 20. Κανείς δεν έχει μαζί του αποσκευές, παρά μόνο ένας ή δύο στρατιώτες που βρίσκονται πίσω από αυτόν που παρατηρεί την παρέα που συνομιλεί πάνω στις γραμμές. Αυτοί, λοιπόν, φαίνεται να έχουν σακίδια πλάτης. Πολλοί από τους στρατιώτες έχουν τα χέρια στις τσέπες σε στάση αναμονής. Από τα παλτό που φορά η πλειοψηφία πιθανολογείται πως είναι χειμώνας.
-
Γυναίκες και παιδιά έξω από την αυλή ενός σπιτιού
Η φωτογραφία είναι σκηνοθετημένη καθώς οι άνθρωποι κοιτάζουν το φωτογραφικό φακό και έχουν επίγνωση ότι κάποιος τους βγάζει φωτογραφία. Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι κοιτάζουν με περιέργεια και απορία. Αναλυτικότερα, στην συγκεκριμένη φωτογραφία υπάρχουν τρείς γυναίκες και τέσσερα παιδιά που δεν έχουν την ίδια ηλικία. Στην εικόνα παρατηρείται μία γυναίκα που είναι όρθια, δύο καθιστές και τέσσερα παιδιά. Αυτή που είναι όρθια φαίνεται να έχει μεγαλύτερη ηλικία από τις υπόλοιπες που είναι καθιστές. Στη φωτογραφία απεικονίζονται οι γυναίκες και τα παιδιά να είναι έξω από την αυλή ενός σπιτιού στο Μεσονήσι της Φλώρινας. Ίσως πρόκειται για μία ή δύο οικογένειες που κάθονται στην αυλή του σπιτιού τους. Το σπίτι φαίνεται ότι έχει κεραμίδια και μία καμινάδα. Το κομμάτι του σπιτιού που δεν έχει κεραμίδια πιθανόν είναι η είσοδος του σπιτιού ή ένα μικρό μπαλκονάκι. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στην φωτογραφία εντοπίζεται και ένα δεύτερο σπίτι στο οποίο μπορούν να διακριθούν μόνο δύο παράθυρα. Ακόμη, στην αυλή του σπιτιού και συγκεκριμένα στην δεξιά και αριστερή πλευρά της εικόνας παρατηρούνται ξύλα στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο, που χρησίμευαν για το τζάκι ή για τον φούρνο. Στην δεξιά πλευρά της εικόνας, πάνω στα ξύλα υπάρχουν σεντόνια, ρούχα και στο βάθος εντοπίζεται μία κουβέρτα, που προφανώς οι γυναίκες είχαν πλύνει και τα άπλωσαν εκεί για να στεγνώσουν. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι στην φωτογραφία διακρίνονται τέσσερις καμινάδες γεγονός που επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό ότι πίσω από το δεύτερο σπίτι υπήρχαν και άλλα. Η εποχή της φωτογραφίας είναι χειμώνας και αυτό επιβεβαιώνεται από το φύλλωμά των δέντρων αλλά και από την ενδυμασία των ανθρώπων. Οι γυναίκες είναι ντυμένες με χοντρά ρούχα και φοράνε κυρίως μακριά φορέματα και μαντήλια στο κεφάλι τους. Συγκεκριμένα, φοράνε μαύρα μαντήλια ενώ τα κοριτσάκια που είναι μικρότερης ηλικίας φοράνε άσπρα και γενικότερα ανοιχτόχρωμα μαντήλια. Η λήψη της φωτογραφίας είναι κοντινή και επικεντρώνεται στα πρόσωπα για αυτό δεν είναι δυνατόν να εστιάσει κανείς στο σπίτι έτσι ώστε να συλλέξει περισσότερες πληροφορίες για αυτό. Δίπλα από το κοριτσάκι με την άσπρη μαντήλα σε πρώτο πλάνο υπάρχει ένα πέτρινο τοιχάκι. Επιπλέον, ενδεχομένως η λήψη να εστιάζει περισσότερο ίσως στην αποθήκη ή στο στάβλο του σπιτιού. Τέλος, μπορεί να γίνει διακριτή η κοινωνικοοικομική κατάσταση των ανθρώπων όπου ανήκουν σε κατώτερα κοινωνικά στρώματα και προσπαθούν να επιβιώσουν εν καιρώ πολέμου.
-
Στο δρόμο για το Μοναστήρι (Νοέμβριος 1916). Τρένο εκκένωσης αρρώστων και τραυματιών